AAUUDDYYTT TTUURRYYSSTTYYCCZZNNYY WWOOJJEEWWÓÓDDZZTTWWAA ZZAACCHHOODDNNIIOOPPOOMMOORRSSKKIIEEGGOO Opracowano na zlecenie: Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego Szczecin, listopad 2013 r. Audyt Turystyczny Województwa Zachodniopomorskiego MM Marketing i Innowacje Sp. z o.o., ul Ciołka 12/428, 01-402 Warszawa Audyt został opracowany przez zespół w składzie: 1. Monika K ępka 2. Magdalena K ępka 3. Bogdan K ępka Autorzy dokumentu pragną serdecznie podziękować wszystkim osobom, których wiedza i doświadczenie przyczyniły się do powstania Audytu turystycznego województwa zachodniopomorskiego w jego ostatecznym kształcie. Strona | 2 Audyt Turystyczny Województwa Zachodniopomorskiego Spis treści 1. Wprowadzenie .................................................................................................................................. 5 2. Metodologia ...................................................................................................................................... 8 3. Audyt turystyczny województwa zachodniopomorskiego .............................................................. 10 3.1. Charakterystyka obszaru badawczego ................................................................................ 10 3.2. Analiza atrakcyjno ści turystycznej........................................................................................ 13 3.2.1. Analiza walorów naturalnych ........................................................................................... 14 3.2.2. Analiza walorów antropogenicznych................................................................................ 45 3.3. Ochrona środowiska naturalnego ........................................................................................ 79 3.4. Dost ępno ść komunikacyjna ................................................................................................. 81 3.5. Analiza stanu zagospodarowania przestrzeni turystycznej ................................................. 99 3.5.1. Infrastruktura turystyczna .............................................................................................. 100 3.5.2. Infrastruktura para-turystyczna ...................................................................................... 108 3.5.3. Infrastruktura uzupełniaj ąca ........................................................................................... 120 3.5.4. Wnioski dotycz ące stanu zagospodarowania turystycznego ........................................ 131 3.6. Analiza rynków konkurencyjnych ....................................................................................... 132 4. Polski i Światowy rynek turystyczny ............................................................................................. 138 4.1. Światowy i europejski rynek turystyczny ............................................................................ 138 4.2. Polski rynek turystyczny ..................................................................................................... 141 4.3. Trendy w turystyce krajowej ............................................................................................... 148 4.4. Turystyka województwa zachodniopomorskiego na tle kraju ............................................ 150 5. Identyfikacja produktów turystycznych województwa zachodniopomorskiego ............................ 153 5.1. Turystyka aktywna i specjalistyczna .................................................................................. 156 5.1.1. Turystyka piesza oraz rowerowa ................................................................................... 156 5.1.2. Turystyka wodna ............................................................................................................ 163 5.1.3. Turystyka specjalistyczna .............................................................................................. 174 5.2. Turystyka uzdrowiskowa i zdrowotna ................................................................................ 182 5.3. Turystyka miejska i kulturowa ............................................................................................ 191 5.4. Turystyka wypoczynkowo-rekreacyjna .............................................................................. 198 5.5. Turystyka przygraniczna i morska...................................................................................... 202 5.6. Turystyka biznesowa .......................................................................................................... 208 Strona | 3 Audyt Turystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 5.7. Turystyka na terenach wiejskich ........................................................................................ 210 6. Rozwój obszarów turystycznych Województwa ........................................................................... 215 6.1. Strefa Nadmorska .............................................................................................................. 216 6.2. Pas Pojezierny ................................................................................................................... 219 6.3. Dolina i obszar uj ścia Odry ................................................................................................ 222 6.4. Podsumowanie - porównanie poszczególnych obszarów turystycznych Województwa ... 226 7. Analiza działalno ści informacyjnej ................................................................................................ 228 8. Analiza SWOT .............................................................................................................................. 232 9. Wnioski i rekomendacje ............................................................................................................... 238 Spis ilustracji ........................................................................................................................................ 242 Strona | 4 Audyt Turystyczny Województwa Zachodniopomorskiego 1. Wprowadzenie Uwagi ogólne Niniejszy dokument powstał w ramach współpracy pomi ędzy Członkami Zespołu firmy MM Marketing i Innowacje Sp. z o.o. a osobami, którym zale ży na rozwoju turystyki w regionie województwa zachodniopomorskiego. Stanowi, wi ęc niejako poł ączenie spojrzenia eksperckiego oraz wiedzy i do świadczenia mieszka ńców Pomorza Zachodniego. Nale ży w tym miejscu zaznaczy ć, i ż to opracowanie nie posiadałoby takiego kształtu, gdyby nie pomoc merytoryczna i organizacyjna instytucji, organizacji i osób, które s ą zainteresowane rozwojem turystyki w Regionie i podejmuj ą wszelkie działania na rzecz wspierania tego rozwoju. S ą to mi ędzy innymi: • Urz ąd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego; • Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna (jej władze i członkowie); • Lokalne Organizacje Turystyczne (władze i członkowie); • Informacja turystyczna; • Starostwa Powiatowe; • Urz ędy Miast; • Organizacje pozarz ądowe; • Przedsi ębiorcy działaj ący w bran ży turystycznej. Tym samym autorzy dokumentu składaj ą wszystkim partnerom ogromne podzi ękowanie za pomoc w opracowaniu audytu. Wypełnione ankiety, odbyte rozmowy, dost ęp do opracowanych materiałów, opinie, sugestie, uwagi pozwoliły przygotowa ć dokument odzwierciedlaj ący realn ą sytuacj ę, prawdziwe problemy, potrzeby i oczekiwania, a także mo żliwe do osi ągni ęcia sukcesy. Obszar obj ęty projektem Przedkładany dokument dotyczy województwa zachodniopomorskiego, na które składaj ą si ę 21 powiatów, w tym 18 powiatów ziemskich oraz 3 powiaty grodzkie. W przeliczeniu na gminy obszar projektu obejmuje 114 jednostek. Cele projektu Celem prezentowanego dokumentu jest szczegółowa diagnoza województwa zachodniopomorskiego w kontek ście rozwoju turystyki. Diagnoza ta mo że spełnia ć ró żne funkcje: • Stanowi ć cenne kompendium wiedzy na temat potencjału turystycznego Regionu, cho ć nie jest szczegółow ą inwentaryzacj ą wszystkich zasobów, a jedynie ich selektywn ą analiz ą; • By ć niezb ędn ą podstaw ą i punktem wyj ścia do opracowania Strategii rozwoju turystyki województwa zachodniopomorskiego. Strona | 5 Audyt Turystyczny Województwa Zachodniopomorskiego Celem przeprowadzonej analizy, zgodnie z przyj ętą metodologi ą audytu turystycznego było dogł ębne poznanie Pomorza Zachodniego i jego potencjału oraz ogranicze ń rozwoju w dziedzinie turystyki. Dotyczy to nie tylko inwentaryzacji zasobów i oceny potencjału w zakresie rozwoju turystyki, ale tak że wybrania spo śród wszystkich walorów i zasobów tych, które mog ą przyci ągn ąć potencjalnego turyst ę do Regionu. Audyt, jako analiza turystyczna Regionu, stanowi równie ż podstaw ę do rozpocz ęcia dalszych prac nad strategi ą rozwoju turystyki województwa zachodniopomorskiego, rozwojem produktów i pakietów turystycznych, za ś wnioski płyn ące z audytu turystycznego prowadz ą do przeprowadzenia analizy SWOT – okre ślenia mocnych i słabych stron, mo żliwo ści i zagro żeń. Zakres Powstały audyt obejmuje szczegółow ą analiz ę diagnostyczn ą województwa zachodniopomorskiego w kontek ście rozwoju gospodarki turystycznej. Jego zawarto ść odzwierciedla filozofi ę postrzegania turystyki jako istotnej interdyscyplinarnej gał ęzi gospodarki wykazuj ącej ró żne powi ązania mi ędzysektorowe. Turystyka oddziałuje na szereg gał ęzi gospodarki i one oddziałuj ą na ni ą. W zwi ązku z powy ższym sporz ądzona analiza jest szeroka, poniewa ż wiele czynników ma i mo że mie ć wpływ na rozwój turystyki, stymuluj ąc go lub ograniczaj ąc. Do zakresu diagnozy nale żą nast ępuj ące rozdziały: Metodologia Rozdział