CRNA GORA OPŠTINA GUSINJE Nacrt STRATEŠKI PLAN RAZVOJA OPŠTINE GUSINJE 2020 - 2025 Gusinje, decembar 2019 SADRŽAJ UVOD .................................................................................................................................... 2 REZIME................................................................................................................................. 3 ANALIZA POSTOJE ĆEG STANJA ........................................................................................ 5 OPŠTI PODACI ................................................................................................................. 5 DEMOGRAFIJA ................................................................................................................. 7 TRŽIŠTE RADA ................................................................................................................10 DRUŠTVENE DJELATNOSTI ...........................................................................................12 Obrazovanje ..................................................................................................................12 Zdravstvo ......................................................................................................................14 Socijalna zaštita ............................................................................................................15 Kultura ...........................................................................................................................16 Sport i rekreacija ...........................................................................................................17 Civilni sektor – dijaspora ................................................................................................18 PRIVREDA .......................................................................................................................19 Poljoprivreda .................................................................................................................23 Turizam .........................................................................................................................26 Šumarstvo .....................................................................................................................28 TEHNI ČKA INFRASTRUKTURA I ŽIVOTNA SREDINA ...................................................30 Saobra ćajna infrastruktura ............................................................................................30 Elektroenergetska infrastruktura ....................................................................................31 Telekomunikacije ...........................................................................................................33 Vodovod i kanalizacija ...................................................................................................34 Ostala komunalna infrastruktura ....................................................................................35 Upravljanje otpadom .....................................................................................................35 ADMINISTRATIVNI KAPACITETI .....................................................................................37 SWOT ANALIZA ...............................................................................................................39 RAZVOJNI CILJEVI OPŠTINE .............................................................................................41 OPŠTI CILJ ......................................................................................................................41 SPECIFI ČNI STRATEŠKI CILJEVI ...................................................................................41 PRIORITETI......................................................................................................................42 GODIŠNJI AKCIONI PLAN (SA PROJEKCIJOM ZA SLJEDE ĆU GODINU) ........................43 PROJEKTI ............................................................................................................................54 PRA ĆENJE I KONTROLA SPROVO ĐENJA (MONITORING) STRATEŠKOG PLANA RAZVOJA JLS......................................................................................................................95 PRILOG................................................................................................................................97 1 UVOD Prepoznaju ći zna čaj strateškog planiranja kao na čina planiranja budu ćnosti analizom mogu ćnosti i ograni čenja, kao i definisanja rješenja za postizanje dugoro čnog održivog razvoja, Opština Gusinje je pristupila izradi Strateškog plana razvoja opštine Gusinje za period 2020-2025. Polaze ći od sveobuhvatne analize o demografskom, socio-ekonomskom i infrastukturnom razvoju, Opština Gusinje će u narednom šestogodišnjem periodu biti usmjerena na ostvarivanju bržeg ekonomskog i društvenog razvoja sa ciljem unapre đenja kvaliteta života gra đana. Priprema ovog strateškog dokumenta zasnovana je na participativnom pristupu kroz formiranje radne i konsultativne grupe čiji su članovi predstavnici razli čitih segmenata društva. Participativan pristup podrazumijeva javnu raspravu koja slijedi, a koja će najširoj javnosti, gra đanima, privrednicima i civilom sektoru omogu ćili da daju svoj doprinos planiranju razvoja opštine Gusinje. Tehni čka i stru čna pomo ć u pripremi Strateškog plana razvoja opštine Gusinje za period 2020-2025. pružena je u okviru zajedni čkog programa UNDP-a i Ministarstva ekonomije. 2 REZIME Strateški plan razvoja opštine Gusinje za period 2020-2025. godine je pripremljen u skladu sa Pravilnikom o metodologiji za izradu strateškog plana razvoja jedinice lokalne samouprave donijetog od strane Ministarstva ekonomije, na osnovu člana 8 stav 8 Zakona o regionalnom razvoju Crne Gore (Službeni list CG, broj 20/11, i 20/15). Strateškim planom razvoja utvr đeno je postoje će stanje razvoja opštine, SWOT analiza, opšti cilj, specifi čni strateški ciljevi, prioriteti, projekti, kao i plan monitoringa za pra ćenje realizacije plana. Proces izrade strateškog plana podrazumijevao je participativan pristup, uz u češ će predstavnika raznih zainteresovanih strana. U skladu sa Pravilnikom o metodologiji za izradu strateškog plana razvoja jedinice lokalne samouprave, Predsjednica opštine Gusinje je donijela Odluku o pristupanju izradi Strateškog plana razvoja opštine Gusinje, kao i odluke o imenovanju koordinatora i formiranju radne, kao i konsultativne grupe koju su činili predstavnici lokalne samouprave, opštinskih javnih preduze ća, predstavnici obrazovnih insitucija, NVO i privatnog sektora. Uloga Radne grupe je da na operativnom nivou podrži funkcionisanje Konsultativne grupe, kroz prikupljanje podataka i informacija, pripremanje inicijalnih verzija poglavlja Strateškog plana razvoja, prikupljanje i analizu komentara od strane Konsultativne grupe i unos izmjena. Za koordinatora za izradu Strateškog plana razvoja opštine Gusinje imenovan je Hasret Radon čić, Glavni administrator. Radnu grupu za izradu Strateškog plana razvoja su činili sljede ći članovi: - Huso Brdaki ć, Potpredsednik opštine - Havaja Prelvukaj, Sekretarka za planiranje prostora, imovinu i zaštitu životne sredine - Šemso Jarovi ć, Direktor za ure đenje prostora i investicije - Šefkija Bekteševi ć, Sekretar za opštu upravu i društvene djelatnosti - Admir Mulameki ć, Sekretar za privredu, razvoj i investicije - Demir Bajrovi ć, Izvršni direktor d.o.o. „Komunalne djelatnosti“ Gusinje Uloga Konsultativne grupe je da analizira materijale koje je pripremila Radna grupa i kroz inpute i komentare doprinese finalizaciji poglavlja i Godišnjeg akcionog plana. Zadatak Konsultativne grupe je pra ćenje sprovo đenja SPR-a i po potrebi revidiranje SPR-a. Konsultativnu grupu za izradu Strateškog plana razvoja su činili sljede ći članovi: - Šerif Feratovi ć, Direktor OŠ „Džafer Niko čevi ć“ - Sr đan Pavi ćevi ć, Direktor Turisti čke organizacije Gusinje - Dr Rusmin Lali čić, Izvršni direktor PZU „Lali čić“ - Naim Đombaljaj, Izvršni direktor d.o.o. „Pelet“ - Braho Omeragi ć, penizioner - Dr Elvis Omeragi ć, specijalista pedijatar - Hadža Kuki ć, šef poslovne jedinice šumarstva - Musa Go čaj, Izvršni direktor agro-kooperative „Aljo Hot“ 3 - Admir Lali ć, Direktor NP „Prokletije“ - Irfan Derviševi ć, Direktor JU „Centar za kulturu“ Gusinje - Adel Damjanovi ć, profesor - Almas Čeki ć, Šef službe u CEDIS-u - Enver Dedušaj, Sekretar Skupštine Opštine - Asmina Omeragi ć, profesorica - Dr Said Čeki ć, specijalista urgentne medicine - Irfan Radon čić, savjetnik u NP „Prokletije“ Tokom pripreme Strateškog plana razvoja opštine Gusinje održano je šest sastanka radne grupe i tri sastanaka konsultativne grupe na kojem su iznijete sugestije u cilju unapre đenja dokumenta i definisanja strateških opredjeljenja u narednom periodu. Opšti strateški cilj Opštine Gusinje u narednom periodu je „brži ekonomski i društveni razvoj opštine sa ciljem unapre đenja kvaliteta života gra đana“ koji će biti ostvaren kroz postizanje tri strateška cilja u okviru kojih su definisane prioritetne oblasti i to: Strateški cilj 1: Privredni razvoj i smanjenje nezaposlenosti kroz razvoj prioritetnih privrednih oblasti • Prioritet 1.1 Unapre đenje poslovne infrastrukture i poslovnog ambijenta • Prioritet 1.2 Razvoj poljoprivredne proizvodnje i ja čanje kapaciteta poljoprivrednih proizvo đača • Prioritet 1.3 Razvoj turizma korz izgradnju turisti čke infrastrukture i diverzifikaciju turisti čke ponude • Prioritet 1.4 Ja čanje institucionalnih kapaciteta