1.15 Powiat o świ ęcimski 1. Katastrofy komunikacyjne Skutki: zagro żenie życia i zdrowia ludno ści zamieszkałej i przebywaj ącej w pobli żu tras przewozu, a tak że niebezpiecze ństwo wyst ąpienia znacznych strat sanitarnych i ofiar w ludziach, ska żenia środowiska, mo żliwe wyst ąpienie po żarów, ograniczenia komunikacyjne, zniszczenia budynków i infrastruktury. 2. Zagro żenia po żarowe Zaopatrzenie w wod ę na terenie powiatu stanowi ą gminne sieci wodoci ągowe w przewa żaj ącej cz ęś ci podziemne oraz pobór wody dokonywany jest przez jednostki przeciwpo żarowe bezpo średnio z cieków wodnych i istniej ących studni. Do celów ppo ż. wykorzystywane s ą hydranty podziemne, z których nie zawsze mo żna korzysta ć z uwagi na: - uszkodzenie zaworów w podziemnych cz ęś ciach nasadek, - zamulenie, - stały lub okresowy brak ci śnienia wody, - awaryjno ść . 3. Awarie urz ądze ń i instalacji technologicznych w zakładach pracy Awarie urz ądze ń i instalacji technologicznych w zakładach pracy powoduj ą zagro żenia: - utrata stabilno ści konstrukcji, - rozerwania instalacji technologicznej na skutek przekroczenia maksymalnych dopuszczalnych ci śnie ń mediów nieszkodliwych dla człowieka i środowiska, - osłabienie no śno ści i stabilno ści konstrukcji elementów instalacji na skutek po żaru, lub innego miejscowego zagro żenia, - awarie urz ądze ń i instalacji technologicznych poł ączone z uwolnieniem si ę materiałów niebezpiecznych w tym awarie elektrowni j ądrowych. Toksyczne środki przemysłowe (TSP) o ró żnym stopniu zagro żenia środowiska u żywane w produkcji przez niektóre zakłady pracy na terenie powiatu. Z przeprowadzonej analizy wynika, że strefy ska żeń niebezpiecznych mieszcz ą si ę w granicach zakładów pracy za wyj ątkiem Firmy „Synthos – Dwory” Sp. z o.o, która ze wzgl ędu na posiadanie stosunkowo du żej ilo ści amoniaku (około 35 ton) stwarza du że zagro żenie dla okolicznych terenów i ludno ści na nich przebywaj ącej. W Firmie „Synthos – Dwory” Sp. z o.o, u żywa si ę w produkcji inne toksyczne środki przemysłowe takie jak aldehyd octowy, benzen, butadien dwutlenek siarki, etylobenzen, kwas azotowy, octan etylu, styren, ciekły tlen i inne, lecz zasi ęg ich oddziaływania w wyniku wydostania si ę do atmosfery mie ści si ę w granicach zakładu. Skutki: Zagro żenie dla życia i zdrowia, ograniczenie funkcjonowania zakładów pracy, instytucji, jednostek oświatowych i kulturalnych, ograniczenie przebywania na wolnej przestrzeni 4. Zagro żenie kl ęskami żywiołowymi Powiat o świ ęcimski znajduje si ę w strefie obszaru klimatycznego, w którym mog ą wyst ąpi ć kl ęski żywiołowe, jednak ich zasi ęg jest ograniczony. Zmieniaj ący si ę klimat w Europie Zachodniej i Środkowej coraz cz ęś ciej charakteryzuje si ę zjawiskami typowymi dla obszarów monsunowych (huraganowe wiatry, katastrofalne ulewy, a coraz cz ęś ciej pojawiaj ą si ę tr ąby powietrzne o du żej sile niszczenia). Do gwałtownych zjawisk atmosferycznych mog ących spowodowa ć katastrofy b ądź zagro żenia na du żą skal ę zaliczamy: długotrwałe intensywne opady, intensywne śnie życe silne wiatry. Skutki gwałtownych zjawisk atmosferycznych to: - zagro żenie dla ludno ści, - utrudnienia w komunikacji i transporcie, - zniszczenie infrastruktury technicznej, szczególnie energetycznej i telefonicznej, - zniszczenia w środowisku naturalnym, - zalanie gospodarstw. 5. Awarie i katastrofy budowlane Nale ży liczy ć si ę z ewentualnym wyst ąpieniem katastrofy budowlanej. Cz ęść budynków mieszkalnych budowanych w latach 50 i 60 jest w znacznym stopniu słabo zabezpieczona, a wyst ępuj ące szkody górnicze powstałe na skutek osiadania terenu, z którego eksploatuje si ę w ęgiel przyczyniaj ą si ę do ich niszczenia. 105 Katastrofy budowlane mog ą wyst ępowa ć równie ż jako wtórne skutki huraganowych wiatrów, powodzi i rozległych awarii sieci wodoci ągowych i ciepłowniczych, w wyniku których dochodzi do zalania podpiwnicze ń budynków i osłabienia ich konstrukcji. Nie wyklucza si ę równie ż katastrofy budowlanej, której przyczyn ą jest wybuch gazu. W przypadku katastrofy budowlanej prognozowane skutki mog ą by ć nast ępuj ące: - zagro żenie dla zdrowia, - zagro żenie obiektów przyległych z konieczno ści ą ewakuacji, - zagro żenie rozszczelnienia si ę instalacji gazowych, a w konsekwencji potencjalne, po żary obiektów, które uległy katastrofie. 6. Katastrofy lotnicze Nad terenem powiatu o świ ęcimskiego s ą wyznaczone korytarze powietrzne, którymi przelatują statki powietrzne (pasa żerskie, transportowe, wojskowe) z du żą cz ęstotliwo ści ą. W stosunkowo niedalekiej odległo ści usytuowane są lotniska: „Balice” w Krakowie, Katowice – Pyrzowice. Skutki: zagro żenia dla życia i zdrowia ludno ści oraz powa żne utrudnienia komunikacyjne spowodowane dużym nat ęż eniem ruch. Zagro żenia infrastruktury gmin na terenie powiatu zwi ązane z upadkiem samolotu – po żary, zniszczenia budynków i innych obiektów budowlanych, cz ęś ciowe ska żenie terenu paliwem lotniczym. 7. Awarie urz ądze ń i instalacji gazowych - produkcyjnych, - przesyłowych, gazoci ągów, - rozdzielczych, - odbiorczych. Skutki: zniszczenia spowodowane wybuchami i po żarem na terenie zakładów i w rejonach przyległych z mo żliwo ści ą rozprzestrzeniania si ę w wyniku awarii lub działa ń celowych. Zagro żenie dla życia i zdrowia ludno ści, konieczno ść jej ewakuacji. Utrudnienia komunikacyjne, konieczno ść zaanga żowania du żych ilo ści sił i środków ratowniczych. 8. Awarie urz ądze ń i instalacji wodno – kanalizacyjnych - wodoci ągowych, - kanalizacyjnych, - burzowo deszczowych. Skutki : zalania i podtopienia terenów, miejscowo ści, miejsc u żyteczno ści publicznej, zakładów pracy, ewakuacja ludzi, zwierz ąt i mienia. Potrzeba u życia znacznej ilo ści sił i środków ratowniczych. 9. Awarie urz ądze ń i instalacji elektroenergetycznych - produkcyjnych, - przesyłowych, - rozdzielczych, - odbiorczych. Skutki: długotrwałe wył ączenia energii elektrycznej, pora żenia pr ądem, obni żenie stanu sanitarnego i mo żliwo ść wyst ąpienia epidemii, obni żenie komfortu cieplnego mieszka ńców, zatrzymanie pracy w zakładach i instytucjach. 10. Awarie urz ądze ń i instalacji ciepłowniczych - produkcyjnych, - przesyłowych, - rozdzielczych, - odbiorczych. Skutki: obni żenie komfortu cieplnego mieszka ńców, obni żenie stanu sanitarnego i mo żliwo ść wyst ąpienia epidemii, wstrzymanie produkcji w zakładach pracy, cz ęś ciowe lub całkowite wstrzymanie pracy w urz ędach i instytucjach. 106 11. Awarie konstrukcji budowlanych w tym obiektów hydrotechnicznych Zawalenie si ę konstrukcji obiektu budowlanego na skutek utraty stabilno ści lub przekroczenia progu no śności, wybuch wewn ątrz obiektu budowlanego. Skutki: wybuchy gazu, zawalenia si ę budynków wielorodzinnych, zalania i podtopienia, pora żenia pr ądem, obni żenie stanu sanitarnego i mo żliwo ści wyst ąpienia epidemii, obni żenie komfortu cieplnego mieszka ńców, zatrzymanie pracy w zakładach i instytucjach. 12. Awarie elektrowni j ądrowych – zagro żenie radiacyjne Zagro żenia stwarzaj ą elektrownie pracuj ące w pa ństwach s ąsiaduj ących z Polsk ą. Najbli żej naszych granic zlokalizowane s ą elektrownie: Czechy - elektrownia DUKOVANY - 122 km od granicy, Słowacja - elektrownia MOCHOVCE - 125 km od granicy, - elektrownia BOHUNICE - 138 km od granicy, Ukraina - elektrownia ROWNE -140 km do granicy, - elektrownia CHMIELNICKI – 175 km od granicy. Wszystkie ww. elektrownie u żywaj ą reaktorów wodnych, ci śnieniowych konstrukcji radzieckiej typu WWER 440, które zdaniem fachowców odznaczaj ą si ę one dobrymi marginesami bezpiecze ństwa. Skutki: w przypadku awarii i wyrzucenia materiału radioaktywnego w elektrowniach BOHUNI i MOCHOWCE teren powiatu znajdzie si ę w „Strefie B” – wynosz ącej około 280 km od miejsca awarii. Spowoduje to konieczno ść podj ęcia nast ępuj ących działa ń: - krótkotrwałej ewakuacji z wybranych rejonów, - wykorzystanie ukry ć, - zastosowanie profilaktyki jodowej. W przypadku awarii i wyrzucenia produktu radioaktywnego w elektrowniach Dukovany, Równe i Mochowce teren powiatu znajdzie si ę w „Strefie C” wynosz ącej około 800 km od miejsca awarii. Spowoduje to konieczno ść podj ęcia nast ępuj ących działa ń: - wykorzystanie ukry ć, - ograniczenie przebywania poza pomieszczeniami zamkni ętymi, - zastosowanie profilaktyki jodowej. W obu przypadkach wyst ępuje zagro żenie dla życia i zdrowia ludzi i zwierz ąt, zakłócenia funkcjonowania instytucji i zakładów oraz normalnego funkcjonowania społecze ństwa powiatu. 13. Zagro żenie powodziowe Zagro żenie katastrofalnymi zatopieniami w przypadku przerwania zapór wodnych Ze wzgl ędu na usytuowanie oraz ilo ść zgromadzonej wody w zbiornikach kaskady rzeki Soły /Tresna, Por ąbka, Czaniec, Żar/ istnieje du że prawdopodobie ństwo wyst ąpienia katastrofalnych zatopie ń. Obszar mo żliwych zatopie ń w powiecie o świ ęcimskim wynosi powierzchniowo około 111 km 2/25% powierzchni powiatu/, na którym to terenie znajduje si ę 6 gmin i zamieszkuje około 56 tys. osób. Prawidłowe funkcjonowanie kaskady rzeki Soły pozwala na zmniejszenie zagro żenia powodziowego przez zredukowanie maksymalnych przepływów z 1400 do 650 m 3/s oraz ograniczenie zwykłych wezbra ń powodziowych do przepływu nie szkodliwego 335 m 3/s. Sztuczne zbiorniki wodne zlokalizowane szczególnie w terenach górskich, stanowi ą powa żne zagro żenie dla ludno ści zamieszkałej poni żej tych zbiorników, jak równie ż zagro żenie dla działalno ści szeregu podmiotów gospodarczych. Skutki zniszczenia, uszkodzenia czy awarii zapór zbiorników kaskady Soły s ą zró żnicowane w zale żno ści od stopnia awarii czy uszkodzenia. Od