WÓJT GMINY GRAJEWO STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GRAJEWO CZ ĘŚĆ II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO TEKST JEDNOLITY ZAŁ ĄCZNIK NR 5 DO UCHWAŁY NR RADY GMINY GRAJEWO Z DNIA 2017 R. GRAJEWO 2017 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Grajewo (Uchwała Nr 179/XXXV/09 Rady Gminy Grajewo z dnia 28.10.2009 r. zespół autorski: Główny projektant: mgr Andrzej Lewandowski - członek Okr ęgowej Izby Urbanistów w Warszawie, WA - 260 Projektanci: mgr in ż. arch. El żbieta Tyszka - członek Okr ęgowej Izby Urbanistów w Warszawie, WA -219 mgr in ż. Hanna Konarzewska in ż. Krystyna Fronczek in ż. Tadeusz Borowski mgr in ż. Jerzy Przybyłowicz tech. bud. Jadwiga Ptaszy ńska zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Grajewo (Uchwała Nr 105/XIX/12 Rady Gminy Grajewo z dnia 30.10.2012 r. zespół autorski: mgr in ż. arch. Wiktor Panfiluk - kierownik zespołu projektowego, koordynuj ący opracowanie planistyczne, wpisany na list ę członków Okr ęgowej Izby Urbanistów w Warszawie Nr WA-150 mgr in ż. arch. Katarzyna Reut - Jaworowska - główny projektant, koordynacja opracowanie od strony projektowej i merytorycznej, wpisana na list ę członków OIU w Warszawie Nr WA-334 mgr in ż. arch. Teresa Kiejzik - opracowanie zagadnie ń przestrzennych, koordynacja problematyki formalno-prawnej, posiadająca uprawnienia urbanistyczne mgr Bo żena Gajewska - opracowanie zagadnie ń ochrony środowiska i prognozy oddziaływania na środowisko in ż. El żbieta K ępska - opracowanie zagadnie ń elektroenergetyki współpraca: mgr Andrzej Lewandowski - opracowanie ekofizjografii mgr Zbigniew Bargielski - opracowanie ekofizjografii (zmiany zaznaczono kolorem niebieskim) zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Grajewo (Uchwała Nr 203/XXXIII/14 Rady Gminy Grajewo z dnia 14.04.2014 r. zespół autorski: mgr in ż. arch. Jerzy W. Talaga - członek Okr ęgowej Izby Urbanistów w Warszawie, WA-268 mgr in ż. arch. Katarzyna K. Talaga in ż. arch. krajobrazu Karolina E. Talaga (zmiany zaznaczono kolorem zielonym) zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Grajewo (Uchwała Nr 17 Rady Gminy Grajewo z dnia .2017 r. zespół autorski: mgr Andrzej Lewandowski - upr. urb. nr 1671 mgr Zbigniew Bargielski (zmiany zaznaczono kolorem czerwonym) zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Grajewo (Uchwała Nr Rady Gminy Grajewo z dnia r. zespół autorski: mgr in ż. arch. Jerzy W. Talaga - PD-0180 mgr in ż. arch. Katarzyna K. Talaga in ż. arch. krajobrazu Karolina E. Talaga (zmiany zaznaczono kolorem zielonym *) SPIS TRE ŚCI CZ ĘŚĆ II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW 5 II. KIERUNKI I WSKA ŹNIKI DOTYCZ ĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ UŻYTKOWANIA TERENÓW, W TYM WYŁ ĄCZONE SPOD ZABUDOWY 19 III. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO 23 IV. OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ 32 V. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 39 VI. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM 48 VII. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA I USTALENIAMI PROGRAMÓW 51 VIII. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWI ĄZKOWE JEST SPORZ ĄDZENIE PLANÓW MIEJSCOWYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEPROWADZENIA SCALE Ń I PODZIAŁU NIERUCHOMO ŚCI, A TAK ŻE OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDA ŻY POWY ŻEJ 2000 M 2 ORAZ OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ 53 IX. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE 54 X. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ 58 XI. OBSZARY NARA ŻONE NA NIEBEZPIECZE ŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SI Ę MAS ZIEMNYCH 61 XII. OBIEKTY I OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU FILAR OCHRONNY 62 XIII. OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ OBOWI ĄZUJ ĄCE NA NICH OGRANICZENIA PROWADZENIA DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ 63 XIV. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEKSZTAŁCE Ń, REHABILITACJI LUB REKULTYWACJI 63 XV. GRANICE TERENÓW ZAMKNI ĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH 63 XVI. INNE OBSZARY PROBLEMOWE 64 XVII. UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM 66 XVIII. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE 70 ZAŁ ĄCZNIK GRAFICZNY STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GRAJEWO - MAPA W SKALI 1:20 000 - ZAŁ ĄCZNIK NR 3 DO UCHWAŁY NR 179/ XXXV/09 RADY GMINY GRAJEWO Z DNIA 28.10.2009 ROKU, ZE ZMIANAMI Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Grajewo KIERUNKI I. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW 1. PROGNOZA DEMOGRAFICZNA Od połowy lat osiemdziesi ątych XX wieku trwa w całym kraju tendencja spadkowa w jego rozwoju demograficznym. Wi ąż e si ę ze spadkiem rozrodczo ści w śród kobiet, jako nast ępstwa rosn ącego poziomu wykształcenia, trudno ści na rynku pracy, brakiem mieszka ń, zmniejszenia świadcze ń socjalnych, zanikaniem wi ęzów rodzinnych oraz innych przyczyn. W najbli ższych latach nale ży si ę liczy ć z dalszym spadkiem urodze ń z jednej strony i wzrostem zgonów w wyniku starzenia si ę społecze ństwa z drugiej strony, a tym samym osłabienia przyrostu naturalnego ludno ści wiejskiej. W oparciu o zało żenia prognozy demograficznej Polski do roku 2030 przewiduje si ę dalszy systematyczny spadek liczby mieszka ńców gminy Grajewo z 6,3 tys. osób obecnie do wielkości około 5,5 tys. osób w perspektywie. Zakłada si ę, że najwi ększy spadek zaludnienia nast ąpi w miejscowo ściach małych, poło żonych peryferyjnie do szlaków komunikacji drogowej we wschodniej i południowej cz ęś ci gminy. Powolniejszy spadek lub stabilizacj ę procesów demograficznych przewiduje si ę w strefie podmiejskiej, gdzie tempo depopulacji osłabione b ędzie wskutek osiedlania si ę ludno ści miejskiej, oraz we wsiach le żą cych przy drogach krajowych o dobrej dost ępno ści komunikacyjnej (np. Popowo, Ruda, Ciemnoszyje). 2. FUNKCJE GMINY Główn ą funkcj ą gminy Grajewo pozostanie rolnictwo wykorzystuj ące lokalne zasoby środowiska przyrodniczego, głównie zwarte kompleksy gleb III i IV klasy bonitacyjnej gruntów ornych wyst ępuj ących w północno - zachodniej cz ęś ci obszaru oraz zmeliorowanych u żytków zielonych poło żonych we wschodniej cz ęś ci gminy. Uzupełniaj ącymi funkcjami gminy b ędą usługi na rzecz ludno ści, drobna działalno ść produkcyjno - usługowa oraz turystyka bazuj ąca na walorach Biebrza ńskiego Parku Narodowego, Jeziora Toczyłowskiego i kompleksów le śnych Nadle śnictwa Rajgród. Zakłada si ę systematyczny wzrost udziału tych działów w strukturze funkcjonalnej gminy kosztem funkcji rolniczej. 2.1 Rolnictwo Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego (Uchwała Nr IX Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 27 czerwca 2003 roku - Dz. Urz. Woj. Podl. Nr 108, poz. 2026) gmina Grajewo zaliczona jest do obszaru funkcjonalnego - zachodniego, w rejonie produkcyjnym łom żyńsko - kolne ńskim. Głównym kierunkiem rozwoju rolnictwa w rejonie jest rozwój rolnictwa integrowanego i ekologicznego z du żym udziałem ro ślin przemysłowych - ziemniaków i rzepaku oraz ro ślin paszowych dla hodowli bydła mlecznego i tuczu trzody chlewnej. Rolnictwo stanowi podstawow ą funkcj ę w gminie daj ąc utrzymanie dla wi ększo ści jej mieszka ńców. Zró żnicowanie warunków środowiska przyrodniczego, a tym samym rolniczej przestrzeni produkcyjnej ma zasadniczy wpływ na rozwój kierunków produkcji rolnej. Północno - zachodnia cz ęść gminy posiada predyspozycje do rozwoju rolnictwa intensywnego 0 kierunku produkcji zbó ż, ziemniaków oraz hodowli trzody chlewnej i bydła mlecznego. W cz ęś ci północnej i wschodniej o przewadze u żytków zielonych preferowany jest kierunek rozwoju rolnictwa w zakresie hodowli bydła mlecznego i w mniejszym stopniu produkcji zbó ż i ziemniaków. Ze wzgl ędu na wyst ępowanie obszarów ochrony przyrody (Natura 2000) zakłada si ę rozwój rolnictwa ekologicznego. Rolnictwo musi podlega ć ci ągłym procesom w dostosowaniu si ę do gospodarki rynkowej i wymogów Unii Europejskiej. Procesy te dotycz ą modernizacji i restrukturyzacji rolnictwa w celu lepszego 1 wła ściwego wykorzystania ziemi, zasobów pracy, środków technicznych, dopasowaniu struktury produkcji do potrzeb rynku, poprawie jako ści produktów i dostosowaniu ich do norm unijnych oraz spełnieniu wymogów ochrony środowiska. Wa żną spraw ą jest umiej ętne wykorzystanie instrumentów finansowych, prawnych i edukacyjnych Unii Europejskiej w ró żnych programach, w szczególno ści programach rolno-środowiskowych. Warunki naturalne oraz czynniki o charakterze społeczno-ekonomicznym znajduj ą przesłanki w rozwoju okre ślonych kierunków produkcji rolnej. Kierunki rozwoju rolnictwa: • Poprawa jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez ochron ę najlepszych gleb przed zmian ą przeznaczenia, rekultywacj ę gruntów i zagospodarowanie nieu żytków, modernizacj ę urz ądze ń melioracyjnych, wprowadzanie zadrzewie ń śródpolnych, itp. • Poprawa struktury agrarnej poprzez d ąż enie do zwi ększania wielko ści gospodarstw rolnych oraz scalenia i wymian