architectuur theater dans muziek MUZIEK BLAUWE ZAAL GROTE PODIA Calliope Choeur de femmes olv. régine ThéodoresCo Vlaams radio Koor olv. Johan duijck zo 16 okt 2011 T +32 (0)3 248 28 28 WWW.DESINGEL.BE DESGUINLEI 25 / B-2018 ANTWERPEN WORD FAN VAN DESINGEL OP FACEBOOK deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van hoofdsponsor mediasponsors 2011-2012 Koor Collegium VoCale gent & Accademia Chigiana Siena olV. KaSparS putninS za 15 oKt 2011 dubbelConCerT Calliope Choeur de femmes olV. régine ThéodoresCo Vlaams radio Koor olV. Johan duijck zo 16 okt 2011 Collegium VoCale gent & i SoliSti del Vento olV. philippe herreweghe za 25 feb 2012 Camerata muSiCa limburg & ChriStoph prégardien olV. Jan SChumaCher za 28 apr 2012 aquariuS olV. marC miChael de Smet wo 16 mei 2012 inleiding Jan Vuye in gesprek met Johan duijck / 19.15 uur / blauwe foyer begin 20.00 uur pauze omstreeks 20.55 uur einde omstreeks 22.00 uur teksten programmaboekje bart Cypers coördinatie programmaboekje desingel ism. Koor & stem Vic nees gelieve uw gSm uit te schakelen de inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … reageer betreffende het programma van deSingel met andere toeschouwers delen. & win Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen. bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be grand café desingel open alle dagen 9 > 24 uur informatie en reserveren +32 (0)3 237 71 00 www.grandcafedesingel.be drankjes / hapjes / snacks / uitgebreid tafelen Kurt bikkembergs Calliope Choeur de femmes Vlaams radio Koor régine ThéodoresCo muzikale leiding Johan duijck muzikale leiding niColas JouVe piano hilde Coppé sopraan Claude debussy (1862-1918) ViC nees (°1936) salut printemps magnificat (1980) 20’ lili boulanger (1893-1918) KurT bikkembergs (°1963) les sirènes on death (2004) 12’ paul le flem (1881-1984) rudi Tas (°1957) Crépuscule d’armor Cantiones spirituales (2009) 11’ louis auberT (1877-1968) sagesse paTrick burgan (°1960) soleils ViC nees (°1936) les pies florenT Schmitt (1870-1958) le mille-pattes ViC nees l’escaut mauriCe ohana (1913-1992) Trois Choeurs neige sous les orangers nuées mayombé guillaume Connesson (°1970) le grand combat pauze paul le flem TwinTigsTe-eeuwse Crepuscule d’armor Koormuziek dirigeren en koormuziek schrijven zijn twee bezigheden die KoormuzieK uiT goed samengaan, zo bewijst ook de uit bretagne afkomstige paul le flem (1881-1984), die zijn muzikale carrière begon als koordirigent van de opéra Vlaanderen en Comique en de Chanteurs de Saint-gervais. hoewel er enkele koorwer- ken, een pianosonate en een symfonie uit zijn jeugdjaren dateren, begint franKrijk le flem pas echt met componeren op 58-jarige leeftijd. hij is actief op elk mogelijk muzikaal terrein en schrijft een verdienstelijk symfonisch oeuvre bij elkaar maar de nadruk ligt bij le flem toch wel op de vocale muziek. drie ‘opéra-comiques’ illustreren zijn liefde voor het theater terwijl har- monisaties van populaire franse melodietjes voor koor of solozang een Claude debussy verwantschap tonen met zulke muziek als die van gustave Charpentier en salut printemps andré Jolivet, een van zijn oud-studenten aan de Scola Cantorum de paris. Claude debussy (1862-1918) mag het programma openen met het korte ‘Crépuscule d’armor’, op tekst van de componist zelf, dateert uit 1914 en is lied ‘Salut printemps’, voor vrouwenkoor, piano en sopraansolo. het da- dus een van zijn vroegste composities. de originele versie voor vrouwen- teert uit 1882 en is dus meteen het oudste werk op een programma dat koor en orkest wordt vaak vervangen door een arrangement met piano- verder grotendeels uit twintigste-eeuwse composities bestaat. Van de begeleiding. debussy die heerlijk lumineuze, impressionistische muziek schrijft, exoti- sche klanken en toonladders in zijn muziek integreert en de grenzen van louis aubert de tonaliteit opzoekt, is in dit vroege lied nog maar weinig sprake. ‘Salut sagesse printemps’ presenteert een tamelijk typerende bladzijde delicate roman- net als lili boulanger, was ook louis françois maria aubert (1877-1968) tiek, muziek die naar het decoratieve van de franse negentiende eeuw een muzikaal wonderkind. zo volgde hij al op jonge leeftijd compositieles- neigt maar dat decoratieve aspect tegelijkertijd ook moeiteloos overstijgt, sen bij gabriel fauré. als pianist maakte hij in zijn volwassen leven carrière onder meer dankzij een vindingrijke en beeldende pianobegeleiding, die - zijn talent werd onder meer door maurice ravel erkend, die zijn ’ Valses de frisse spontaneïteit van de tekst onderstreept. nobles et Sentimentales’ aan aubert opdroeg. omdat aubert echter al van jongs af aan opviel met een uitzonderlijk mooie knapenstem, hoeft het lili boulanger niemand te verwonderen dat zijn oeuvre ook een aanzienlijk vocaal luik les sirènes bevat. ‘Sagesse’, voor solozang en driestemmig vrouwenkoor, is een van de faam van de jong gestorven lili boulanger (1893-1918) wordt wat over- zijn meer kleinschalige koorcomposities. aubert greep ervoor terug naar schaduwd door haar oudere zuster nadia, die gekend is als lerares van een gedicht van de franse romantische dichter Joseph autran en in de een hele generatie twintigste-eeuwse componisten, waaronder aaron geest van diens poëzie, is dit een koorlied met een eenvoudig verstaan- Copland, astor piazzolla en philipp glass. het was echter net omdat bare thematiek en karakter. nadia het superieure talent van haar jongere zus erkende, dat ze zich in de eerste plaats op doceren toelegde. zo is het de minder gekende lili patrick burgan boulanger die de meeste muziek en ook de meest kwalitatieve muziek soleils geschreven heeft. in het suggestieve gebruik van gladde modale harmo- met patrick burgan (°1960) zijn we bij componisten beland die tot het nieën laat het korte lied ‘les sirènes’ de invloed van zulke impressionisti- heden en niet tot het verleden behoren. de in grenoble geboren burgan sche componisten als gabriel fauré horen. het meest is nog wel de geest heeft een hele resem werken op zijn naam staan met daartussen zowel van debussy’s nocturnes voor symfonisch orkest aanwezig, waar in het orkest- en koormuziek als werken voor hoogst ongewone combinaties laatste van drie delen het orkest versterkt wordt door een woordloos van instrumenten, zoals het ‘dionysos voor acht solocello’s’. zingend vrouwenkoor. niet toevallig noemde debussy dat laatste deel ook ‘Soleils’, dat in 1994 gecomponeerd werd, bestaat zowel in een versie voor ‘Sirènes’ want de suggestie van aanlokkelijke vrouwenstemmen die vanuit ‘choeur à voix égales’, een koor dat dus volledig uit hetzelfde type stem- een verre nevel zingen is onmiskenbaar. men bestaat als in een versie voor zeven vrouwelijke solostemmen. burgan werkte met teksten van de hedendaagse franse dichter marc nistisch maar heeft vaak wat weg van film- of jazzmuziek. Voor ‘le grand blanchet. een zeker theatraal aspect is in burgans muziek zeker aanwezig. combat’ baseerde hij zich op het gelijknamige gedicht van de esoterische dat theatrale zit hem in het rituele karakter van de muziek, met zijn recht- en surrealistische belgische dichter henri michaux. het zijn teksten die lijnige melodiefragmenten en puristische samenzang. Sprechstimme, of eerder ook al witold lutoslawski konden inspireren maar Connesson kiest zelfs het declameren en roepen van passages uit de tekst is een techniek voor een erg idiosyncratische aanpak van het koor. daarin wordt minder waarvan gretig gebruik gemaakt wordt. gezongen maar met spreekstem en geluidseffecten gewerkt. de poëzie van michaux leent zich daar uitstekend toe, met zijn vele klankeffecten en florent schmitt onomatopeeën. le mille-pattes net als debussy vormt florent Schmitt (1870-1958) op dit concert een link Vic nees met de franse romantiek. de in nancy geboren Schmitt was zelf nog een magnificat, les pies, l’escaut student van operacomponist Jules massenet aan het conservatorium van het latijnse magnificat is een van de vaakst gebruikte teksten in de parijs. als lid van les apaches (voluit de Société des apaches), een muzi- muziekgeschiedenis. de hymne komt rechtstreeks uit het lucasevangelie, kaal collectief uit het begin van de twintigste eeuw, stond hij schouder aan waar de woorden gesproken worden door maria bij het bezoek aan haar schouder met medecomponisten als igor Stravinsky, maurice ravel en zwangere nicht elisabeth. het is een hymne waaruit een grenzeloos ver- manuel de falla. trouwen in god spreekt en als dusdanig is het een onlosmakelijk onder- Van een componist van ernstige muziek, die zowel invloeden van het deel van verschillende katholieke, protestantse, anglicaanse of orthodoxe franse impressionisme als van wagneriaanse romantiek en duits moder- rites. het traditionele avondgebed (de Vespers) sloot af met een magni- nisme bevat, verwacht men niet meteen een lichter stukje als het ‘d’un ficat maar de tekst wordt ook vaak losstaand gebruikt. Componisten die mille-pattes amoureux’, op tekst van de franse dichter en politicus tristan niet meer de volledige vesperliturgie op muziek wilden zetten, beperkten derème. het is het sluitstuk van de drie trio’s opus 99 voor vrouwenkoor zich vanaf de barok steeds vaker tot het componeren van een magnificat. en orkest, al voorzag Schmitt voor kleinere uitvoeringen