MAI 2012 Rhif 267 tafodtafod eelláiái Pris 80c Ysgol Evan James - Yr Awr Ddaear Medal i Eirlys Yn Eisteddfod Genedlaeth y Fro ym mis Awst cyflwynir Medal Goffa Syr T H Parry-Williams i Eirlys Britton o Gaerdydd. Mae Eirlys yn derbyn y Fedal am ei Cafwyd noson lwyddiannus i nodi’r Awr Ddaear. Nos Sadwrn Mawrth 31ain. gwaith diflino yn ardal Pontypridd am cynhaliwyd gweithgareddau yn Ysgol Gynradd Evan James ac yna ar yr iard bu disgyblion, rhieni, staff ac aelodau o’r gymuned yn cynnwys Maer Pontypridd, y gyfnod o dros ddeng mlynedd ar hugain. Cynghorydd Steve Carter, yn cyfri i lawr i un cyn diffodd goleuadau’r ysgol. Cariodd Yn wreiddiol o’r brifddinas, roedd Eirlys yn un o ddisgyblion cyntaf Ysgol pawb lusernau neu ganhwyllau dan gyfarwyddyd Heddlu’r Gymuned wrth gerdded Rhydfelen, Pontypridd, cyn graddio o’r iard draw i Barc Ynysangharad a daeth y noson i ben trwy ganu “Hen Wlad Fy mewn Drama yng Ngholeg y Drindod, Nhadau” yn ymyl cofgolofn Evan a James James yn y parc. Daeth gohebydd Caerfyrddin. Bu’n athrawes egnïol a newyddion BBC Radio Cymru Alun Thomas sy’n byw ym Mhontypridd i ymuno gyda ni ac ‘roedd yn braf clywed cymaint o leisiau gwahanol yn ei adroddiad ar hynod ddylanwadol yn Ysgol Heol y raglen y “Post Cyntaf”. Diolch eto i Emily Frowen am drefnu’r digwyddiad a gallwch Celyn ger Pontypridd, cyn ymuno â chast Pobol y Cwm, fel Beth Leyshon, weld uchafbwyntiau’r noson ar wefan ‘You Tube’ - http://www.youtube.com/watch? am nifer o flynyddoedd. v=jBiV5GDkiho. Efallai bod Eirlys yn fwyaf adnabyddus am ei gwaith ym myd Emily Frowen gyda Mrs. Emma dawnsio gwerin. Smith yn tynnu'r raffl Parhad ar dudalen 2 Llongyfarchiadau Llongyfarchiadau i un o athrawesau meithrin Ysgol Evan James sef Mrs. Nia Lockett, ei gŵr Gary a’i mab Jac ar enedigaeth merch fach Alana Lloyd. Dymuniadau gorau i’r teulu. Bu criw o ddisgyblion Daearyddiaeth Ysgol Gyfun Llanhari ar ymweliad â’r Eidal yn ystod gwyliau’r Pasg. Llongyfarchiadau i ddau o ddisgyblion Ysgol Gyfun Llanhari – Ifan Jenkin Blwyddyn 11 a Rhys Thomas Blwyddyn 10 sy’n cystadlu yn Britain’s Got Talent fel rhan o Only Boys Aloud. Ifan oedd yr unawdydd ddechreuodd berfformiad arbennig y côr o Calon Lân ar y rhaglen yn ddiweddar. Pob lwc iddynt! www.tafelai.com 2 Tafod Elái Mai 2012 CLWB Y Medal i Eirlys tafod elái (Parhad o dudalen 1) DWRLYN Cychwynnodd ei diddordeb yn y grefft tra’n athrawes ifanc yn Ysgol Heol y GOLYGYDD Celyn, lle roedd hefyd yn llwyddiannus Penri Williams fel hyfforddwraig llefaru (iaith gyntaf ac 029 20890040 Taith Gerdded ail iaith), dawnsio a chaneuon actol. i Ystradfellte Arweiniodd y diddordeb hwn at greu HYSBYSEBION Gyda Alun Wyn Bevan Dawnswyr Nantgarw gyda chydweithwyr a staff yr ysgol yn 1980. David Knight 029 20891353 Dydd Sadwrn, 26 Mai Mae’r tîm dawnsio gwerin hynod CYHOEDDUSRWYDD lwyddiannus wedi cipio’r brif wobr yn yr Colin Williams Nabod y Fro Eisteddfod Genedlaethol dair-ar-ddeg o 029 20890979 weithiau, ac mae’r Dawnswyr hefyd wedi Taith gerdded leol gyda ennill gwobrau lu mewn cystadlaethau Don Llewellyn eraill ar hyd y blynyddoedd, gan gynnwys Pnawn Sul, 17 Mehefin yr Ŵyl Ban Geltaidd, Eisteddfod Cyhoeddir y rhifyn nesaf Rhyngwladol Llangollen a chystadlaethau ar 1 Mehefin 2012 Dawnsio Gwerin y Byd ym Mallorca. Yn Manylion: 029 20890040 Erthyglau a straeon ogystal, sefydlodd Eirlys ‘Dawnswyr i gyrraedd erbyn Nantgarw Bach’, parti arbennig ar gyfer 23 Mai 2012 pobl ifanc, a dyma’r parti cyntaf erioed i ennill cystadleuaeth dawnsio i ieuenctid Y Golygydd Eisteddfod Rhyngwladol Llangollen. Bwriad Eirlys wrth sefydlu Dawnswyr Hendre 4 Pantbach Pentyrch Nantgarw oedd atgyfodi rhai o hen Cangen y Garth CF15 9TG draddodiadau a dawnsfeydd Cwm Taf a Ffôn: 029 20890040 Morgannwg i’r safon uchaf posibl a e-bost Hannah Roberts hynny wrth gynnwys pobl ifanc a oedd yn [email protected] Gymry Cymraeg ac yn Gymry di- Gymraeg. Bu’r ddawns yn gyfrwng delfrydol i bontio gwahaniaethau 8.00yh Nos Fercher Tafod Elái ar y wê ieithyddol a chefndiroedd cymdeithasol, 9 Mai ac yn gyfle i feithrin cerddorion ifanc http://www.tafelai.net wrth eu hannog i ymuno gyda Festri Bethlehem, cherddorion profiadol Dawnswyr Gwaelod y Garth Nantgarw, gan gynnig cyfleoedd a phrofiadau cofiadwy wrth hyrwyddo Am ragor o fanylion, traddodiad a chynrychioli’u gwlad. Argraffwyr: ffoniwch: 029 20890040 Bu Eirlys hefyd yn gyfrifol am greu Gwasg dawns ar gyfer seremoni’r Priflenor yn yr Morgannwg Eisteddfod Genedlaethol rai blynyddoedd Castell Nedd SA10 7DR yn ôl, ac ers hynny, mae’r ddawns hon wedi’i defnyddio bob blwyddyn, gan roi Ffôn: 01792 815152 CYMDEITHAS cyfle i ieuenctid dalgylch yr Eisteddfod ddangos eu doniau ar lwyfan y Pafiliwn a GYMRAEG mynychu’r Eisteddfod. Gwasanaeth addurno, LLANTRISANT Mae’i chyfraniad i fywyd diwylliannol peintio a phapuro ei hardal – a Chymru - yn hynod A’R CYLCH werthfawr, a’i brwdfrydedd yn crisialu Andrew Reeves amcanion Cronfa Goffa Syr T.H. Parry- Williams. Trwy hynny, mae’n llawn Dydd Sadwrn, 23 Mehefin Taith o gwmpas Merthyr haeddu derbyn y Fedal er clod eleni. Gwasanaeth lleol Bu Syr T. H. Parry-Williams yn ar gyfer eich cartref TAL AELODAETH: gefnogwr brwd o’r Eisteddfod neu fusnes £5 y teulu; £2.50 unigolyn Genedlaethol, ac yn Awst 1975, yn dilyn ei farwolaeth ychydig fisoedd ynghynt, Gwybodaeth bellach: sefydlwyd cronfa i goffáu’i gyfraniad Ffoniwch [email protected] gwerthfawr i weithgareddau’r Eisteddfod. 01443 218077 Gweinyddir y gronfa gan Andrew Reeves Ymddiriedolaeth Syr Thomas Parry- 01443 407442 Williams. neu Cydnabyddir Cefnogaeth Bydd Eirlys yn derbyn y Fedal ar 07956 024930 lwyfan y Pafiliwn yn ystod Eisteddfod Genedlaethol Bro Morgannwg, a gynhelir ar dir hen faes awyr Llandŵ o 4-11 Awst I gael pris am unrhyw eleni. Am ragor o wybodaeth am yr waith addurno Eisteddfod, ewch i www.eisteddfod.org.uk Tafod Elái Mai 2012 3 Matthew yn cefnogi i fyny yn Eisteddfod Genedlaethol PENTYRCH Eryri. “Hufen Iâ” oedd enw’r gân ac dathliad o’r Gymraeg mae’n siwr y bydd Beca a’i ffrindiau o yng Nghaerdydd Gohebydd Lleol: Ysgol y Creigiau a fydd yn cystadlu Marian Wynne mewn nifer o gystadlaethau eraill yn Mae’r actor enwog Matthew Rhys yn un mwynhau bwyta digon o hufen iâ ar y o nifer o wynebau amlwg sy’n cefnogi maes yng Nglynllifon. Tafwyl, dathliad wythnos o hyd o’r CYLCH CADWGAN Pob lwc iddynt i gyd. Gymraeg, sy’n cael ei gynnal eleni fel Nos Fawrth 27 Mawrth tro Clwb y rhan o Ŵyl Caerdydd. Dwrlyn oedd hi i gynnal cyfarfod Cylch SWYDD NEWYDD Mae Matthew yn ymuno â’r Cadwgan a hynny yng Nghlwb Rygbi Llongyfarchiadau i Ioan Davies wedi cyflwynwyr Alex Jones, Angharad Mair Pentyrch. Aneirin Karadog oedd y iddo gael ei apwyntio yn athro yn Ysgol a Gethin Jones, y seren rygbi Jamie siaradwr a chyd-ddigwyddiad hapus Gymraeg Caerffilii. Bydd Ioan yn Roberts, DJ Radio 1 Huw Stephens a’r oedd bod ei ail gyfrol o farddoniaeth - O dechrau ar ei swydd ym mis Medi a actorion Iwan Rheon a Steffan Rhodri i Annwn i Geltica - wedi cael ei lansio dymunwn hapusrwydd a llwyddiant iddo gefnogi Tafwyl, sy’n dechrau gyda ffair ychydig ddyddiau ynghynt. Nid rhyfedd yn ei yrfa newydd. fawreddog rad ac am ddim yng felly iddo ganolbwyntio ar gynnyrch y Nghastell Caerdydd ar 23 Mehefin. gyfrol honno. Tywysodd y gynulleidfa FFARWEL A CHROESO Disgwylir dros 8,000 o bobl i drwyddi gan ddethol darnau penodol a’u Dymunwn yn dda i Henry a Vaughan fynychu’r ffair, sy’n cynnig darllen, ar ôl dweud gair am eu Jones wrth iddynt drosglwyddo’r gweithgareddau ar gyfer y teulu cyfan, o harwyddocâd a’r hyn a’i symbylodd i’w awenau yn siop y cigydd a fu yn gerddoriaeth ac adloniant byw i sesiynau hysgrifennu. Enghraifft drawiadol oedd gymaint rhan o hanes y teulu ac hefyd yn coginio gyda’r cogydd Bryn Williams, darn yn dwyn y teitl “ Exterminate,” nid rhan bwysig o fywyd y pentre’. Bydd yn gweithdai chwaraeon gyda Chymdeithas yn unig am linellau megis ‘Un Dalek chwith iawn hebddynt a byddwn yn Bêl-droed Cymru a’r Urdd, drama, llawn dialedd, un Dalek a’i glec yn colli’r sgyrsiau difyr am yr ardal a’r llenyddiaeth, celf a chrefft. gledd’ ond am iddo liwio’r’ darlleniad â trigolion.( Edrychwn mlân at gael Bydd y chwedlonol Meic Stevens, thegan Dalek swnllyd! darllen llawer am hyn yn y “Garth band ‘surf rock’ Y Niwl a’r gantores Gyda’i sylwadau ffraeth a bachog Domain.”) Dymunwn yn dda iddynt fel Greta Isaac ymhlith yr artistiaid fydd yn daliodd sylw y gynulleidfa gydol ei teulu gan ddiolch am eu gwasanaeth i’r perfformio ar ddwy lwyfan gerddoriaeth gyflwyniad ac ‘roedd eu gwrthfawrogiad gymdogaeth am flynyddoedd maith. yn ystod y dydd. yn amlwg. Atebodd ychydig gwestiynau Wrth ffarwelio â Henry a Vaughan, da Bydd dawnsio a drymio gyda grŵp o’r llawr ar ôl y cyflwyniad a chafodd yw rhoi croeso i Paul Hopkins a’i fab South Wales Intercultural Community gymeradwyaeth frwd ar y diwedd. Richard i’r siop. Gobeithio y byddant yn Arts (SWICA), yn ogystal â sesiynau Cymerodd nifer o’r rhai oedd yn ymsefydlu yn hapus yno, wrth iddynt celf a chrefft gyda Chrefft yn y Bae ac bresennol y cyfle wedyn i brynu’r llyfr ddod i adnabod y cwsmeriaid a’r ardal. Amgueddfa Genedlaethol Cymru a ac ymddiddan gyda’r bardd – arwydd Mae’n braf gweld eu fan o gwmpas y lle gweithdai drama a ffilm wedi’u harwain o’r diddordeb yr oedd wedi ei ennyn.