!_0 RATIO PRO CREPITU VENTRIS HABITA AD PATRES CREPITANTES AB E. M. E. A. D. REGIO-BRI G^E, Ex Officina Ethonis, -- -f ' . ,'-i Anno Mdccxxxvxx* (W ftRT \ Y Z-{\ R A tr j 2. f\ !jh Pag. I; ORATIO PRO CREPITU VENTRIS Ad Patres Crepitantes. UM femper Crepitum Ventris ab urbe exfulantem & profugum , atque a con- fortio & hominum confuetudine ejectum ex- pulfumque , aegerrime tulerim ; hoc praecipue tempore, P, Crepitantes, in quo o asT^o^ctyiav de more celebramus , & gravius vifum eft , & Reipublicx incolumitati perni- ciofius. Quid enim tam acerbum , tam deplo¬ randum , ac ne oculis quidem ferreis afpicien- dum , quam delicias populi, publicas libertatis confervatorem , vel, quod dicere vereor : di¬ cam tamen ; falutis aram , ab urbe, a Republi- ca , ab hominum conventu eliminafle , explo- fifTe , exhbilafife? Aliis in urbe pedibus graffa- ri impune licet; optimo civi, atque optime quidem de lingulis merito , patria perfrui aura non licet. Siquidem eb infaniae atque vecordia: hominum devenit audacia , ut nili vobis , P. Crepitantes , aut cura aliqua Crepitus confer- vandi, aut libido fuiffet j jam de ejus nomine vel incolumitate a£tum videretur. Rem fane omnium difficillimam agnofco , ea quae com- A 2 mu- 2 Oratio muni hominum arbitratu atque fententia inve¬ terata funt, vel funditus evellere, vel alio quam infixa mentibus opinio permittit, detor¬ quere. Sed cum faepe vel ignorantia, vei caeco eorum qui fuggerunt livore , fententia; huc il¬ luc facile diftrahantur ; ingentem animo fidu¬ ciam haud temere concepi, a me , fi receptam vulgo de Crepitu opinionem diluerim ac debel¬ larim, revocatum iri ac reftitutum. Quod haud equidem ambigo mihi ex animi fententia eventurum , fi ejus ortum, educationem , libe¬ ralium difciplinarum peritiam , animi doces, virtutis fplendorem, dignitatem, auctorita¬ tem , reique qua publica:, qua privatae utilita¬ tem demonftraro. Necnon male feriatorum capitum calumnias, & convitia in eum jacta veritate duce , ac fortuna comite difsipavero. Ac primum , P. C. de ejus antiquitate mihi di¬ cendum judico. Crepitum , quis tam rationis expers , tam plumbeus, effe pofsit qui non ori¬ gine,hominis aequalem fateatur? Scatim enim ac lupremus rerum conditor vitalem illum fpi- ritum inanimi atque inerti moli infufflavit,vir- tufque illa infufa,naturalia munia exercere oc¬ coepit ; quis credat, munus illud tantopere ne- ceffarium , aera inclufum atque interceptum, naturaeque ipfi adeo perniciofum , foras ejec¬ tandi, vel ignorafle,vel omifille? Praefer tim ve¬ ro cum ipfe humani exordii parens , & ruboris & urbanitatis infcius, nec ilium exfultantem ac cmm-< Pro Crepitu Ventris, 3 erumpere geftientem , vel compreflerit, vel jugulant. Sermone antiquiorem fuilTe , priuf- que Crepitum invaluifle , quam verba homines proferrent, vel ex Ariftophanis Ranis addif- cere poflumus , quando nihil fciebant, nifi IT(20ozra^)$U)i y ef tu' 7^ piiv&oxroui r £v'cy)ov (a) Quod ad genus attinet, haud obfcurae con¬ ditionis parentes fortitus cft. Mitto eorum nugas, qui a Jove ftercoreo, fi ve (ut cum Orpheo ) et Aufida ao7r^oo (fi) originem du¬ cere arbitrantur. Parentes quidem habuif- fe , tum apud omnes aufloritate , tum ge¬ neris fplendore ac nobilitate praedantes; omni¬ bus in confeffo eft : quamvis & nonnihil ii qui nobis tradiderunt, vel aberrent, vel difcrepent. Ariftophanes quidem in Pluto pultis filium fa¬ cit ; nam cum dixiffet: KoPycS" JoV q&vi £ ct&d(>Y\q 'ZocJkiv' e^A&v. (c) Subjungit poftea: (d) mw aVcW^ov. n ye<rrg yP(> eVe^yWo' Si Chamaeleonti Pontico poetae fides adhiben¬ da, Fabae filium appellabimus , qui refert Afi- num cum quendam fabas comedentem afpexif- A1 fec, (a) In os oppedere, & merda fodalem foedare* (b) fimo delibuto. (c) Ego tum bonam partem pultis abforbfi. (d) Mirum in modum Pepedi: nam venter meus intumuerat• 4 Orati o fct, adeo illarum deiiderio affe&um fuifle , ut ad crepitus eje&andos provocaretur. Tele¬ machus etiam Acharnenfis ut illos in numerato haberet, diuturno fabarum alimento confove¬ bat. Rapis Diphilus Siphnius medicus hono¬ rem hunc tribuit. Si Zenonem Stoicorum Prin¬ cipem audire velimus , Lupinorum filium re- periemus , qui ut eam quam de Crepitus liber¬ tate legem promulgaverat, reapfe ftatueret at¬ que obfirmaret, iifdem vefci confueverat. Ego tamen ne tot tantorumque virorum au&orita- ti adverfari videar ; ejus parentes haud temere appellare audeam allia , cepe , lupinos , fabas* rapa, pultem, aliaque id genus Habetis genus P. C. nobilifsimamque tanti herois profapiam intuemini, ut fi qua labes ne¬ quam forrafsis hominum perfidia atque impro¬ bitate in honeftifsimam familiam irrepfiflet, judicii noftri fpongia penitus abftergatur. Nam quod aliqui objiciunt de Crepitu illo polentario, ex eadem familia , qui a Plauto ig¬ nominiose , ut ipfi arbitrantur, in theatrum addu&us eft, quum Curculio fua ageretur; ple¬ num quidem dedecoris & probri videri poffet; nili id ipfum olim feciffent Cypriorum Reges in apparatifsima illa Alexandri Magni pompa in Phoeniciam regrefsi. ( teftante Plutarcho. ) Et Nero atque Heliogabalus Impp. aliique principes viri. Quid? Nonne Auguftus aliquan¬ do refpondit , immunei verberum hijiriones? Pro Crepitu Ventris, 5 Quin &Hi(trioniam non fuiffe pudori in cia , Livius tradidit. Quid? in Graecia? immo nec ufquam gentium qui in fcenam prodibant olim inter turpes habitos , Macrobius in Cee- nis comprobavit. At demus obfcuros efle , & Cenforia nota inuftos. Ilii fane ignominias & dedecoris nota urendi, qui ultro in fcenam fe fifterent, ac Hiftrionicam artem atque inftitu- tum fedarentur : non vero Reus nofter, qui attra&us , & qua(i per vim in fcenam detrufus a fpurcifsimas conditionis homine , helluone, gurgite , menfarum affecla , & fcurra e trivio, parafito fcilicet Curculione. Illa difficilis admodum eft , tantopere exagitata quasftio , cujufnam fit ille coloris, qua facie , qua corporis habitudine. Quas ut diluerentur , gallus gallinaceus advocariopor- teret, qui ... quanto magis hunc , qui craf- fifsimo nidore ( abfit verbo invidia ) practexta- tus incedit. Nihilominus, fi in re adeo per¬ plexa vel conjeduris uti licet; corporis flatura macilentum elfe & gracilem , vel ex anguftifsi- ma ar&ifsimaque proprias domus janua , qua fibi exitus patet, intelligere polfumus. Cujus rei teftem accerfire profe<5lo poflem Catullum feflivifsimum fcurram , ac nafutifsimum fan- nionem , qui acutifsima illa qua pollebat oen¬ iorum acie , videre potuit Subtile & leve peditum Libonis. O Yeronenfium beacifsimum , qui tantum he- A4 roa 6 O R A T I O roa de facie nofcere meruit! Haud nobis, vili popello , & inglorio ita contigit. Quid ? no¬ bis ? immo nec mortalium ulli poft hominum memoriam tantus honos a Diis tributus per¬ hibetur. Ejus idioma five linguam P. C. omnes audivimus , intellexit nemo. Ubicumque enim terrarum illum audiveris , exotica diale&o, at¬ que ab hominum captu penitus remota, lo* quentem admirabere. Sterpfiadem tantummo¬ do Ariftophanamm , quocum ille familiarifsime verfabatur, ex diuturno frequentifslmoque ufu atque colloquio , vel prorfus intellexifle , vel afiequutum pene judicavero. Ait enim in Nu¬ bibus: (a) X Gjovr*) to' Seivod xiKqafyj. A’qti'f.ico; rsrquT7zv n clttut scalpet T 7? cLm^Ts- df X c*)^7icv Ko/juon ipovra '5ra,fzrcL'5rc&- 7nrd£. Qux quidem verba non apud fungos aliquos aut bardos Strepfiades protulit, fed coram fa- pientifsimo illo Socrate. Habemus igitur P. C. fuam Crepitui diale&um & loquendi nor¬ mam (a) Et jufculum , uti tonitru , Jlrepit intus: tum fragor editur -ingens: Primo fenjim pappax : mox inde infert fonitum papappax. Et quando caco3 tum demumpapapappax* Pro Crepitu Ventris; 7 mam prorfus ineffe ; ut falso qui invidiam illi apud omnes conflare magnopere ftudent, tam arguti Rei incomptam garrulitatem,torporem- que nobis objiciant. Obblaterent nunc P. C. obganniant qui Crepitus hebitudinem & blae- fum obtufumque linguas torporem gravifsimis verborum protelis infe&antur. Loquitur ille me hercule, immo triplici fermonis dialedo utitur. Nam aliquando pappax , qui adultiore funt aetate papappax , qui virili papapappax. Haud parvum negotium faceflere arbitror P.C.ad caufamRei noftri tuendam;& honeftam, & pudicam ejufdem educationem, morefquc educationi ipfi animi integritate refpondentes. Non enim in mediis civilium negotiorum tu¬ multibus & faftu , fed in feceflu , & remota ab ambitu aulasque ftrepitu folitudine , verfari confuevit ac degere Forumque vitat, & fuperba civium Potentiorum limina. Noverat enim haud aliter civile odium , caste- raque imminentia difcrimina tuto declinanda, quam (i privatam na<5tus vitam, (ibi potius quam caeteris vivere ftuderet: atque ita fe po¬ titis ( quod portenti inftar efl) majorem Reipu* blicas utilitatem fore allaturum , fi vitae a fe ac¬ tas tefces procul amoveret, ac civium aures pro viribus declinaret. Hinc enim fadum eft, uc in fecretioribus aedium recefsibus , in balneis, in privatis cubiculis vitam tranfigat: ac deni- A 5 que 8 Oratio que , fub ftragulis , ut Crepitus adolefcentis Ariftophanaei , quem Screpfiades fuifle ait, CM 7*ri'vTl OlWJ()OLl$ ’iyKciKO^UhY}{JL$ vov. (a) Quid li inores fpe£temus ? nonne charitate in cives maxima femper enituit? Miffa facio fin- gulari benignitate in omnes coliata beneficia. Quis enim veftrum P. C. tam ingrati animi reus videri pofsit , tam beneficiorum imme- mor , tam deies , tamque impudica fronte, qui non maxima ejus in vos , in conjuges , in libe¬ ros , in familiam, in Rempublicam , in univer- fum denique hominum genus , merita fateatur? Tam late patent ejus beneficia , ut non gentes modo licet remotifsimas & barbara , non hujus fefe charitate