LUTY 2019 Miesięcznik internetowy poświęcony jazzowi i muzyce improwizowanej ISSN 2084-3143 Jachna, Tarwid, Karch + Irek Wojtczak Sundial III TOP NOTE Krzysztof Herdzin, Vinnie Colaiuta, Robert Kubiszyn Kingdom Of Ants Izabella Effenberg Monika Borzym Tomasz Chyła Czysta improwizacja fot. Kuba Majerczyk Szukaj nowego numeru w miejscach, gdzie gra się jazz. Lista miejsc na jazzpress.pl Od Redakcji redaktor naczelny Piotr Wickowski [email protected] „Moment nagrania płyty był szczególny – sesja była podzielona na trzy półgodzinne etapy, które zagraliśmy w ogromnym skupieniu. Byliśmy naprawdę natchnieni i cały materiał to była czysta improwizacja. Do tej pory podchodziłem do improwizacji bardzo ostrożnie, nie negowałem jej, ale przyznam, że bałem się, jak może być odbie- rana” – opowiada Tomasz Chyła. Mowa o Circlesongs - najnowszej płycie skrzypka i jego kwintetu, która okazała się strzałem w dziesiątkę i robi furorę. W naszym re- dakcyjnym rankingu uznaliśmy ją za polską płytę roku. Jest również wśród pięciu albumów nominowanych do tegorocznego jazzowego Fryderyka. To znamienne, że improwizację trzeba na nowo odkryć, żeby się nią w pełni nacie- szyć i żeby zebrać w pełni owoce jej tajemnej mocy. Bo czyż nie o to w niej chodzi? Jest przecież stara jak jazz, a nawet jak jakakolwiek muzyka tworzona przez człowie- ka. „U podłoża wszelkiej muzyki prymitywnej leży improwizacja. Jej bardziej rozwi- nięte formy doprowadzają muzykę prymitywną do wielogłosowego muzykowania i wydatnie skomplikowanego rytmu” – pisał Bogusław Schaeffer w Dziejach muzyki (WSiP, 1983). I dalej: „Wcześnie w muzyce wprowadzona zasada improwizacji opiera się na jednoczesnym wynajdowaniu i realizowaniu pewnego spójnego stylistycznie rodzaju muzyki. Nie ma tu miejsca ani na komponowanie, ani na interpretację, jest tylko sama realizacja, która w swoich walorach artystycznych nie powinna ustępo- wać kompozycji napisanej”. Trudno o trafniejsze wyjaśnienie, nawet u jazzowych specjalistów. 4| SPIS TREŚCI 3 – Od Redakcji 6 – Portrety improwizowane 7 – Wydarzenia 10 – Wspomnienie 10 Michel Legrand (1932-2019) Niekończąca się lista trofeów 11 Joseph Jarman (1937-2019) Jazz stracił swojego szamana 14 – Płyty 14 Pod naszym patronatem 20 TOP NOTE Krzysztof Herdzin, Vinnie Colaiuta, Robert Kubiszyn – Kingdom Of Ants 23 Recenzje Jaskułke Sextet – Komeda Recomposed Małgorzata Hutek, Dominik Wania, Atom String Quartet – Psalmy Weezdob Collective – Star Cadillac Adam Wendt And Friends – Rhythm & Jazz Wojtek Justyna TreeOh! – Get That Crispy Mów – Historie zebrane Artra – Kroniki miejskie Skerebotte Fatta – Riders From The Ra Rafał Gorzycki / Tomasz Pawlicki / Jakub Ziołek – Ensemble Tuning Andrew Cyrille, Wadada Leo Smith, Bill Frisell – Lebroba John Scofield – Combo 66 Rymden – Reflections & Odysseys Ivan Mazuze – Moya Ben Wendel – The Seasons Allison Au Quartet – Wander Wonder Kenny Werner – The Space Elina Duni – Partir Kandace Springs – Indigo Ben LaMar Gay – muzyczny nomada 46 – Koncerty 46 Przewodnik koncertowy 52 Energia i emocje 56 Od buntu do tradycji 61 How many bodies? Everybody! JazzPRESS, luty 2019 |5 65 – Rozmowy 65 Tomasz Chyła! Czysta improwizacja 73 Izabella Effenberg Array mbira w świecie muzyki perkusyjnej 80 Monika Borzym Cały ten jazz! MEET! 86 – Słowo na jazzowo 86 My Favorite Things (or quite the opposite…) Brexit jazz? 90 Złota Era Van Geldera Krzyk blachy 92 Kanon Jazzu Muzyka lepsza niż film 94 Wszystkie drogi prowadzą do Bitches Brew Tomasz Stańko – droga przez jazz. Część piąta 98 – Pogranicze 98 Down the Backstreets Definitywny jazz rap 100 – Redakcja F L a : www.jazzpress.pl Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 6| Wydarzenia Portrety improwizowane rys. Jarosław Czaja Jarosław rys. Wydarzenia JazzPRESS, luty 2019 |7 Fryderyki coraz bliżej tom String Quartet, Mar- towej. Jazzowego Złotego Fry- Kokoszko i Michał Martyniuk. A cin Masecki, Nikola Ko- deryka przyznano Wandzie W kategorii Najwybitniejsze łodziejczyk, Marcin Wasilew- Warskiej. Nagranie Muzyki Polskiej – za- ski i Tomasz Chyła nominowa- Wśród ubiegłorocznych jazzo- liczanej do nagród wykonaw- ni zostali do tegorocznego Fry- wych płyt najbardziej doce- ców muzyki poważnej – wśród deryka w kategorii jazzowego nionych przez Akademię Fo- nominowanych jest Krzysz- wykonawcy roku. Dwaj ostat- nograficzną znalazły się: Circ- tof Herdzin, jako kompozytor ni mają również szanse na lesongs – Tomasz Chyła Qui- i dyrygent orkiestrowego Con- zwycięstwo w kategorii pły- ntet, Inside – Dawid Lubowicz certo and Concertino. Quartet, Live – Marcin Wa- Wręczenie statuetek Fryde- silewski Trio, Product Place- ryków odbędzie się w trakcie ment – Kamil Piotrowicz Sex- uroczystych gal 9 i 12 marca, tet oraz Ulotne Anny Marii Jo- po raz pierwszy w Katowicach. pek i Branforda Marsalisa. W Z okazji przypadającej w tym kategorii jazzowych debiutan- roku 25. rocznicy nagród bran- tów roku o statuetkę rywali- ży muzycznej galom towarzy- zują: Dawid Lubowicz, Domi- szyć będzie festiwal, konferen- nik Kisiel, Emil Miszk, Łukasz cje i panele tematyczne. Czekają na indywidualności o 1 kwietnia przyjmowa- kroczyli wieku 35 lat i nie byli D ne będą zgłoszenia do te- dotychczas laureatami tego gorocznej edycji konkursu na konkursu. Wybór muzyków Indywidualność Jazzową – naj- zakwalifikowanych do finału starszego w Polsce konkursu dokonany zostanie na podsta- dla muzyków jazzowych. Fina- wie 20–30-minutowego nagra- łowa rywalizacja tradycyjnie nia, które zawierać powinno odbędzie się podczas wrocław- przynajmniej jeden standard skiego Jazzu nad Odrą, w tym jazzowy. roku 26 i 27 kwietnia. Zwycięzca poprzedniej edy- tem specjalnym Poznań Jazz Zgłaszać się mogą instrumen- cji konkursu – Weezdob Col- Philharmonic Orchestra plays taliści i wokaliści, którzy do 30 lective – wystąpi podczas te- Weezdob Collective & Leszek kwietnia 2019 roku nie prze- gorocznego festiwalu z projek- Możdżer. Nabór do konkursu Jarka Śmietany ozpoczęto przyjmowanie Zgłoszenia będą przyjmowa- ry – Marek Napiórkowski i Ka- Rzgłoszeń do trzeciej edycji ne do 30 kwietnia. W jury rol Ferfecki, dołączy do nich Międzynarodowego Jazzowe- konkursu zasiadać będą dwie pomysłodawca konkursu Wi- go Konkursu Gitarowego im. amerykańskie gwiazdy – Mike told Wnuk. O wynikach eli- Jarka Śmietany. Finał odbywać Stern i Peter Bernstein. W ko- minacji wszyscy kandydaci się będzie od 26 do 28 czerwca misji oceniającej znajdą się zostaną poinformowani do 15 w Krakowie. również polscy wirtuozi gita- maja. 8| Wydarzenia RGG w serii Polish Jazz GG trafiło do serii Polish zyczną drogą, spełniając ma- które są pamiątką ich dotych- R Jazz. Najnowszy album rzenia” – odnotowuje wy- czasowej współpracy z polski- tria, zatytułowany Memento, dawca. Na album stworzo- mi i europejskimi muzykami. ukaże się 15 marca jako volu- ny w niezmiennym od sied- Jedna z kompozycji poświę- men nr 81 tej popularnej na miu lat składzie przez Łuka- cona jest Tomaszowi Stańce, świecie polskiej serii płytowej sza Ojdanę (fortepian), Macie- z którym tworzyli zespół nie- Polskich Nagrań. ja Garbowskiego (kontrabas) długo przed śmiercią tręba- „To muzyka trzech przyja- i Krzysztofa Gradziuka (per- cza. ciół, którzy idą wspólnie mu- kusja) składa się 12 utworów, Na płycie znajdą się też trzy parafrazy – Ornette’a Cole- mana Chronology, Henryka Mikołaja Góreckiego Szeroka woda i Trzy utwory w dawnym stylu oraz Jacka Gałuszki Glo- ria Tibi Domine. Materiał na- grany został 21 czerwca 2018 roku. Będzie to ósmy album zespo- łu w trzyosobowym składzie, a jedenasty, wliczając płyty nagrane wraz z gośćmi. Trio RGG wystąpi na koncer- cie z okazji ósmej rocznicy po- wstania JazzPRESSu – 30 mar- ca w Bemowskim Centrum fot. Kasia Idźkowska Kasia fot. Kultury w Warszawie. Polish Jazz Masters owym wydaniem płyty no z dzieł, które znalazły się NEasy! Wojciecha Karola- wśród kanonicznych 25 płyt ka Polskie Nagrania zainaugu- polskiego jazzu w specjalnym rowały w styczniu reedycję wy- ubiegłorocznym wydaniu ga- bitnych płyt, które pierwotnie zetowym JazzPRESSu. „Jeden ukazywały się poza serią Polish z najciekawszych albumów Jazz. Nowa seria nosi nazwę Po- jazz-rocka z odniesieniami do lish Jazz Masters, a jej szata gra- nagrań Milesa Davisa” – opi- ficzna i sposób opracowania są sywał je na naszych łamach identyczne jak w przypadku Krzysztof Komorek. wznowień Polish Jazz. Druga płytą wydaną w nowej Easy! ukazała się po raz serii jest Torpedo zespołu Novi pierwszy 45 lat temu. To jed- Singers z 1970 roku. JazzPRESS, luty 2019 |9 Tomasz Dąbrowski w europejskiej trasie iętnaście europejskich P miast odwiedzi w najbliż- szych miesiącach Tomasz Dą- browski, koncertując z różny- mi formacjami oraz solo. prasowe mat. fot. Na trasie trębacza znalazły się między innymi Rzym i Paryż, do których zawita z projektem Riccardo Del Fra Moving Peo- ple, oraz Berlin i Kopenhaga, w których da koncerty z 5 Go Adventuring Again Fredrika Lundiniego. W Wilnie i Szaw- lach zagra w duecie z Arka- dym Gotesmanem, a solo pod- czas Ruhr Jazz Festiwalu w Bo- Pod koniec ubiegłego roku To- dętych blaszanych, mieszczą- chum. Na kwiecień zaplano- masz Dąbrowski rozpoczął cą się w Chicago, firmą Schil- wana jest trasa po Polsce z ze- współpracę ze specjalizującą ke Music Products, której zo- społem Ocean Fanfare. się w sprzedaży instrumentów stał ambasadorem. 10| Wspomnienie Michel Legrand (1932-2019) Niekończąca się lista trofeów Wiele osób zapewne nie zdaje sobie sprawy, jak często mieli okazję w swoim życiu zetknąć się z utworami francuskiego kompozytora. Komponował dla filmu, teatru, baletu i te- lewizji.