MIASTO I GMINA POŁCZYN-ZDRÓJ. GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI. 3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY POŁCZYN- ZDRÓJ 3.1. DANE OGÓLNE 3.1.1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Gmina Połczyn Zdrój leży w środkowo-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowo-wschodniej części powiatu świdwińskiego, graniczy z 8 gminami: Tychowo, Barwice, Czaplinek, Złocieniec (przez jez. Siecino), Ostrowice, Świdwin, Rąbino, Białogard. Leży na styku powiatów: Świdwin, Białogard, Szczecinek i Drawsko Pomorskie. Numery na mapie odpowiadają kolejności, w jakiej powyżej wymieniono sąsiednie gminy. 21 MIASTO I GMINA POŁCZYN-ZDRÓJ. GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI. Siedzibą władz jest miasto Połczyn Zdrój, największe i jedyne miasto gminy, która należy do stosunkowo dużych jednostek administracyjnych województwa zachodniopomorskiego, zajmuje 343,71 km2, w tym 7,21 km2 przypada na aglomerację miasta. Gminna sieć osadnicza to miasto Połczyn-Zdrój i otaczające je wioski, zgrupowane w 23 sołectwa: Bolkowo, Bronowo, Brusno, Buślary, Czarnkowie, Gaworkowo, Kołacz, Lipno, Łęgi, Łośnica, Nowe Resko, Ogartowo, Ogrodno, Ostre Bardo, Popielewo, Przyrowo, Redło, Sucha, Szeligowo, Toporzyk, Wardyń Górny, Zajączkowo i Zajączkówko. Teren jest czysty ekologicznie, zasobny w liczne jeziora i lasy, posiada też dobry mikroklimat co stwarza możliwość rozwoju turystyki, rekreacji i lecznictwa. W gminie Połczyn Zdrój krajobraz jest niezwykle urozmaicony. Wysokie wzgórza morenowe porośnięte lasami oraz liczne jeziora tworzą niepowtarzalne piękno krajobrazu, zwanego "Szwajcarią Połczyńską". Znaczna część gminy należy do Drawskiego Parku Krajobrazowego. Miasto Połczyn Zdrój jest jednym z najstarszych uzdrowisk w kraju. Leczy się tu schorzenia reumatyczne, ginekologiczne, choroby narządów ruchu i neurologiczne. Działają 3 szpitale uzdrowiskowe i 4 sanatoria. Największą atrakcją Połczyna Zdroju jest Park Zdrojowy o powierzchni 80 ha. Turystyka jest dla gminy Połczyn-Zdrój drugim (obok lecznictwa uzdrowiskowego) kierunkiem rozwoju, ze względu na bardzo korzystne warunki przyrodnicze. W obrębie gminy funkcjonują szlaki wędrówek pieszych, rowerowych, samochodowych i kajakowych. Mimo, że gmina Połczyn Zdrój znajduje się w obrębie Pojeziernym nie występuje na jej powierzchni duża liczba jezior. Sieć rzeczna także nie jest silnie rozwinięta, ponieważ występują tu duże obszary bezodpływowe i jest to strefa wododziałowa. Łączna powierzchnia wód powierzchniowych wynosi 443 ha (1,28% ogólnej powierzchni gminy), z tego wody stojące zajmują 56 ha, rzeki i rowy 100 ha. Obszar gminy to teren najwyższych wzniesień, jest to strefa marginalna utworów polodowcowych, a więc znajdują się tutaj źródła wielu rzek lub ich dopływów. 3.1.2. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA GMINY POŁCZYN- ZDRÓJ 3.1.2.1. DEMOGRAFIA Poniżej zestawiono stan mieszkańców wg sołectw i miejscowości na dzień 30.09.2003 r. Mieszkańców Mieszkańców SOŁECTWO Miejscowości miejscowości sołectwa Połczyn-Zdrój 9250 Bolkowo 208 Bolkowo 504 Tychówko 296 Bronowo 61 Bronówko 35 Brzozowica 19 Grabno 6 Bronowo 144 Imienko 12 Jaźwiny 2 Karwie 3 Skarbimierz 6 Brusno 282 Brusno Karsin 5 353 Kocury 66 Buślary 196 Przyrówko 7 Buślary Buślarki 23 654 Łężek 152 Nowe Ludzicko 276 Czarnkowie 160 Czarnkowie 178 Milice 18 22 MIASTO I GMINA POŁCZYN-ZDRÓJ. GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI. Gaworkowo 114 Gaworkowo 144 Jelonki 30 Kołacz 569 Kołaczek 63 Kołacz 696 Zaborze 55 Sękorady 8 Lipno 27 Lipno 145 Kłokowo 118 Łęgi Łęgi 333 333 Łośnica 102 Łośnica 103 Łąkówko 1 Nowe Resko 10 Nowe Resko Stare Resko 87 116 Kapice 19 Ogartowo Ogartowo 214 214 Ogrodno 39 Ogrodno Ogartówko 85 168 Połczyńska 44 Ostre Bardo Ostre Bardo 277 277 Popielewo 203 Brzękowice 8 Pasieka 4 Popielewo 404 Zdroje 36 Popielewko 141 Popielawy 12 Przyrowo 67 Przyrowo 218 Dziwogóra 151 Redło Redło 1172 1172 Sucha 106 Sucha 312 Borkowo 206 Szeligowo 81 Szeligowo Gromnik 25 117 Zdropiska 11 Toporzyk 208 Dobino 74 Kłokówko 11 Nowe Borne 5 Toporzyk 849 Nowy Toporzyk 71 Gawroniec 468 Grzybnica 1 Słowianki 11 Wardyń Górny 128 Wardyń Górny Wardyń Dolny 178 344 Żołędno 38 Zajączkowo 112 Międzyborze 67 Zajączkowo Ostrowąs 28 227 Plebanówka 8 Widów 12 Zajączkówko 124 Zajączkówko Borucino 15 192 Rzęsna 53 Źródło: Materiały własne UMiG w Połczynie-Zdroju Ludność gminy w dniu 31 XII 2003 liczyła 17 108 mieszkańców. Z danych statystycznych wynika, że liczba mieszkańców gminy sukcesywnie spada. Prognoza demograficzna na najbliższe lata nadal zakłada spadek ludności. Zmiany ilości mieszkańców gminy zestawiono w poniższej tabeli 23 MIASTO I GMINA POŁCZYN-ZDRÓJ. GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI. Mieszkańcy miasta Mieszkańcy wsi Ogółem mieszkańcy gminy Rok przyrost M K Razem M K Razem M K Razem roczny osób % 1999 4551 4996 9507 4029 3931 7960 8577 8927 17504 2000 4476 4961 9437 4017 3908 7925 8493 8869 17362 - 142 - 0,81 2001 4452 4929 9381 3990 3895 7885 8442 8824 17266 - 96 - 0,55 2002 4394 4892 9286 3997 3874 7871 8391 8766 17157 - 109 - 0,63 2003 4382 4869 9251 3982 3875 7857 8364 8744 17108 - 49 - 0,29 Źródło: Materiały własne UMiG w Połczynie-Zdroju 3.1.2.2. ZATRUDNIENIE Poniżej zestawiono dane, obrazujące stan zatrudnienia w mieście i gminie Połczyn-Zdrój. Dane te nie obejmują: - pracowników małych podmiotów gospodarczych, zatrudniających do 9 osób, - rolników indywidualnych - duchowieństwa. Liczba zatrudnionych Gałąź gospodarki miasto wieś razem Przemysł i budownictwo 398 665 1063 Usługi rynkowe 439 52 491 Usługi nierynkowe 975 95 1070 Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, rybołówstwo i rybactwo 68 73 141 RAZEM 1880 885 2765 przem ysł i budow nictw o usługi rynkow e usługi nierynkow e rolnictw o, łow iectw o, leśnictw o, rybołów stw o i rybactw o Źródło: rocznik statystyczny województwa zachodniopomorskiego na rok 2003 Powiat świdwiński, którego część stanowi gmina Połczyn-Zdrój, charakteryzuje się wysoką stopą bezrobocia, wynoszącą 36,4% (dane na koniec 2003 r.). Wskaźnik bezrobocia dla gminy wynosi 23,4%. Zarejestrowane podmioty: a) sektor produkcyjny: 65 b) handel: 396 c) banki: 5 d) administracja publiczna: 1 Najważniejszymi gałęziami gospodarki na obszarze gminy są: handel i usługi, przy czym nieco ponad połowę stanowią sklepy. 24 MIASTO I GMINA POŁCZYN-ZDRÓJ. GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI. Ilość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych, wskazujących handel jako jedyną lub jedną z kilku działalności wynosi w bieżącym roku 396 (dane własne UmiG w Połczynie-Zdroju). Najważniejsze przedsiębiorstwa przemysłowe to zakłady przetwórstwa żywności, przemysłu odzieżowego, przemysłu maszynowego, przetwórstwa drzewnego i rozlewnie napojów. 3.1.3. ROLNICTWO Do roku 1990 w rolnictwie dominowała gospodarka wielkotowarowa. Po rozwiązaniu PGR, znaczna część ludności wiejskiej pozostała bez pracy, co ma odzwierciedlenie w powyżej podanych liczbach charakteryzujących stan zatrudnienia. 3.1.3.1. STRUKTURA GRUNTÓW I UPRAW W gminie Połczyn-Zdrój dominują gleby, które wykształciły się z powierzchniowych utworów czwartorzędowych, a zostały wytworzone w konsekwencji ostatniego zlodowacenia. W większości występują gleby wytworzone z glin gliniastych mocnych i piasków gliniastych lekkich oraz z piasków naglinowych. Do nich należą: gleby pseudobielicowe, rdzawe i brunatne oraz gleby płowe. Na terenach obniżonych i siedliskach podmokłych wytworzyły się gleby torfowe, a w dalszej kolejności gleby murszowe i murszowate. Struktura użytkowania ziemi na obszarze miasta i gminy Połczyn-Zdrój [ha]. Użytki Grunty Nieużytki Ogółem Sady Łąki Lasy rolne orne Pastwiska i inne Gospodarstwa 13.204 11.311 9.426 123 788 974 584 1.309 indywidualne Pozostali 21.167 7.110 5.988 93 363 666 12.483 1.574 użytkownicy Razem 34.371 18.421 15.414 216 1.151 1.640 13.067 2.883 20000 15000 10000 5000 0 użytki rolne grunty orne sady łąki pastw iska lasy nieużytki i in. gospodarstwa indywidualne pozostali użytkownicy Źródło: Materiały własne UMiG w Połczynie-Zdroju Grunty orne klasy IIIa, IIIb, IVa i IVb stanowią 73,06% całości gruntów ornych, łąki klasy III i IV stanowią 57,77% łąk ogółem, a pastwiska klasy III i IV stanowią 70,73% ogólnej powierzchni pastwisk . Do roku 1990 w rolnictwie dominowała gospodarka wielkotowarowa. Po rozwiązaniu Państwowych Gospodarstw Rolnych, znaczna część ludności wiejskiej pozostała bez pracy. Powierzchnia użytków rolnych w gminie Połczyn – Zdrój wynosi 18421 ha, co stanowi 53,74 % obszaru ogółem. Na terenie gminy funkcjonuje 883 gospodarstw rolnych o bardzo zróżnicowanej strukturze obszarowej*: 25 MIASTO I GMINA POŁCZYN-ZDRÓJ. GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI. Powierzchnia [ha] Ilość gospodarstw Udział % 1 ÷ 2 228 25,82 2 ÷ 3 109 12,34 3 ÷ 5 108 12,23 5 ÷ 7 55 6,23 7 ÷ 10 80 9,06 10 ÷ 15 97 10,99 15 ÷ 20 58 6,57 20 ÷ 30 61 6,91 30 ÷ 50 42 4,76 50 ÷ 100 27 3,06 100 ÷ 200 8 0,91 200 ÷ 300 4 0,45 300 ÷ 500 1 0,11 500 ÷ 1000 4 0,45 powyżej 1000 1 0,11 Razem 883 100 % * stan na dzień 31.05.2002 r (według danych własnych UMiG) Średnia wielkość gospodarstwa w gminie wynosi 20,93 ha, natomiast średnie nawożenie NPK na 1 ha wynosi 105 kg. Dominującą formą powiększania wielkości gospodarstw jest dzierżawa. Nie prowadzi to do trwałego rozdysponowania zasobów Agencji Nieruchomości Rolnej, a tym samym trwałej poprawy struktury agrarnej. Stałej dekapitalizacji ulegają niezagospodarowane obiekty po Państwowych Gospodarstwach Rolnych. Niska dochodowość gospodarstw rolnych, brak kapitału na inwestowanie w gospodarstwa powodują, że obszary wiejskie pozostają obszarami depresji ekonomicznej i społecznej. Powierzchnia zasiewów wg ustaleń własnych Urzędu Miasta i Gminy w Połczynie – Zdroju wynosiła 14889 ha (stan z maja 2002 rok). Rolnictwo