POWIAT RAWICKI Szlaki turystyczne Janusz Hamielec, Wacław Szymczak – na 50 – lecie Oddziału PTTK w Rawiczu, w 2003 roku. Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego „RAWICZ” w Rawiczu sprawuje opiekę nad czterema szlakami turystycznymi, wytyczonymi ścieżkami i drogami ziemi rawickiej oraz trasą spacerową poprowadzoną ulicami Rawicza i jego dzielnicy - Sarnowy. Są to: Szlak niebieski – prowadzący od Czempinia (PKP) do Kobylina (PKP). Szlak żółty – wiodący z Rawicza (PKP) do Dąbrówki (PKS). Szlak czarny – wytyczony pomiędzy Rawiczem (PKP) a Wińskiem (Rynek). Szlak czerwony – prowadzący od Szymanowa (PKS) do Iźbic (PKS). Trasa spacerowa po Rawiczu. PRZEBIEG SZLAKÓW Szlak niebieski – wielkopolski, nr ewidencyjny WK – 190 – n:o długości 136,1, km; (Czempiń –Racot – Osieczna - Pawłowice – Lubonia – Poniec – miejscowości poza powiatem rawickim) – Gościejewice – Golinka – Gierłachowo – Dąbrówka – Konarzewo – Łaszczyn – Rawicz – Szymanowo – Dębionka – Golejewko – Pakosław – Pomocno – Osiek – Dubin – Jutrosin – (Kobylin – poza powiatem). Szlak żółty – leśny, nr ewidencyjny WK – 3651 - y: o długości 11,5 km (w całości na terenie powiatu rawickiego / gminy rawickiej); Rawicz – „Dolina Świętojańska” – Rezerwat „Dębno” – zbiornik przeciwpowodziowy na Masłówce – pamiątkowy głaz w miejscu śmierci Stefana Bobrowskiego – Dąbrówka. Szlak czarny – przyrodniczy, nr ewidencyjny WK – 3652 – s, DS – 3652 – s: o długości 36,5 km (w przeważającej części poza powiatem rawickim – na Dolnym Śląsku); Rawicz – Rezerwat „Dębno” – (Wiklina – Wąsosz – Osłowice – Piotrowice – Wińsko). Szlak czerwony – „Szlak walk Powstańców Wielkopolskich o Rawicz”, nr ewidencyjny WK – 3653 – c: o długości 45 km; Szymanowo – Dębno Polskie – Zielona Wieś – Słupia Kapitulna – Golejewko – Miejska Górka – Rawicz (Sarnowa) – Łaszczyn – Konarzewo – Iźbice (w całości na terenie powiatu rawickiego). Trasa turystyczna po Rawiczu – wyznaczona w formie pętli biegnącej ulicami, placami, alejkami spacerowymi i ścieżkami miasta. 2 W 2000 roku, w tygodniku „Obserwator Rawicki” wydrukowany został artykuł (poniżej cytowany jest fragment, autor Janusz Hamielec) pod tytułem: SZLAKI TURYSTYCZNE ZIEMI RAWICKIEJ Przy dworcu kolejowym w Rawiczu ustawiona jest plansza z zaznaczonym symbolicznie przebiegiem znakowanych szlaków turystycznych poprowadzonych w naszej okolicy. Na pniu pobliskiego drzewa dostrzec można oprócz tradycyjnych, białych i kolorowych pasków, okrągłe symbole oznaczające początek szlaków. Przez Ziemię Rawicką biegną szlaki turystyczne trasami o długości ponad 177 km. Jest więc gdzie wędrować. Szlak niebieski stanowi część dalekobieżnej trasy poprowadzonej przez Wielkopolskę – od Czempinia do Kobylina. Na Ziemię Rawicką wkracza on od strony Ponieca i biegnie przez Gościejewice, Golinkę, Gierłachowo, Dąbrówkę, Konarzewo, Łaszczyn, Rawicz (węzeł szlaków przy PKP), Szymanowo, Dębionkę, Golejewko, Pakosław, Osiek, Dubin, Jutrosin, by po opuszczeniu naszego powiatu doprowadzić do Kobylina. Szlak oznaczony kolorem żółtym wiedzie z Rawicza (PKP) do Dąbrówki. Na kilkunastokilometrowej trasie możemy odwiedzić m.in. rezerwat „Dębno” i miejsce śmierci jednego z przywódców Powstania Styczniowego – Stefana Bobrowskiego. Szlak wyznakowany kolorem czarnym prowadzi z Rawicza (PKP) do Wińska, miejscowości leżącej na Dolnym Śląsku. Jego kilkukilometrowy odcinek wytyczony został drogami naszego powiatu i wiedzie od dworca kolejowego do rezerwatu „Dębno”, po czym w krótkim czasie opuszcza granice Ziemi Rawickiej i Wielkopolski. Ciekawy jest szlak oznaczony kolorem czerwonym. Prowadzi on przez te miejsca naszego powiatu, które związane są historycznie z Powstaniem Wielkopolskim. Trasa rozpoczyna się na przystanku PKS w Szymanowie. Podążając nią możemy zwiedzić Dębno Polskie, Zieloną Wieś, Słupię Kapitulną, Golejewko, Miejską Górkę, Sarnowę, Łaszczyn, Konarzewo i Dąbrówkę, gdzie szlak kończy się... PRZEBIEG SZLAKU NIEBIESKIEGO (DŁUGOŚĆ TRASY OKOŁO 84 KM) Oddział PTTK w Rawiczu sprawuje opiekę nad 3 odcinkiem szlaku, łączącym Kobylin z Pawłowicami. Początek szlaku znajduje się na przystanku PKS przy dworcu PKP , dalej przebiega głównymi ulicami miasta , przez rynek w kierunku Rawicza. KOBYLIN (poza powiatem rawickim) – miasto nad Radęcą, przy szosie Krotoszyn – Rawicz i linii kolejowej Leszno – Ostrów Wielkopolski, około 2800 mieszkańców. Pierwsza wzmianka – 1289 rok. Lokacja miasta o nazwie Nowa Wenecja w 1303 roku, potwierdzona została w 1426 roku. W 1630 powstało nowe miasto dla protestanckich uchodźców ze Śląska. Do obejrzenia w mieście: Rynek z ratuszem z XIX wieku i domami z tego samego okresu. Kościół p.w. św. Stanisława z lat 1512 – 1518, z wieżą z XVI i XVII wieku i kaplicą MB Różańcowej sprzed 1701 roku; w ołtarzu głównym wczesnorenesansowy tryptyk z 1517 roku, barokowe ołtarze boczne i ambona, chrzcielnica kamienna z 1518 roku, interesujące krucyfiksy. Zespół klasztorny Bernardynów z kościołem p.w. Narodzenia Pańskiego, wybudowanym w końcu XV i w XVI wieku, przebudowanym w stylu barokowym około 1720 roku; Muzeum Ziemi Kobylińskiej; pomnikowe wiązy. Pomnik dedykowany powstańcom wielkopolskim, kombatantom września 1939 roku i ofiarom hitleryzmu. W Starym Kobylinie wiatrak „Mikołaj” z 1877 roku. Z Kobylina szlak prowadzi drogą nr.39 w kierunku Rawicza, w lesie za przejazdem kolejowym skręca w lewo i drogą lokalną doprowadza do Smolic ok.4,3km.. SMOLICE (poza powiatem rawickim) – nowoczesna wieś na pograniczu powiatu krotoszyńskiego. We wsi mieszkał kiedyś Jan Nepomucen Umiński – uczestnik powstania kościuszkowskiego, wojen napoleońskich, jeden z przywódców powstania listopadowego. Stąd pochodził Stanisław Wachowiak – dyrektor Powszechnej Wystawy Krajowej i ( do 1939) targów poznańskich. Koniecznie należy zobaczyć: Neobarokowy pałac z około 1910 roku, położony w pięknie utrzymanym parku krajobrazowym z końca XVIII wieku, o powierzchni ponad 18 ha (zwrócić uwagę na bramę wjazdową). Neobarokowy kościół parafialny p.w. Serca Jezusa z lat 1907 – 1909, z elementami wystroju przeniesionymi z wcześniejszego, drewnianego, barokowego kościoła (XVIII wiek), lokalne sanktuarium maryjne. W Smolicach szlak skręca w lewo i drogą utwardzoną a następnie polną doprowadza do drogi asfaltowej, tu skręca w lewo i przez dwa mosty na rzece Orli dobiega do Jutrosina. ok.6,2km. 4 JUTROSIN – miasto położone nad Orlą i Borowicą; 1281 – wzmianka o miejscowości; 1505, a może 1472 – wymieniane oppidum; 1532 – potężny pożar i zniszczenie miasta; 1534 – nadanie (potwierdzenie) prawa magdeburskiego; XIV – XVI – właściciele: Frycze, Sokołowscy, Jutrowscy, Bnińscy, Malechowscy, 1534 – 1688: Konarscy, Zborowscy, Sieniuci, 1688: Leszczyńscy, XVIII: Ponińscy, Koźmińscy, Mielżyńscy, XIX: Potuliccy, Czartoryscy. XVII wiek – istnieje przedmieście garncarskie; 1630 – prawdopodobnie całe miasto płonie; 1642 – kolejna odbudowa miasta (Nowe Miasto w okolicy ulicy Wrocławskiej); 1778 – budowa zboru ewangelickiego; 1854, 1861 – pożary miasta; 1898 – otwarcie linii kolejowej Rawicz – Kobylin; XIX wiek – budowa ratusza. Miasto trzech religii: mieszkali tutaj katolicy, ewangelicy i Żydzi, mieli swoje świątynie, cmentarze... W Jutrosinie należy obejrzeć: Kościół parafialny p.w. św. Elżbiety (w 2002 roku 100 – lecie) – około 1440 roku istniał drewniany, w XVII wieku zbudowany nowy murowany, spalony w 1806; obecny z 1902 roku, neoromański, fundowany przez Zdzisława Czartoryskiego, według projektu Tomasza Pajzderskiego, z bardzo ciekawą polichromią Antoniego Procajłowicza (lata 1906 – 1908, m.in. postacie świętych i błogosławionych polskich), z pięknymi witrażami projektowanymi przez Józefa Mehoffera (m.in. herb „Pogoń”), z kilkoma wspaniałymi obrazami i ciekawą kaplicą herbową przy prezbiterium; piękne marmurowe epitafium Zdzisława Czartoryskiego (zm. 1909) z 1912 roku, wykonane w Rzymie, ze słowami: „Wiarę w Boga, Nadzieję w przyszłość, Miłość Ziemi i Narodu nam przekazał”. 16 września 1899 w Miłosławiu odsłonięty został pierwszy w Polsce pomnik Juliusza Słowackiego. Zdzisław Czartoryski odsłaniając ten pomnik powiedział: „Mowy ojców naszych nie tylko nie zrzekamy się, ale pomniki naszym wieszczom stawiamy. I dzieje się to w chwili największej krucjaty przeciwko językowi polskiemu, jaka się na tej ziemi odbywa”. Antoni Stanisław Procajłowicz (1876 – 1949) – zaprojektował polichromie w kościołach Jutrosina (1906 – 1908), Kołaczkowic (1908 – 1910), Golejewka (1912), Murzynowa Kościelnego, Kamieńca, Poznania. Do Wielkopolski sprowadził go Zdzisław Czartoryski. Kościół cmentarny p.w. Świętego Krzyża, dawny szpitalny, wzmiankowany w 1557 roku, zbudowany 1777, w XIX wieku pełnił funkcję świątyni parafialnej; konstrukcja szkieletowa, wypełniona cegłą, rozplanowany na rzucie krzyża greckiego; wnętrze nakryte pozorną kopułą; ołtarz główny z XVIII wieku, z pięknym krucyfiksem oraz rzeźbami, w ołtarzu bocznym św. Jan Nepomucen; dzwonnica z XVIII wieku; na cmentarzu m.in. grobowiec rodziny Czartoryskich. 5 Ratusz z XIX wieku, klasycystyczny; nieopodal pomnik wzniesiony na cześć mieszkańców Jutrosina biorących udział w insurekcji kościuszkowskiej i powstaniu wielkopolskim. Dawny zbór ewangelicki, obecnie szkolna sala gimnastyczna. Z Jutrosina szlak wychodzi drogą gruntową w kierunku wsi Szymonki, za którą przy stacji wodociągowej skręca w drogę polną /uwaga!/ i tą drogą doprowadza do Dubina. ok.3,8km. DUBIN – dawne miasto, gród znany od 1267 roku, obecnie wieś. Kolejni właściciele: XIII – XIV – Awdańcy, XV – Górkowie – Roszkowscy, XVI – XVII – Jastrzębscy / Zakrzewscy, XVII – Twardowscy, XVIII – Koźmińscy, XIX – Czartoryscy.