INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Delegatura w Suwałkach 16-400 Suwałki, ul. Piaskowa 5 tel. 87-563-24-90, tel/fax 87-563-24-80 e-mail: [email protected] www.wios.bialystok.pl Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu sejne ńskiego w 2010 r. SUWAŁKI – grudzie ń 2011 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Suwałkach Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu sejne ńskiego Spis tre ści WST ĘP 3 PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE 3 DZIAŁALNO ŚĆ INSPEKCYJNO-KONTROLNA I BADAWCZA 4 ZAKRES DZIAŁALNO ŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ 4 MONITORING ŚRODOWISKA 5 POWIETRZE 5 PRESJE – emisja zanieczyszcze ń do powietrza 5 STAN – ocena jako ści powietrza 6 PRZECIWDZIAŁANIA – działalno ść kontrolna 7 STAN CZYSTO ŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH 8 PRESJE – źródła zanieczyszcze ń wód 8 STAN – ocena jako ści wód powierzchniowych 10 KLASYFIKACJA WÓD 10 OMÓWIENIE WYNIKÓW BADA Ń 11 RZEKI 11 JEZIORA 18 PRZECIWDZIAŁANIA – działalno ść kontrolna 27 KONTROLE PROBLEMOWE Z ZAKRESU GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ 27 WODY PODZIEMNE 28 PRESJE 28 STAN – ocena jako ści wód podziemnych 28 KLASYFIKACJA WÓD PODZIEMNYCH 28 GOSPODARKA ODPADAMI 30 PRESJE 30 ODPADY PRZEMYSŁOWE 30 ODPADY KOMUNALNE 30 STAN 31 SKŁADOWISKA 31 PRZECIWDZIAŁANIA – kontrole składowisk i zakładów przemysłowych 32 HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY 33 PRESJE – źródła hałasu 33 STAN – pomiary hałasu 33 HAŁAS KOMUNIKACYJNY 33 PRZECIWDZIAŁANIA 34 HAŁAS KOMUNIKACYJNY 34 HAŁAS PRZEMYSŁOWY – działalno ść kontrolna 35 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 35 PRESJE – źródła promieniowania elektromagnetycznego 35 STAN – pomiary monitoringowe 36 OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI 37 NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH 37 TRANSPORT 37 KONTROLE INTERWENCYJNE 37 OBOWI ĄZKI SAMORZ ĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWI ĄZANYCH Z OCHRON Ą ŚRODOWISKA 38 OBOWI ĄZKI SAMORZ ĄDU POWIATOWEGO 38 ZADANIA I KOMPETENCJE STAROSTY 38 ZADANIA I KOMPETENCJE RADY POWIATU 39 KOMPETENCJE ZARZ ĄDU 39 ORGANY SAMORZ ĄDU GMINNEGO 40 ZADANIA I KOMPETENCJE WÓJTA, BURMISTRZA LUB PREZYDENTA MIASTA 40 ZADANIA I KOMPETENCJE RADY GMINY 40 2 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Suwałkach Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu sejne ńskiego WST ĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE Poło Ŝenie Powiat sejne ński poło Ŝony jest w północno-wschodniej cz ęś ci województwa podlaskiego, na obszarze zaliczanym do Zielonych Płuc Polski. Ukształtowanie terenu charakteryzuj ą polodowcowe, pagórkowate obszary Pojezierza Wschodniosuwalskiego w cz ęś ci północnej powiatu i lekko faliste obszary Równiny Augustowskiej w południowej cz ęś ci powiatu. Pod wzgl ędem zajmowanej powierzchni powiat sejne ński zajmuje 13 miejsce w województwie podlaskim. Jego obszar wynosi 855 km 2. Południow ą cz ęść powiatu zajmuje Puszcza Augustowska, a zachodni i południowo-zachodni skraj powiatu znajduje si ę w Wigierskim Parku Narodowym. Przez region przebiegaj ą wa Ŝne szlaki komunikacyjne – droga krajowa nr 16 Dolna Grupa – Olsztyn – Augustów – Ogrodniki – granica pa ństwa (Republika Litewska) , droga wojewódzka nr 651 Gołdap – śytkiejmy – Szypliszki – Sejny , droga wojewódzka nr 653 Sedranki – Bakałarzewo – Suwałki – Sejny – Po ćkuny , droga wojewódzka nr 663 Sejny – Pomorze oraz linia kolejowa relacji Suwałki – Trakiszki – Šestokai (Republika Litewska) . Struktura administracyjna i ludno ść Powiat sejne ński zamieszkuje 21.096 osób (stan: 31.XII.2010 r.) i jest 17 pod wzgl ędem liczby ludno ści w województwie podlaskim. G ęsto ść zaludnienia wynosi około 25 os./km 2. Na terenie powiatu znajduje si ę jedna gmina miejska (Sejny) oraz 4 gminy wiejskie (Sejny, Giby, Krasnopol i Pu ńsk). Sie ć osadnicza składa si ę z 182 miejscowo ści, w tym 1 miasto, zorganizowanych w 146 sołectw. Gęsto ść Powierzchnia Ludno ść Jednostki samorz ądowe powiatu sejne ńskiego 2 zaludnienia [km ] [mieszk.] 2 [os./km ] Powiat sejne ński 855,23 21.096 24,7 Gminy miejskie: Sejny 4,5 5.721 1.271,3 Gminy wiejskie: Giby 323,2 2.927 9,1 Krasnopol 171,5 3.923 22,9 Pu ńsk 138,6 4.365 31,5 Sejny 217,4 4.160 19,1 Gospodarka Powiat ma charakter głównie rolniczo-przemysłowy. Pod koniec 2010 r. w powiecie zarejestrowanych było 1.206 podmiotów gospodarczych, z czego 92 naleŜało do sektora publicznego, reszta stanowiła własno ść prywatn ą. Głównym centrum gospodarczym s ą Sejny, gdzie zlokalizowane s ą najwi ększe przedsi ębiorstwa. Rozwijaj ącymi si ę dziedzinami przemysłu w regionie s ą: przetwórstwo rolno- spo Ŝywcze, obróbka drewna, budownictwo. Najbardziej znan ą firm ą w regionie jest Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie – Zakład Produkcji Mleczarskiej „Sejnmlek” w Sejnach. Samorz ąd powiatu sejne ńskiego nawi ązał współprac ę z samorz ądami s ąsiaduj ących: rejonu Ło ździeje (Lazdijaji) i miasta Ło ździeje z Republiki Litewskiej. Celem partnerskich kontaktów ma by ć współdziałanie w zakresie promocji gospodarki, ochrony środowiska, turystyki, kultury i nauki. Walory przyrodnicze powiatu Tereny o szczególnych walorach przyrodniczych zajmuj ą a Ŝ 60,9 % powierzchni powiatu (52.058,2 ha). Na Wigierski Park Narodowy przypada 5.208,2 ha, rezerwaty przyrody 568,8 ha, 3 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Suwałkach Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu sejne ńskiego obszary chronionego krajobrazu 46.850,0 ha, u Ŝytki ekologiczne 106,8 ha,. W powiecie zlokalizowa- nych jest 70 pomników przyrody. Obszary le śne zajmuj ą ł ącznie 36.668,3 ha, w tym lasy – 35.813,6 ha. Lesisto ść si ęga 41,9 % powierzchni powiatu, przy czym najbardziej zalesiona jest gmina Giby (75,7 %). Szczególnie cenne obszary s ą obj ęte sieci ą Natura 2000, za które uznaje si ę tereny najwa Ŝniejsze dla zachowania zagro Ŝonych lub bardzo rzadkich gatunków ro ślin, zwierz ąt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, maj ących znaczenie dla ochrony warto ści przyrodniczych Europy. Na terenie powiatu sie ć Natura 2000 tworz ą: obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) – Puszcza Augustowska (PLB200002) oraz specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) – Ostoja Augustowska (PLH200005), Ostoja Wigierska (PLH200004), Pojezierze Sejne ńskie (PLH200007). Według „Katalogu jezior Polski” w obr ębie powiatu sejne ńskiego znajduje si ę około 97 jezior o powierzchni powy Ŝej 1 ha. Powierzchnia jezior powiatu sejne ńskiego jest zró Ŝnicowana – najwi ększym zbiornikiem tego obszaru jest graniczne jezioro Gaładu ś (728,6 ha, z czego około 560 ha po stronie polskiej). W śród zbiorników wyst ępuje 5 jezior o powierzchni powy Ŝej 100 ha i 14 jezior o powierzchni 50 – 100 ha. Większo ść akwenów nie jest gł ęboka – jedynie 10 jezior ma gł ęboko ść przekraczaj ącą 20 m, a gł ęboko ść maksymaln ą w powiecie osi ąga jezioro Gaładu ś – 54,8 m. Spo śród jezior powiatu sejne ńskiego Rada Powiatu Uchwał ą nr XV/73/04 z dnia 31 marca 2004 r. zmienion ą Uchwał ą Nr XXII/144/08 z dnia 14 listopada 2008 r. i Uchwał ą nr IV/31/11 z dnia 19 stycznia 2011 r. obj ęła zakazem u Ŝywania obiektów pływaj ących wyposa Ŝonych w silniki spalinowe 12 akwenów, a na 5 jeziorach wprowadziła ograniczenia w stosunku do jednostek pływaj ących wyposa Ŝonych w silniki spalinowe. DZIAŁALNO ŚĆ INSPEKCYJNO-KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska okre ślono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nało Ŝyła na ni ą obowi ązek: • kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, • prowadzenia badania stanu środowiska, • informowania społecze ństwa o wynikach tych bada ń. Cele działalno ści inspekcyjno-kontrolnej WIO Ś s ą corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalno ści, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewod ę oraz propozycji zgłaszanych przez organy samorz ądowe. ZAKRES DZIAŁALNO ŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działa ń, które w konsekwencji maj ą spowodowa ć zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługuj ącymi kompetencjami mo Ŝe zastosowa ć ró Ŝnego rodzaju środki dyscyplinuj ące, mi ędzy innymi: • wyda ć zarz ądzenie pokontrolne, • wyda ć decyzj ę wyznaczaj ącą termin usuni ęcia zaniedba ń, a w przypadku stwierdzenia zagro Ŝenia Ŝycia lub zdrowia, a tak Ŝe znacznych szkód w środowisku, decyzj ę wstrzymuj ącą działalno ść zakładu, • wymierzy ć kar ę pieni ęŜ ną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, • skierowa ć wyst ąpienia do innych organów administracji pa ństwowej, rz ądowej i samorz ądu terytorialnego z wnioskiem o podj ęcie działa ń zwi ązanych z ich wła ściwo ści ą, • zastosowa ć kar ę grzywny (mandat karny), 4 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Suwałkach Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu sejne ńskiego • skierowa ć wniosek do s ądu i organów ścigania. W tym miejscu nale Ŝy zwróci ć uwag ę na mo Ŝliwo ści prawnych działa ń samorz ądów , zbie Ŝnych z kompetencjami lub celami działa ń przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalaj ą przeciwdziała ć negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a tak Ŝe minimalizowa ć problemy środowiskowe.