Nr 7-8 (164-165) SIERPIEŃ 2019 wiadomości ISSN 1643-0603 GMINY HAŻLACH Zapraszamy do lektury ! Tym razem przygotowaliśmy dla Państwa podwójny numer naszego periodyku. Dużą część zajmują wspomnienia z wakacji, które w Gminie organizowane były przez różne podmioty w różnych Sołectwach. Największą imprezą jaka od 15 lat odbywa się w Gminie Hażlach był Piknik Militarny czyli rodzinne spotkania z historią. W tym roku poświęcone były pamięci wieloletniego ich organizatora Krzysztofa Kolarczyka. W numerze ponadto informacje o sprawach ważnych, przyjemnych oraz zaproszenia na kolejne imprezy … Zachęcamy do wspólnego redagowania naszych Wiadomości i nadsyłania materiałów do 15 września 2019 r. na adres 15. Piknik Militarny mailowy: [email protected] Z prac Rady Gminy Tym razem posiedzenie Rady Gminy zostało zwołane w trybie nadzwyczajnym i odbyło się 12 sierpnia w poniedziałek, po przerwie w miesiącu lipcu. Radni zajęli się podjęciem uchwały w sprawie ustalenia sie- 2014 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowa- ci publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach nia przestrzennego wsi Hażlach. podstawowych prowadzonych przez Gminę Hażlach oraz uchwa- ły w sprawie przystąpienia Gminy Hażlach do Stowarzyszenia pod Przypominamy, że obrady Sesji możemy oglądać poprzez śle- nazwą Unia Miasteczek Polskich. dzeni ich na stronie internetowej Urzędu Gminy i tam również Ważnym punktem obrad było podjęcie uchwały w sprawie można znaleźć wszelkie materiały związane z posiedzeniami Rady przystąpienia do sporządzania zmiany uchwały z dnia 10 września Gminy. Wizytacja miejsc pamięci narodowej 25 czerwca dwaj pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Jan Kwaśniewicz i Stanisław Twardoch, dokonali wizytacji znajdujących się na terenie Gminy Hażlach miejsc pamięci narodowej. W czasie dokonywania tych czynności gościom to- warzyszył Wójt Gminy Hażlach Grzegorz Sikorski oraz inspektor ds. promocji, rozwoju i turystyki Grzegorz Kasztura, współautor powstającej obecnie książki „Bitwa o Śląsk Cieszyński 1945”. Zgodnie z planem wizytacji uczczono pamięć żoł- nierzy i ofiar cywilnych pochowanych na obszarze naszej gminie w okresie II wojny światowej. Na gro- bach uznanych za miejsca pamięci narodowej, w tym na mogile zbiorowej osób narodowości żydowskiej w Kończycach Wielkich z podlegającego niemieckiemu obozowi koncentracyjnemu w Oświęcimiu podobozu w Zebrzydowicach, mogile czterech lotników sowiec- kich poległych w Kończycach Wielkich 9 lutego 1945 r. oraz Przy mogile sześciu rozstrzelanych przez Niemców w 1944 r. mieszkańców Hażlacha na miejscowym cmentarzu katolickim. Fot. GK na mogile sześciu mieszkańców Hażlacha rozstrzelanych przez niemieckiego okupanta 9 września 1944 r. zapalono znicze i złożo- no wiązanki kwiatów. Wizytacja IPN była także okazją do zgłoszenia do Ewidencji Miejsc Pamięci Województwa Śląskiego kolejnych miejsc pochów- ku poległych żołnierzy. Odwiedzono zatem między mogiłę żoł- nierza narodowości austriackiej przy ulicy Brzozowej w Kończy- cach Wielkich, ofiarę zaciekłych walk frontowych prowadzonych w tym rejonie przez kilka tygodni w kwietniu 1945 r. oraz miejsce zestrzelenia na granicy Kończyc Wielkich i Rudnika sowieckiego samolotu szturmowego typu Iljuszyn Ił-2, na pokładzie którego, Złożenie kwiatów na zbiorowej mogile ofiar narodowości żydowskiej z podobozu prawdopodobnie w dniu 5 marca 1945 r., zginęło dwóch lotników. w Zebrzydowicach, pochowanych przy ulicy Kościelnej w Kończycach Wielkich. Fot. GK GK 2 1 września 2019 – 80. rocznica wybuchu II wojny światowej. Pamięć o zbrodniach okupacyjnych w Hażlachu Za niedługo minie 75 lat, kiedy ludność polska w Hażlachu musiała przeżywać terror okupanta niemieckiego w latach 1939-1945. Terror wobec ludności polskiej trwał w całej Generalnej Guberni, ale również na terenach wcielonych w granice Niemiec m.in. na Śląsku Cieszyńskim. Przybierał różne formy germanizacji zie- bę Rudolfa Koniecznego. Razem z Koniecz- rek – zmarła w czasie robót przymusowych mi przez wysiedlanie i germanizacji ludzi- in- nym ukrywał się Emil Jarosz, dezerter z We- w Niemczech. Eugenia Windholc – wdowa wigilacje, liczne aresztowania, wywózki hrmachtu. W tragicznym dniu obaj prze- po żydowskim karczmarzu i Irma Windholc, do pracy przymusowej, obławy na patrio- bywali u Ewy Witoszek, babki Konieczne- jej córka, zginęły jako Żydówki w obozie tów, prześladowania, publiczne egzekucje, go. W czasie strzelaniny zginęła Ewa Wito- masowej zagłady. uśmiercanie w obozach zagłady. Rodził się szek i jej mąż Alojzy Rener, padł też jeden Aby nigdy nie zapomnieć o tragicznych więc patriotyczny ruch oporu, rozwijały się gestapowiec. Zabudowania spłonęły. Ru- losach mieszkańców Hażlacha postawiono podziemne struktury partyzanckie. dolf Konieczny zdołał umknąć i zmylić po- przy drodze Cieszyn - Katowice pomnik po- W Hażlachu dały się we znaki dwa zna- ścig. Zwłoki ofiar dopiero po trzech dniach święcony pamięci ofiar hitlerowskiego ter- czące wydarzenia. Tu z usług wobec władzy pochowano pod płotem cmentarza. roru. Obiekt – autorstwa Jana Kuli – spra- niemieckiej znany był Jan Hudzieczek. Nie- Nie był to jednak koniec wojennych ofiar wia wrażenie monumentu. Z trzech kolumn znani Polacy zorganizowani w ruchu opo- spośród mieszkańców Hażlacha: w marcu w trójkącie, każda zbudowana z pięciu fo- ru, odwiedzili Hudzieczka w jego mieszka- 1945 r. aresztowany Karol Witoszek za kon- remnych brył kamiennych, a całość pokry- niu w dniu 6 września 1944 r. sprawiając mu takty z partyzantami został rozstrzelany ta jest płytą kamienną z naczółkiem zwień- solidne lanie. W tym czasie w Brzezówce w cieszyńskim więzieniu. W kwietniu 1945 czoną krzyżem. Poniżej krzyża widnieje na- zastrzelono niemieckiego żandarma - do- r. aresztowano Franciszka Szpina – zmal- pis „1939-1945 ZA WOLNOŚĆ”. Między ko- konał tego miejscowy partyzant Rudolf Ko- tretowane ciało zagrzebano w ściółce leśnej lumnami oparta o trzecią stoi tablica z na- nieczny. Zaniepokojone miejscowe władze w Brzeziu – odnaleziono je dopiero w maju. pisem: „ZGINĘLI JAKO OFIARY TERRORU niemieckie zastosowały metodę zastra- 10 kwietnia 1945 r. zmaltretowany Ferdy- HITLEROWSKIEGO OBYWATELE HAŻLA- szania i terroru. Już w nocy z 8 na 9 wrze- nand Kania zmarł w Mirowie na Morawach. CHA” – pod 18 nazwiskami napis CZEŚĆ ICH śnia pojmano sześć osób - zginęli nocą wy- Ofiary wcześniejszego okresu okupa- PAMIĘCI. wleczeni z domów i bez wyroku zastrzeleni cji: Jan Szpin – padł w pierwszym starciu W niniejszej relacji o zbrodniach okupa- w tył głowy hażlascy patrioci: Edward Bijok z Niemcami pod Skoczowem w 1939 r– zdo- cyjnych w Hażlachu wykorzystano: - murarz, Wiktor Ćwięczek - ślusarz, Fran- łano mu urządzić pogrzeb z honorami woj- 1.Opracowanie rękopiśmienne” Terror ciszek Stokłosa - robotnik leśny, Jerzy Woj- skowymi. Podporucznik Jan Kowalski były okupanta nad ludnością polską w Hażla- tek - pracownik w rolnictwie, Karol Waw- nauczyciel hażlaski zginął w kampanii wrze- chu 1939-1945” autorstwa Ludwika Kobieli rzyczek - pracownik w przemyśle, Leopold śniowej. Joanna Mazurek(dom nr 234 i Ka- / rękopis znajduje się w zasobach Książnicy Wawrzyczek - tokarz. Wszystkim przypi- rol Stoszek dom nr 125) - zostali wysiedle- Cieszyńskiej, fotokopia dostępna jest w bi- sano napad na placówkę żandarmeryjną, ni. Ks. Józef Kula zmarł w r. 1941 w obozie bliotece szkolnej w Hażlachu/. kradzież broni i zniszczenie dokumentacji. koncentracyjnym w Dachau, Józef Przywa- 2. Fragment monografii wsi ” Okupacja Zwłoki ofiar na wozie konnym przewiezio- ra w r. 1940 został aresztowany za obrazę w Hażlachu i pierwsze dni wolności”- autor- no na cmentarzysko padliny w Kończycach Hitlera, zmarł zamęczony w r. 1942. Ernest stwa Jana Kuli- Kalendarz Cieszyński 2012 r Wielkich i zagrzebano we wspólnym dole. Żyła – za udział w tajnej organizacji pod- 3. Artykuł ” Pamięć o bohaterach”- au- Podobną tragedię mieszkańcy Hażlacha ziemnej – zginął w Oświęcimiu. Emil Ćwię- torstwa Rudolfa Mizi- Kalendarz Cieszyń- przeżyli 24 lutego 1945 roku. Policja nie- czek – zginął w r. 1942 w Oświęcimiu. Józef ski 2012. miecka przeprowadziła obławę na party- Łabudek – rozstrzelany w Oświęcimiu w r. Rudolf Mizia zantów – chodziło przede wszystkim o oso- 1943 za pracę konspiracyjną. Joanna Mazu- Stowarzyszenie Na Rzecz Integracji Trianon.PL 43-430 Cieszyn, ul. Bielska 4, tel. (033) 445 70 11 NIP 548-23-33-724 Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Tria- terenie Gminy Hażlach. Punkt prowadzony środa 1400 – 1800 non PL uprzejmie informuje, że w okresie od jest w HAŻLACH w lokalu przy ul. Główna 57 piątek 1400 – 1800 01.01.2019 do 31.12.2019 realizuje zadanie w dniach: zlecone z zakresu administracji rządowej i fi- poniedziałek 1530– 1930 Proponujemy wcześniejszą rejestra- nansowane ze środków otrzymanych od Po- wtorek 1530– 1930 cję telefoniczną bądź osobistą w punkcie wiatu Cieszyńskiego pochodzących z budże- czwartek 1530– 1930 Stowarzyszenia: od poniedziałku do piątku tu Państwa dot. prowadzenia punktu nieod- Punkt prowadzony jest w POGWIZÓW w godzinach od 7.30 do 15.30 pod numerem płatnej pomocy prawnej usytuowanego na przy ul. Katowicka 5 w dniach: telefonu : (33) 477 72 39 wiadomości GMINY HAŻLACH 3 45-lecie Koła Pszczelarzy w Gminie Hażlach Gminne Koło Pszczelarzy w Hażlachu, należące do Beskidzkie- nasze koło liczy go Związku Pszczelarzy „Bartnik”, działa już od 45 lat. Członkowie 42 członków, któ- i sympatycy koła oraz zaproszeni goście spotkali się w sobotę 13 lip- rzy posiadają oko- ca, aby uczcić ten doniosły jubileusz. Pszczelarze rozpoczęli