dr Ryszard Kessler Wrocław 28 maja 2014 Stowarzyszenie Europejski Instytut Demokracji Raport z diagnozy stanu kultury gminy Długoł ęka Raport został przygotowany w ramach projektu pn. „Otwieramy GOK… na nowo” realizowanym w ramach programu „Dom Kultury + Inicjatywy lokalne 2014”, realizowanego przez Gminny O środek Kultury z siedzib ą w Długoł ęce. Zadaniem projektu jest aktywizacja integracja ró żnorodnych oddolnych inicjatyw kulturotwórczych i włączenie ich do działania poprzez rozwijanie współpracy mi ędzypokoleniowej, integrowanie oraz aktywne współdziałanie. Celem projektu jest otwarcie si ę Gminnego O środka Kultury na inicjatywy oddolne, umo żliwienie współtworzenia oferty GOK, rozpoznanie potrzeb społeczno ści i projektów dla niezaanga żowanych do tej pory w działalno ść grup społecznych, wyj ście instytucji kultury w przestrze ń publiczn ą. Celem diagnozy było dokonanie inwentaryzacji infrastruktury kulturalnej oraz sporz ądzenie mapy aktywno ści kulturalnej w gminie Długoł ęka. 1. Dane statystyczne, demograficzne gminy Długoł ęka. 2. Kapitał intelektualny w gminie Długoł ęka. 3. Infrastruktura kulturalna w gminie Długoł ęka. - Gminny O środek Kultury w Długoł ęce, - Gminna Biblioteka Publiczna w Długoł ęce oraz jej filie, - świetlice (GOK i sołeckie), - Gminny O środek Pomocy Społecznej w Długoł ęce - koła i kluby zainteresowa ń, sieci współpracy, indywidualni arty ści, animatorzy, podejmuj ący społeczno-kulturalne zorientowane działania. 4. Mapa aktywno ści kulturalnej w gminie Długoł ęka. 5. Podsumowanie, rekomendacje. 1. Dane statystyczne, demograficzne gminy Długoł ęka. Gmina Długoł ęka jest najwi ększ ą gmin ą w powiecie wrocławskim oraz jedn ą z najwi ększych gmin wiejskich w Polsce. Posiada powierzchni ę 21 284 ha i obejmuje 41 wsi sołeckich: Bielawa, Bierzyce, Borowa, Brzezia Ł ąka, Budziwojowice, B ąków, Bukowina, Byków, Dąbrowica, Długoł ęka, Dobroszów, Domaszczyn, Godzieszowa, Jaksonowice, Januszkowice, Kamie ń, K ątna, Kępa, Kiełczów, Kiełczówek, Krakowiany, Łosice, Łozina, Michałowice, Mirków, Ole śniczka, Pasikurowice, Piecowice, Pietrzykowice, Pruszowice, Raków, Ramiszów, Siedlec, Skała, St ępi ń, Szczodre, Śliwice, Tokary, W ęgrów, Wilczyce oraz Zapr ęż yn. W 2012 roku Gmin ę Długoł ęka faktycznie zamieszkiwało 25555 mieszka ńców. Sytuacja demograficzna w Gminie Długoł ęka jest korzystna. Liczba mieszka ńców w wieku przedprodukcyjnym przewa ża liczb ę mieszka ńców w wieku poprodukcyjnym, dominuje ludno ść w wieku produkcyjnym. Proces starzenia si ę ludno ści gminy, w stosunku do ogólnej populacji mieszka ńców, tylko w nieznacznym stopniu przekracza wska źnik obci ąż enia demograficznego ludno ści w wieku poprodukcyjnym. Liczba ludno ści zamieszkuj ącej gmin ę zwi ększa si ę, co roku, w zwi ązku z procesem, suburbanizacji, który wi ąż e si ę z opuszczaniem przez mieszka ńców miast i osiedlaniem si ę migrantów w strefie podmiejskich gmin. W zwi ązku z blisko ści ą Wrocławia, proces suburbanizacji, wraz z dodatnim przyrostem naturalnym w gminie Długoł ęka, przyczynia si ę do wzrostu liczby ludno ści w gminie. Stopniowo maleje liczba osób do 18 roku życia, natomiast wzrasta liczba osób po 61/66 roku życia, wzrost ten jest jednak że niewielki. Z dost ępnych danych demograficznych wynika, i ż w bliskiej perspektywie czasowej gmin ę czeka dalszy, do ść intensywny napływ mieszka ńców. 2. Kapitał intelektualny mieszka ńców gminy Długoł ęka Gmin ę Długoł ęka charakteryzuje wysoki poziom kapitału społecznego i ludzkiego. Istotnym atutem gminy jest wysoki poziom wykształcenia mieszka ńców oraz stosunkowo du ży poziom zaanga żowania mieszka ńców w lokalne sprawy. Kapitał intelektualny to: „ogół niematerialnych aktywów ludzi, przedsi ębiorstw, społeczno ści, regionów i instytucji, które odpowiednio wykorzystane mog ą by ć źródłem obecnego i przyszłego dobrostanu kraju” i składa si ę z czterech komponentów: kapitału ludzkiego, kapitału strukturalnego kapitału społecznego oraz kapitału relacyjnego. Kapitał ludzki to potencjał zgromadzony we wszystkich mieszka ńcach, ich wykształceniu, do świadczeniach życiowych, umiej ętno ściach i postawach, który odpowiednio wykorzystany, mo że słu żyć poprawie społecznego dobrobytu mieszka ńców. Wykształcenie mieszka ńców całego powiatu wrocławskiego, w 2011 roku, charakteryzowało si ę wy ższym poziomem wykształcenia, od poziomu wykształcenia wszystkich Polaków. Wykształcenie mieszka ńców Gminy Długoł ęka jest korzystne, szczególnie, je śli uwzgl ędni si ę napływ dobrze wykształconej ludno ści związany z procesem suburbanizacji. Kapitał strukturalny przejawia si ę w namacalnych elementach infrastruktury systemu edukacji i innowacji, w liczbie i ofercie edukacyjnej placówek o światowych, naukowych, badawczych, infrastrukturze teleinformatycznej oraz własno ści intelektualnej. W Gminie Długoł ęka funkcjonuj ą placówki o światowe, oferuj ące kształcenie na wielu etapach edukacji, poczynaj ąc od przedszkoli, po szkoł ę ponadgimnazjaln ą (LO). Pozytywnym aspektem jest wysoka dost ępno ść do placówek o światowych na terenie gminy, wysoki standard ich wyposa żenia oraz wysoka jako ść kadr o światowych. Na terenie Gminy Długoł ęka znajduj ą si ę placówki o światowe, które zapewniaj ą dzieciom mo żliwo ść kształcenia si ę na wielu etapach rozwoju. Na terenie gminy uruchomiony został Gminny Żłobek, z siedzib ą w Długoł ęce, oferuj ący usługi w zakresie opieki, edukacji i wychowania dzieci od 20 tygodnia życia do 3 lat. Opiek ę dzieciom (w tym do lat 3) zapewniaj ą równie ż punkty przedszkolne: Małe Przedszkole w Kiełczowie, Przedszkole SMERF w Borowej, Przedszkole SMERF w Siedlcu, Happy Bees w Mirkowie, Punkt Przedszkolny w Łozinie. Na terenie gminy znajduj ą si ę przedszkola: w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Mirkowie, w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Długoł ęce, Niepubliczne Przedszkole „Klub Kubusia Puchatka IV” w Kiełczowie, Wesoła Kraina w Kiełczowie, Niepubliczne Przedszkole „Zielony Zak ątek” w Długoł ęce, Edukole Niepubliczne Przedszkole w Wilczycach, Niepubliczne Przedszkole „Klub Kubusia Puchatka VII” w Ramiszowie. W Gminie Długoł ęka funkcjonuj ą nast ępuj ące szkoły: Szkoła Podstawowa w Borowej, Szczodrem, Kiełczowie, W ęgrowie, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Długoł ęce, Zespół Szkolno- Przedszkolny w Mirkowie, Zespół Szkół w Brzeziej Ł ące, Zespół Szkół - Szkoła Podstawowa w Łozinie Zespół Szkół w Siedlcu. Publiczne Gimnazjum w Borowej, Wilczycach, Zespół Licealno-Gimnazjalny w Długoł ęce. Młodzi mieszka ńcy gminy cz ęsto korzystaj ą z nowoczesnych technologii komunikacyjnych, nie tylko w szkołach, równie ż w filiach Gminnej Biblioteki Publicznej oraz na niektórych plebaniach. Dost ępno ść oraz kompetencje zwi ązane z technologiami komunikacyjnymi, mniejsze s ą w śród starszych mieszka ńców, a tak że osób mniej wykształconych. Kapitał społeczny to potencjał zgromadzony we wszystkich mieszka ńcach, wyra żaj ący si ę w postaci obowi ązuj ących norm post ępowania, zaufania, zaanga żowania. Współpraca oraz wymiana wiedzy przyczyniaj ą si ę do wzrostu dobrostanu mieszka ńców. W gminie funkcjonuj ą do ść liczne organizacje pozarz ądowe, za ś cz ęść mieszka ńców anga żuje si ę w działalno ść publiczn ą. Aktywno ść obywatelsk ą mieszka ńców mo żna analizowa ć na podstawie kilku czynników: uczestnictwa mieszka ńców w wyborach, członkostwa w lokalnych organizacjach społecznych, dobroczynno ści publicznej, stanie trzeciego sektora oraz jego zaanga żowania w lokaln ą polityk ę. Na terenie Gminy Długoł ęka w 2012 roku (GUS) działało 9 fundacji oraz 62 stowarzyszenia i organizacje społeczne. W Gminie Długoł ęka funkcjonuje Młodzie żowa Rada Gminy, w której skład wchodz ą przedstawiciele środowisk szkolnych i młodzie żowych z terenu Gminy. 3. Infrastruktura kulturalna w gminie Długoł ęka. - Gminny O środek Kultury funkcjonuje od pa ździernika 2004 roku w odremontowanym budynku starej szkoły w Długoł ęce. GOK realizuje zadania w zakresie upowszechniania kultury, dotycz ące w szczególno ści rozpoznawania, rozbudzania i zaspokajania potrzeb i zainteresowa ń kulturalnych mieszka ńców gminy. Prowadzi stałe zaj ęcia dla dzieci, młodzie ży i dorosłych z muzyki, teatru, ta ńca, plastyki, pracownie Ceramiki i Szkła. Organizuje w ferie i wakacje zaj ęcia dla dzieci i młodzie ży, warsztaty świ ąteczne, imprezy z okazji Dnia Dziecka, imprezy mikołajkowe dla dzieci, jarmark Bo żonarodzeniowy, festyn wielkanocny „U progu Wielkiej Nocy”, Turniej Świetlic, Konkurs Gminne Talenty, we współpracy z LGD „Dobra Widawa” Festiwal Rzemiosła i R ękodzieła, „Długoł ęcki Konik” konkurs dla twórcy, dzieła i kreatywnego działania, zako ńczony gal ą i wr ęczeniem nagród, koncerty z okazji świ ąt narodowych – 3 maja oraz 11 listopada. Współpracuje z lokalnymi artystami i rękodzielnikami, przy GOK działa zespół muzyczny „Temperatura”. GOK posiada własn ą stron ę internetow ą i jest aktywny w mediach społeczno ściowych (Facebook YouTube). Działalno ść Gminnego O środka Kultury prowadzona jest w Długoł ęce oraz czterech świetlicach wiejskich w Bykowie, Pasikurowicach, Bielawie i Śliwicach. W 2012 roku działalno ść GOK została podporz ądkowana zasadzie orientacji „na klienta”, czyli społeczno ść lokaln ą Gminy. Misj ą funkcjonowania GOK stało si ę otwarcie dla inicjatywy oddolne i aktywizacja słabo zaanga żowanych grup społecznych poprzez wł ączenie ich do działania poprzez rozwijanie współpracy mi ędzypokoleniowej, integrowanie lokalnej społeczno ści wykorzystuj ącą lokalne zasoby. W efekcie tych działa ń GOK zaktywizował swoj ą działalno ść i zacz ął zmienia ć swoj ą rol ę oraz wizerunek w środowisku lokalnym. W 2013