Raport z monitoringu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród, 2011 rok dr Małgorzata Leśniak-Johann Wrocław 2012 Spis treści str. 1. Metodyka badań ruchu turystycznego w Dolinie Baryczy………………………………….3 2. Wielkość ruchu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród - aspekt ilościowy…………….4 3. Analiza wywiadów z ekspertami z Doliny Baryczy………………………………………...7 4. Ruch turystyczny w Dolinie Baryczy - analiza badań kwestionariuszowych……………...10 4.1. Charakterystyka segmentu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród……………...10 4.2 Charakterystyka pobytu w Dolinie Baryczy………………………………………….11 4.3 Źródła informacji o Dolinie Baryczy…………………………………………………13 4.4 Ocena atrakcji turystycznych…………………………………………………………14 4.5 Ocena bazy noclegowej w Dolinie Baryczy………………………………………….16 4.6 Ocena usług pilockich i przewodnickich……………………………………………..17 4.7 Podsumowanie……………………………………………………………………….18 5. Wnioski ……………………………………………………………………………………20 Spis rycin ……………………………………………………………………………………..23 Spis Tabel……………………………………………………………………………………..23 Załączniki……………………………………………………………………………………..24 2 1. Metodyka badań ruchu turystycznego w Dolinie Baryczy W celu zbadania ruchu turystycznego w obszarze Doliny Baryczy (gminy Milicz i Żmigród) wykorzystano przede wszystkim metody bezpośrednie tj.: - wywiady z władzami ochrony przyrody, straży rybackiej oraz naukowcami prowadzącymi długoletnie badania terenowe na obszarze Stawów Milickich w celu identyfikacji problemów związanych z ruchem turystycznym na obszarze chronionym oraz identyfikacji miejsc o największej intensywności ruchu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród, - pomiar odwiedzających - (rejestrację turystów na parkingach, w muzeach, miejscach zwornikowych na szlakach turystycznych, w punkcie informacji turystycznej), - badania kwestionariuszowe - ankiety przeprowadzane z odwiedzającymi obszar. Pomiar liczby odwiedzających oraz badania kwestionariuszowe odbyły się w 18 miejscach (Tab.1) Liczba osób odwiedzających zestawiano na formularzu wg załączonej instrukcji. Badania przeprowadzano jeden weekend (sobota, niedziela) lub dzień świąteczny w miesiącu oraz 1 dzień roboczy w miesiącu w sezonie turystycznym tj. od połowy czerwca do końca września 2011. Badania przeprowadzono w podanym terminie w godzinach 9-18. Tab. 1 Miejsca i liczba przeprowadzonych ankiet Udział miejsce przeprowadzenia ankiet Liczba ankiet procentowy ankiet GRABOWNICA 37 21,5 GOSP. AGROT. GŁOWACZÓWKA 23 13,4 RUDA SUŁOWSKA 16 9,3 ŻMIGRÓD Informacja Turystyczna 15 8,7 NOWY ZAMEK 13 7,6 STAW POLNY 12 7 GOSP. AGROT. MILICZ 11 6,4 GOSP. AGROT. PRZY LESIE 9 5,2 GOSP. AGROT. POD JESIONAMI 7 4,1 GOSP. AGROT. POD LASEM 6 3,5 STAW S ŁUPICKI 6 3,5 GOSP. AGROT. GRABOWNICA 3 1,7 M.JANKOWSKA - Wynajem kajaków Sułów 3 1,7 MILICZ Informacja Turystyczna 3 1,7 STAW JAN 3 1,7 M.JANIKOWSKA - Wynajem kajaków Milicz 3 1,8 RUDA MILICKA 1 0,6 STAW NIEZGODA 1 0,6 Ogółem 172 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych. 3 2. Wielkość ruchu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród – aspekt ilościowy W sezonie turystycznym 2011 przeprowadzono badania ilościowe liczby odwiedzających Dolinę Baryczy. Pomiary przeprowadzono w 7 punktach w trzech kompleksach: Kompleks Potasznia (Staw Jan), Kompleks Stawno (Ruda Milicka, Grabownica, Staw Słupicki Dolny, Staw Polny) oraz Kompleks Ruda Sułowska ((Ruda Sułowska, Niezgoda). Na podstawie danych ilościowych można wskazać kilka prawidłowości dotyczących ruchu turystycznego w Dolinie Baryczy (Tab.2)Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.: - Największy ruch turystyczny mierzony udziałem procentowym oraz średnią liczbą odwiedzających w ciągu dnia widoczny jest w Kompleksie Stawno (55 osób/dzień), następnie w Kompleksie Ruda Sułowska (20 os/dzień) oraz Kompleksie Potasznia (18 os/dzień). - Wśród punktów pomiarowych największy ruch turystyczny widoczny jest w miejscach o największej intensywności zagospodarowania turystycznego tj. w punkcie Grabownica (41% całości zmierzonego ruchu), Ruda Milicka Nowy Zamek (22%) oraz Staw Polny (17%). - Najmniejszy ruch turystyczny został zdiagnozowany w Kompleksie Potasznia (Staw Jan – 18%). - Największa koncentracja ruchu turystycznego widoczna jest w godzinach 12-18. 4 Tab. 2 Charakterystyka ruchu turystycznego w Dolinie Baryczy- aspekt ilościowy Udział suma Średnia godz. godz. godz. godz. godz. Udział godz. godz. godz. godz. procentowy odwiedzających liczba Kompleks miejsce 10-11 13- 15- 16- 17- suma procentowy 9-10 11-12 12-13 14-15 ruchu dla punktu turystów na 14 16 17 18 dla punktu turystycznego pomiarowego dzień Grabownica 17.09.2011 2 3 1 4 15 6 40 71 8,7 Grabownica 22.10 7 2 4 12 7 2 34 4,2 Grabownica 25.09.2011 7 6 8 6 8 11 18 4 20 88 10,8 Grabownica_9.08.2011 48 1 18 67 8,2 Grabownica_25.06.2011 5 7 1 28 8 11 8 4 72 8,9 332,0 41 66 Ruda Milicka_Nowy Zamek 25.09.2011 2 4 9 18 28 12 19 36 4 132 16,2 Ruda Milicka_Nowy Stawno Zamek_31.07.2011 1 7 5 13 21 3 50 6,2 182,0 22 91 Słupicki 22.10.2011 4 1 6 2 2 2 17 2,1 Słupicki Dolny 09.08.2011 2 2 4 5 13 1,6 Słupicki Dolny_31.07.2011 1 2 5 3 11 1,4 41,0 5 14 Staw Polny Czatownia_25.06.2011 2 7 24 3 36 4,4 Staw Polny_25.09.2011 4 1 1 2 5 7 7 18 45 5,5 Staw Polny_9.08.2011 1 50 6 4 61 7,5 142,0 17 47 Ruda Sułowska 22.10.2011 2 1 6 6 1 16 2,0 Ruda Sułowska_Żabiniec Ruda Duży_27.07.2011 3 45 2 50 6,2 66,0 8 33 Sułowska Staw Niezgoda_22.10.2011 3 2 5 0,6 Staw Niezgoda_27.07.2011 1 3 1 1 3 9 1,1 14,0 2 7 Staw Jan_25.0.2011 2 3 2 3 2 12 1,5 Potasznia Staw Jan_25.09.2011 3 1 2 2 8 1 7 24 3,0 36,0 4 18 suma 13 25 51 110 135 82 98 91 92 813 85,7 86 Udział procentowy 2 3 6 14 17 10 12 11 11 Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych. 5 Wskazane jest prowadzenie ciągłych badań porównawczych nad ruchem turystycznym w kolejnych latach, tak by móc na tej podstawie ocenić presję na środowisko przyrodnicze związaną z intensywnością ruchu turystycznego. W kolejnych badaniach w szacowaniu ogólnej liczby odwiedzających powinny zostać uwzględnione dane z pierwszego badania (za rok 2011) nt. odwiedzających jednodniowych oraz korzystających z noclegów w obiektach zakwaterowania zbiorowego oraz u znajomych i krewnych. Szacunki liczby odwiedzających dla gminy Milicz (założenia do badania w 2012 roku) - liczba korzystających z noclegów w bazie skategoryzowanej i nieskategoryzowanej (Dane GUS 2010) – 11590 - liczba korzystających z noclegów u rodziny i znajomych (szacunki na podstawie danych IT) (32%) – 3709 - liczba osób, które nie korzystały z noclegów podczas pobytu w gminie (szacunki na podstawie badań ankietowych) (56,5%) - 8644 Razem szacunkowa liczba odwiedzających: 23 942 Szacunki liczby odwiedzających dla gminy Żmigród (założenia do badania w 2012) - liczba korzystających z noclegów w bazie skategoryzowanej i nieskategoryzowanej (Dane GUS 2009) - 1296 - liczba korzystających z noclegów u rodziny i znajomych, kwatery prywatne (szacunki na podstawie danych IT) (32%) – 415 - liczba osób, które nie korzystały z noclegów podczas pobytu w gminie (szacunki na podstawie badań ankietowych) (56,5%) - 1711 Razem szacunkowa liczba odwiedzających: 3422 Do badań ankietowych ruchu turystycznego w 2012 zaleca się przyjęcie 1% próby badawczej tj. 239 w gminie Milicz i 34 w gminie Żmigród. Jest to wynik założeń metodycznych. Ze względu na obecność czynników pozametodycznych (np. powtarzalność zachowań odwiedzających, niechęć przy udzielaniu odpowiedzi, ograniczony budżet badań,) wielkości te należy traktować jako orientacyjne. 6 3. Analiza wywiadów z ekspertami z Doliny Baryczy Przeprowadzono wywiady z ekspertami z Doliny Baryczy tj. przedstawicielami władz ochrony przyrody, straży rybackiej oraz naukowcami prowadzącymi długoletnie badania terenowe na obszarze Stawów Milickich w celu identyfikacji problemów związanych z ruchem turystycznym na obszarze chronionym oraz identyfikacji miejsc o największej intensywności ruchu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród. W badaniu uczestniczyło sześć osób, które reprezentują wymienione wyżej instytucje, posiadają wieloletnie doświadczenie w swoim fachu oraz są związani z problematyką przyrodniczą, gospodarką stawową i in. na obszarze. Są to dr doc. hab. prof. J. Witkowski (pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego, Naukowy opiekun rezerwatu Stawy Milickie, Regionalna Rada Ochrony Przyrody), dr BOrłowska (Uniwersytet Wrocławski, starszy specjalista w stacji ornitologicznej w Rudzie Milickiej), M. Małecki ( Komendant Posterunku Wojewódzkiej Państwowej Straży Rybackiej we Wrocławiu, zasięg oddziaływania to powiaty Milicz, Oleśnica, Trzebnica i Góra Śląska), E. Szczęsna (Dyrektor Marketingu Stawy Milickie S.A.), W. Bienkiewicz (Dyrektor Wykonawczy Stawy Milickie S.A.), C. Tajer (DZPK, specjalista, pracownik terenowy Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy). Na podstawie przeprowadzonych wywiadów z ekspertami można sformułować następujące wnioski: 1. Eksperci są zgodni, co do identyfikacji najważniejszych walorów turystycznych Doliny Baryczy. Wskazują tu przede wszystkim walory środowiska przyrodniczego, a w szczególności jego zróżnicowanie gatunkowe, krajobrazowe. 2. Pożądaną funkcją obszaru Doliny Baryczy jest gospodarka stawowa oraz rozwój turystyki przyjaznej środowisku. Turystka przyjazna środowisku na obszarze powinna obejmować ustalenia dotyczące kanalizacji ruchu turystycznego po wyznaczonych trasach i w określonym terminie (poza okresem lęgowym), uregulowanie sytuacji wejścia odwiedzających do rezerwatu wraz z wykwalifikowanym przewodnikiem, stworzenie alternatywy dla wykorzystania stawów jako kąpielisk. 3. Wśród największych zagrożeń walorów środowiska (przede wszystkim cennych gatunków ptaków i ich siedlisk) na