RHIF 386 GORFFENNAF 2021 £1.00 Arddangosfa Cefnogi Cymru gan blant Ysgol T Llew Jones a enillodd Wobr Cardiaith am yr arddangosfa orau yn ysgolion Ceredigion. Plant Ysgol Talgarreg yn canu ein Hanthem Genedlaethol i gefnogi tim pêl-droed dynion Cymru cyn eu gêm olaf yn yr Ewros. 1 GOLYGYDD Y MIS Mary Jones Y GAMBO NESAF, MIS MEDI Mary Jones Hoddnant, Aber-porth. SA43 2BZ Ffôn: 01239 810409 e-bost: [email protected] Dyddiad cau a’r pwyllgor golygyddol nesaf – Awst 31, 2021 Dosbarthu – Medi 16, 2021 PWYLLGOR GWAITH Blaen-porth: Nesta Griffiths Penparc: Melanie Davies Y GAMBO (01239 810780) (01239) 621329 Cadeirydd: Ennis Howells (07854 938114) [email protected] Eleri Evans (01239 810871) Bryngwyn: Linda Morgan Plwmp a Phentre-Gât: [email protected] (01239 711249) Celia Richardson a Nigel Blake, Ysgrifennydd: Marlene Evans (01239 710708) (01239 851300) John Davies, Y Graig, Aber-porth Brynhoffnant: Llinos Davies [email protected] (01239 810555) (01239 654135) Pontgarreg: Lynda Evans e-bost: [email protected] [email protected] [email protected] Clwb 500: Caerwedros: Aled a Heledd Dafis (01239 654277) Gareth Evans, Glasfryn, (01545 561355) Rhydlewis: Vera Davies Tan-y-groes, Aberteifi, SA43 2JE [email protected] (01239 851489) (01239 810871) Ceinewydd: Wendy Davies Sarnau a Penmorfa: e-bost: [email protected] (01545 560344) Alison Vaughan-Jones Trysoryddion: Des ac Esta Davies, Coed-y-bryn: Yn eisiau (01239 654610) Min-y-Maes, Pen-parc, Aberteifi Croes-lan: Marlene E. [email protected] SA43 1RE (01239 851216) Synod: Mair Heulyn Rees (01239 613447) Ffostrasol: Emyr a Gwen Davies (01545 580462) e-bost: [email protected] (01239 851343) [email protected] Hysbysebion: Mair Heulyn Rees Glynarthen: Dewi Jones, Talgarreg: Heledd Gwyndaf Cefn yr Ydlan, Synod, Llandysul Pantseirifach 01239 814609 / (07794 065826) SA44 6JE (07970 042101) [email protected] Rhif ffôn: 01545 580462 Horeb/Penrhiw-llan: Beth Davies Tan-y-groes: e-bost: [email protected] (07901 716957) Elspeth Evans (01239 811026) ac GOHEBWYR LLEOL [email protected] Eleri Evans (01239 810871). Aber-porth: Ann Harwood Llannarth: Isabel Jones Tre-saith: Sally Jones (01239 811217) (01545 580608) (01239 810274) [email protected] Llanllwchaearn: Gwyneth Thomas Y Ferwig: Auriol Williams Beulah: Gerwyn Morgan (01239 612507) Llangrannog: Ceindeg Haf (01239 810752) [email protected] [email protected] Llechryd a Llandygwydd: Margaret Symmons YN EISIAU Blaenannerch/Tre-main: (07772 206724) Coed-y-Bryn Mary Postance (01239 810054) Maen-y-groes: Edna Thomas (01545 560060) Ariennir Y Gambo Blaencelyn: Jon Meirion yn rhannol gan (01239 654309) Lywodraeth Cymru ATGOFFA’R GOHEBWYR Mae’n hollol bwysig cadw at y dyddiad cau i bob rhifyn o’r Gambo. Fe nodir y dyddiad ar dudalen 2 o bob rhifyn, a bydd unrhyw ddeunydd hwyr yn cael ei gario ymlaen i’r rhifyn nesaf. Gofynnir i bob gohebydd lleol sy’n defnyddio e-bost sicrhau ei fod wedi cael cadarnhad gan olygydd y mis bod y deunydd wedi cyrraedd yn ddiogel. Diolch am eich cydweithrediad. BLAEN-PORTH Gwellhad buan cysgu mewn pebyll gyda golygfeydd Mae Barry Evans, Taliesin, gorau Bae Ceredigion o gaeau Cefen- Tristwch mawr yn lleol oedd clywed Pontgarreg yn treulio cyfnod yn ysbyty cwrt. Prynwyd y fferm yn y 50au, ac am farwolaeth Mrs. Bet White gynt o Bron-glais yn dilyn triniaeth yn ysbyty erbyn heddi mae stafelloedd gwely Tŷ Newydd ond a oedd bellach yn byw Treforys yn ddiweddar. Da clywed gan en-suite i bawb a chyfleusterau yn Aberystwyth gyda’i merch, Eryn. Jaci, ei gymar, ei fod yn cryfhau’n ara awyr agored o bob math yno. Mae Ganed Bet ym Mlaen-porth a bu’n bach. Dymuniadau gorau iddo ac i’r cymysgedd o weithgareddau yno, fel byw yma drwy gydol ei hoes. Roedd teulu oll ar adeg anodd dros ben. marchogaeth a sgïo. Bob blwyddyn hi’n wraig ddiwylliedig iawn, ac yn arferol bydd tua 123,000 plant o Ac roedd hi’n drueni clywed am 2000 cyhoeddodd gyfrol o atgofion bob rhan o Gymru yn dod yno ac anffawd Rhodri Dixon yn ddiweddar bywyd cefn gwlad yn Sir Aberteifi ar yn cymdeithasu i siarad Cymraeg. sydd wedi cael niwed i’w gefn. ddechrau’r 20fed ganrif, Tai Bach a Cyflogir rhyw 120 o staff fel rheol, ac Thai Mas. Ymddeoliad maent wedi elwa llawer o grantiau i Mae ei merch Eryn White hefyd Wedi dros 30 mlynedd o wasanaeth godi cyfleusterau newydd a chegin a lle yn awdur toreithiog ac yn awdurdod ar Gyngor Cymuned Llangrannog, bwyta addas. Ar ôl y flwyddyn anodd ar hanes Cymru, yn enwedig y 18fed mae Gwilym Williams, Yr Hendre ddiwethaf pan nad oedd yr ysgolion ganrif. Rydyn ni’n anfon ein cofion ati wedi ymddeol yn ddiweddar. yn medru bod yno, bydd dathliadau ac at ei brawd, Siôn. Hoffem ddiolch iddo am ei Canmlwyddiant yr Urdd yn cael eu Cydymdeimlwn hefyd a Mrs June wasanaeth diflino a’i waith diwyd cynnal yno, felly, rhywbeth pwysig i Allen, Parc-y-rhos, Heol y Bowls a’r ar hyd y blynyddoedd a dymuno edrych ymlaen ato. teulu ar farwolaeth ei gŵr, Mac Allen. ymddeoliad hapus iawn iddo. Diolch Merched y Wawr Bro Cranogwen Daeth y newyddion hefyd am farw yn fawr, Gwilym, mae eich gwasanaeth Ar ôl misoedd o weld ein gilydd ar cyfnither i blant Tanyreglwys gynt. wedi bod yn amhrisiadwy i’r gymuned. sgrin, roedd yn hyfryd iawn cael cloi Roedd Natalie Henkelman wedi’i geni Sefydliad y Merched y Wig a’r Cylch gweithgareddau’r tymor trwy gwrdd yn ardal Scranton, Pennsylvania ar ôl Daeth y newyddion trist am a mwynhau te prynhawn yn yr haul i’w thad, David Isaac, ymfudo o Dre’r- farwolaeth Anne Siddall yn ddiweddar. yng ngardd Tŷ Gwyn. Diolch i Enfys ddôl, yn ddyn ifanc. Roedd y teulu Bu’n aelod ffyddlon a gweithgar am am y croeso ac i’r sawl fu’n pobi ac yn yno wedi cadw cysylltiad agos â’r teulu flynyddoedd lawer, gan gymryd gweini. yng Nghymru dros y blynyddoedd, ac diddordeb yn ein gweithgareddau Yn ystod y prynhawn, cynhaliwyd mae’r plant yn dal i wneud hynny. i gyd ac yn mwynhau cefnogi ein cyfarfod blynyddol. Penodwyd Tristwch mawr yn lleol oedd clywed cyfarfodydd o bob math yn y Sir. swyddogion am y tymor nesaf a am farwolaeth Mrs. Bet White, Tŷ Estynnwn ein cydymdeimlad didwyll derbyniwyd cyfrifon y gangen. Newydd gynt a oedd bellach yn byw â’r teulu i gyd. Trafodwyd sut i wario rhywfaint o’r yn Aberystwyth. Roedd Bet wedi byw Mae’r cyfarfodydd yn dal i gael eu arian dros ben, a phenderfynwyd rhoi yn y pentre trwy gydol ei hoes, a bu cynnal ar Zoom. Gyda dyfodiad yr haf £100 i Loches i Ferched Aberteifi, a colled fawr ar ei hôl wedi iddi symud cyn hir, gobeithio, cawn dywydd addas £50 i’r Gambo. i fyw gydag Eryn yn Aberystwyth. i ymweld ag ambell lecyn diddorol yn Tra bydd amgylchiadau’n caniatáu, Rydyn ni’n cofio amdani hi a’i brawd, yr ardal. gobeithiwn ddechrau cwrdd yn Siôn, yn eu hiraeth. Cawsom brynhawn diddorol iawn Neuadd Pontgarreg eto ym mis Medi, Cydymdeimlwn hefyd â Mrs June pan ddaeth Helena Boyesen i sôn am gan ddilyn y rheolau fydd mewn grym. Allen, Parc-y-rhos, Heol y Bowls a’r hanes Cranogwen a’r cerflun ohoni Byddwn yn cwrdd ar drydedd nos Lun teulu ar farwolaeth ei gŵr Mac Allen. gan Seb i’w roi yn yr ardd ger Capel y mis, gan ddechrau nos Lun 20 Medi. Estynnwn ein cydymdeimlad i’r Bancyfelin. Cawsom hanes Cranogwen Dathlu pen-blwydd priodas ddau deulu yn eu colled a’u hiraeth. fel bardd, cerddor, prifathrawes yn Dymuniadau gorau i Dr a Mrs PONTGARREG A Ysgol Pontgarreg, pregethwraig, Ollerenshaw, Cwmhawen Fawr, a fu’n darlithydd yn cynnwys ymweliadau LLANGRANNOG dathlu 65 mlynedd o fywyd priodasol ag America, arweinydd dirwestol ac yn ddiweddar. Llongyfarchiadau athro morwriaeth yn ogystal â’i gwaith yn sefydlu a golygu Y Frythones am Eglwys Carannog Sant Llongyfarchiadau i Hywel Wyn flynyddoedd. ‘Roedd ar ei phen ei hun Wrth i Glennis Simmons roi’r gorau Williams, gynt o 2 Heol Hawen, mewn athrylith a dawn’. Mae grŵp i’w swydd fel Warden yr Eglwys, Pontgarreg (mab y diweddar Brinley lleol yn gweithio’n ddiwyd i godi arian penderfynodd yr aelodau gyflwyno a Diana Williams) sydd wedi ennill at y prosiect hwn. anrheg iddi am ei gwaith clodwiw dros cymwysterau Ceng, MWeldl, yr 21 mlynedd diwethaf. Yn ystod CMargEng a MIMRAEST gan The Yna daeth Lowri Jones, Pennaeth yr oedfa ar 6 Mehefin cyflwynwyd Welding Institute a’r Institute of Gwersyll yr Urdd, Llangrannog, i anrheg, cerdyn a thusw o flodau iddi Marine Engineering Science and roi hanes y Gwersyll inni. Roedd yn gan y Parch. Ddr. Matthew Baynham Technology. agoriad llygaid i glywed yr hanes o’r dechrau ym 1932, pan oedd pawb yn i ddangos gwerthfawrogiad am ei - 3 - hymroddiad cydwybodol a diflino i’r gwaith ar hyd y blynyddoedd. Gwellhad buan Dymunwn wellhad llwyr i’r Ficer, Y Parch. Ddr. Matthew Baynham sydd wedi cael llawdriniaeth yn dilyn damwain a gafodd yn ddiweddar. Bedw Llangrannog The Farmgate Agorwyd busnes teuluol newydd sbon yn ddiweddar gan Sherran Parry- Williams, Lochland. Mae Sherran gyda’i gŵr Eurig yn magu gwartheg, defaid a moch pedigri ac wedi mentro gwerthu eu cynnyrch eu hunain. Mae’r cynnyrch o’r ansawdd gorau ac ar gael yn lleol inni. Dymunwn bob llwyddiant iddynt. BRYNHOFFNANT Bydd Tom Broome (mab Janet a iddyn nhw bob un ac anfonwn ein Gobeithio y byddan nhw’n dymuno Tony) a Laura-Jayne Bennett (merch cofion atyn nhw. bod yn weithgar yn y gymuned.