Sakralna umjetnička baština Varaždinskog arhiđakonata u kanonskim vizitacijama u 17. stoljeću Potočnik, Iva Doctoral thesis / Disertacija 2016 Degree Grantor / Ustanova koja je dodijelila akademski / stručni stupanj: University of Zadar / Sveučilište u Zadru Permanent link / Trajna poveznica: https://urn.nsk.hr/urn:nbn:hr:162:663748 Rights / Prava: In copyright Download date / Datum preuzimanja: 2021-10-07 Repository / Repozitorij: University of Zadar Institutional Repository of evaluation works SVEUČILIŠTE U ZADRU POSLIJEDIPLOMSKI SVEUČILIŠNI STUDIJ HUMANISTIČKE ZNANOSTI Iva Potočnik SAKRALNA UMJETNIČKA BAŠTINA VARAŽDINSKOG ARHIĐAKONATA U KANONSKIM VIZITACIJAMA U 17. STOLJEĆU Doktorski rad Zadar, 2016. SVEUČILIŠTE U ZADRU POSLIJEDIPLOMSKI SVEUČILIŠNI STUDIJ HUMANISTIČKE ZNANOSTI Iva Potočnik SAKRALNA UMJETNIČKA BAŠTINA VARAŽDINSKOG ARHIĐAKONATA U KANONSKIM VIZITACIJAMA U 17. STOLJEĆU Doktorski rad Mentor dr. sc. Danko Zelić, znanstveni savjetnik Zadar, 2016. SVEUČILIŠTE U ZADRU TEMELJNA DOKUMENTACIJSKA KARTICA I. Autor i studij Ime i prezime: Iva Potočnik Naziv studijskog programa: Poslijediplomski doktorski studij Humanističke znanosti Mentor/Mentorica: dr. sc. Danko Zelić, znanstveni savjetnik Komentor/Komentorica 1: Komentor/Komentorica 2: Datum obrane: 11. studeni 2016. Znanstveno područje i polje u kojem je postignut doktorat znanosti: Humanističke znanosti, Povijest umjetnosti II. Doktorski rad Naslov: Sakralna umjetnička baština Varaždinskog arhiđakonata u kanonskim vizitacijama u 17. stoljeću UDK oznaka: 726:7.034(497.5)(093)(043.3) 247(497.5)“16“(093)(043.3) Broj stranica: 258 Broj slika/grafičkih prikaza/tablica: 0/2/6 Broj bilježaka: 300 Broj korištenih bibliografskih jedinica i izvora: 232 Broj priloga: 66 Jezik rada: hrvatski jezik III. Stručna povjerenstva Stručno povjerenstvo za ocjenu doktorskog rada: 1. dr. sc. Mirjana Repanić-Braun, znan. savj., predsjednik/predsjednica 2. dr. sc. Danko Zelić, znan. savj., član/ica 3. prof. dr. sc. Emil Hilje, član/ica Stručno povjerenstvo za obranu doktorskog rada: 1. dr. sc. Mirjana Repanić-Braun, znan. savj., predsjednik/predsjednica 2. dr. sc. Danko Zelić, znan. savj., član/ica 3. prof. dr. sc. Emil Hilje, član/ica UNIVERSITY OF ZADAR BASIC DOCUMENTATION CARD I. Author and study Name and surname: Iva Potočnik Name of the study programme: Postgraduate University Study in Humanities Mentor: Scientific Advisor, Danko Zelić, PhD Co-mentor 1: Co-mentor 2: Date of the defence: 11 November 2016 Scientific area and field in which the PhD is obtained: Humanities, History of Art II. Doctoral dissertation Title: Religious Art Heritage of the Archdeaconry of Varaždin in Seventeenth-century Canonical Visitations UDC mark: 726:7.034(497.5)(093)(043.3) 247(497.5)“16“(093)(043.3) Number of pages: 258 Number of pictures/graphical representations/tables: 0/2/6 Number of notes: 300 Number of used bibliographic units and sources: 232 Number of appendices: 66 Language of the doctoral dissertation: Croatian III. Expert committees Expert committee for the evaluation of the doctoral dissertation: 1. Scientific Advisor, Mirjana Repanić-Braun, PhD, chair 2. Scientific Advisor, Danko Zelić, PhD, member 3. Professor Emil Hilje, Phd, member Expert committee for the defence of the doctoral dissertation: 1. Scientific Advisor, Mirjana Repanić-Braun, PhD, chair 2. Scientific Advisor, Danko Zelić, PhD, member 3. Professor Emil Hilje, PhD, member Izjava o akademskoj čestitosti Ja, Iva Potočnik, ovime izjavljujem da je moj doktorski rad pod naslovom Sakralna umjetnička baština Varaždinskog arhiđakonata u kanonskim vizitacijama u 17. stoljeću rezultat mojega vlastitog rada, da se temelji na mojim istraživanjima te da se oslanja na izvore i radove navedene u bilješkama i popisu literature. Ni jedan dio mojega rada nije napisan na nedopušten način, odnosno nije prepisan iz necitiranih radova i ne krši bilo čija autorska prava. Izjavljujem da ni jedan dio ovoga rada nije iskorišten u kojem drugom radu pri bilo kojoj drugoj visokoškolskoj, znanstvenoj, obrazovnoj ili inoj ustanovi. Sadržaj mojega rada u potpunosti odgovara sadržaju obranjenoga i nakon obrane uređenoga rada. Zadar, 18. travanj 2017. Sadržaj PREDGOVOR ........................................................................................................................................ V I. UVOD .................................................................................................................................................. 1 Predmet istraživanja ............................................................................................................................ 1 Metodologija istraživanja .................................................................................................................... 2 Stanje istraženosti i osvrt na literaturu ................................................................................................ 3 II. VARAŽDINSKI ARHIĐAKONAT I NJEGOVI SPOMENICI U PREDTRIDENTSKOM RAZDOBLJU ......................................................................................................................................... 8 Povijest Varaždinskog arhiđakonata ................................................................................................... 8 Granice Arhiđakonata unutar Zagrebačke biskupije i rasprostranjenost građevina .......................... 11 Sakralni spomenici Varaždinskog arhiđakonata od 14. do 17. stoljeća ............................................ 14 III. KATOLIČKA OBNOVA I SAKRALNA UMJETNOST .............................................................. 16 Tridentski sabor: crkvena reforma i likovne umjetnosti ................................................................... 16 Kanonske vizitacije poslije Tridentskog crkvenog sabora ................................................................ 19 Instructiones Karla Boromejskog ...................................................................................................... 21 Poslijetridentsko razdoblje u sjeverozapadnoj Hrvatskoj.................................................................. 33 IV. VIZITACIJE VARAŽDINSKOG ARHIĐAKONATA U 17. STOLJEĆU ................................... 36 Uvodne napomene ............................................................................................................................. 36 Varaždinski arhiđakonat u vizitacijama 17. stoljeća ......................................................................... 37 Biskupi, kanonici–pohoditelji ....................................................................................................... 37 Kanonski pohodi Varaždinskog arhiđakonata u 17. stoljeću: učestalost, trajanje, redoslijed ........... 40 Župne crkve i područne kapele Varaždinskog arhiđakonata u 17. stoljeću ...................................... 46 V. VIZITACIJE VARAŽDINSKOG ARHIĐAKONATA 17. STOLJEĆA KAO IZVOR ZA POVIJESNOUMJETNIČKO ISTRAŽIVANJE ................................................................................... 48 Struktura zapisa ................................................................................................................................. 48 Vizitacije Varaždinskog arhiđakonata i Instrukcije .......................................................................... 49 Poglavlja od važnosti za povijesno umjetničko istraživanje ............................................................. 50 Arhitektura .................................................................................................................................... 50 Oltari ............................................................................................................................................. 54 O Presvetom sakramentu ............................................................................................................... 55 O svetim uljima, krsnom zdencu, ispovjedaonici .......................................................................... 55 Liturgijski predmeti, oprema i ruho .............................................................................................. 55 VI. ŽUPNE CRKVE I KAPELE VARAŽDINSKOG ARHIĐAKONATA U KANONSKIM VIZITACIJAMA OD 1638. DO 1698. GODINE ................................................................................. 57 ŽUPA BARTOLOVEC ........................................................................................................................ 57 Bartolovec (Žabnik), Župna crkva sv. Bartola .................................................................................. 57 Bartolovec (Žabnik), Kapela sv. Filipa i Jakova ............................................................................... 60 Šemovec, Kapela sv. Duha ................................................................................................................ 61 ŽUPA BIŠKUPEC ................................................................................................................................ 63 Biškupec, Župna crkva Uznesenja Bl. Dj. Marije ............................................................................. 63 Gornji Kneginec, Kapela Sv. Marije Magdalene .............................................................................. 66 ŽUPA DONJA VOĆA .......................................................................................................................... 69 Donja Voća, Župna crkva sv. Martina .............................................................................................. 69 Donja Voća, Kapela sv. Tome .........................................................................................................