Przegląd wydatków publicznych w obszarze gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybołówstwa Warszawa, styczeń 2020 r. Raport został przygotowany i opracowany przez zespół składający się z pracowników Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w okresie od grudnia 2017 r. do września 2019 r. Wnioski i rekomendacje zostały przyjęte przez Komitet Sterujący w dniu 7 stycznia 2020 r. w drodze korespondencyjnego uzgodnienia stanowisk. Osoby odpowiedzialne za przygotowanie i opracowanie raportu dziękują wszystkim tym, którzy udzielili wsparcia oraz pomocy podczas prac nad niniejszym dokumentem. W celu ponownego wykorzystywania treści informacji zawartych w dokumencie osoby lub podmioty pobierające te informacje są zobowiązane do: 1) poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania tych informacji, poprzez podanie pełnej nazwy Ministerstwa Finansów lub nazwy skróconej – MF; 2) poinformowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej. Ministerstwo Finansów nie ponosi odpowiedzialności za treść informacji przetworzonych przez podmiot ponownie wykorzystujący te treści. 2 Spis treści Wstęp ...................................................................................................................................................... 4 1. Spójność celów gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybactwa z celami określonymi w dokumentach o charakterze strategicznym ........................................................................................ 4 2. Gospodarka morska .......................................................................................................................... 6 2.1. Urzędy morskie ............................................................................................................................ 7 2.2. Opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego .......................................................... 16 2.3. Izby morskie ............................................................................................................................... 16 2.4. Ochrona brzegów morskich ........................................................................................................ 17 2.5. Służba SAR ................................................................................................................................ 23 2.6. Morska Służba Asysty Telemedycznej TMAS .......................................................................... 35 2.7. Akademie morskie ...................................................................................................................... 36 3. Żegluga śródlądowa ........................................................................................................................ 49 3.1. Urzędy Żeglugi Śródlądowej ...................................................................................................... 51 3.2. Usługi informacji rzecznej RIS ................................................................................................... 56 3.3. Fundusz Żeglugi Śródlądowej .................................................................................................... 60 4. Rybactwo .......................................................................................................................................... 67 4.1. Programy Operacyjne finansowane z EFR i EFMR ................................................................... 69 4.2. System instytucjonalny obsługujący beneficjentów pomocy ..................................................... 74 4.3. Zaprzestanie działalności połowowej ......................................................................................... 77 4.4. Zarybianie polskich obszarów morskich .................................................................................... 82 4.5. System kontroli przestrzegania przepisów WPRyb.................................................................... 93 5. Wnioski ............................................................................................................................................. 96 6. Rekomendacje .................................................................................................................................. 99 Załączniki ........................................................................................................................................... 100 Załącznik nr 1 Działania podejmowane w ramach zagospodarowania przestrzennego .................. 100 Załącznik nr 2 Efekty Programu Ochrony Brzegów Morskich ....................................................... 102 Załącznik nr 3 Urzędy żeglugi śródlądowej i terytorialny zakres ich działania w latach 2013-2017 ......................................................................................................................................................... 105 Załącznik nr 4 Program przeglądu wydatków - wsparcie gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej oraz rybołówstwa ............................................................................................................................ 106 Spis rysunków, wykresów i tabel .................................................................................................... 109 3 Wstęp Niniejszy raport stanowi podsumowanie przeglądu wydatków publicznych w obszarach: gospodarka morska, żegluga śródlądowa oraz rybactwo. Głównym celem przeglądu było zidentyfikowanie możliwości zwiększenia skuteczności i efektywności wykorzystania środków publicznych, przeznaczonych na wspieranie ww. obszarów, przy założeniu utrzymania na dotychczasowym poziomie wydatków publicznych. Analizy obejmowały lata 2013-2017. Tabela 1 Wydatki w obszarze gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybactwa w latach 2013-2017 (tys. zł) Wyszczególnienie 2013 2014 2015 2016 2017 Budżet państwa cz. 21 – Gospodarka morska 667 127 544 090 463 246 482 561 483 540 cz. 39 – Transport, rozdział 60042 - Urzędy żeglugi śródlądowej 14 784 7 399 8 120 - - cz. 69 – Żegluga śródlądowa - - - 11 396 14 637 cz. 62 – Rybołówstwo 249 776 220 906 128 170 59 168 160 650 Budżet środków europejskich Program Operacyjny Infrastruktura i 105 633 29 265 229 147 65 237 Środowisko Program Operacyjny „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i 801 439 627 346 1 111 825 41 034 170 853 nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007- 2013”; „Rybactwo i Morze” (2014-2020) Fundusz Żeglugi Śródlądowej Fundusz Żeglugi Śródlądowej 9 766 2 540 4 182 4 072 2 091 Łącznie 1 848 525 1 431 546 1 944 690 586 900 817 371 Źródło: sprawozdania z wykonania budżetu państwa za lata 2013-2017, sprawozdania BGK z realizacji Funduszu Żeglugi Śródlądowej za lata 2013-2017 1. Spójność celów gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej i rybactwa z celami określonymi w dokumentach o charakterze strategicznym Wspieranie gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej oraz rybactwa ma na celu przede wszystkim wzmacnianie rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, poprawę bezpieczeństwa w tych obszarach oraz ochronę środowiska. Planowane działania oraz oczekiwane w związku z nimi efekty, na szczeblu krajowym, zostały określone w wielu dokumentach strategicznych, między innymi w: Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030)1 W strategii założono osiągnięcie do 2030 r. przepustowości transportowej umożliwiającej efektywne funkcjonowanie całego systemu transportowego, zapewniającego sprawną obsługę transportową społeczeństwa i gospodarki, a także przyczyniającego się do obniżenia negatywnego oddziaływania na środowisko oraz zdrowie i jakość życia. Efektem działań ma być zbudowanie wielogałęziowej zintegrowanej i uzupełniającej się sieci transportowej, której istotnym elementem ma być sieć żeglugi śródlądowej i morskiej. Pozwoli ona m.in. na ograniczanie jednostkowych kosztów transportu, poprawę bezpieczeństwa, jakości usług transportowych w przewozie towarów i pasażerów, dostępności transportowej w wymiarze europejskim, krajowym i lokalnym, a także ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących z tego sektora. W ramach realizacji jednego z celów strategii tj. „Skuteczne państwo i instytucje służące wzrostowi oraz włączeniu społecznemu i gospodarczemu” w obszarze strategicznego zarządzania rozwojem, 1 Przyjęta Uchwałą nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. (M. P. poz. 260). 4 zaplanowano między innymi, realizację strategicznego projektu pn. Plan zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich – w ramach którego polskie obszary morskie zostaną objęte planami zagospodarowania przestrzennego, mającymi przyczynić się do wprowadzenia ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju na tych obszarach. Strategii Rozwoju Transportu do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030)2, w której wskazano transport morski i transport śródlądowy jako elementy zintegrowanego systemu transportowego kraju. Celem głównym strategii jest „zwiększenie dostępności transportowej oraz poprawa bezpieczeństwa uczestników ruchu i efektywności sektora transportowego, przez tworzenie spójnego, zrównoważonego i przyjaznego użytkownikowi systemu transportowego w wymiarze krajowym, europejskim i globalnym.” Wyznaczone w zakresie gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej kierunki działań dotyczą: (1) rozwoju infrastruktury w portach morskich i na ich zapleczu, (2) wzmocnienia funkcji gospodarczej portów morskich, oraz (3) zwiększenia znaczenia żeglugi morskiej w łańcuchu dostaw towarowych i przewozach pasażerskich. Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa