8 MARCA R. B. DELEGACI KORPUSU PODOFICERSKIEGO WRĘCZYLI SZEFOWI DEPARTAMENTU AERONAUTYKI GENERAŁOWI-PIL. INŻ. RAYSKIEMU CZEK NA 187.0CO ZŁ. JAKO DAR KORPUSU PODOFICERSKIEGO NA ZAKUP SAMOLOTÓW Na CHALLENGE 1934 R. I/YDAWAW PRZEZ &f P AERQSł®&4l@JSK. v a r m m m K W IE C IE Ń 1934 Nr. 4 POLSKIE LIN JE LOTNICZE „ L O T “ D Y R E K C JI: Warszawę, Plac Napoleona 9, telefon 563-60 ROZKŁAD LOTÓW ważny od dn. 1 marca do dn. 30 kwietnia 1934 Samoloty na linjach Warszawa — Kraków i W a rs z a w a — Lwów kursują codziennie (również w niedzielą). o. 13.30** Warszawa 12.05** p. 15.35** Gdańsk fOanzig), Gdynia 10.00** o. 14.50* Warszawa 11.15* ObjaSnienie znaków; p. 16.50* Poznań 9 15* 9.50** O — odlot — depart o. 15.00** W aiszewa P — przylot arrivee. p. 16.50** Katowice 800** * * — samoloty kursują w poniedziałki, o. 8 50 Warszawa 14.35 środy i piątki service: lundi, mercredi, p. 10.40 * Kraków 12.45 vendredi. o. 11.05* f Kraków 12.20** ** — samololy kursują we wtorki, p. 13.00* Brno 10.25** czwartki i soboty — service: niardi, jeudi, o. 13.20* Brno 10.05** samedi. p. 14.10* Wi«n 9.15** Bilety na przelot Polskiemi Linjami Lotniczemi „L O T“ nabywać można 8.00 Warszawa 15.55 10.15 Lwów 13.40 również w Ośrodku propagandowym* L. O. P. P. Warszawa, S-to Krzyska 1? o. 10.40* Lwów 13.15** telefon 533-92. p. 13.20* Cernauti 12.35** o. 13.40* Cernauti 12 15** p. 16.55* Bucurestl 9.00** Ceny biletów: o. 7.00* Warszawa A 17.15** Warszawa — Kraków zł. 35. Warszawa p. 9.40* Wilno 14.35** — Lwów zł. 45. Warszawa — Katowice zł. 30. Warszawa — Gdańsk — Gdynia Linja Bukareszt — Sofja — Saloniki (od 17.IV) zł. 40. Warszawa — Poznań zł. 30. War­ o. 7.00** Bukareszt p. 18.50* szawa — Wilno (od lo.IV) zł. 40. Kraków p. 9.00** Sofja o. 16.50* — Brno — Wiedeń; z Krakowa do Brna o. 9.25** Sof ja p. 16.25* zł. 40, z Krakowa do Wiednia zł. 60, p. 11.10** y Saloniki o. 14.40* z Brna do Wiednia zł. 55. Lwów — Czer- niowce — Bukareszt; ze Lwowa do Czerń, Linja Wilno — Ryga — Tallinn (od 16.IV) zł. 35, z Czerń, do Bukar zł. 10. Buka­ reszt -- Sofja — Saloniki (od 17.IV) z Bu­ o. 10.05* * Wilno p. 14.10** karesztu do Sofji zł. 70, z Sofji do Salo1'. p. 13.35* Ryga o. 12.40** zł. 80. Wilno — Ryga — Tallinn (od 16.1V) o. 14 05* Ryga p 12.10** z Wilna do Rygi zł. 39, z Rygi do Tali. p. 15.55* Tallinn o. 10.20** Zł. 46. Odlot ze Lwowa do Bukaresztu, do 15.IV tylko w poniedziałki. Z Bukaresztu do Lwowa tylko w czwartki. B I U R A P. L. L. „L O T“ Adres telegr. BIURO DYREKCJI WARSZAWA M arszałkowska 138. Tel. 547-60 Lotnisko — Okęcie, Tel. 563-00. LOT KATOWICE L O T Lotnisko — Muchawiec Tel. 135 i 145 LOT BIURO MIEJSKIE KRAKÓW ul. Szpitalna 32. Tel. 132-22 Lotnisko — Czyżyny. Tel. 125-45 BIURO MIEJSKIE LOT LWÓW Pl Marjacki 5. Tel. 45-71 Lotnisko — Skniłów. Tel. 29-36 POZNAN LOT Lotnisko Ławica — Tel. 78-45 GDAŃSK (Danzig) LOT Lotnisko — Wrzeszcz — Langfuhr. Tel. 415-31 GDYNIA BRNO LOT Lotnisko — Cernovice Tel. 33-266 „Luftreisebiiro" Austro- W I E N I Kaerntnerring 5. Lotnisko — Aspern. Tel. R. 48—5—60 flug Tel. R. 28— 1—21 Biuro Reprezentacji BUCURESTI LOT Lotnisko — Baneasa. Tel. 2.2178 Str. Franclin 14. Tel. 235-97 CERNAUTI LOT Lotnisko — Czachor Tel. 537 S O F I J A Polkamera ul. Benkovski 8 Tel. 443 Lotnisko — Bozuriste THESSALONIKI Allaloufco ul. Gr. AleXandre 5 Tel. ll-tel Lotnisko — Sedes WILNO LOT Lotnisko — Porubanek Tel. 80. R I G A LOT Lotnisko — Spilve Tel 274-57. TALLINN LOT Hotel Kuld Lóvi. Tel. 426-27 Lotnisko — Tel. 313-30. Poza tein Informacje 1 bilety we wszystkich większych biurach podróży PRZEGLĄD LOTNICZY M I ESIĘCZNIK WRAZ Z KWARTALNYM DODATKIEM BEZPŁATNYM „WIADOMOŚCI TECHNICZNE LOTNICTWA” WYDAWANY PRZEZ DEPARTAMENT AERONAUTYKI MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH TREŚĆ ZESZYTU: U. | j j : ! | Str. Kpt. mar. inż. Heljodor Laskowski. Rozbrojenie lotnicze na morzu 152 Mjr.-pil. Stanisław Ratomski. Trudności doskonalenia obserwatorów w jednostkach lin j owych ........ 156 Por.-obs. Stanisław Dudziński. W sprawie lotnictwa myśliwskiego jedno- i wielomiejscowego . .159 Mjr. pil. Tadeusz Piotrowicz. Problem użycia lotnictwa myśliwskiego w Z. S. R. R .....................................................................................,162 Mjr. dypl. pil. Mateusz Iżycki. Zmierzch jednomiejscowego lotnic­ twa myśliwskiego? ......... 166 Por. obs. bal. Stefan Sidor. Uwagi o strzelaniach przeciwlotniczych w kompanji balonowej , . 169 Por. obs. Bolesław Piątkowski. Radjołączność w eskadrze linjowej 173 Inż. Zbigniew Arnd. Lot bez widoczności zewnętrznej? . 175 Ppłk. dypl.-obs. B. I. Kwieciński. Samoloty korpusu podoficerów w Challenge‘u 1934 ......... 175 Przegląd Lotnictwa Państw obcych: B e 1 g j a. Atakowanie w locie koszącym. Streścił mjr. dypl.- pilot M. Romeyko . ,177 Niemcy. Organizacja sił powietrznych państw europejskich. Streścił mjr. pil. A. Wojtyga ...... 180 Rosja. Praktyka w rozpoznaniu łotniczem w warunkach czasu pokojowego. Streścił R. , . 191 ROK VII WARSZAWA, KWIECIEŃ — 1934 -Nb 4 CENA Zl. 2.50 152 PRZEGLĄD LOTNICZY. N« 4 Kpt. mar, inż. HELJODOR LASKOWSKI Rozbrojenie lotnicze na morzu Lotnictwo okrętowe stanowi w chwili obec­ względu na oddalenie teatru wojny morskiej od nej nierozerwalną część siły zbrojnej na mo­ własnych wybrzeży i które stałoby się integral­ rzu, to też, gdy mówimy o rozbrojeniu na mo­ ną częścią morskiej siły zbrojnej, operującej rzu, nie możemy pomijać milczeniem rozbroje­ na otwarłem morzu. nia lotniczego. Niestety w literaturze morskiej Na długo przed zawieszeniem broni, mary­ mało się o tem mówi i przeważna część facho­ narka brytyjska zaczęła próby użycia krążowni­ wych artykułów o rozbrojeniu na morzu nie ków jako transportowców lotniczych. Wybie­ wspomina o lotnictwie, uważając je za coś od­ rano większe krążowniki, umieszczano na nich rębnego od marynarki. Tymczasem dzisiaj lot­ wodnopłatowce, które startowały albo przy po­ nictwo okrętowe jest tak silnie związane z flo­ mocy katapult, albo też z prowizorycznych po­ tą, że żadna eskadra bojowa floty, bez niego kładów, raczej pomostów, ustawianych na da­ jest nie do pomyślenia. chach wież armatnich i lufach. Lotnictwo morskie było w czasie wojny Francuzi podjęli również podobne doświad­ światowej w innych warunkach, niż lądowe. czenia i w październiku 1918 roku z okrętu lin- Doświadczenia wojny nie były tu tak owocne, jowego ,,Paris“, przy wietrze 16 metrów na se­ jak w lotnictwie lądowem, gdyż poza tropieniem kundę i przy 20 węzłowej szybkości okrętu, na­ łodzi podwodnych, wywiadu, częściowo wyszu­ stąpił start Henriota 130 KM Clerget z pomo­ kiwaniem pól minowych (z wątpliwym zresztą stu na lufach długości 12 metrów. skutkiem), lotnictwo morskie prawie, że nie wal­ Kwest ję startu rozwiązano więc, natomiast czyło. Jednakże wzrost odległości bojowych nie udawało się zapewnić samolotom powrotu walczących okrętów i stosowanie zasłon dym­ na okręt. Po skończonej akcji samolot musiał nych na morzu, stworzyły zupełnie nowe wa­ wodować, a następnie podnoszono go na pokład runki i dlatego prowadzenie operacyj bojowych zapomocą dźwigów. Było to niebezpieczne i nie­ na morzu bez lotnictwa jest dziś nie do pomy­ dogodne, szczególniej, gdy morze było wzburzo­ ślenia. Eskortowanie floty, daleki wywiad dla ne. Dlatego też powstała myśl zbudowania spe­ ujawnienia i rozpoznania nieprzyjaciela i jego cjalnych okrętów — pływających lotnisk z du­ siły, walka z lotnictwem przeciwnika, zasłony żym pomostem, umożliwiającym nietylko start, dymne, obserwacja i kierowanie ogniem artyle­ lecz i lądowanie. Było to tembardziej pożąda­ ryjskim dla umożliwienia wstrzelania się na du­ ne, że flota potrzebowała coraz to większej ilo­ żych odległościach w szczególności poprzez za­ ści samolotów. słony dymne, zmusza eskadrę morską do posia­ Realizacją tych myśli był lotniskowiec, to dania silnego lotnictwa. jest duży okręt, zbudowany w ten sposób, że Bitwa jutlandzka (Anglja i Niemcy 31 m a­ posiada długi i szeroki pokład zupełnie wolny, ja 1916 roku), dobitnie pokazała, że bez lotnic­ a więc z kominami z boku, by samoloty mogły twa na morzu obejść się niepodobna. To też swobodnie startować i lądować. Lotniskowiec Anglicy od 1916 roku rozpoczęli intensywne stu- posiada oczywiście własne warsztaty lotnicze dja i pracę nad lotnictwem morskiem, wynikiem i bazę zaopatrującą. czego było powstanie lotnictwa okrętowego, to Zjawienie się lotniskowca umożliwiło za­ jest lotnictwa zaokrętowanego, które mogło stosowanie morskich samolotów na kołach, zbu­ startować z okrętu w ruchu i na nim lądować. dowanych specjalnie, aby na morzu nie tonęły, LTznano bowiem, że flotę należy wyposażyć jeśli wypadkiem byłyby zmuszone wodować. By­ w lotnictwo, które byłoby w stanie działać za­ ło to wielkim sukcesem, gdyż samoloty morskie czepnie i odpornie na otwarłem morzu, bez mają znaczną przewagę nad wodnosamolotami, N? 4 PRZEGLĄD LOTNICZY 153 bo są idealnie wycentrowane, odznaczają się mogą mieć najwyżej 8 dział o kalibrze więk­ łatwością manewrowania i mogą startować i lą­ szym, niż 152 mm; ilość dział 127 mm i mniej­ dować na okręcie bez potrzeby wodowania, szego kalibru, oraz dział przeciwlotniczych nie Trzeba bowiem pamiętać, że wodnopłatowiec, podlega ograniczeniu. Jeżeli lotniskowiec uzbro­ któryby nawet dobrze siadł na wzburzone morze jony jest w działa kalibru 127 mm, lub mniej­ jest skazany na zagładę, gdyż w większości wy­ sze — ilość tych dział może być dowolna. padków w takich warunkach nie da go się pod­ Lotniskowce o wyporności 27.000 ton nieść na pokład, i mniejsze mogą mieć najwyżej 10 dział o ka­ Teraiz dopiero rozpoczął się właściwy roz­ librze ponad 152 mm, nie licząc dział przeciw­ wój lotnictwa okrętowego. Zaczęto budowę lot­ lotniczych i dział kalibru nie przewyższającego niskowców, które mają na pokładzie aparaty 127 mm. O ile zaś uzbrojenie składa się z dział myśliwskie, obserwacyjne, bombardujące i tor­ kalibru mniejszego, niż 152 mm — wtedy ilość pedujące.