Sztuka w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej „ „Szum nr 19 25,00 PLN (w tym 5% VAT) zima 2017 – wiosna 2018 ISSN 2300-3391 Otwarte Triennale Dominika Olszowy OFF-Biennale Real Nazis Abecadło Muzeum Jerke POLSKA AWANGARDA I SZTUKA WSPÓŁCZESNA Johannes-Janssen-Straße 7 45657 Recklinghausen, Germany www.museumjerke.com Krzysztof Wodiczko Żywe obrazy Otwarcie: czwartek, 7 grudnia 2017, godz. 19 Wystawa czynna: od 8 grudnia do 23 grudnia 2017 i od 3 stycznia do 13 stycznia 2018 WWW.MCK.KRAKOW.PL od wtorku do soboty, w godz. 12–19 ul. Franciszkańska 6 Lokal przy ul. Franciszkańskiej 6 w Warszawie jest 00-214 Warszawa Projekt wykorzystywany na cele kulturalne przez Fundację www.fundacjaprofile.pl współfinansuje Profile dzięki pomocy Miasta Stołecznego [email protected] m.st. Warszawa Warszawy – dzielnicy Śródmieście Patroni medialni: 10.11 – 30.12.2017 JEREMY DELLER Ryszard Kisiel, 1985/1986, kolekcja QAI QAI/CEE Karol Radziszewski 11 listopada 2017 - 6 stycznia 2018 BITWA O BATTLE OF ORGREAVE Gdańska Galeria Miejska 2 kuratorka / curator: godziny otwarcia / Dofinansowano ze środków Ministra Gdańsk City Gallery 2 Patrycja Ryłko openning hours: Kultury i Dziedzictwa Narodowego ul. Powroźnicza 13/15 wt. - nd. 12.00 - 19.00 / wernisaż / openning: tue - sun noon - 7:00 P.M. wstęp wolny / free admission 10.11.2017 godz. 19.30 / 7:30 P.M. www.ggm.gda.pl www.centrala-space.org.uk • Birmingham, UK Magdalena Morawik z Wydziału Sztuki Mediów otrzymała główną nagrodę wystawy Coming Out – Najlepsze Dyplomy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie za pracę Środkowa szarość. Nagrodą jest sfinansowanie przygotowania indywidualnej wystawy za rok w galerii Salon Akademii. Wyróżnienie komisja przyznała Zofii Nycz z Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną (praca Fetyszyzacja obrazu. Nowy nacjonalizm w polskiej kulturze masowej), która zostanie zaproszona do współpracy kuratorskiej przy tym przedsięwzięciu. Coming Out 2017 odbył się w dniach 24 listopada – 10 grudnia 2017 i zaprezentowano na nim w tym roku 37 najlepszych prac wybranych przez rady dziewięciu wydziałów warszawskiej ASP. Urodzona w 1991 roku. Studia na Wydziale Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (2012–2017). Tworzy prace video oraz instalacje. Asystentka w Pracowni Relacji Wizualnych prof. dr. hab. Prota Jarnuszkiewicza na macierzystym wydziale. Środkowa szarość [email protected] stopklatki z video, 9'14'' Projekt jest pokazaniem schematu, na który można nałożyć idee. Punktem wyjścia moje- go projektu jest flaga – w kontekście znaku graficznego, symbolu, ale także przedmiotu.Zamysł autorki wydaje się prosty. Używając Jako narzędzie do komunikacji poprzez mi-formy video, rejestrując postać mężczyzny na nimalizację środków, kompresję informacji szarym tle, wykonującego charakterystyczny jest syntezą. Powieszenie połaci materiału naruch przeskalowaną flagą będącą płaszczyzną drzewcu odczytywane jest jednoznacznie – jakoszarego płótna, dokonuje hiperrealistycznego manifest, czyli komunikat. Traktuję flagę jakoopisu mechanizmu ruchu. I gdy ten aspekt za- schemat do zaanektowania odpowiednich –czynamy analizować, okazuje się, że pozornie według nadawcy – idei. pros t a koncepcja s t awia py t ania o s amą siebie. Szarość jest swoistym punktem zero, zaś ja-Tł o, kos t ium bohater a , rek wiz y t , c z a s projekcji kiekolwiek odstępstwo, odchylenie w którą-ściśle powiązany z fizjologią i wydajnością kolwiek ze stron jest już określeniem pozycji.ludzkiego ciała wydają się być najprostszymi W formie ideologicznej szarość jest odcie-i najmocniejszymi odpowiedziami na postawio- niem, schematem, który przez unormowanie,ny temat. Tym tematem jest człowiek uwikłany równowagę i dyscyplinę może posłużyć dow ideologie. wypełnienia go treścią. Szarość może świad-Ale właściwa refleksja, przynajmniej moja, czyć o równowadze. Nie tyle o niezmienności pojawia się daleko poza obrazem, w którym i stałości samej szarości, co schematu. jako widz współuczestniczę. Tu wspomniana St w ar z am s y tuację, w k tórej z arówno nadawc ajuż aktualność wybrzmiewa najlepiej. Otóż komunikatu, jak i narzędzie są zunifikowane.realizacja Morawik odnosi się do podstawowej Moim zamysłem było przygotowanie w pełnipotrzeby człowieka jako istoty społecznej. neutralnego, czystego znaczeniowo środowi-Pot r zeby do mani fe s tow ania , is t nienia , w spól- sk a . Jed y ny m obs z arem ś wiadomie pr ze ze mnienotowości idei. zostawionym jest czynnik ludzki – poruszanieAutorka usuwając znane nam barwy, symbole flagą. Zmęczenie, niemożność kontynuacji,i znaki, pozwala na projekcje przekonań wi - wycieńczenie do granic są konsekwencją cią-dza. Stwarza okazje do wzmocnienia naszych głego używania narzędzia, ciągłego nadawaniapragnień. Często pozwala na uświadomienie s y g na ł u komunik atu. R y t m i tempo por us z aniasobie ich istnienia. flagą, rytm serca i oddech osoby wykonującejSzarość w konstrukcji plastycznej obrazu sta- tę c z y nnoś ć – de s y nchroniz acja pr zeis t ac z a sięnowi jego gęstość, kościec tworzonej całości. w synchronizację. Czas nagrania, czyli czas,Jest nośnikiem tonalności i barw. Ucieleśnia w jakim osoba używa flagi, jest okresem odzamysł plastyczny. Tak właśnie ten zestaw tła, pełnej energii do całkowitego wykończenia, kos t iumu i rek wiz y tu poz w al a na manife s t ację niemożności kontynuowania. Uchwycenie idei. Le c z nie tej pl a s t yc znej, mającej konk re t ny c z ynności w pe łni – pr z y uż yciu jednej k amer y,k s z t ał t , ale tej zł ożonej, s t anowiącej o na s z ym bez montażu, bez manipulacji ukazuje to, costosunku do świata. jest dla mnie w tej relacji najistotniejsze. Trudno mi nie przywołać w tym miejscu kon- prof. dr hab. Realizacja mgr Magdaleny Morawik pod tytu-cepcji dzieła otwartego Umberto Eco, która Prot łem Środkowa szarość jest pracą niezwykle mimo iż ma już ponad pół wieku, staje się Jarnuszkiewicz ak tualną. Nie t ylko ze w zględu na s tronę wizu-niezwykle aktualna. Przeniesienie akcentu alną, k tóra uniwersalizuje przekaz, ale przedez relacji twórca – dzieło na dzieło – odbiorca w s z y s t k im ze w z g lędu na w ar s t wę znac zeniow ądaje . nam widzom możliwość współuczestni- czenia. Buduje kolejną, cenną analogię pomię- dzy światem sztuki a ideologią napędzającą naszą rzeczywistość. 28.05.-03.06.2018 PRENUMERATA I NUMERY ARCHIWALNE Od redakcji SKLEP.MAGAZYNSZUM.PL TEKST: Jakub Banasiak, Karolina Plinta Zainicjowane w październiku ubiegłego roku obchody stu- niekoniecznie dla kultury dobre, w dziale „Blok” przyglądamy się lecia awangardy powoli zbliżają się ku końcowi. Monumentalny tegorocznej odsłonie węgierskiego OFF-Biennale, o której prosto projekt, w którym wzięły udział niemal wszystkie najważniejsze z Budapesztu pisze dla nas Jakub Gawkowski. instytucje w kraju, przesądził o rytmie życia artystycznego w mi- Koniec roku to także dobry czas na wskazywanie, co w sztuce jającym roku. Rok Awangardy był różnorodny: jedne wystawy mijającego roku było najlepsze. W dziale „Interpretacje” Karolina próbowały wpisać polską awangardę w przebiegi sztuki świato- Plinta pisze więc o ostatnich działaniach Dominiki Olszowy, ar- wej, inne akcentować jej państwowo- czy wręcz narodowotwór- tystki i performerki, która zaczyna „bawić się w teatrzyk” i wycho- czy potencjał, jeszcze inne koncentrowały się na pojedynczych dzi jej to bardzo dobrze. O pojedynczym dziele w „Obiekcie kultu- postaciach i zjawiskach. Rok Awangardy pokazał też, jak wiele ry” opowiada z kolei Adam Mazur, zafrapowany kolejną książką istnieje narracji traktujących o awangardowej spuściźnie, a przy Piotra Uklańskiego o nazistach. Naszą redakcyjną listę artystów okazji – o samej sztuce współczesnej. Dlatego w tym numerze ciekawych i godnych uwagi należy jeszcze poszerzyć o gości za- magazynu proponujemy refleksję nad językiem, a zatem – nad proszonych do „Stron artysty”: Razvana Boara, Lucie Khahoutian pojęciami. Oddaliśmy głos aż 32 autorom: artystkom, kuratorom, i Marka Rachwalika. Ten zbiór uzupełnia z kolei zestaw plakatów teoretyczkom, galerzystom, aktywistkom. Od lewa do prawa, prezentowanych w ramach eksperymentalnej wystawy 298 111 przy- przez centrum i z powrotem. Wyłaniający się z tych wypowiedzi gotowanej przez Sebastiana Cichockiego na katowicki OFF Festi- wokabularz można potraktować jako przyczynek do namysłu val. Każdy z tych plakatów został zaprojektowany przez innego nad zmieniającym się na naszych oczach językiem mówienia artystę i zawisł w różnych częściach Katowic. Szczegóły tego nie- i myślenia o sztuce, o jego nieoczywistej polityczności, zmienno- banalnego projektu przybliża Piotr Kosiewski w dziale „Recenzje”. ści i nieuchwytności. Tam też znajdziecie krytyczne omówienia najważniejszych wystaw A co poza tym? W dziale „Teoretycznie” Adam Mazur kry- i wydarzeń ostatniego kwartału. Kuratora jednej z nich – Michała tycznie przygląda się przemysłowi raportów o stanie kultury, Wolińskiego – poprosiliśmy o wytypowanie „the best of”, które 11 a zwłaszcza opublikowanemu przez warszawską Akademię Sztuk złożyły się na grudniowe „Wskazane”. Jak widać, mimo więk- Pięknych raportowi Wizualne, niewidzialne. Wnioski na temat stanu szych lub mniejszych rewolucji w kulturze jest coś, co pozostaje pola sztuki III RP nie są budujące. Cóż, cała nadzieja w młodych. niezmienne – nasze umiłowanie do rankingów, analiz i wartościo- Nieprzypadkowo więc swoje pomysły na reformę świata sztuki wania. A przed nami obchody stulecia niepodległości. prezentują kuratorzy – Aurelia Nowak, Romuald Demidenko i Tomek Pawłowski – którzy w tym roku zaproponowali nową formułę dla Triennale Młodych w Orońsku.