Wojewódzki Inspektorat Ochrony ĝrodowiska w Biaáymstoku Delegatura w àomĪy 18-402 àomĪa, ul. Akademicka 20 tel. (86) 218-21-69; fax: 218-28-93; e-mail:[email protected] Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony ĝrodowiska w Biaáymstoku o stanie Ğrodowiska na terenie powiatu wysokomazowieckiego za rok 2010 àomĪa, czerwiec 2011r. WIOĝ Biaáystok Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony ĝrodowiska Delegatura w àomĪy w Biaáymstoku o stanie Ğrodowiska na terenie powiatu wysokomazowieckiego w 2010 roku Spis treƑci: Wstħp........................................................................................................................3 1. Stan czystoƑci i ochrona wód....................................................................................5 1.1. Presje- ródųa zanieczyszczenia wód ……….........................................................5 1.2. Stan - Ocena jakoƑci wód powierzchniowych...................................................14 1.3. Przeciwdziaųania – DziaųalnoƑđ kontrolna…......................................................16 1.4. Wody podziemne.............................................................................................22 2. Powietrze...............................................................................................................23 2.1. Presje - Emisja zanieczyszczeŷ do powietrza ……..………….....................………...23 2.2. Stan - Monitoring imisji....................................................................................25 2.3. Przeciwdziaųania – DziaųalnoƑđ kontrolna …….................................................27 3. Gospodarka odpadami...........................................................................................29 3.1. Presje- IloƑđ wytworzonych odpadów.....…………………….....................……….…..29 3.2. Stan - Skųadowiska odpadów…….......…………………….........................……….……..31 3.3. Stan - Odpady niebezpieczne…….......……………………………..........................….…38 3.4. Przeciwdziaųania..........…………………………………….............................…………….…38 4. Promieniowanie elektromagnetyczne /PEM/………..……....................…..…………..…39 4.1. Presje – ródųa emisji PEM………………………………............................…………..……39 4.2. Stan – Pomiary kontrolne PEM…………………………………………..........................…39 4.3. Przeciwdziaųania……….................................................................................……40 5. Haųas.......................................................................................................................41 6. Ochrona Ƒrodowiska przed powaǏnymi awariami..................................................42 7. Dziaųania kontrolne WIO_......................................................................................44 2 WIOĝ Biaáystok Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony ĝrodowiska Delegatura w àomĪy w Biaáymstoku o stanie Ğrodowiska na terenie powiatu wysokomazowieckiego w 2010 roku Wstħp - charakterystyka powiatu Powiat wysokomazowiecki geograficznie poųŽǏony jest pomiħdzy dolinČ górnego biegu Narwi a rzekČ Bug na poųudniu. Jest to obszar nizinny zwany WysoczyznČ WysokomazowieckČ, wchodzČĐČ w skųad póųnocnej czħƑci Niziny Podlaskiej. Od zachodu ogranicza jČ linia Czerwonego Boru zwiČzana z Miħdzyrzeczem BomǏLJŷskim przechodzČc w pradolinħ rzeki Narew otaczajČĐČ wysoczyznħ od strony póųnocnej i wschodniej. W bliskim sČsiedztwie poųŽǏona jest Kotlina Biebrzaŷska na póųnocy i Wysoczyzna Biaųostocka na póųnocnym wschodzie. Poųudnie mezoregionu graniczy poprzez starorzecze Nurca z WysoczyznČ DrohickČ i RówninČ BielskČ. Jednostajny lekko pofaųdowany krajobraz jest typowy dla obszarów nizinnych. Silniej urozmaicona jest pod tym wzglħdem czħƑđ póųnocno-wschodnia powiatu, gdzie niewielkie morenowe wzgórza sČ liczniejsze i wznoszČ siħ do 160 m n.p.m. Wysoczyzna stanowi dziaų wodny Bugu i Narwi. Powierzchnia caųkowita powiatu wynosi 1289 km2, co stanowi 6,4% powierzchni woj. podlaskiego. Powiat liczy 59 418 mieszkaŷców tj. ok. 5% ludnoƑci województwa (GUS,2009). LudnoƑđ powiatu wysokomazowieckiego tylko w 24 % zamieszkuje w miastach, a 76 procent to mieszkaŷcy wsi. Sieđ osadniczČ tworzČ: 1 gmina miejska (m. Wysokie Mazowieckie, 1 gmina miejsko-wiejska (Ciechanowiec) i 8 gmin wiejskich ( CzyǏew Osada; Klukowo, Kobylin Borzymy; Kulesze KoƑcielne Nowe Piekuty Sokoųy; Szepietowo oraz gmina Wysokie Mazowieckie) z 379 miejscowoƑciami. DominujČĐČ formČ mieszkalnictwa na terenie powiatu jest zabudowa jednorodzinna i zagrodowa. Z caųkowitej powierzchni powiatu przewaǏajČĐČ czħƑđ stanowiČ uǏytki rolne zajmujČce 95 911 ha. StanowiČ one 74 % powierzchni fizycznej, dystansujČc zarówno wskaǍnik wojewódzki (59 % ) jak i ogólnokrajowy (58,9%). WiħkszoƑđ, bo ponad 72% uǏytków rolnych stanowiČ grunty orne. Lasy zajmujČ 23918 ha , a wskaǍnik lesistoƑci powiatu wynosi 19 % i jest to wskaǍnik znacznie niǏszy od wskaǍnika dla województwa podlaskiego wynoszČcego 30,2 %. Najwiħksze powierzchnie leƑne w powiecie posiada gmina Ciechanowiec – 5092 ha (dane GUS,2008 danych póǍniejszych brak). CechČ szczególnČ Wysoczyzny Wysokomazowieckiej na tle Niziny Podlaskiej jest stosunkowo dobra jakoƑđ gleb skupionych w czħƑci Ƒrodkowej i poųudniowej. Korzystne warunki glebowe stopniowo zanikajČ w Póųnocnej czħƑci powiatu ustħpujČc przewadze gleb lekkich i Ǐwirów. Gminy: CzyǏew, Szepietowo, Klukowo, Wysokie Mazowieckie i Nowe Piekuty posiadajČ gleby o najkorzystniejszych ǁųĂƑciwoƑciach agrotechnicznych w skali powiatu i caųego województwa podlaskiego. W powiecie wysokomazowieckim jest niewiele gleb nieprzydatnych do produkcji rolniczej. Udziaų gleb marginalnych w ogólnej powierzchni uǏytków rolnych waha siħ od 0,3% w Wysokiem Mazowieckiem do 6,2%, w gminie Kobylin Borzymy oraz 14,3%, w gminie Kulesze KoƑcielne i 16,9% w gminie miejskiej – Ciechanowiec. _redni wskaǍnik dla województwa podlaskiego wynosi 7,4%. CechČ charakterystycznČ podlaskiego rolnictwa jest bowiem czynnik ekologiczny wynikajČcy z czystoƑci Ƒrodowiska naturalnego oraz niskiego poziomu zuǏycia chemicznych Ƒrodków sųƵǏČcych do ochrony i nawoǏenia roƑlin uprawnych. IloƑđ nawozów sztucznych ogóųem w NPK w kg na 1 ha uǏytków rolnych wynosi 93,3 podczas gdy w kraju 117,9 (dane GUS 2009). Ma to równieǏ olbrzymi wpųyw na produkcjħ, przetwórstwo a przede wszystkim na eksport. 3 WIOĝ Biaáystok Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony ĝrodowiska Delegatura w àomĪy w Biaáymstoku o stanie Ğrodowiska na terenie powiatu wysokomazowieckiego w 2010 roku Struktura przemysųu powiatu zdominowana jest przez produkcjħ i przetwórstwo artykuųów spoǏywczych (przemysų mleczarski, miħsny, owocowo-warzywny i mųynarski). WaǏne znaczenie ma równieǏ produkcja maszyn i urzČdzeŷ oraz drewna i wyrobów z drewna. Najwiħksze w powiecie przedsiħbiorstwa zajmujČce siħ przetwórstwem rolno spoǏywczym to: SOKOBÓW S.A., Przedsiħbiorstwo Zakųady Miħsne „FARM FOOD” Oddziaų CzyǏew-Osada, Zakųady Miħsne „NETTER” w CzyǏewie-Osadzie oraz sieđ nowoczesnych mųynów. Zorganizowana baza surowcowa stymuluje produkcjħ Ǐywca trzody chlewnej i bydųa miħsnego. DuǏČ rolħ w przemyƑle spoǏywczym odgrywa przetwórstwo mleka. Spóųdzielnia Mleczarska “MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem jest liderem iloƑciowym i jakoƑciowym w produkcji wyrobów mleczarskich. Dziħki jej istnieniu dynamicznie rozwinħųy siħ gospodarstwa hodowlane. Sektor przetwórstwa rolno spoǏywczego obsųuguje w okoųo 70 % powiatowy rynek produktów rolnych. Sieđ komunikacyjna Teren Powiatu Wysokomazowieckiego przecina jedna z najstarszych w kraju linii kolejowych tzw. kolej Warszawsko-Petersburska. Jest to obecnie jeden z gųównych wħnjųów komunikacji kolejowej ųČczČcy kraje Europy Wschodniej i Póųnocno Wschodniej z pozostaųČ czħƑciČ Kontynentu. Strategiczne poųŽǏenie tak waǏnej linii przebiegajČcej w bezpoƑrednim sČsiedztwie miasta Wysokie Mazowieckie i Szepietowa ma bardzo duǏe znaczenie dla wymiany towarowej i komunikacji osobowej z wiħkszymi miastami naszego kraju i zagranicy. UzupeųniajČcym ciČgiem kolejowym o marginalnym juǏ znaczeniu jest jednotorowa linia Ostroųħka-Bapy przebiegajČca przez teren gminy Kulesze KoƑcielne i Sokoųy. Transport drogowy powiatu opiera siħ na ciČgu drogi krajowej nr E-689 Zambrów - Wysokie Mazowieckie- Szepietowo – Braŷsk umoǏliwiajČc ponadregionalne poųČczenie Ƒrodkowej i poųudniowej czħƑđ powiatu, z drogČ krajowČ E-8 a w konsekwencji ze stolicČ i pozostaųymi regionami kraju. Dziħki takiej lokalizacji Wysokie Mazowieckie, jest teǏ miastem tranzytu dla komunikacji poųudniowej czħƑci województwa podlaskiego z WarszawČ. Droga wojewódzka nr E-678 stanowi uzupeųnienie tego trzonu ųČczČc bezpoƑrednio Miasto Wysokie Mazowieckie z Biaųymstokiem. Póųnocny skraj powiatu styka siħ z drogČ miħdzynarodowČ E-8 jednakǏe dla struktury komunikacyjnej powiatu ma to niewielkie, lokalne znaczenie obejmujČce teren gmin Kobylin Borzymy i czħƑciowo Kulesze KoƑcielne i Sokoųy. Lokalny transport gminny i miħdzygminny obsųuguje sieđ dróg gminnych i powiatowych. GħstoƑđ i lokalizacja sieci transportowo komunikacyjnej niemal caųkowicie zaspokaja potrzeby mieszkaŷców, stawiajČc Powiat Wysokomazowiecki w korzystnej sytuacji na mapie województwa podlaskiego. Atrakcje przyrodnicze Tereny chronione w powiecie wysokomazowieckim zajmujČ powierzchniħ 3 121,5 ha (dane GUS,2009). WaǏnym elementem ochrony przyrody jest Narwiaŷski Park Narodowy, otaczajČcy pradolinħ Narwi w póųnocno-wschodniej czħƑci powiatu wysokomazowieckiego. Teren parku zajmuje 1052 ha powierzchni powiatu. Park obejmuje malowniczy odcinek Doliny Górnej Narwi z licznymi zakolami, starorzeczami,