Urz ąd Gminy Stary Dzierzgo ń PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA NA LATA 2011 – 2014 Z UWZGL ĘDNIENIEM LAT 2015 – 2018 Aktualizacja Stary Dzierzgo ń, 2010 Spis tre ści 1. WST ĘP............................................................................................................................................................... 4 2. METODYKA WYKONANIA PROGRAMU ................................................................................................. 5 3. CHARAKTERYSTYKA GMINY STARY DZIERZGO Ń ........................................................................... 7 3.1. POŁO ŻENIE GEOGRAFICZNE I ADMINISTRACYJNE ORAZ ZWI ĄZANE Z TYM UWARUNKOWANIA ..................... 7 3.2. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE I STRUKTURA ZABUDOWY .............................................................. 10 3.3. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI , GEOMORFOLOGIA I BUDOWA GEOLOGICZNA ........................................ 13 3.4. WARUNKI KLIMATYCZNE ........................................................................................................................... 14 3.5. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA ...................................................................................................................... 15 3.6. SYTUACJA GOSPODARCZA .......................................................................................................................... 15 3.7. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ................................................................................................................. 16 3.8. TURYSTYKA I REKREACJA .......................................................................................................................... 19 4. ZAŁO ŻENIA OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY STARY DZIERZGO Ń ................................ 22 DO 2018 ROKU ................................................................................................................................................... 22 5. OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO I RACJONALNE UŻYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODY ........... 24 5.1. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU ........................................................................................................ 24 5.1.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 24 5.1.2. Program działa ń dla sektora: Ochrona przyrody i krajobrazu ......................................................... 29 5.2. OCHRONA LASÓW ....................................................................................................................................... 31 5.2.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 31 5.2.2. Program działa ń dla sektora: Lasy ................................................................................................... 34 5.3. RACJONALNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI WODNYMI I OCHRONA WÓD .................................................. 36 5.3.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 36 5.3.2. Program działa ń dla sektora: Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi i ochrona wód ...... 42 5.4. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI .................................................................................................................. 46 5.4.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 46 5.4.2. Program działa ń dla sektora: Ochrona powierzchni ziemi ............................................................... 49 5.5. GOSPODAROWANIE ZASOBAMI GEOLOGICZNYMI ....................................................................................... 50 5.5.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 50 5.5.2. Program działa ń dla sektora: Gospodarowanie zasobami geologicznymi ........................................ 53 6. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZE ŃSTWA EKOLOGICZNEGO ........................ 53 6.1. ŚRODOWISKO A ZDROWIE ........................................................................................................................... 53 6.1.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 53 6.1.2. Program działa ń dla sektora: Środowisko a zdrowie ........................................................................ 54 6.2. JAKO ŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO ................................................................................................... 56 6.2.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 56 6.2.2. Program działa ń dla sektora: Jako ść powietrza atmosferycznego .................................................... 59 6.3. ODDZIAŁYWANIE HAŁASU I PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH ..................................................................... 61 6.3.1. Stan wyj ściowy ................................................................................................................................... 61 6.3.1.1. Hałas ............................................................................................................................................................ 61 6.3.1.2. Promieniowanie elektromagnetyczne .......................................................................................................... 62 6.3.2. Program działa ń dla sektora: Oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych ........................... 64 7. CELE I ZADANIA O CHARAKTERZE SYSTEMOWYM ...................................................................... 65 7.1. SYSTEM TRANSPORTOWY ........................................................................................................................... 65 7.2. BUDOWNICTWO I GOSPODARKA KOMUNALNA ............................................................................................ 67 7.3. TURYSTYKA I REKREACJA .......................................................................................................................... 67 7.4. AKTYWIZACJA RYNKU DO DZIAŁA Ń NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA .................................................... 68 8. EDUKACJA EKOLOGICZNA ..................................................................................................................... 68 9. POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU ................................................................. 70 10. ZARZ ĄDZANIE OCHRON Ą ŚRODOWISK Ą I PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ....... 70 2 11. SPOSÓB KONTROLI ORAZ DOKUMENTOWANIA REALIZACJI PROGRAMU ......................... 71 12. HARMONOGRAM RZECZOWO FINANSOWY NA LATA 2011 – 2014 ............................................ 73 ZAŁ ĄCZNIK NR 1 - WYBRANE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSI ĘWZI ĘĆ INWESTYCYJNYCH I POZAINWESTYCYJNYCH Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA ......... 79 SPIS TABEL ........................................................................................................................................................ 95 SPIS RYSUNKÓW ............................................................................................................................................. 95 3 1. Wst ęp Człowiek wraz ze swoj ą działalno ści ą jest ści śle sprz ęż ony z otaczaj ącym go środowiskiem (powietrze, wody, gleby, ekosystemy, zasoby biologiczne, ró żnorodno ść biologiczna). Zachowanie równowagi w tym systemie wymaga spójnego i ł ącznego post ępowania, zwi ązanego zarówno z korzystaniem z zasobów środowiska, jak te ż zapobieganiem wyst ępowaniu negatywnych dla środowiska skutków działalno ści oraz niwelowaniem zaistniałych, negatywnych przekształce ń. Jednym z najwa żniejszych praw człowieka jest prawo do życia w czystym środowisku. Aby to zapewni ć, rozwój jednostek administracyjnych powinien odbywa ć si ę w sposób zrównowa żony. Oznacza to prowadzenie szerokiej działalno ści gospodarczej i społecznej przy jednoczesnym niedopuszczeniu do dalszej degradacji środowiska naturalnego oraz na podejmowaniu działa ń zmierzaj ących do restytucji zniszczonych elementów środowiska. Efektywno ść działa ń zale ży w du żej mierze od polityki i rozwi ąza ń przyj ętych na szczeblu lokalnym oraz pozyskania zainteresowania i zrozumienia ze strony danej społeczno ści. Aby skoordynowa ć te działania, wykonuje si ę programy ochrony środowiska, do czego obliguje wszystkie jednostki administracyjne ustawa Prawo ochrony środowiska (art. 17). Program taki musi by ć zgodny z Polityk ą Ekologiczn ą Pa ństwa (PEP) oraz powinien przenosi ć jej cele na poziom gminy. Jednocze śnie, dokument powinien uwzgl ędnia ć specyficzne problemy ekologiczne wyst ępuj ące na terenie danej jednostki administracyjnej. Pierwszy Program Ochrony Środowiska dla gminy Stary Dzierzgo ń na lata został przyj ęty Uchwał ą Nr I/13/05 Rady Gminy w Starym Dzierzgoniu z dnia r. 25 lutego 2005 r. Dokument ten stanowił w minionych latach podstawowy instrument polityki ekologicznej gminy. Niniejszy dokument jest aktualizacj ą pierwszej wersji Programu. Program ochrony środowiska nie stanowi aktu prawa miejscowego, ma natomiast charakter programu działania, obowi ązuj ącego „wewn ątrz” administracji, w zwi ązku z czym nie wywołuje bezpo średnich skutków prawnych w sferze praw i obowi ązków