Plan Odnowy Miejscowości Kluszkowce na lata 2016 - 2022 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XVIII/163/2016 Rady Gminy Czorsztyn z dnia 28 października 2016 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KLUSZKOWCE NA LATA 2016 – 2022 Gmina Czorsztyn www.czorsztyn.pl Maniowy, listopad 2015 r. 2 Plan Odnowy Miejscowości Kluszkowce na lata 2016 - 2022 Prowadzenie sesji: dr Edyta Bieniek- Białas Dyrektor Instytutu Doradztwa Europejskiego - Innowacja s. c. mgr Wacław Klepacki Zastępca dyrektora Instytutu Doradztwa Europejskiego - Innowacja s. c. Organizacja i obsługa sesji: Urząd Gminy Czorsztyn z siedzibą w Maniowach Instytut Doradztwa Europejskiego - Innowacja s. c. Opracowanie dokumentu: Instytut Doradztwa Europejskiego - Innowacja s. c. dr Edyta Bieniek- Białas mgr Wacław Klepacki mgr Joanna Pietrzyk Specjalne podziękowania dla wszystkich uczestników sesji za pomoc w opracowaniu niniejszego dokumentu 3 Plan Odnowy Miejscowości Kluszkowce na lata 2016 - 2022 Spis treści WPROWADZENIE ............................................................................................. 5 I. Charakterystyka miejscowości ............................................................................. 7 I.I Historia ................................................................................................ 7 I.II Położenie geograficzne ............................................................................ 7 II. Inwentaryzacja zasobów służąca ujęciu stanu rzeczywistego ..................................... 11 II.I Rolnictwo i gospodarka ........................................................................... 11 II.II Demografia........................................................................................... 12 II.III Rynek pracy ....................................................................................... 13 II.IV Oświata ............................................................................................ 16 II.V Zdrowie ............................................................................................... 18 II.VI Pomoc społeczna ................................................................................ 19 II.VII Bezpieczeństwo .................................................................................. 19 II.VIII Kultura ............................................................................................ 20 II.IX Koło Gospodyń Wiejskich ..................................................................... 21 II.X Sport, turystyka i rekreacja ...................................................................... 22 III. Infrastruktura techniczna ............................................................................ 28 III.I Gospodarka wodna i ściekowa ................................................................... 28 III.II Gospodarka odpadami komunalnymi ....................................................... 30 III.III Gospodarka energetyczna i CO .............................................................. 31 III.IV System komunikacji ............................................................................. 32 III.V Zestawienie zasobów sołectwa Kluszkowce .................................................. 33 IV. Analiza SWOT ......................................................................................... 35 V. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną ............................................................................................................ 37 Podsumowanie .................................................................................................. 44 Załączniki ........................................................................................................ 45 4 Plan Odnowy Miejscowości Kluszkowce na lata 2016 - 2022 WPROWADZENIE Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem strategicznym określającym rozwój wsi w sferze społeczno - gospodarczej na lata 2016 – 2022. Został on opracowany w celu stworzenia całościowej wizji rozwoju miejscowości, uwzględniającej czynniki zewnętrzne i wewnętrzne wpływające na możliwość realizacji planowanych działań oraz umożliwienia beneficjentom pozyskania środków zewnętrznych na ich realizację. Plan Odnowy Miejscowości przygotowany został wspólnie z mieszkańcami Sołectw, aby realizowane zadania odpowiadały rzeczywistym potrzebom mieszkańców i mogły w pełni wykorzystać istniejący potencjał i szanse rozwoju miejscowości. Mieszkańcy mieli możliwość wypowiedzenia się podczas konsultacji społecznych. Zadania ujęte w Planie Odnowy Miejscowości wpisują się w założenia Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020, szczególnie w cele zawarte w działaniu „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”. Plan może stanowić również dokument pomocniczy przy planowaniu działań współfinansowanych z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014 – 2020 Oś priorytetowa 11 Rewitalizacja Przestrzeni Regionalnej, Działanie 11.2 Odnowa obszarów wiejskich. Plan Odnowy Miejscowości zawiera charakterystykę miejscowości, w której będą realizowane projekty, planowane kierunki jej rozwoju, inwentaryzacje zasobów służące ujęciu stanu rzeczywistego, mocne i słabe strony miejscowości, planowane przedsięwzięcia oraz szacunkową wycenę oraz harmonogram planowanych działań. Specyfika Planu Odnowy Miejscowości polega nie tylko na tym, że ma zdecydowanie zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmujący ograniczony teren jednego miasta, ale również na tym, że jest ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno - kulturowe, koncentruje się na prostych, lokalnych przedsięwzięciach, które prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców. Ma mniej pro-gospodarczy, a bardziej pro - społeczny charakter. Dzięki temu może stanowić doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy, która zazwyczaj koncentruje się na zagadnieniach infrastrukturalnych. Ogólnym celem Planu jest stworzenie warunków do podniesienia standardu życia społecznego i atrakcyjności turystycznej gminy jako miejsca zamieszkania lokalnej ludności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej sytuacji, gdy prawie każde miasto oferuje konkurencyjną pod względem podstawowych usług publicznych i ogólnodostępnych „wyższego rzędu” alternatywę zamieszkania, gdy istnieje łatwość wyjazdu za granicę a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi do większych miast i za granicę. Opracowanie planu rozwoju miejscowości to wyzwanie, przed którym stanęli mieszkańcy i wszystkie aktywne społeczności lokalne zaangażowane w działania rozwojowe podejmowane w swoim środowisku. 5 Plan Odnowy Miejscowości Kluszkowce na lata 2016 - 2022 Stworzenie i realizacja Planu mają korzystny wpływ na tempo i charakter rozwoju miejscowości. Ułatwia on zdefiniowanie występujących na badanym terenie problemów, pozwala zatem na skuteczniejsze ich rozwiązywanie, a w rezultacie na zdynamizowanie rozwoju społecznego i gospodarczego na przedmiotowym terenie. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być wpisywane nowe zadania oraz może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od dostępności środków z funduszy europejskich. Uwzględniane będą również nowe potrzeby zgłaszane przez mieszkańców, władze samorządowe gminy, organizacje pozarządowe i nieformalne grupy mieszkańców oraz sektor publiczny i prywatny. 6 Plan Odnowy Miejscowości Kluszkowce na lata 2016 - 2022 I. Charakterystyka miejscowości I.I Historia Kluszkowce - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn. Historia Kluszkowiec sięga XIV wieku. Osadnictwo w rejonie Pienin prowadził Klasztor Klarysek ze Starego Sącza. W roku 1307 ksieni klasztoru, następczyni św. Kingi, Matka Stronisława, w imieniu całego konwentu sióstr, nadała tytuł zasadźcy Hince Czarnemu, część lasów klasztornych, położonych od rzeki Dunajec i grodu Wronin (Czorsztyn) do potoku Ciechorzyn, w celu założenia nowej wsi na prawie magdeburskim. Już w 1307 roku powstała wieś klasztorna, dla której z czasem ustaliła się nazwa Kluszkowce. Wieś umiejscowiona przy brzegu Dunajca, z biegiem lat przeniosła się w swej zabudowie w kierunku północnym, w stronę góry Lubań, wzdłuż potoku Kluszkowianka. Kluszkowce od XIV wieku należały do starostwa czorsztyńskiego. Zgodnie z osadnictwem na prawie magdeburskim został zbudowany w Kluszkowcach kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Dwa pożary mocno wpisały się w dzieje Kluszkowiec. Pierwszy z nich w 1811 roku zniszczył drewnianą świątynię, a w 1816 niemal całą wieś. Mimo tych kataklizmów wieś podniosła się ze zgliszczy. Pośród ważniejszych wydarzeń w historii miejscowości wymienić można; zorganizowanie szkoły w Kluszkowcach w 1896 roku, utworzenie kamieniołomu andezytu na górze Wdżar w 1917 roku, zbudowanie Domu Ludowego w 1942 roku, w którym powstała kaplica z wystrojem w stylu podhalańskim, przykrycie dolnej części Kluszkowiec wodą Jeziora Czorsztyńskiego w 1997 roku, uruchomione wyciągów narciarskich na górze Wdżar w 1999 roku, poświęcenie nowego kościoła w 2000 roku, malowniczo wpisującego się w otaczający krajobraz. Obecnie Kluszkowce, dzięki powstaniu Jeziora Czorsztyńskiego, a także zagospodarowaniu góry Wdżar pod wyciągi narciarskie przeżywają intensywny rozwój. Kluszkowce stały się popularną wioską turystyczną, zimą dla narciarzy, latem dla wypoczywających nad jeziorem. W lipcu 2007 roku Kluszkowce odchodziły 700 lecie lokacji wsi. I.II Położenie geograficzne