Urz ąd Miasta Krakowa Raport po powodzi z maja i czerwca 2010r. Fot. 1 Most Dębnicki podczas przejścia fali kulminacyjnej Kraków, 2010r. Opracował: Wacław Wojciechowski - Kierownik Referatu Ochrony Przed Powodzi ą w Wydziale Bezpiecze ństwa i Zarz ądzania Kryzysowego UMK; Uprawnienia Budowlane Nr GP. IV 63/101/75 specj. konstrukcyjno-in żynieryjna budowle hydrotechniczne (Dz. U. nr 8 poz. 46). Współpraca: Piotr Solak, Bo żena Bana ś, Agnieszka Dzier żak – pracownicy Referatu Ochrony Przed Powodzi ą Nadzór: Paweł Sta ńczyk – Zast ępca Przewodnicz ącego Powiatowego Zespołu Zarz ądzania Kryzysowego w Krakowie W roku 2010 Kraków do świadczył najwi ększej od 1813 roku powodzi. O jej rozmiarze świadczy czas trwania bezpo średniej akcji przeciwpowodziowej, który wynosił 22 dni, a tak że wysoko ść kulminacyjnego poziomu wody na Wi śle w Bielanach, który osi ągn ął 957 cm. Ochrona miasta przed skutkami powodzi wymagała zorganizowanej na szerok ą skal ę akcji, w której obok słu żb samorz ądu uczestniczyło wiele instytucji publicznych i prywatnych. Nast ępstwem powodzi były du że straty w infrastrukturze miejskiej oszacowane na kwot ę blisko 170 mln zł. Wiele gospodarstw domowych do świadczyło negatywnych skutków żywiołu głównie w postaci uszkodze ń domów i mieszka ń. Poszkodowani zostali równie ż przedsi ębiorcy prowadz ący działalno ść na podtopionych i zalanych terenach, a tak że rolnicy i działkowcy. Bezpo średnio po zako ńczeniu akcji przeciwpowodziowej poleciłem dokonanie przegl ądu procedur zarz ądzania kryzysowego w celu uwzgl ędnienia do świadcze ń z powodzi, a tak że sporz ądzenie raportu, który przekazuj ę w zał ączeniu. Podj ęte zostały prace nad aktualizacj ą systemu odwodnienia miasta oraz innych dokumentów maj ących wpływ na poziom bezpiecze ństwa powodziowego. Prace s ą prowadzone w sposób ci ągły i na bie żą co wprowadzane w życie. Przedkładany raport ma słu żyć głównie dwóm celom. Pierwszym z nich jest udokumentowanie przebiegu powodzi (z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń meteorologicznych i hydrologicznych) oraz prowadzonej akcji przeciwpowodziowej, drugim upowszechnienie informacji o głównych przyczynach powstawania niekorzystnych zjawisk zwi ązanych z powodzi ą. Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski Przewodnicz ący Powiatowego Zespołu Zarz ądzania Kryzysowego w Krakowie Spis tre ści Wprowadzenie ................................................................................................................................................... 7 1. Geneza formowania si ę fali powodziowej na Wi śle i jej charakterystyka ..................................................... 8 1.1. Meteorologiczne uwarunkowania – nat ęż enie i rozkład opadów ........................................................ 8 1.2. Porównanie maksymalnych dobowych opadów na wybranych stacjach opadowych w zlewni Wisły powy żej Krakowa generuj ących wezbrania w lipcu 1997 i maju 2010r [2], [11]. ...................... 9 1.3. Kształtowanie si ę fali powodziowej na Wi śle w Krakowie ................................................................. 10 2. Przebieg powodzi, strategiczne decyzje .................................................................................................... 12 3. Odniesienie parametrów granicznych do powodzi z lat ubiegłych ............................................................. 17 4. Przyczyny podtopie ń niektórych obszarów miasta o dominacji wysokich stanów na Wi śle ...................... 19 4.1. Podtopienia spowodowane odci ęciem spływu wód w wyniku zamkni ęcia śluz wałowych ............... 19 4.2. Podtopienia spowodowane zamkni ęciem przelewów burzowych kanalizacji ogólnospławnej ......... 22 5. Przyczyny podtopie ń obszarów miasta oddalonych od Wisły o dominacji zjawisk opadowych ................. 24 6. Najwa żniejsze interwencje podejmowane podczas powodzi ..................................................................... 27 7. Szkody i straty powodziowe [6] .................................................................................................................. 32 7.1. Straty w infrastrukturze komunalnej .................................................................................................. 32 7.2. Straty w infrastrukturze przeciwpowodziowej b ędącej w zarz ądzie Małopolskiego Zarz ądu Melioracji i Urz ądze ń Wodnych ......................................................................................................... 33 7.3. Straty w rolnictwie ............................................................................................................................. 33 8. Pomoc udzielona poszkodowanym przez powód ź ..................................................................................... 34 8.1. Pomoc udzielona przez Miejski O środek Pomocy Społecznej ......................................................... 34 8.2. Pomoc udzielona przez Powiatow ą Stacj ę Sanitarno Epidemiologiczn ą w Krakowie ...................... 36 8.3. Pomoc w zakresie oczyszczania terenów zalanych ......................................................................... 37 8.4. Pomoc przedsi ębiorcom .................................................................................................................... 37 8.5. Pomoc udzielona na rzecz zalanych Rodzinnych Ogródków Działkowych ...................................... 38 9. Podsumowanie współpracy z Wojewódzkim Centrum Zarz ądzania Kryzysowego oraz z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej ............................................................................................................. 38 10. Ocena działa ń Miasta zwi ązanych z powodzi ą .......................................................................................... 39 10.1. Kompetencje w zakresie zarz ądzania kryzysowego ......................................................................... 39 10.2. Przeprowadzenie gry decyzyjnej przed wyst ąpieniem powodzi w 2010r. ........................................ 41 10.3. Zasadnicze działania i decyzje Prezydenta Miasta Krakowa i Powiatowego Zespołu Zarz ądzania Kryzysowego w trakcie powodzi 2010 r. ...................................................................... 42 10.4. Działania zwi ązane z likwidacj ą skutków powodzi podejmowane bezpo średnio po jej zako ńczeniu ...................................................................................................................................... 44 11. Podsumowanie i wnioski ............................................................................................................................ 44 Suplement – Istotne działania i zdarzenia po powodzi w maju i czerwcu ....................................................... 47 Wykaz zarz ądze ń i polece ń słu żbowych Prezydenta Miasta Krakowa wydanych w zwi ązku z powodzi ą ..... 50 Wykaz wydanych przez Prezydenta Miasta Krakowa komunikatów podczas zagro żenia powodziowego ..... 52 Słownik u żytych poj ęć , symboli i oznacze ń .................................................................................................... 53 Bibliografia ....................................................................................................................................................... 56 5 Spis tabel Tabela I. Zestawienie maksymalnych opadów dobowych na stacjach opadowych w zlewniach dopływów Wisły powy żej Krakowa z lipca 1997 i maja 2010 r. ..................................................9 Tabela II. Zmienno ść przyrostów stanów wody w czasie na wodowskazach Smolice i Bielany [6]. ........ 10 Tabela III. Porównanie wielko ści kulminacyjnego przepływu Wisły w Smolicach i Bielanach [11] [6]. ..... 10 Tabela IV. Charakterystyka niektórych historycznych fal powodziowych. Podstawowe parametry [6], [9], [11] ...................................................................................................................................... 17 Tabela V. Zestawienie ulic zalanych b ądź podtopionych przede wszystkim z powodu samoczynnego zamkni ęcia si ę śluz wałowych w wyniku wysokich stanów wody w mi ędzywalu ..................... 20 Tabela VI. Zestawienie ulic podtopionych b ądź zalanych głównie z uwagi na zamkni ęte przelewy burzowe kanalizacji ogólnospławnej ......................................................................................... 24 Tabela VII. Zestawienie ulic zalanych b ądź podtopionych przede wszystkim z powodu wyst ąpienia nad Krakowem intensywnych opadów deszczu .............................................................................. 26 Tabela VIII. Zestawienie ulic zalanych w wyniku przerwania wału przy ul. Na Zakolu Wisły ..................... 28 Tabela IX. Straty w infrastrukturze komunalnej powstałe po powodzi w maju i czerwcu .......................... 33 Spis rysunków Rysunek 1. Schemat biegu Wisły powy żej Krakowa .....................................................................................8 Rysunek 2. Kształtowanie si ę fali powodziowej w maju i czerwcu 2010r. .................................................. 11 Rysunek 3. Schemat mostu D ębnickiego z zaznaczonym maksymalnym poziomem wody podczas powodzi 2010 r.. ....................................................................................................................... 14 Rysunek 4. Katastrofalne i wielkie powodzie w Krakowie od 1813-go roku. .............................................. 18 Rysunek 5. Przebieg fali powodziowej w sierpniu i wrze śniu 2010r. ......................................................... 19 Rysunek 6. Kraków powód ź 2010 r. Tereny zalane i podtopione .............................................................