WYDAWNICTWO PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W PŁOCKU AKCJA WYBORCZA SOLIDARNOŚĆ Centroprawica w poszukiwaniu modelu współpracy Arkadiusz Lewandowski PŁOCK 2016 1. TABLE OF CONTENTS UCHODŹCY W POLSCE OKIEM POLAKÓW .................................. SPIS tREŚCI .............................................................................................. 4 UCHODŹCY W POLSCE OKIEM POLAKÓW .................................. Rozdział I ................................................................................................... 21 StRUKtury zŁOżONE partII POLItYCzNYCH ................... 21 2. 1. Wprowadzenie 21 3. 2. Struktura organizacyjna partii politycznych 26 4. 3. Instytucjonalizacja partii politycznych w Polsce 33 5. 4. Ugrupowanie o złożonej strukturze według podstawowych typologii partii politycznych 38 6. 5. Wewnątrzfrakcyjność partii politycznych 45 7. 6. Historyczne przykłady ugrupowań koalicyjnych 49 8. 7. Podsumowanie 58 ROzDzIAŁ II ........................................................................................... 61 Polska centroprawica – od dezintegracji do Akcji Wyborczej Solidarność REDAKCJA NACZELNA WYDAWNICTWA PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W PŁOCKU REDAKTOR NACZELNY prof. zw. dr hab. Jacek Grzywacz SEKRETARZ REDAKCJI mgr Katarzyna Atemborska RECENZENCI: prof. dr. hab. Antoni Dudek dr hab. prof. US Tomasz Sikorski PROJEKT OKŁADKI: Łukasz Bieńkowski ISBN 978-83-61601-03-6 Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku Plac Dąbrowskiego 2 09-402 Płock www.wydawnictwo.pwszplock.pl Skład, druk i oprawa: Białystok, ul. Zwycięstwa 10 tel. 85 653-78-04 e-mail: biuro@partnerpoligrafia.pl żonie Kindze i Córce Oliwii za wsparcie i wyrozumiałość książkę tę dedykuję 4 Spis treści SPIS tREŚCI WStęP ................................................................................................................................. 7 ROzDzIAŁ I Struktury złożone partii politycznych .................................................................. 21 1. Wprowadzenie ................................................................................................................... 21 2. Struktura organizacyjna partii politycznych ................................................................. 26 3. Instytucjonalizacja partii politycznych w Polsce ........................................................... 33 4. Ugrupowanie o złożonej strukturze według podstawowych typologii partii politycznych ........................................................................................................................... 38 5. Wewnątrzfrakcyjność partii politycznych ...................................................................... 45 6. Historyczne przykłady ugrupowań koalicyjnych .......................................................... 49 7. Podsumowanie ................................................................................................................... 58 ROzDzIAŁ II Polska centroprawica – od dezintegracji do Akcji Wyborczej Solidarność (w poszukiwaniu modelu współpracy) .................................................................. 61 1. Wprowadzenie ................................................................................................................... 61 2. Główne środowiska centroprawicowe w Polsce lat 90. XX wieku ................................ 69 2.1. Nurt Chrześcijańsko-Demokratyczny ........................................................................ 69 2.2. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” ................................... 77 2.3. Nurt Chrześcijańsko-Narodowy ............................................................................... 80 2.4. Nurt konserwatywny .................................................................................................. 84 2.5. Inne ............................................................................................................................ 88 3. Próby współpracy partii centroprawicowych po 1993 roku do powstania Akcji Wyborczej Solidarność ......................................................................................................... 90 3.1. Sekretariat Ugrupowań Centroprawicowych ............................................................. 90 3.2. Przymierze dla Polski ................................................................................................ 92 3.3. Porozumienie 11 Listopada ....................................................................................... 94 3.4. Konwent Św. Katarzyny – wybory prezydenckie...................................................... 95 3.5. Referendum uwłaszczeniowe .................................................................................... 99 4. Koncepcje jednoczenia centroprawicy do powstania Akcji Wyborczej Solidarność ... 101 5. Podsumowanie ................................................................................................................. 113 ROzDzIAŁ III Akcja Wyborcza Solidarność – powstanie, struktura, działalność ........ 115 1. Wprowadzenie ................................................................................................................. 115 2. Powstanie Akcji Wyborczej Solidarność ....................................................................... 118 3. Opinie na temat kształtu Akcji Wyborczej Solidarność do wyborów 1997 roku ...... 124 4. Struktura organizacyjna Akcji Wyborczej Solidarność .............................................. 136 4.1. Rada Krajowa .......................................................................................................... 136 4.2. Zespół Koordynacyjny ............................................................................................ 137 4.3. Prezydium Akcji Wyborczej Solidarność ................................................................ 138 4.4. Obsada personalna centralnych organów Akcji Wyborczej Solidarność ................. 139 Spis treści 5 5. Ruchy scaleniowe w Akcji Wyborczej Solidarność ...................................................... 143 6. Wewnętrzne zmiany w strukturach koalicji ................................................................. 153 7. Defragmentacja Akcji Wyborczej Solidarność............................................................. 161 8. Akcja Wyborcza Solidarność w praktyce działania ..................................................... 167 8.1. Akcja Wyborcza Solidarność w wyborach parlamentarnych .................................. 167 8.2. Akcja Wyborcza Solidarność w rządzie Jerzego Buzka .......................................... 177 8.3. Klub poselski ........................................................................................................... 188 9. Podsumowanie ................................................................................................................. 194 ROzDzIAŁ IV Synkretyzm jako cecha programu Akcji Wyborczej Solidarność .......... 199 1. Wprowadzenie ................................................................................................................. 199 2. Program zjednoczonej prawicy ..................................................................................... 200 3. Konserwatywna wizja państwa ..................................................................................... 205 3.1. System wartości ....................................................................................................... 205 3.2. Ustrój państwa ......................................................................................................... 208 3.3. Samorząd terytorialny .............................................................................................. 215 3.4. Ustrój gospodarczy .................................................................................................. 217 3.5. Polityka zagraniczna ................................................................................................ 222 4. zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe wobec wyzwań transformacji ................... 227 4.1. System wartości ....................................................................................................... 227 4.2. Ustrój państwa ......................................................................................................... 229 4.3. Samorząd terytorialny .............................................................................................. 231 4.4. Ustrój gospodarczy .................................................................................................. 233 4.5. Polityka zagraniczna ................................................................................................ 237 5. Polska chadecja – w poszukiwaniu podstaw programowych ..................................... 239 5.1. System wartości ....................................................................................................... 239 5.2. Ustrój państwa ......................................................................................................... 244 5.3. Samorząd terytorialny .............................................................................................. 251 5.4. Ustrój gospodarczy .................................................................................................. 252 5.5. Polityka zagraniczna ................................................................................................ 260 6. Nurt związkowy (Ruch Społeczny, Niezależny Samorządny związek zawodowy „Solidarność”) ....................................................................................................................