Programmabegroting 2019 - 2022 Behandeling in de gemeenteraad op 8 november 2018 1 2 Inhoudsopgave 1. INLEIDING ..................................................................................................................................................... 5 1.1 UITGANGSPUNTEN ............................................................................................................................................. 5 1.2 VERBINDENDE THEMA’S EN GEBIEDSGERICHT WERKEN ............................................................................................... 5 1.3 OPBOUW PROGRAMMABEGROTING ...................................................................................................................... 7 1.4 FINANCIËLE UITGANGSPUNTEN EN FINANCIËLE SITUATIE ............................................................................................. 7 1.5 FINANCIËLE POSITIE ............................................................................................................................................ 8 PROGRAMMAPLAN .......................................................................................................................................... 9 PROGRAMMA 1: KRACHTIGE DORPEN .......................................................................................................................... 9 PROGRAMMA 2: PARTICIPATIE, ONDERSTEUNING EN ZORG ............................................................................................ 14 PROGRAMMA 3 VEILIGE DORPEN .............................................................................................................................. 19 PROGRAMMA 4 ECONOMIE, NATUUR, TOERISME EN CULTUUR ...................................................................................... 23 PROGRAMMA 5 WOONOMGEVING ........................................................................................................................... 29 PROGRAMMA 6 MOBILITEIT, INFRASTRUCTUUR EN OPENBAAR GROEN ............................................................................. 33 PROGRAMMA 7 BESTUUR, ORGANISATIE EN DIENSTVERLENING ....................................................................................... 39 PROGRAMMA 8 ALGEMENE MIDDELEN ...................................................................................................................... 44 PARAGRAFEN ................................................................................................................................................. 49 PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING ................................................................................................................................. 49 PARAGRAAF ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN ........................................................................................................... 51 PARAGRAAF GEMEENTELIJK GRONDBELEID .................................................................................................................. 55 PARAGRAAF LOKALE HEFFINGEN ................................................................................................................................ 58 PARAGRAAF VERBONDEN PARTIJEN ........................................................................................................................... 63 PARAGRAAF FINANCIERING ...................................................................................................................................... 85 PARAGRAAF WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING ......................................................................................... 91 FINANCIËN IN HOOFDLIJNEN .......................................................................................................................... 97 VERLOOP VAN SALDO ............................................................................................................................................. 97 OVERZICHT BATEN EN LASTEN ................................................................................................................................. 100 OVERZICHT RESERVES EN VOORZIENINGEN ................................................................................................................ 101 INVESTERINGSSCHEMA .......................................................................................................................................... 102 OVERZICHT BEGROTINGSEVENWICHT ....................................................................................................................... 103 BIJLAGEN ...................................................................................................................................................... 104 OVERZICHT BATEN EN LASTEN (TAAKVELDEN) ............................................................................................................ 104 OVERZICHT BELEIDSINDICATOREN ............................................................................................................................ 107 TOTAAL OVERZICHT DOELEN EN ICOONTJES ............................................................................................................... 111 AFKORTINGENLIJST ............................................................................................................................................... 113 3 4 1. Inleiding Wij geloven in de kracht van mensen. Zij vormen de gemeenschap van Roerdalen. Een sterke gemeenschap is een antwoord op eenzaamheid. Inwoners raken betrokken en nemen initiatief. Initiatieven zijn talrijk. Er is een nieuwe beweging ontstaan. Wij willen deze beweging samen met onze inwoners versterken, zodat steeds meer mensen enthousiast raken en een bijdrage leveren. Zij maken zèlf de samenleving. Wij maken het inwoners zo gemakkelijk mogelijk om hier aan mee te doen. Op weg naar een andere overheid. Wij kiezen voor maatwerk in een dorpsgerichte aanpak, waarbij we aansluiten bij initiatieven van onze inwoners en de gemeenschap. Ontwikkelen van nieuw beleid en nieuwe maatregelen doen we samen met de inwoners waar het voor bedoeld is. De praktijk en de behoeften van de inwoners zijn leidend voor de koers en de keuzes die we maken. Zoals gezegd vinden wij de manier waarop we dat doen, het samendoen, erg belangrijk. We experimenteren en zoeken naar nieuwe slimme wegen en verbindingen. We verbeteren de dienstverlening en de communicatie. We leren van successen en van wat niet blijkt te werken. Regels dienen een hoger doel. Wij werken vanuit dit doel of ‘de bedoeling’: dit betekent voor ons dereguleren en experimenteren. Met deze programmabegroting 2019-2022 bepaalt de gemeenteraad het inhoudelijk en financieel kader voor een nieuwe raadsperiode. Het financieel perspectief is gunstig maar onzeker. Tegenover het gunstig perspectief staan nieuwe afspraken met het Rijk, vertaald in het Interbestuurlijk Programma. Bovendien staan we nog altijd voor een grote financiële opgave in het sociaal domein. 1.1 Uitgangspunten1 Wij werken dorpsgericht: een dorpsgerichte aanpak Wij laten los en durven te experimenteren Wij werken resultaatgericht Wij werken aan een compacte slagvaardige en financieel gezonde organisatie Wij werken aan een communicatieve organisatie Wat lokaal kan doen we lokaal en wat op een regionale schaal moet, doen we regionaal: samenwerken vanuit democratische legitimiteit. 1.2 Verbindende thema’s en gebiedsgericht werken We willen anders werken. Integraal en gebiedsgericht. Resultaatgericht met autonomie en daadkracht van onze medewerkers. We beperken de onnodige bureaucratie en de verkokering. Deze ontwikkeling kost tijd. Slimme verbindingen worden door deze manier van werken mogelijk. We willen in Vlodrop starten met een gebiedsgerichte herstructurering waarbij naast de ruimtelijke aspecten ook wordt gekeken naar impulsen voor de sociale samenhang. We faciliteren de kopgroep van mensen uit Vlodrop die het voortouw nemen in de aanpak van de leefbaarheid van dit dorp. We bekijken de ontwikkelingen in samenhang. Uiteraard zijn ook onze dorpscontactpersonen vooruitgeschoven posten met een in- en extern verbindende rol. We willen experimenteren met nieuwe werkvormen en inzet van onze budgetten. Dit doen we om snellere en betere resultaten te bereiken. (zie ook programma 7 Experimenteerruimte). Slimme verbindingen zijn ook mogelijk vanuit onze buitendienst. Zij vormen de ogen en oren van de dorpen. Zij krijgen een signalerende rol in de aanpak van ondermijning en het bevorderen van de veiligheid. Bovendien onderzoeken we de mogelijkheden om ons takenpakket uit te breiden met het groenonderhoud in eigen beheer, door de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. 1 Zie ook de Kadernota voor meer uitgebreide toelichting. 5 De drie verbindende thema’s zijn integrale thema’s. Zij kunnen betrekking hebben op meerdere programma’s: De Mens Centraal Wij versterken de op de persoonlijke situatie gerichte ondersteuning van inwoners met een hulpvraag en vergroten de weerbaarheid en de veerkracht van mensen in een mogelijk kwetsbare situatie. Duurzaamheid De aanpak op het gebied van duurzaamheid krijgt een behoorlijke impuls. We verkennen eerst de mogelijkheden en maken op basis daarvan nadere keuzes in de vorm van een actieplan. Wonen, werk en leefomgeving in sociale samenhang Dit thema bevordert de sociale samenhang en leefbaarheid in de brede zin: omgevingsgericht en zowel fysiek als sociaal. Per programma verbeelden we deze thema’s met een icoontje. Daarmee laten we zien in welke mate de programma’s hier aan bijdragen. Daarnaast bevat ieder programma