BIURO PROJEKTOWE ul. Wi Vlana 46 tel./fax (0-61) 843-06-30, 843-25-54 60-401 POZNA K email: [email protected] PROGRAM OCHRONY URODOWISKA DLA GMINY I MIASTA PYZDRY POZNA K, 2004 r. TYTUŁ OPRACOWANIA: PROGRAM OCHRONY URODOWISKA DLA GMINY I MIASTA PYZDRY ZLECENIODAWCA: Urz =d Gminy i Miasta w Pyzdrach ul. Taczanowskiego 1 62-310 PYZDRY WYKONAWCA: ABRYS Technika Sp. z o.o. mgr Alicja Bunikowska ul. Wi Vlana 46 60-401 Pozna L Prezes Zarz =du AUTORZY OPRACOWANIA: mgr Antoni Niedziałkowski Kierownik Zespołu mgr in b. Tomasz P. Alankiewicz Specjalista ds. in bynierii Vrodowiska mgr in b. Agnieszka Gabrysiak Specjalista ds. ochrony Vrodowiska mgr Roman Alankiewicz Specjalista ds. finansowania i edukacji ekologicznej Pozna L, 2004 r. Program Ochrony Urodowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Gminy i Miasta Pyzdry. SPIS TRE UCI I. WST AP 7 1.1. Podstawa prawna opracowania 7 1.2. Przedmiot i zakres opracowania 7 1.3. Potrzeba i cel opracowania 8 1.4. Terminologia 9 1.4.1. Terminologia z zakresu rozwoju zrównowabonego 9 1.4.2. Terminologia z zakresu ochrony Vrodowiska 10 1.4.3. Terminologia z zakresu gospodarki wodno – Vciekowej 12 II. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY 15 2.1. Dane administracyjne 15 2.2. Poło benie geograficzne 16 2.3. Warunki Vrodowiskowe 17 2.4. U bytkowanie terenu 18 2.5. Urodowisko kulturowe 20 2.6. Uwarunkowania społeczne 21 2.6.1. Procesy demograficzne 21 2.6.2. Struktura sieci osadniczej w gminie 22 2.7. Uwarunkowania gospodarcze 23 2.6.1. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze KRUPGN-REGON 23 2.6.2. Gospodarka rolna 24 III. INFRASTRUKTURA 27 3.1. Gospodarka wodno- Vciekowa 27 3.1.1. Zaopatrzenie w wod B 27 3.1.1.1. Uj Bcia wódy 27 3.1.1.2. Zu bycie wody w gminie 28 3.1.1.3. Charakterystyka oraz ocena sieci wodoci =gowej 29 3.1.2. Oczyszczanie Vcieków 32 3.1.2.1. Oczyszczalnie Vcieków 32 3.1.2.2. Charakterystyka i ocena sieci kanalizacyjnej 33 3.1.2.3. Zbiorniki bezodpływowe do gromadzenia Vcieków 34 3.1.3. Ujmowanie i odprowadzanie wód deszczowych 36 3.1.4. Tendencje rozwoju gospodarki wodno- Vciekowej 36 3.2. Urz =dzenia wodne 37 3.3. Gospodarka odpadami 38 3.4. Drogi i koleje 38 3.4.1. Drogi 38 3.4.2. Koleje 40 3.5. Sie 4 gazowa 40 3.6. _ródła promieniowania elektromagnetycznego 40 3.6.1. Stacje bazowe telefonii komórkowej 41 3.6.2. Emitery energetyczne 42 IV. ANALIZA ORAZ OCENA ZASOBÓW I SKŁADNIKÓW URODOWISKA 45 4.1. Rze `ba terenu 45 4.1.1. Charakterystyka rze `by terenu 45 4.1.2. Przekształcenia rze `by terenu i przypowierzchniowej warstwy skorupy 46 ziemskiej SPIS TRE UCI 3 Program Ochrony Urodowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Gminy i Miasta Pyzdry. 4.2. Budowa geologiczna 47 4.2.1. Uwarunkowania ogólne 47 4.2.2. Zasoby kopalin 48 4.3. Charakterystyka wód podziemnych 48 4.3.1. Uwarunkowania ogólne 48 4.3.2. Główne zbiorniki wód podziemnych 49 4.3.3. Jako V4 wód podziemnych 50 4.4. Charakterystyka wód powierzchniowych 53 4.4.1. Sie 4 rzeczna 53 4.4.2. Zbiorniki wodne 54 4.4.3. Zagro benie powodziowe 55 4.4.4. Jako V4 wód powierzchniowych 56 4.4.5. Przeobra benia stosunków wodnych 61 4.5. Charakterystyka gleb 61 4.5.1. Charakterystyka rozmieszczenia typów gleb 61 4.5.2. Zasobno V4 gleb w składniki pokarmowe 64 4.5.3. Degradacja naturalna gleb 65 4.5.4. Degradacja chemiczna gleb 66 4.5.5. Przyczyny degradacji gleb 70 4.6. Powietrze atmosferyczne 70 4.6.1. Rodzaje emisji zanieczyszcze L do powietrza 71 4.6.2. _ródła emisji zanieczyszcze L do powietrza 71 4.6.3. Ocena jako Vci powietrza na terenie Gminy i Miasta Pyzdry 78 4.6.4. Metody ograniczenia emisji zanieczyszczeL do powietrza- wykorzystanie energii ze `ródeł odnawialnych 80 4.6.3.1. Energia promieniowania słonecznego (EPS) 82 4.6.3.2. Biomasa 83 4.7. Klimat akustyczny 86 4.7.1. Hałas komunikacyjny 87 4.7.2. Hałas przemysłowy 88 4.8. Przyroda o bywiona 88 4.8.1. Charakterystyka ogólna szaty ro Vlinnej 88 4.8.1.1. Ziele L urz =dzona i zadrzewienia Vródpolne 89 4.8.1.2. Obszary i obiekty prawnie chronione 89 4.8.1.4. Lasy 97 4.8.1.4.1.Zagro benie dla lasów na terenie Gminy Pyzdry 99 4.8.2. Charakterystyka ogólna Vwiata zwierz =t 102 4.8.3. Przyczyny degradacji szaty ro Vlinnej i przeobra beL fauny 103 4.9. Walory krajobrazowe 104 4.10. Synteza danych o stanie przeobra beLVrodowiska przyrodniczego 104 4.11. Awarie przemysłowe 106 4.12. Analiza wska `nikowa stanu Vrodowiska 107 V. POLITYKA OCHRONY URODOWISKA DO 2011 ROKU ORAZ HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA K EKOLOGICZNYCH 109 5.1. Zało benia rozwoju gminy w Vwietle ochrony Vrodowiska 109 5.1.1. Cele i zadania wyznaczone w Strategii rozwoju społeczno- 109 gospodarczego Gminy i Miasta Pyzdry na lata 2002-2010 5.1.2. Cele okre Vlone w Powiatowym programie ochrony Vrodowiska 109 5.2. Cele, kierunki i zadania do realizacji w ramach Programu Ochrony Urodowiska dla Gminy i Miasta Pyzdry 107 Obszar strategiczny 1. Turystyka i rekreacja 115 Obszar strategiczny 2. Edukacja ekologiczna 116 Obszar strategiczny 3. Ochrona przyrody i krajobrazu 117 4 SPIS TRE UCI Program Ochrony Urodowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Gminy i Miasta Pyzdry. Obszar strategiczny 4. Ochrona lasów 118 Obszar strategiczny 5. Ochrona gleb 118 Obszar strategiczny 6. Ochrona zasobów kopalin 119 Obszar strategiczny 7. Ochrona i jako V4 wód 120 Obszar strategiczny 8. Jako V4 powietrza atmosferycznego 121 Obszar strategiczny 9. Ochrona przed hałasem 122 Obszar strategiczny 10. Ochrona przed promieniowaniem 123 elektromagnetycznym Obszar strategiczny 11. Ochrona przed awariami przemysłowymi 123 Obszar strategiczny 12. Zrównowa bone wykorzystanie surowców, materiałów, 124 wody i energii 5.3. Strategia realizacji przyj Btych celów 125 5.3.1. Przyj Bte kryteria wyboru zada L priorytetowych 125 5.3.2. Harmonogram realizacji zada L ekologicznych 126 VI. ZAŁO aENIA SYSTEMU EDUKACYJNO-INFORMACYJNEGO 137 6.1.Potrzeba edukacji ekologicznej 138 6.2.Gminny Punkt Edukacji Ekologicznej (GPEE) 139 6.2.1. Sposoby prowadzenia akcji edukacyjnej społecze Lstwa 140 6.2.2. Społeczne kampanie informacyjne 147 6.2.2.1. Media w kampanii informacyjnej 147 6.2.2.2. Okresowe kampanie informacyjne 151 6.2.2.3. Wł =czanie mieszka Lców w procesy decyzyjne na poziomie gminy 153 VII REALIZACJA PROGRAMU OCHRONY URODOWISKA 155 7.1.Zało benia systemu finansowania inwestycji 155 = U 157 158 159 159 " # 161 $ # b# V L V 161 ( ) b #**+**" 161 $ # ` # V -- - - 163 BV 165 " #**"M** 165 "1 U 167 " 167 VIII. STRESZCZENIE W J AZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 173 BIBLIOGRAFIA SPIS TRE UCI 5 Program Ochrony Urodowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Gminy i Miasta Pyzdry. 6 SPIS TRE UCI .Program Ochrony Urodowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Gminy i Miasta Pyzdry I. WST AP 1.1. Podstawa prawna opracowania Obowi =zuj =ce od 1 pa `dziernika 2001 roku Prawo Ochrony Urodowiska, nakłada na gmin B obowi =zek opracowania gminnego programu ochrony Vrodowiska Obowi =zek ten jest formaln = przesłank = dla utworzenia niniejszego opracowania (art. 17, ustawy Prawo Ochrony Urodowiska, Dz. U. Nr 62, poz. 627). Formaln = podstaw = opracowania jest umowa zawarta w dniu 05.07.2004r. pomi Bdzy Burmistrzem Gminy i Miasta Pyzdry a Spółk = ABRYS Technika z siedzib = w Poznaniu, ul. Wi Vlana 46. 1.2. Przedmiot i zakres opracowania Przedmiotem opracowania jest Program Ochrony Urodowiska dla Gminy i Miasta Pyzdry poło bonej w powiecie wrzesi Lskim , w województwie wielkopolskim.. Niniejsze opracowanie prezentuje szeroko rozumian = problematyk B ochrony Vrodowiska na analizowanym terenie. Zagadnienia ochrony Vrodowiska obejmuj = ochron B powietrza, wód, powierzchni ziemi, Vrodowiska akustycznego oraz zasobów przyrodniczych. Omówienia dotycz =ce gospodarki odpadami zostały zawarte w odr Bbnym opracowaniu pod nazw = Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy i Miasta Pyzdry. Program Ochrony Urodowiska wskazuje tzw. „punkty zapalne” w Vrodowisku, wywołane niezrównowa bonym rozwojem gospodarczym oraz przedstawia konkretne propozycje działa L zmierzaj =cych do stopniowej likwidacji zagro beL. Hierarchicznie uporz =dkowanie celów pod k =tem ich wa bno Vci, decyduje o podziale przyszłego bud betu gminy i spodziewanych Vrodków pomocowych przeznaczonych na ochron BVrodowiska. Obok wymienionych wy bej funkcji Program Ochrony Urodowiska spełnia tak be funkcje promocyjne i informacyjne. Dokument ten informuje o stanie Vrodowiska w gminie i podejmowanych działaniach zmierzaj =cych do jego poprawy. Program ten oprócz promocji walorów przyrodniczych ma za zadanie promowa 4 tak be sam = gmin B, której elementem strategii rozwoju gospodarczego jest ochrona Vrodowiska. I. WST AP 7 .Program Ochrony Urodowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Gminy i Miasta Pyzdry 1.3. Potrzeba i cel opracowania Programy Ochrony Urodowiska s = podstawowym instrumentem realizacji II Polityki Ekologicznej Pa Lstwa. Sporz =dzane dla kolejnych szczebli administracji samorz =dowej, umo bliwiaj = najbardziej efektywn = ochron BVrodowiska przyrodniczego. Ochrona Vrodowiska przyrodniczego jest jedn = z głównych dróg prowadz =cych do osi =gni Bcia zrównowa bonego rozwoju, nale by jednak pami Bta 4, be nie jedyn =. O w pełni zrównowa bonym rozwoju mo bna dopiero mówi 4 po osi =gni Bciu czterech ładów: • ekologicznego, • społecznego, • ekonomicznego (gospodarczego), • przestrzennego. Podstawowym narz Bdziem osi =gni Bcia ładu ekologicznego jest ochrona i kształtowanie Vrodowiska przyrodniczego. Ład społeczny mo be by 4 osi =gni Bty np. poprzez akceptacj B mieszka Lców dla proponowanych i podejmowanych działa L. Ład gospodarczy osi =ga si B poprzez kształtowanie odpowiedniej struktury gospodarki i ograniczanie bezrobocia. Ład przestrzenny wi =b e si B np. z odpowiedni = lokalizacj = terenów przemysłowych, mieszkaniowych, komunikacyjnych i innych. Powy bsze zasady zrównowa bonego rozwoju i ochrony Vrodowiska zostały uwzgl Bdnione w niniejszym opracowaniu.