PRZEGLĄD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO Dwumiesięcznik 2016 nr 6 (34) redaktorzy naukowi numeru Sabina Grabowska, Joanna Marszałek-Kawa Komitet redakcyjny Redaktor naczelny Zastępca redaktora naczelnego Sabina Grabowska (Uniwersytet Rzeszowski) Anna Młynarska-Sobaczewska (Instytut Nauk Prawnych PAN) Redaktor prowadzący Sekretarze Szymon Gumienik Joanna Juchniewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie) Radosław Grabowski (Uniwersytet Rzeszowski) Redaktorzy tematyczni Agnieszka Bień-Kacała (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): organy władzy publicznej Andrzej Bisztyga (Uniwersytet Zielonogórski): systemy konstytucyjne Marek Chmaj (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie): samorząd terytorialny Krzysztof Eckhardt (Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Przemyślu): systemy praw i wolności Grzegorz Kryszeń (Uniwersytet w Białymstoku): systemy wyborcze Joanna Marszałek-Kawa (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): systemy polityczne Sławomir Patyra (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie): systemy rządów Krzysztof Prokop (Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży): systemy konstytucyjne Piotr Uziębło (Uniwersytet Gdański): prawo parlamentarne Jacek Zaleśny (Uniwersytet Warszawski): systemy konstytucyjne państw Europy Środkowo-Wschodniej Redaktorzy językowi Redaktor statystyczny James H. Satterwhite Agnieszka Jeran Szymon Gumienik Redaktorzy części „Przeglądu Prawa Konstytucyjnego” I. Artykuły: Ryszard Balicki (Uniwersytet Wrocławski), Anna Frankiewicz-Bodynek (Uniwersytet Opolski) II. Sprawozdania, recenzje: Krzysztof Urbaniak (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Małgorzata Lorencka (Uniwersytet Śląski), Marcin Dąbrowski (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie) III. Glosy: Marcin M. Wiszowaty (Uniwersytet Gdański) Piotr Czarny (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), Tomasz Milej (Uniwersytet Zielonogórski) IV. Kronika naukowa: Przemysław Mijal (Uniwersytet Szczeciński), Jerzy Rychlik (Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie) Rada naukowa przewodniczący: Wiesław Skrzydło (Polska), członkowie: Rainer Arnold (Niemcy), Yuriy Boshytski (Ukraina) Emilio Castorina (Włochy), Jan Filip (Czechy), Iván Halász (Węgry), Cristina Hermida del Liano (Hiszpania) Tomáš Majerčák (Słowacja), Kostas Mavrias (Grecja), Aliya Orazaliyeva (Kazachstan) Redaktor techniczny Korekta Projekt okładki Paweł Kucypera Zespół Krzysztof Galus Recenzenci „Przeglądu Prawa Konstytucyjnego” prof. h.c.doc. JUDr. Mária Bujňáková, CSc., doc. JUDr. Gabriela Dobrovičová, CSc., prof. nadzw. dr hab. Aldona Domańska, prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Grajewski, prof. nadzw. dr hab. Mariusz Jabłoński, prof. dr hab. Jerzy Jaskiernia, doc. JUDr. Mária Kiovská, CSc., prof. nadzw. dr hab. Krzysztok Krysieniel, prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Myśliwiec, prof. nadzw. dr hab. Wojciech Orłowski, doc. JUDr. Ladislav Orosz, CSc., prof. nadzw. dr hab. Konrad Składowski, doc. JUDr. Ľudmila Somorová, CSc., mim. prof., prof. nadzw. dr hab. Bogumił Szmulik, prof. nadzw. dr hab. Monika Urbaniak, prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Witkowska-Chrzczonowicz Dwumiesięcznik ukazuje się w wersji drukowanej © Copyright by Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2016 ISSN 2082-1212 Wydawnictwo prowadzi sprzedaż wysyłkową: tel./fax 56 648 50 70; e-mail: [email protected] Wydawnictwo Adam Marszałek, ul. Lubicka 44, 87-100 Toruń tel. 56 664 22 35, 56 660 81 60, e-mail: [email protected], www.marszalek.com.pl Drukarnia nr 2, ul. Warszawska 52, 87-148 Łysomice, tel. 56 678 34 78 CONTENTS Part I ARTICLES Adriana Ciancio University of Catania The European Central Bank: Issues of Constitutional Law 13 Joanna Marszałek-Kawa Nicolaus Copernicus University in Toruń Remarks on The System of State Authorities in the Constitution of the Republic of Uzbekistan of 8 December 1992 35 Ivan Halász Hungarian Academy of Sciences, Silesian University in Opava Radosław Grabowski University of Rzeszów Hungarian understanding of the division of powers 59 Michał Zbigniew Dankowski University of Gdańsk Buenos Aires City as an example of a derived autonomy 79 Krzysztof Urbaniak Adam Mickiewicz University in Poznan The Harmonization of the electoral law for elections to the European Parliament. Selected Issues 95 Robert Radek University of Silesia in Katowice Executive power in the scandinavian political systems – the problem of minority cabinet in Norway (selected aspects) 115 4 PRZEGLĄD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2016/6 Ilton Robl Filho The Federal University of Paraná, University of Passo Fundo Ingo Wolfgang Sarlet Pontifical Catholic University of Rio Grande of Sul Freedom of Speech in the Federal Constitution of Brazil and the Problem of its Collision with other Fundamental Rights, particularly personality rights 133 Viktoriya Serzhanova University of Rzeszów The Constitution of the Pridnestrovian Moldavian Republic 165 Krzysztof Łokucijewski University of Business in Gdańsk A tale of two UK’s European referendums. Some remarks on British history, politics and the constitution 185 Marieta Czekałowska University of Szczecin Comparative view of the regulations of environmental protection contained in the constitutions of: Kingdom of Spain, Republic of India and Republic of South Africa 205 Marian Grzybowski Jagiellonian University in Kraków Ownership Right – Private vs. Public Aspect 223 Jan Wiktor Tkaczyński Jagiellonen Universität in Krakau Der lange Neuanfang der Verwaltungsgerichtsbarkeit in Polen nach dem Zweiten Weltkrieg 235 Sabina Grabowska University of Rzeszów People’s initiative of putting a bill before the parliament – Polish case 247 Jacek Zaleśny University of Warsaw Amnesty acts in Poland in the 20th century 267 Contents 5 Krzysztof Echkardt University of Law and Public Administration in Rzeszów Mechanisms of curbing statutory power in a situation of political uniformity of the legislative and executive (comments in the light of RP Constitution of 2 April 1997) 283 Agnieszka Bień-Kacała Nicolaus Copernicus University in Toruń, Maastricht University Legal status of the Commander-in-Chief of the Polish Armed Forces 297 Mariusz Jabłoński University of Wroclaw The authorized entity to perform the constitutional right of public information access – remarks on the grounds of the judgement of the Constitutional Tribunal of December 2nd 2015 (SK36/14) 313 Agnieszka Gajda University of Gdańsk Important Amendments in Polish Regulation of Freedom of Assembly 335 Anna Rytel-Warzocha University of Gdańsk State Security and the Constitutionally Protected Human Rights and Freedoms in the Light of the Polish Constitution of 1997 349 Dominik Szczepański University of Rzeszów The reasons of invalidity of votes in elections to voivodeship councils in 2014 in the light of the study of voting papers in the National Archive in Kielce 361 Part II REVIEWS, REPORTS Krystian Nowak, Kompetencje głowy państwa w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi i bezpieczeństwa państwa w polskim prawie konstytucyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, ISBN: 978-83-7996-283-9, Rzeszów 2016, pp. 302, (review), Bogusław Ulijasz 375 6 PRZEGLĄD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2016/6 The National Scientific Conference of the Solicitors’ Professional Self- government The Constitution in a Democratic State, Poznań, 21–22 October 2016, (report), Jan Uniejewski 379 The 3rd International Asian Congress, Toruń, 18–20 May 2016, (report), Joanna Marszałek-Kawa, Natalia Gburzyńska 387 ALPHABETICAL INDEX 2016 391 GUIDELINES FOR AUTHORS 400 SPIS TREŚCI Część I ARTYKUŁY Adriana Ciancio Uniwersytet Katanii Europejski Bank Centralny: Zagadnienia prawa konstytucyjnego 13 Joanna Marszałek-Kawa Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Uwagi o systemie organów państwowych w Konstytucji Republiki Uzbekistanu z dnia 8 grudnia 1992 roku 35 Ivan Halász Węgierska Akademia Nauk, Uniwersytet Śląski w Opawie Radosław Grabowski Uniwersytet Rzeszowski Węgierskie rozumienie podziału władzy 59 Michał Zbigniew Dankowski Uniwersytet Gdański Miasto Buenos Aires jako przykład autonomii wtórnej 79 Krzysztof Urbaniak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Harmonizacja prawa wyborczego do Parlamentu Europejskiego. Wybrane problemy 95 Robert Radek Uniwersytet Śląski w Katowicach Władza wykonawcza w skandywskich systemach politycznych – problem gabinetu mniejszościowego w Norwegii (wybrane zagadnienia) 115 8 PRZEGLĄD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2016/6 Ilton Robl Filho Federalny Uniwersytet Paraná, Uniwersytet w Passo Fundo Ingo Wolfgang Sarlet Papieski Uniwersytet Katolicki w Rio Grande Sul Wolność słowa w Konstytucji Federalnej Brazylli i problem jego kolizji z innymi prawami podstawowymi, w szczególności prawami osobistymi 133 Viktoriya Serzhanova Uniwersytet Rzeszowski Konstytucja Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej 165 Krzysztof Łokucijewski Wyższa Szkoła Biznesu w Gdańsku Brytyjskie referenda w sprawie członkostwa w Unii Europejskiej. Kilka uwag na temat historii, polityki i ustroju 185 Marieta Czekałowska Uniwersytet Szczeciński Analiza porównawcza przepisów dotyczących ochrony środowiska na przykładzie konstytucji: Królestwa Hiszpanii, Republiki Indii i Republiki Południowej Afryki 205 Marian Grzybowski Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Własność jako prawo – aspekt prywatny w zestawieniu z publicznym 223 Jan Wiktor Tkaczyński Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Długi nowy początek sądownictwa administracyjnego w Polsce po II wojnie światowej 235 Sabina Grabowska Uniwersytet Rzeszowski Inicjatywa ludowa w sprawie uchwalenia ustawy – polski przypadek 247 Jacek Zaleśny Uniwersytet Warszawski Akty amnestyjne