PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA GMINY CZARNY DUNAJEC W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE. PLAN ZAOPATRZENIA GMINY W ENERGIĘ 1. Podstawa opracowania „Projektu założeń” 3 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY CZARNY DUNAJEC. 7 2.1. Informacje ogólne. 7 2.2. Rys historyczny 8 2.3. Warunki środowiskowe 8 2.4. Warunki klimatyczne 9 2.5. Ogólna charakterystyka gminy 11 2.6. Sieć rzeczna i zasoby wodne 15 2.7. Infrastruktura techniczna, drogi, wodociągi, kanalizacja, sieć gazowa i ciepłownicza 17 3. POTRZEBY ENERGETYCZNE GMINY CZARNY DUNAJEC 19 3.1 Zapotrzebowanie na energię, w tym rejony energetyczne. 19 3.2 Źródła ciepła 20 3.3 System elektroenergetyczny 21 3.4 Zapotrzebowanie na ciepło 23 3.5 Emisja zanieczyszczeń w gminie 25 3.6 Emisja zanieczyszczeń w latach 2015 – 2020 26 4 PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGĘ 29 4.1 Zmiana liczby ludności i struktura budynków 29 4.2 Zakres współpracy z innymi gminami 30 4.3 Prognoza potrzeb cieplnych do roku 2015 i 2025 31 4.4 Prognoza zapotrzebowania na energię 32 4.5 Prognoza zaopatrzenia na paliwa gazowe 33 5 PRZEWODNIK OZE 5.1 Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie 35 Czarny Dunajec 5.2 Energia biomasy 35 5.3 Biomasa pochodząca z terenów rolniczych 37 5.4 Udział biomasy w bilansie energetycznym 38 5.5 Słoma 41 5.6 Owies 45 5.7 Palniki na pelety i owies 48 5.8 Możliwości upraw energetycznych 50 5.9 Energia słoneczna 50 1 5.10 Energia wody 53 5.11 Potencjał i wykorzystanie 54 5.12 Energia Wiatru 55 5.13 Energia Geotermalna 61 6.0 Finansowanie zadań. 63 6.1 Finansowanie zadań w zakresie odnawialnych źródeł energii 66 6.2 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 67 6.3 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska 68 6.4 Ekofundusz 71 6.5 Powiatowe fundusze ochrony środowiska 73 6.6 Bank Ochrony Środowiska 74 6.7 Bank Ochrony Środowiska - termomodernizacja 76 6.8 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 79 6.9 Regionalny Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 81 6.10 PROW Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 82 6.11 Fundusz Termomodernizacji 83 7.0 Polityka energetyczna kraju, regionu, gminy – uwarunkowania prawne 7.1 Założenia dla Polski 87 7.2 Taryfa na ciepło, energie i gaz 94 7.3 Zadania dla przedsiębiorstw energetycznych, ciepłowniczych 95 oraz gazowych w zakresie realizacji zadań zaopatrzenia i uciepłownienia gminy 7.4 Wskaźniki efektywności ekonomicznej działań inwestycyjnych. 95 8.0 Wysokie koszty ogrzewania i termomodernizacja budynków 8.1 Przyczyny wysokich kosztów ogrzewania w budynkach 97 8.2 Ogólne zasady termomodernizacji 98 9.0 Wnioski końcowe 101 2 1. Podstawa opracowania „Projektu założeń” Podstawą prawną do opracowania „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru gminy Czarny Dunajec” jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2000 r. nr 48, poz. 555). przypisująca gminie zadania własne: planowania i organizacji zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy (art. 18 ustawy) i zobowiązująca wójta gminy do opracowania „Projektu założeń do planu” (art. 19 ustawy). Podstawowym celem tej ustawy jest: - określenie warunków zapewnienia zrównoważonego rozwoju kraju, - zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa i racjonalne wykorzystanie istniejących zasobów energii konwencjonalnej i niekonwencjonalnej, - rozwój konkurencji i przeciwdziałanie monopoli, - uwzględnienie wymagań związanych z ochroną środowiska i spełnienie wymogów UE w zakresie wdrażania energii ze źródeł odnawialnych, - określenie długookresowej prognozy zużycia energii w Polsce, - opracowanie prognozy działań długofalowych. Ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 roku (tekst jednolity Dz. U. nr 13 z 1996 r. wraz z późniejszymi zmianami. Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 roku Dz. U. nr 89 z 1994 pozycja 415 z późniejszymi zmianami) Założenia Polityki Energetycznej Polski do roku 2020 przyjęte przez Rząd Polski dnia 22 lutego 2000 roku. „Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej” dokument został przyjęty 8 września 2000 r. Niniejsze opracowanie wykonano na podstawie Umowy zawartej pomiędzy gminą Czarny Dunajec a Instytutem Doradztwa Europejskiego Innowacja s.c. w Krakowie ul. Olszańska 18/1 Niniejsze opracowanie Projekt założeń do planu zaopatrzenia gminy Czarny Dunajec w ciepło, energię elektryczna i paliwa gazowe, odpowiada pod względem redakcji wymogom ustawy Prawo Energetyczne, która wymaga od gminy rozpatrzenia takich zagadnień jak: 3 - ocena stanu aktualnego i przewidywanych zmian zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. - przedsięwzięcia racjonalnego użytkowania ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, - możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii z uwzględnieniem skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, - możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii, - zakres współpracy z innymi gminami. Planowanie gospodarki energetycznej w gminie nie powinno być traktowane jedynie jako obowiązek narzucony przez Ustawę - Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku, według której planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe należą do zadań własnych gminy. Kreowanie przez władze lokalne polityki energetycznej w regionie jest istotnym czynnikiem bezpieczeństwa energetycznego. Sprawny, zrównoważony system energetyczny oparty również na paliwach bardziej przyjaznych środowisku naturalnemu jest ważnym czynnikiem wpływającym na lokalny rozwój gospodarczy. Polskie prawo energetyczne przewiduje dwa rodzaje dokumentów planistycznych: Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. (opracowywany tylko w przypadku, jeśli plany rozwoju przedsiębiorstw energetycznych nie zapewniają realizacji założeń). Oba te dokumenty powinny być zgodne z założeniami polityki energetycznej Państwa, z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego lub ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a tym samym spełniać wymogi ochrony środowiska. Projekt "Założeń do planu zaopatrzenia gminy w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe" może być sporządzony zarówno dla obszaru całej gminy, jak i jej części. Obowiązujące przepisy nie określają, na jaki okres założenia powinny być sporządzone. Logicznym wydaje się ich zharmonizowanie z okresem obowiązywania planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych zaopatrujących gminę w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, dla których minimalnym okresem są trzy lata. Zgodnie z Ustawą w "Założeniach do planu zaopatrzenia …" powinny znaleźć się następujące zagadnienia: ocena aktualnego stanu i przewidywanych zmian 4 zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii z uwzględnieniem skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, zakres współpracy z innymi gminami. Projekt założeń powinien być opracowany we współpracy z lokalnymi przedsiębiorstwami energetycznymi, które są zobowiązane do udostępniania zarządom gmin swoich planów rozwoju w zakresie zaspokojenia aktualnego i przyszłego zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Wykonane opracowanie przesyłane jest do władz wojewódzkich i przedstawicieli odbiorców w celu otrzymania opinii i uwag, następnie Rada Gminy w drodze uchwały przyjmuje opracowany dokument. Najogólniej rzecz ujmując kompetencje i zadania gminy w zakresie planowania energetycznego polegają na koordynacji działań związanych z planowaniem energetycznym, gdzie gmina powinna być głównym inicjatorem tworzenia na swoim terenie infrastruktury energetycznej, rzadko będąc jej właścicielem. Takie rozwiązanie ma zapobiec przypadkowości czy też dowolności działań przedsiębiorstw energetycznych. Część przedsiębiorstw energetycznych została zobowiązana ustawami do opracowania planów rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło, uwzględniając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Przy wykonywaniu opracowania „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczna i paliwa gazowe dla gminy Czarny Dunajec” korzystano z szeregu informacji udostępnionych przez Urząd Gminy, dane z przeprowadzonej ankiety, dane zawarte na stronach internetowych Urzędu Gminy i Rejonu Energetycznego Oddział Nowy Targ oraz innych opracowań jak: 1. Strategia rozwoju Gminy Czarny Dunajec 2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Czarny Dunajec 3. Polityka energetyczna Państwa do roku 2025 4. Strategia rozwoju energetyki odnawialnej 5. Rocznik Statystyczny woj. Małopolskiego. 5 6. Rocznik Statystyczny GUS 7. Dyrektywy UE odnoszące się do zagadnień energetycznych w gminach i obszarów chronionych. 8. Informacje o stanie bezpieczeństwa państwa 9. Strony internetowe: a) http://www.stat.gov.pl b) http://www.fewe.pl c) http://www.ure.pl d) http://www.mg.pl e) http://www.mos.gov.pl Centrum Czarnego Dunajca 6 2. Charakterystyka Gminy Czarny Dunajec 2.1 Informacje ogólne Gmina Czarny Dunajec jest położona w południowo – zachodniej części województwa małopolskiego. Gmina leży w obszarze trzech subregionów