JOSEPH VON EICHENDORFF (1788–1857) A ČESKO-POLSKÁ KULTURNÍ A UMĚLECKÁ POHRANIČÍ JOSEPH VON EICHENDORFF (1788–1857) I CZESKO-POLSKIE KULTUROWE I ARTYSTYCZNE POGRANICZA Libor Martinek a kol. SLEZSKÁ UNIVERZITA V OPAVĚ FILOZOFICKO-PŘÍRODOVĚDECKÁ FAKULTA ÚSTAV BOHEMISTIKY A KNIHOVNICTVÍ KABINET LITERÁRNĚVĚDNÉ KOMPARATISTIKY JOSEPH VON EICHENDORFF (1788–1857) A ČESKO-POLSKÁ KULTURNÍ A UMĚLECKÁ POHRANIČÍ Kolektivní monografi e JOSEPH VON EICHENDORFF (1788–1857) I CZESKO-POLSKIE KULTUROWE I ARTYSTYCZNE POGRANICZA Monografi a zbiorowa Libor Martinek a kol. 2018 OBSAH – SPIS TREŚCI Publikace vznikla v rámci grantového projektu Česko-polské fórum – Forum Polsko-Czeskie při Ministerstvu zahraničních věcí ČR ANOTACE /Libor Martinek/ . 11 (registrační číslo projektu: 92783/2018-OVD). 1 ÚVODEM K OSOBNOSTI A DÍLU JOSEPHA VON EICHENDORFF Řešitel: Libor Martinek, ÚBK FPF SU v Opavě (ČR). /Libor Martinek/. 12 1.1 Úvodem . 12 Spoluřešitel z partnerské instituce: Małgorzata Gamrat, IM UW w Warszawie (Polska). 1.2 Původ rodu Eichendorff ů . .12 1.3 Život Josepha von Eichendorff . 13 © Libor Martinek a kol., 2018 1.4 Stručná charakteristika Eichendorff ovy tvorby . .17 JOSEPH VON EICHENDORFF A OTÁZKY RECEPCE – Lektorovali / Recenzenci: JOSEPH VON EICHENDORFF I PROBLEMY RECEPCJI . .19 Prof. dr. hab. Bogusław Bakuła Doc. Mgr. Radek Malý, Ph.D. 2 ČESKÁ RECEPCE JOSEFA VON EICHENDORFF, ZEJMÉNA SE ZAMĚŘENÍM Na PŘEKLADY JEHO DĚL /Jiří Munzar/ . 21 2.1 První překlady z Josefa von Eichendorff . 21 Redakce / Redakcja naukowa: 2.2 Překlady v meziválečném období . 21 Dr hab. Małgorzata Gamrat 2.3 Překlady za 2. světové války . .22 Doc. PhDr. Libor Martinek, Ph.D. 2.4 Překlady v letech 1945–1959 . 22 2.5 Překlady v 60. letech . 22 Překlady: 2.6 Překlady v 70.–80. letech . .23 Mgr Katarzyna Cupała 2.7 Překlady po roce 1989 . 23 Mgr. Radek Glabazňa, Ph.D. 2.8 Recepce v rámci literárních dějin a germanistiky . .24 2.9 Recepce v díle Vladimíra Neuwirtha. 24 Korektura / Korekta: 2.10 Závěr . 25 Wanda Gamrat 3 JOSEPH VON EICHENDORFF W PRUSACH I W POLSCE /Grzegorz Supady/ . .27 Cover art design © Dušan Žárský 3.1 Eichendorff a kwestia odbudowy zamku w Malborku . .27 Vytiskla tiskárna X-MEDIA servis s r.o. 3.2 Twórczość Eichendorff a w okresie pobytu w Królewcu i Gdańsku . 34 U cementárny 1171/11 3.3 Kontrowersje wokół recepcji Eichendorff a w Polsce. 36 703 00 Ostrava – Vítkovice 3.4 Kult Eichendorff a dawniej i dziś . 38 3.5 O stosunku do spuścizny po Eichendorffi e we współczesnej Polsce. 43 © Slezská univerzita v Opavě, 2018 © KLP – Koniasch Latin Press, 2018 GEOGRAFICKÉ A UMĚLECKÉ POHRANIČÍ, JEHO IDENTITA A KÁNON – GEOGRAFICZNE I ARTYSTYCZNE POGRANICZE, KLP – Koniasch Latin Press s. r. o. JEGO TOŻSAMOŚĆ I KANON . 47 Na Hubálce 7, 169 00 Praha 6 4 TRANSNARODOWA LITERATURA GÓRNOŚLĄSKA? ROZWAŻANIA O PRÓBACH TWORZENIA KANONU MAŁEJ ISBN 978-80-7510-320-8 LITERATURY /Karolina Pospiszil/ . 49 5 OBSAH – SPIS TREŚCI OBSAH – SPIS TREŚCI 4.1 Wstępne rozpoznania. .49 7.5.1 Muzyczne sytuacje . 112 4.2 Kontakt – relacja – konfl ikt: pogranicze a transnarodowość . .50 7.5.2 Muzyka jako środek artystyczny . 114 4.3 Kanon mniejszy – wyzwania i problemy . .54 4.4 Kanony górnośląskie. .56 JOSEPH VON EICHENDORFF A HUDBA – 4.5 Uwagi końcowe . .62 JOSEPH VON EICHENDORFF I MUZYKA. 117 5 SZTUKA PRZEMIESZCZANIA GRANIC. MUZYKA I TOŻSAMOŚĆ 8 JOSEPH VON EICHENDORFF V ČESKÉ A SVĚTOVÉ HUDBĚ WEDŁUG JOSEPHA VON EICHENDORFFA (Die Zauberei /Libor Martinek/. 119 im Herbste, Das Marmorbild, Aus dem Leben eines Taugenichts) 8.1 Úvodem . 119 /Aleksandra Wojda/. 63 8.2 Inspirace Eichendorff ovou poezií v díle Roberta Schumanna. 119 5.1 Doświadczenie obcego . 63 8.3 Eichendorff ova poezie v díle dalších hudebních skladatelů. 120 5.2 Topologie obcego . 64 8.4 Eichendorff ova poezie v díle českých hudebních skladatelů . .125 5.3 Płynny widnokrąg. .68 8.5 Závěrem. 125 5.4 Muzyka, czyli przemieszczanie granic . .70 9 JOSEPH VON EICHENDORFF I MUZYKA POLSKA: REFLEKSJA 6 LUDOWE, LITERACKIE I ROMANTYCZNE W GÓRNOŚLĄSKICH WSTĘPNA /Paulina Książek/. 127 BAŚNIACH I PODANIACH (Oberschlesische Märchen und Sagen) 9.1 Karol Mikuli . .127 JOSEPHA VON EICHENDORFFA /Elżbieta Zarych/ . .75 9.2 Emil Bohn . 131 6.1 Wokół edycji . .75 9.3 Włodzimierz Kotoński . 133 6.2 Tytuł, tytuły . .77 9.4 Józef Świder i Marceli Reszka . 137 6.3 Märchen und Sagen . .80 9.5 Aleksandra Garbal . 139 6.3.1 O Krasnej, pięknej róży i potworze . 80 9.6 Podsumowanie . 143 6.3.2 O pierścieniu, królewnie i królewiczu . 82 6.3.3 O próżniaku, cudownej rybie i królewnie . 84 10 DIETRICH FISCHER-DIESKAU O LIEDERKREIS OP. 39 6.3.4 O pięknej Zofi i i jej zawistnych siostrach . 86 ROBERTA SCHUMANNA DO TEKSTÓW JOSEPHA 6.3.5 O ptaku Wenus, koniu Pontifarze i pięknej Amalii . 87 VON EICHENDORFFA /Beata Kornatowska/ . .150 6.3.6 O szpetnym szewcu sprzymierzonym z diabłem. 89 10.1 Dietrich Fischer-Dieskau jako pisarz . 150 6.3.7 O cesarzowej wygnanej do puszczy i jej dzielnych synach. .90 10.2 Od wiersza do pieśni . .154 6.4 Ludowe a literackie . .91 10.3 Konteksty biografi czne . 158 10.4 Konteksty literackie . .159 7 STRATEGIE ZACHOWANIA TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ 10.5 Konteksty wykonawcze . .160 (I NARODOWEJ) W TWÓRCZOŚCI PAWŁA KUBISZA /Małgorzata Gamrat/ . .95 11 EICHENDORFFŮV SOUČASNÍK KNÍŽE EDUARD LICHNOVSKÝ 7.1 Kilka refl eksji na początek . .95 A JEHO MÚZICKÉ ZÁJMY /Jiří Jung/ . 163 7.2 Śląsk Cieszyński w kontekście działań twórczych Pawła Kubisza . .96 11.1 Úvodem . ..