Yalçın Küçük TEKELİYET ANSİKLOPEDİ BİRİNCİ CİLT YALÇIN KÜÇÜK TEKELİYET YALÇIN KÜÇÜK 9789758725779 İthaki Yayınları - 228 Tarih Toplum Kuram - 11 ISBN 975-8725-77-7 Yalçın Küçük Tekeliyet 1. Baskı İstanbul, 2003 Yayına Hazırlayan: Ahmet Öz © Yalçın Küçük, 2003 © İthaki, 2003 Yayıncının yazılı izni olmaksızın alıntı yapılamaz. Yayın Koordinatörü: Füsun Taş Kapak: Ömer Ülkenciler Sayfa Düzeni ve Baskıya Hazırlık: Yeşim Ercan Kapak ve iç Baskı: Kitap Matbaacılık Cilt: Fatih Mücellit İthaki Yayınları Mühürdar Cad. İtter Ertüzün Sok. 4/6 81300 Kadıköy İstanbul Tel: (0216) 330 93 08 - 348 36 97Faks: O 216 449 98 34 http://www. ithaki. com. tr ithaki@ithaki. com. tr İÇİNDEKİLER BİRİNCİ CİLT İÇİN ÖNSÖZ : 7 BİRİNCİ KİTAP: TEORİ : 23 BİRİNCİ BÖLÜM: ORTA ÇAĞ : 25 Yeni Feodalite mi? 38 Korku ve Şiddet 86 Ölüsever ve İğreti 165 İKİNCİ KİTAP: PRATİK - 209 BİRİNCİ BÖLÜM: BİR KIBRIS TARİHİ : 211 Kıbrıs'ın Fethi: Nasi 216 Kıbrıs'ın Terki: Disraeli 229 Kıbrıs'ın Paylaşılması: Kissinger 241 "Türk" Cephesinde 261 Birinci Bölüme Ek: Muhtasar Hürriyet Tarihi 280 Sedat Simavi'nin Tekzibi 283 Aydın Doğan Vakası 285 Hikaye-i Hüda-i 291 Birinci Bölüme Ek Belge 298 İKİNCİ BÖLÜM: PARALEL İSİMLER : 299 İkinci Bölüme Ek: Kaynak Mezar Taşları 329 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: BİR KOMPLO TEORİSİ : 339 Hegemonya ve İsmet Paşa 340 Hürriyet Partisi ve MBK 344 TİP Yıkıcılığı 349 İki Toplu idam 355 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: DEVALÜASYON YASASI : 359 Altı Devalüasyon ve Altı Rejim 362 1994 382 Devalüasyon ve Anti-Restorasyon 390 BEŞİNCİ BÖLÜM: DESELEKSİYON : 409 Hem Bayezid Hem Cem 415 Şeyhler ve Sabetayistler 427 Payidar ve Paydar 444 Sabetayist Üniversitede 448 Besinci Bölüme Ek Belgeler 456 ALTINCI BÖLÜM: GİZLİ DİNLİ YAŞAM : 459 Altıncı Bölüme Ek: Kripto .467 Namaz 469 Dua 476 Zina 477 Altıncı Bölüme Ek Belgeler 1: Avşar ve Ulya 492 Altıncı Bölüme Ek Belgeler 2 493 AD-DİZİN : 495 KONU-DİZİN : 511 KATKI 1: KORSAKOFLAR VE TEKELİYET : 57 KATKI 2: PİRUS VE PÜNİK SAVAŞLARI 81 KATKI 3: KORKU VE ÖZEL POLİS 102 Korumaya Alınanlar 107 Özel GG 110 KATKI 4: LOJMAN MI SEPERASYON MU? 128 KATKI 5: KAÇAK KÖLELER 194 TİT'ler ve Esirler 195 Esir Çocuklar 201 KATKI 6: TMT ÜZERİNE İKİ KAYNAK 273 KATKI 7: DÖRT TEMMUZ TEZLERİ 356 KATKI 8: SABETAYİZM VE EMPERYALİZM 368 KATKI 9: MUHTASAR ERDAL İNÖNÜ TARİHİ : 386 BİRİNCİ CİLT İÇİN ÖNSÖZ Bu, "tekeliyet, bir söz değil, kavramdır. "Cumhuriyet' veya "devlet yerine öneriyorum. " Türkiye Cumhuriyeti Devleti yanlıştı, "Bab-ı Ali Kapısi benzeri bir yanlışı ve dolayısıyla tekrarı yansıtıyor; çünkü, "cumhuriyet' sözcüğü "devlet anlamındadır. Siyaset felsefesinde birbirinin yerine kullanıldığını biliyoruz ve şimdi, "cumhuriyet", tekeliyettir. Öyle kullanmalıyız, teorik kaynak ve analizi kitapta var. Bir kitap yazmayı planlıyordum, sonra ansiklopedi yazmakta olduğumu fark ettim. Bir cilt yazdığımı sanıyordum, baskıya hazırlarken iki cilt yazmış olduğumu anladık. Hazırlıklarım, şu anda, yaklaşık beş cilde işaret ediyor; zaman içinde okuyucuma ulaştırabilmeyi planlıyorum. Her cilt iki kitaptan meydana geliyor ve birisi "teori, diğeri "pratik' adlarını taşıyor. Teori kitabı, teoriktir. 7 Sadece "teke/iyef değil, "teke/okrasi de yeni bir kavramdır ve "demokrasi yerine sunuyorum. Artık "demokrasi kategorisi ile düşünmek, düşünmeye başlarken bir ikiyüzlülüğü kabul etmek anlamındadır. Bu, "tekelokrasi, ikinci cildin teori kitabının ilk bölümünü oluşturuyor. Başka dillerden alınan ödünç sözcüklere kendi eklerini ilave etmeye bilim dilinde rastlıyoruz, Batı dillerinden "plan sözcüğünü, Rusça'da "planirovayt" yapıyorlar ve Rusça "sovyet', savyetokuyoruz, sözcüğünden ise "sovietization konstrüksiyonu bilinmektedir. Ben ekleri ödünç almak zorunda kalıyorum; aslında iki ek de asimile edilmiş durumdadır. Okumak, yeniden okumaktır. Burada, Machiavelli, Bodin, Hobbes, Montesquieu'yü yeniden okuyoruz; hiç birinde "demokrasi yoktur. Bu arada okunmayanları da okuyoruz, Montesquieu'nün Lettres Persanegı hâlâ harikadır; Fransa'nın despotik olduğunu söylemek için Doğu'yu öne sürüyordu ve "oryantal despotizmi' kategorisinin kaynaklarından birisi olarak kaydediyoruz. Sadece Montesquieu mü, Althusser'in ihmal edilmiş Machiavelli ve Montesquieu etütleri gerçekten mükemmeldir; kısa, yalnız kısa çalışmalarla da büyük derinlikler keşfedilebiliyor. 11 Eylül Saldırısı'ndan sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan ve Irak işgallerinin en önemli sonucu, New York'taki Abide-i Hürriyet'in denizin dibine inmesidir. Bu heykelin, Abide-i Hürriyet, sulara gömülmesi Tekeliyet'in talihidir; okunması ve anlaşılmasını kolaylaştıracaktır, bu anlamda not ediyorum. Sovyet sosyalizminin kendi içinde çöküşü ile hiç hak etmediği bir prestij kazanan ve hatta kazanılmamış bir zaferle taçlanan demokrasinin bu kadar hızla prestij kaybedeceğini hiç tahmin edemedik. Bush'a ve Sharon'a borcumuz büyüktür. "Demokrasi, tarihte sanıldığından çok daha kısa ömürlü ve her zaman kaygan, tarifi aşırı eklektik idi, artık kaybolmuş ve tarihin derinliklerine çökmüştür. Fakat bu çöküş ve kayıp, siyaset felsefesinin kurucularının da anlaşılmasını kolaylaştırmaktan öte, falsifikasyonlarına son verebilecektir, öyle umut ediyorum. 8 Bunlar arasında, filozof Hannah Arendt'e katılıyorum, burjuva devleti en iyi anlayıp yazan Hobbes olmuştur; Carl Schmitt'i ise, Hobbes'a en iyi kılavuz sayabiliriz. Hobbes'un Leviathariı" tekelokrasi için de uygun bir okumadır, tavsiye edebiliyorum. Bu çalışma, " Tekeliyet', ile birlikte, devlet ve özel, Türkiye üniversiter sisteminin de, bir bütün olarak, denizin dibine çökeceğini tahmin ve daha doğrusu temenni ediyorum. Otuz yıllık iç savaşta, artık kendisi olmaktan çıkan üç kurumdan diğer ikisi basın ve yargı, birisi de üniversitedir. Öğrencisi sürüleşmiştir, "sürü', umut ediyorum, üçüncü cildin teori kitabının bölümlerinden birisinin başlığı olabilecektir, bunun faktörleri arasındaysa üniversite müderrisleri en başta bir yerdedir. Yalnız "bozmak için bozulmak gerekir teoremimizin burada da işlediğini teşhis edebiliyoruz, çünkü, sadece cahiller, sürü imal edebilirler ve dolayısıyla, profesörlerin öğrencilerinden daha cahil oldukları bir yüksek aşamadayız. Bu, fonksiyon olarak kaçınılmazdır, sürü imal ederken bilgin olmak ve kalmak imkansızdır ve ayrıca uzun iç savaşta profesörler cehalete çok teşne idiler. Artık kadınları pazarlamacılara, güzelleri piar'cılara ve erkekleri mübaşirlere benziyorlar; canlıların, fonksiyonlarına uymaları yollu Darwinist teoremi burada da görüyoruz. Üniversite müderrislerinin bunların hiç birinden haberleri olmadıklarından eminim. Darülfünun profesörlerini arıyoruz. Her iki kampta da, soğuk savaş döneminde yazılan kitapları unutmakla fazla bir kaybımızın olacağını sanmıyorum; propagandist yaklaşım, analiz ve yeni bilgi üretmeyi gölgeliyordu, iki savaş arasında ve hatta, XX. Yüzyıla dönüş kesitinde yazılanları ise bugün daha çok ve ciddiyetle okumak durumundayız. Neden mi, "tekeliyet" bir düzen ise, bu düzenin yönetimine ntekelokrasi diyorsak, bu "sürü" üzerinedir ve sürüleştirmek bir süreçtir ve korku, bunun zembereğidir. 9 EK BİLGİ (KŞ) Kaynak: Vikipedi Thomas Hobbes Thomas Hobbes, (5 Nisan 1588 - 4 Aralık 1679) İngiliz felsefecisidir. 1651 tarihli Leviathan adlı çalışması, batı siyaset felsefesinin izleyeceği yolu çizmiş ve başucu eseri olmuştur. Bugün bir siyaset felsefecisi olarak tanınsa da, tarih, geometri, etik, genel felsefe gibi pek çok alanla ilgilenmiştir. Yaşamı, Düşüncesi ve Eserleri Thomas Hobbes, var olan her şeyin fizik madde olduğunu ve her şeyin maddenin hareketiyle açıklanabileceğini öne sürmüştür. Belli bir sınıfa alınması güç olan bir filozof Thomas Hobbes, Locke, Berkeley ve Hume türünden bir empiriktir ve onlara benzemeksizin matematik yöntemin hayranıdır. Yalnız salt matematikte değil, onun uygulamalarıyla da ilgilenmiştir. Genelde Bacon'dan çok, Galilei'den esinlenmiştir. Hobbes, 15 yaşındayken Oxford'a gitmiş ve orada skolastik mantık ve Aristoteles felsefesi öğrenmiştir. 22 yaşındayken Lord Hardwick'in eğiticisi olmuş, ve 1610 yılında onunla büyük bir gezi yapmıştır. Çok etkilendiği Galilei ve Kepler üzerinde çalışmaya başlaması da bu tarihlere rastlamaktadır. İtalya'da, Galilei'yi ziyaret etmiş, sonra İngiltere'ye dönmüştür. Uzun parlamento 1640'da toplandığı ve Laud'la Strafford Londra Kulesi'ne hapsedildiğinde Hobbes dehşete kapılıp Fransa'ya kaçmış ve 11 yıl boyunca dönmemiştir. Bir süre için (1646-1648) Hobbes, geleceğin II. Charles'ına matematik öğretmiştir. Bununla birlikte Leviathan'ı yayımlanınca (1651), kitabın etkisi ani ve büyük olmuştur. Yapıtın rasyonalist ve seküler ruhu mültecilerin çoğunun canını sıkmış ve hem Anglikanları hem de Fransız Katoliklerini sinirlendirmiştir. Bu yüzden başka tercihi olmayan Hobbes gizlice Londra'ya kaçmış ve korunma için İngiliz Hükümetine başvurmuştur. Orada Cromwell'e boyun eğmiş ve her türlü siyasal çalışmadan kaçınmıştır. Boş zamanlarını doldurmak için, 84 yaşında, Latince ve nazım olarak kendi yaşam öyküsünü kaleme almıştır. 87 yaşında, Homeros çevrisini yayımlamıştır. Thomas Hobbes felsefede materyalizmi, etikte haz ahlakını, siyasette monarşi yi benimseyen İngiliz filozoftur. En tanınmış eseri " Leviathan " dır. Leviathan, Tevrat 'ta geçen bir canavarın adıdır ve Hobbes'ta herşeye egemen olan devletin simgesidir. Francis Bacon'ın ampirizm inden etkilenen Hobbes'a göre dünya mekanik hareket yasaları tarafından yönetilen cisimlerin bütünüdür. İnsan ve hayvan bu bütünün bir parçasıdır. Onların fiziksel ve ruhsal yaşamları da tümüyle mekanik hareket yasalarına bağlıdır. Bu bakımdan dünyada ruh, melek, tanrı diye bir şey yoktur. Bunlar imgelemin ürünüdür. Hobbes'a göre evrende töz (cevher) olarak