r strekt ter vervanging van het eerder toegezonden exemplaar Gemeente Den Haag rv 67 Dienst Stedelijke Ontwikkeling nr. DSG/2003.230 RIS104443_030507 VOORSTEL TOT WIJZIGING Den Haag, 2 mei 2003 Aan de gemeenteraad INHOUDSOPGAVE Inleiding -2- 1. Doel van voorliggend raadsvoorstel 2. Opzet en inhoud van het raadsvoorstel Voorgeschiedenis 1 Nut & noodzaak 1.1 Van oude glorie en een nieuwe kans 1.2 Sociaal maatschappelijke betekenis motie rvi 03 (2002) 2 Revitalisering: met een loopplank naar een nieuw stadion 2.1 Het initiatief 2.2. Adviezen en besluiten 3 De locatie: van Zuiderpark naar Forepark 3.1. Het stadionconcept 3.2. De locatie Zuiderpark 3.3. Alternatieve locaties Een plan en een bieding; de uitkomst van de aanbestedingsprocedure voor een bouwer/ontwikkelaar 1. De inrichting en proces van selectie en aanbesteding 2. Het resultaat: het plan en de bieding 2.1. Planologische en stedenbouwkundige toetsing 2.2, Ruimtelijke ordening en milieu 2.3. Financiële toetsing 2.4, Conclusies IV Veiligheidsplan en Parkeerplan -11- 1. Het veiligheidsplan 1.1, Inleiding 1.2, Inhoud, te nemen maatregelen 1.3, Maatschappelijk draagvlak 2, Het parkeerplan 2.1. Inleiding 2.2. De behoefte aan parkeerplaatsen 2.3. Het aanbod van mogelijke parkeerlocaties 2.4, Conclusie 2.5, Parkeer- en vervoersmanagement 2.6, Financiële consequenties Zakelijke aspecten: posities SSO en de gemeente, risicobeperking, -17- financiële paragraaf 1. Inleiding en voorgeschiedenis 2. Privaat initiatief met een groot maatschappelijk belang; de rol van de Stichting Stadion Ontwikkeling 3. Lessen van elders 4. Haagse keuze 4.1. Op afstand 4.2. Gemeentelijke financiële bemoeienis 4.3. Vastgoedposities gemeente en SSO 4.4. Hoe verder; uitgangspunten bij vervolg samenwerkingsovereenkomst Gemeente - SSO 4.5. Ontwikkelingen ADO Den Haag 5. Europese wetgeving over staatssteun 6. Financiële paragraaf; dekkingsplan 6,1 Opzet en overzicht 6,2, Toelichting 6.3. Motie rv 133/01 (van de Laar); private bijdrage 6,4, Grondbedrijfsaspecten 6,5. Resterende risico's VII Besluitvorming -2a- ^ r^adsv(K)rstellen 2003 1. Inleiding 1.1. Doel van het voorliggend raadsvoorstel Dit raadsvoorstel is het vervolg op het locatiebesluit van de raad voor het nieuwe stadion van juni 2002. Het doel is de resterende besluiten te nemen die het de Stichting Stadion Ontwikkeling (SSO) mogelijk zal maken het nieuwe voetbalstadion op het Forepark daadwerkelijk te realiseren. Dit raadsvoorstel omvat niet een voorstel voor de invulling van het belendende perceel op de stadionlocatie, ondanks dat dit deel uit heeft gemaakt van het voorstel van de geselecteerde aannemer/ontwikkelaar. Hierover zal in het kader van het vast te stellen bestemmingsplan een besluit worden genomen. De gemeente is bij het initiatief voor een nieuw eredivisievoetbalstadion publiekrechtelijk betrokken ter zake van de inpassing in de omgeving: planologisch, milieutechnisch, uit oogpunt van bereikbaarheid en parkeren en voor wat betreft de veiligheidsmaatregelen buiten het stadion. Daartoe resteren voor dit raadsbesluit de beoordeling van een veiligtieidsplan in relatie tot een parkeerplan voor het stadionbezoek. Dit raadsvoorstel Is de basis voor de bouwplanontwikkeling van het voetbalcomplex (stadion plus hoofdgebouw) en de herziening van het bestemmingsplan. De vergunning voor de bouw van het stadioncomplex zal vooruitlopend op de vaststelling van het bestemmingsplan in procedure worden gebracht. De ontwikkelingen rond het stadion zijn nog niet ingevuld. De mogelijkheden zullen in het kader van de bestemmingsplan worden aangegeven. Dan zal ook zoals gebruikelijk de milieuaspecten worden beoordeeld. Daarnaast is de gemeente financieel betrokken. Gegeven de beperkte rendabiliteit, maar tevens de grote maatschappe- lijke betekenis van een voetbalstadion als onderdeel van de maatschappelijke infrastructuur, zal de gemeente moeten bijdragen in de kosten die met de realisatie van dit particulier initiatief zijn gemoeid. Deze gemeentelijke bijdrage wordt u in de vorm van een dekkingsplan voorgelegd. Inmiddels is door de gemeente met betrokkenheid van hulpdiensten, omwonenden, het bedrijfsleven uit het Forepark en het naburige Voorburg, een veiligheidsplan opgesteld en een nadere verkenning uitgevoerd naar de parkeerproblema- tiek, neergelegd in een parkeerplan. De SSO heeft inmiddels - In het kader van een Europese aanbestedingsprocedure - een partij geselecteerd voor de bouw en ontwikkeling van het stadioncomplex met als resultaat een concept overeenkomt voor de realisatie. De sociale binding die een op niveau spelende betaald voetbalclub voor stad en regio kan hebben is niet gering. Voetbal is zo ongeveer het belangrijkste discussieonderwerp 'in de straat' en op feesten. Nu al is zichtbaar en hoorbaar dat het recente succes van ADO Den Haag de tongen losmaakt. Uit de kijkcijfers van de live-uitzendingen van ADO Den Haag via TV-west blijkt dat soms 200.000 mensen (een deel van) de wedstrijd volgt. Daarmee is tevens de potentie van ADO Den Haag als club van de regio aangegeven. Voetbal bevordert meer dan welke sport of welk evenement ook de saamhorigheid. Topsport kan niet zonder de breedtesport en breedtesport kan niet zonder topsport. Amateurclubs en professionele voetbalclubs hebben elkaar nodig. Wanneer ADO Den Haag goed presteert, worden jonge voetballertjes gestimuleerd om zich in te schrijven bij amateurclubs. ADO Den Haag is een van de laatste clubs in het Nederlandse betaald voetbal die tot nieuwbouw van een stadion komt. Een nieuw stadion, op een strategische plek die als "landmark" kan worden aangemerkt kan veel betekenen voor de verdere ontwikkeling van ADO Den Haag. De club en haar voorgangers maken al bijna 100 jaar deel uit van de Haagse samenleving. Door het bouwen van een nieuw stadion krijgt de club de kans ook in te toekomst haar positie in de stad te behouden en te versterken. 2. Opzet en inhoud van het raadsvoorstel Het voorliggende raadsvoorstel omvat de volgende onderdelen. Onder II (voorgeschiedenis en bestuurlijk traject) wordt een kort overzicht gegeven van de bestuurlijke en andere wapenfeiten tot nu toe. Daarbij komen onder andere aan de orde 'nut en noodzaak' van een nieuw stadion, de maatschappelijke betekenis en de wijze waarop de revitalisering ADO is gedacht met 'een financiële loopplank' en een nieuw stadion, alsmede de keuze voor de locatie Forepark. In deel III wordt verslag gedaan van de aanbestedingsprocedure en de resultaten daarvan. Apart wordt daarbij ingegaan op de aspecten ruimtelijke ordening en milieu.I In deel IV wordt uitgebreid stilgestaan bij het veiligheidsplan en het parkeer- plan. De zakelijke kant van de stadionontwikkeling is verwoord in deel V. Hierin wordt ingegaan op de rollen van gemeente en Stichting Stadion Ontwikkeling, de gemeentelijke financiële bemoeienis, mede in het licht van de Europe- se regelgeving inzake staatssteun, In de financiële paragraaf van dit deel wordt een overzicht geboden van alle kosten die gemoeid zijn met de voorgestelde stadionontwikkeling en wordt de motie RVI 33/01 behandeld. II. Voorgeschiedenis en bestuurlijk traject 1. nut & noodzaak: 1.1. Van oude glorie en een nieuwe kans Den Haag kent een rijke voetbalhistorie waaronder een aantal landskampioenschappen. Sinds de invoering van het betaalde voetbal in 1954 en na de fusie van ADO en Holland Sport in 1971 werden vele successen behaald. Na de degradatie uit de eredivisie in 1992 kreeg de club echter een marginale rol in het Nederlandse voetbal. Midden jaren negentig ontstond een particulier initiatief om de club weer op een hoger plan te brengen. De rol van de gemeente was toen zeer beperkt. Zij was nog slechts eigenaar van het Zuiderpark stadion; ADO draagt de gebruikerslasten. Een aantal ontwikkelingen leidde tot een meer betrokken visie van de gemeente op het betaald voetbal In Den Haag. Er was een groeiend besef dat betaald voetbal voor de sportbeleving van vele Hagenaars een belangrijke functie is en ook voor het totale imago van de stad en dat het in toenemende mate bijdraagt aan de sociale binding in stad en regio. Ook speelt de verwachting een rol, dat ten gevolge van nationale en internationale ontwikkelingen (ontstaan van een Europese competitie, vervaging van grenzen tussen amateur en betaald voetbal) de structuur van de Nederlandse competitie zou kunnen wijzigen en dat bestaande clubs zich hierop moeten voorbereiden. En daarnaast is er de notie dat in de regio Haaglanden de basisvoorwaarden in ruime mate aanwezig zijn om een professionele voetbalclub in stand te houden. 1.2. Sociaal maatschappelijke betekenis Voetbal komt regelmatig negatief in de publiciteit. Dat hangt vaak samen met het gedrag van supporters en de financi- ële pnsblemen van een aantal clubs. Met dit voorstel wordt juist beoogd de positie van de club duurzaam te versterken. De bouw van een stadion is een belangrijk onderdeel van het revitaliseringsproces dat ADO doormaakt en dat ten grondslag ligt aan de sportieve vooruitgang die de afgelopen tijd wordt geboekt. Voor wat betreft de supporters kan worden geconstateerd dat de grote problemen bij ADO mede dank zij het beleid van de club tot het verleden t>ehoren. Juist de afgelopen tijd is veelvuldig geïnvesteerd in de sociaal-maatschappelijke positie van ADO. Zo verzorgt ADO Den Haag voetbalclinics bij amateurverenigingen in de Haagse regio. Deze clinics zijn gericht op de jeugd van amateurclubs in de leeftijdscategorie van 7 tot en met 14 jaar. De belangrijkste doelstelling van de clinics is om de jeugd een onverge- telijke voetbalmiddag te bezorgen. Daarbij krijgt men verschillende