HENRYKA SĘDZIAK NAZWY WSI DROBNOSZLACHECKICH W ŁOMŻYŃSKIEM1. SŁOWNIK SŁOWNIK NAZW WSI DROBNOSZLACHECKICH A Andrzejki wś szlach., gm. Śniadowo, pow. Łomża: Boguszyce-Andrzejki Kap 13, dziś Andrzejski SG I 36, 1827 Tab I 50. Wymienia tę wieś Górn 149. Nie podają jej ŹDz, MZH, Zierh ani Hal I; WUN I 7. Andrzejki n. rod. od im. Andrzejek (≤ Andrzej) SSNO I 39; NCh 10 Andrzej.78. B Bacze (1398), dziś Bacze Mokre wś szlach., gm. i pow. Zambrów: SG I 78; 1876 1827 Tab I 7; Kap (1398) 11; Glog 11; MZH nr 253; Bacze (Zbrzeźnica, Antiqua) 1578 ŹDz XVI 370; de Bacze 1465 Zierh 105; Górn 104, 113; Hal I 16; WUN I 36. Bacze n. rod. od n. os. Bacza lub Bacz (≤ Baczyc) h. Dołęga. Baczyc SSNO VII 6. K. Zierhoffer (1957: 105) uważa, że n. os. Bacza i Bacz mogą być związane z czas. baczyć. Bacze Suche wś szlach., gm. i pow. Łomża: SG I 78; 1827 Tab I 7; Kap (1398) 11; 1876 Glog 11; de Bacze 1465 MZH nr 253; Bacze (Zbrzeźnica, Antiqua) 1578 ŹDz XVI 370; Zierh 105; Górn 104, 113; Hal I 16; WUN I 36. Bacze n. rod. od n. os. Bacz. Drugie człony n. zestawionych: Mokre, Suche n. top. od przym. mokry, suchy charakteryzujące teren, na którym osadę założono. 1 Materiał zawarty w niniejszym słowniku został opracowany przez prof. Henrykę Sędziak i włączony do publikacji Nazwy wsi drobnoszlacheckich w Łomżyńskiem, Łomża 2009. 2 Bagienice, zob. Bagiennice Bagienice, zob. Bagno Bagiennice, dziś Bagienice (1437) wś szlach., gm. Stawiski, pow. Kolno: SG I 81; 1827 Tab I 8; Kap nr 3; 1876 Glog 11; de Bagiennicze Climki 1536 MZH nr 1032; Bagienicze Klimki 1577 ŹDz XVI 365; Zierh 106; Hal II 10; WUN I 36. Bagienice n. top. od ap. bagno, bagienny. Nazwy Bagno, Bagienice występują też w pow. Kolno i Grajewo. Bagieńskie, dziś Bagińskie wś szlach., gm. Grabowo, pow. Kolno: SG I 81; 1827 Tab I 8; „Dom Bagińskich herbu Radwan” Kap nr 3; 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды V 166; Bagyenycza, Bagynycze 1476 MZH nr 485; Bagienice Dobrzicza 1577 ŹDz XVI nr 485. K. Zierhoffer nie podaje nazwy tej wsi. Górn 167; Hal I 16; WUN I 36. Bagieńskie n. rod. od n. os. Bagieński utworzonej od n. m. Bagienice. Bagno, dziś Bagienice wś szlach., gm. Wąsosz, pow. Grajewo: SG I 81, 1827 Tab I 8; Kap nr 2; 1876 Glog 11; CBK 4 nr 349; „дер. мел. шлях.” Труды VI 164; de Bagno 1474 MZH nr 451; Bogienicze 1577 ŹDz XVI 363; Zierh 106; Hal II 9; WUN I 36. Bagienice n. top. od ap. bagno, bagienny. Bartki wś szlach., gm. Jedwabne, pow. Łomża. Dawniej część wsi Mocarze, dziś wsie: Bartki, Mocarze i Dziubiele część wsi Mocarze. SG I 110; 1827 Tab II 27; Bartholomeus Kąpka de Mocarze armis Ladi 1519 MZH nr 959. K. Zierhoffer nie podaje nazwy takiej wsi. Hal I 120; WUN I 50. Bartki n. rod. od n. os. Bartek SSNO I 96; NCh 19 Bartłomiej. Barzykowo wś szlach., gm. Stawiski, pow. Kolno: SG I 115; 1827 Tab I 12; 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды VI 12; Barzikowo 1578 ŹDz XVI 375. K. Zierhoffer nie wymienia nazwy tej wsi. Hal I 19; WUN I 54. Barzykowo n. dzierż. od n. os. Barzyk; por. Paulus Petri Baric 1474 TS. Barzyk SSNO I 107; NAp 5 Barz : barzy ‘szybki’ Sstp. Bełda wś szlach. i włośc., gm. Rajgród, pow. Grajewo: SG I 128; 1827 Tab I 15; „дер. мел. шлях. и крест.” Труды VI 160; „Las Rybaczyzna i Las Bełda zwany” 1664 MK- XVIII. K. Zierhoffer nie podaje nazwy tej wsi. Hal II 12; WUN I 61. Bełda n. top. od n. lasu przeniesiona. Bialiki wś szlach. i włośc., gm. i pow. Kolno: SG I 168; 1827 Tab I 17; „дер. мел. шлях. и крест.” Труды VI 166; Bialiki 1578 ŹDz XVI 380; WUN I 68. Bialiki n. rod. od n. os. Bielik SSNO I 145; NAp 9 Biał : biał ‘biały’ Sstp. 3 Białobrzeg (1393) Bliższy, B. Dalszy wsie szlach., gm. Olszewo-Borki, pow. Ostrołęka: SG I 188; 1827 Tab I 18; d. Białobrzeskich h. Wierzbowa Kap nr 11; g. Białobrzeskich 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды VI 118; Bialebrzegi prope a Ostralanka 1426 MkM I 263; de Byalobrzek 1470 MZH nr 342; Bialobrzek Utraque 1578 ŹDz XVI 382; Zierh 110; B Herb 99; WUN I 73. Białobrzeg n. top. utworzona z zestawienia biały brzeg. Bliższy, Dalszy – człony wyróżniające charakteryzują położenie wsi. Biodry wś szlach., gm. Jedwabne, pow. Łomża: SG I; 1827 Tab I 25; 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды VI 2; de Byodry 1471 MZH nr 378; de Biodri 1531 MZH nr 1015; Biodri Falki 1577 ŹDz XVI 358; Zierh 113; Hal I 20; WUN I 91. Biodry n. rod. od n. os. Biodra; Biodra SSNO I 164; NAp 11 Biodra : biodra; por. Martinus Byodra 1471 MZH nr 378. Biezdziedze, dziś Przeździecko-Mroczki wś szlach. (XV w.), gm. i pow. Zambrów: SG IX 190; 1827 Tab II 121; 1876 Glog 14; Besdecce MkM I nr 177; Przezdzieczk (Mroczki) 1578 ŹDz XVI 381; Zierh 112. Halicka nie podaje nazwy tej wsi. Biezdziedze n. dzierż. od im. Biezdziad SSNO I 163; NAp 10 Biez- : ps. *bez ‘sine’ Spsł I 218-219; Dziadu – miła : *dĕdъ Spsł III 120, dziad Sstp. Por. TNaj 35, obok Biezdziad im. Przezdziad TNaj 36. Zmiana Biezdziedze ≥ Przezdziecko polega na wymianie przedrostków Biez- ≥ Przez- i dodaniu sufiksu -sko ≥ -cko. Drugi człon nazwy zestawionej Mroczki n. rod. od n. os. Mroczek. Bobin, zob. Bobino Bobino, dziś Bobin wś szlach. i włośc., gm. Czerwin, pow. Ostrołęka: SG I 256; 1827 Tab I 27; „дер. мел. шлях. и крест.” Труды VI 124; de Bobyno 1429 MkM II nr 141; Bobki 1578 ŹDz XVI 348; g. Bobińskich B Herb 100. Zierhoffer podaje taką nazwę wsi tylko w pow. Maków. WUN I 105. Bobin n. dzierż. od n. os. Bób; por. n. os. Bobek oraz Bobola: Bobolya de Pasek 1413 TP 35. Boczki-Świdrowo wś szlach. i włośc., gm. i pow. Grajewo: SG I 271; 1827 Tab I 28; „Boczki-Świdrowo w ziemi wiskiej, powiecie wąsoskim, parafii grajewskiej leżą” Kap nr 12; Stanislaus Boczka de Swydrowo 1497 CBK 4, 123; „дер. мел. шлях. и крест.” Труды VI 162; de Swidrowo 1507 MZH nr 855; Boczki 1577 ŹDz XVI 363; Zierh 114; Hal I 109; WUN I 109. – N. zestawiona; człon pierwszy Boczki n. rod. od n. os. Boczka a. Boczek SSNO I 180; NAp 15 Bok : bok. Człon drugi Świdrowo n. dzierż. od n. os. Świder; por. Paulus Świder 1487 MZH nr 662. 4 Boguszki wś szlach., gm. Wizna, pow. Łomża: SG nie podaje takiej nazwy; 1827 Tab I 50; Boguski 1577 ŹDz XVI 119; K. Zierhoffer nie wymienia nazwy tej wsi; I. Halicka podaje taką wieś tylko w pow. Mońki, gm. Trzcianne; WUN I 114. Boguszki n. rod. od im. Boguszek lub Boguszko, zdrobnienie od im. Bogusz, Bogusza (≤ Boguchwał, Bogumił); SSNO I 202; por. Bogusko 1320 TS. Borawe, dziś Borawskie wś szlach., gm. Przytuły, pow. Łomża: SG I 308; 1827 Tab I 33; Kap nr 18; 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды VI 4; de Borawe 1501 MZH nr 808; Borawe 1578 ŹDz XVI 384; Zierh 117; Hal II 14; WUN I 120. Borawskie n. rod. od n. os. Borawski. Borawice, dziś Borawskie wś szlach., gm. Jedwabne, pow. Łomża: SG I 308; 1827 Tab I 33; 1484 Kap nr 18; 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды VI 2; de Borawy 1472 MZH nr 399; Borawicze Witinie 1577 ŹDz XVI 358; Hal II 13; WUN I 120. Borawskie n. rod. od n. os. Borawski od n. m. Borawice. I. Halicka (1978 II 13) nazwy wsi Borawskie klasyfikuje jako topograficzne. Borawskie, zob. Borawe, Borawice Borawskie-Awissa wś szlach., gm. Radziłów, pow. Grajewo: SG I 308; 1827 Tab I 33; „Borawskie nad rzeką Wissą w ziemi wiskiej leżą” Kap nr 18; de Borawycza a Vischa 1479 CBK 4 nr 354; „дер. мел. шлях. и крест.” Труды VI 170; de Boravice 1537 MZH nr 1049; Borawicze a Wissa 1577 ŹDz XVI 359; Zierh 117; Górn 156; Hal II 14; WUN I 120. – N. zestawiona; człon pierwszy Borawskie n. rod. od n. os. Borawski. N. os. Borawski od n. m. top. Borawice; człon drugi Awissa (≤ a Wissa n. rz.). Borek wś szlach. i włośc., gm. Czerwin, pow. Ostrołęka: SG I 309; 1827 Tab I 33; „дер. мел. шлях. и крест.” Труды VI 124; 1578 ŹDz XVI 383. K. Zierhoffer nie podaje takiej nazwy wsi w pow. ostrołęckim. WUN I 222. Borek n. top. od ap. borek zdr. od bór lub od n. os. Borek SSNO I 218. Borowce (-Mierzejewo) (1473), dziś Borowce wś szlach., gm. Troszyn, pow. Ostrołęka: SG I 319; 1827 Tab I 36; „Dom de Borowce h. Cholewa” Kap nr 19; g. Borowskich 1876 Glog 11; „дер. мел. шлях.” Труды VI 122; Borowycze 1470 MZH nr 639; Mierzeiewo Borowycze SSNO I 221; NAp 16 Borowy: borowy ‘sosnowy lub świerkowy’ Sstp. Mierzejewo okolica szlachecka w gminach: Czerwin, Troszyn, Rzekuń, liczyła ona kilkanaście wsi założonych na obszarze lasu Mierzejewo w pow. ostrołęckim. Zygmunt Gloger wymienia 15 złożonych nazw wsi z członem Mierzejewo: M.-Zamość, M.- 5 Drwęcz, M.-Zapieczne, M.-Janki Stare, M.-Janki Młode, M.-Przeczki, M.-Borowce, M.-Wielgouchy, M.-Jarnuty, M.-Repki, M.-Wojsze, M.-Tomasze, M.-Janczyki, M.-Czamrowina, M.-Bobino. Dziś istnieje 11 tych wsi, ale pozbawione są pierwszego członu Mierzejewo. Braciszewo, dziś Brajczewo-Sierzputy wś szlach. i włośc. (1441), gm. i pow. Zambrów: SG I 349; „Dom Braciszewskich h. Zagłoba czy Zagroby” Kap nr 21; 1876 Glog 11; Braczischewsky 1432 MkM II nr 358; de Braczyschewo 1422 MZH nr 195; Braycziszewo 1578 ŹDz XVI 381; Zierh 120; Hal I 25.