jaarbericht 2019 Interactieve PDF + Slotermeer: vernieuwing in de herkansing De uitdagingen: verdichting, verduurzaming en ruime inspraak amsterdamse federatie van woningcorporaties jaarbericht 2019 amsterdamse federatie van woningcorporaties • naar de inhoudsopgave • Inhoudsopgave Interactieve PDF Hoofdstuk Pagina 5 Voorwoord 6 1 Actuele ontwikkelingen in de Amsterdamse bevolking en woningvoorraad 11 2 Nieuwe wooncontracten in 2018 16 3 Samenwerkingsafspraken 2015-2019 21 4 Katern: Slotermeer: vernieuwing in de herkansing 42 5 Thuis in de wijk 44 6 Betaalbaarheid en extra steun voor huurders 46 7 Nieuwbouw, renovatie, duurzaamheid en verkoop Meer tabellen online! Kijk op www.afwc.nl onder publicaties voor een compleet jaaroverzicht met alle tabellen. 2 Jaarbericht 2019 Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties 3 Voorwoord De populariteit van Amsterdam blijft onverminderd Natuurlijk werken de corporaties hierbij intensief groot. Veel mensen willen wonen in de hoofdstad. De samen met de gemeente en zorg- en welzijnspartijen. stad biedt ruime mogelijkheden voor werk en opleiding Bijvoorbeeld omdat we een groot aantal woningen voor honderdduizenden mensen. Er is helaas wel een leveren aan mensen die uitstromen uit maatschappelijke toenemende tweedeling zichtbaar. De groep mensen met opvang, voormalig daklozen en statushouders. Al die een hoge opleiding en een goed inkomen groeit. Maar mensen krijgen goede begeleiding bij het zelfstandig dat geldt ook voor de groep mensen die het allemaal niet wonen in de wijk, conform afspraken binnen het kan bijhouden en structureel een laag inkomen houdt. programma Huisvesting Kwetsbare groepen. Met dit De woningcorporaties hebben een belangrijke rol te programma gaan we de komende jaren door. Maar wel vervullen bij het toegankelijk houden van de stad voor met een bredere insteek: we willen meer aandacht voor deze groep, maar ook voor starters op de woningmarkt álle huurders in een kwetsbare situatie. Ook mensen die én studenten. De negen woningcorporaties die lid zijn van al lang bij ons huren kunnen immers kwetsbaar worden onze Federatie hebben per 1 januari 2019 samen 184.483 en problemen met gezondheid, werk en/of schulden zelfstandige en onzelfstandige woningen in hun bezit, krijgen. Door goede signalering en snelle zorgverlening waarvan 165.568 zelfstandige sociale huurwoningen. willen we voorkomen dat problemen bij huurders Ons gezamenlijk doel is de voorraad betaalbare zich opstapelen. corporatiewoningen weer te laten groeien. Zodat het aandeel van betaalbare huur in het totale woningaanbod Dat lukt aardig als je kijkt naar de resultaten van een Over de omslagfoto in Amsterdam voldoende op peil blijft. programma als Vroeg eropaf. De corporaties werken hier Voor kinderen in de Lodewijk van Deyssel buurt al jaren aan mee met als resultaat dat huurders tijdig hulp organiseert de stichting VoorUit elke dinsdag een In toenemende mate zijn de corporaties ook weer krijgen bij huurschuld en het aantal ontruimingen als sport- en spelmiddag. betrokken bij de leefbaarheid in de wijken. Onze grootste gevolg van huurschuld, nu stabiel laag blijft. Dat is wat we aandacht gaat uit naar de stadsdelen Nieuw-West, Noord willen: huisvesten, niet ontruimen. en Zuidoost waar veel corporatiewoningen staan en we de afgelopen jaren minder konden investeren. Nu is het tij En om dat huisvesten steeds beter te doen, gaan we in gelukkig gekeerd. Als illustratie van de huidige uitdagingen 2019 méér nieuwe betaalbare huurwoningen bouwen en voor de corporaties in deze wijken hebben we de méér doorstroming bevorderen in de sociale huur zodat journalisten van magazine Nul20 gevraagd een reportage woningen beschikbaar komen voor onze doelgroep. te maken over de wijk Slotermeer in Nieuw-West. Deze We willen de woonruimteverdeling beter maken, zodat verscheen eind juni in Nul20 en staat ook integraal in het mensen met een dringende woonbehoefte meer kans katern van dit jaarbericht. Tien jaar later dan gedacht gaan maken. En last but nog least: meer en slimmere controle in Slotermeer de noodzakelijke vernieuwingen nu echt van op onderhuur, want dat gebeurt helaas nog veel te veel. start. En daarbij gaat het zeker niet alleen om nieuwbouw Een te groot percentage van onze woningen wordt niet en renovatie van woningen. Zeker zo belangrijk is de rechtmatig bewoond en dat is niet eerlijk tegenover de sociaal-economische steun die veel bewoners nodig mensen die al jaren op de wachtlijst staan en afhankelijk hebben. Corporaties hebben daar geen primaire zijn van sociale huur. verantwoordelijkheid voor, maar ontwikkelen wel samen met partners zoals VoorUit, Cascoland en Frascati theater 2019 is ook het jaar waarin we met de gemeente en de allerhande projecten. Die hebben als doel steun te bieden nieuwe Federatie van Amsterdamse Huurderskoepels, bij ontwikkeling van mensen en bij ontmoeting in de buurt. nieuwe samenwerkingsafspraken maken voor de Dat levert een breed en creatief scala van activiteiten op. komende vier jaar. Ik zie vol vertrouwen uit naar de Lees het in dit Jaarbericht! onderhandelingen die na de zomervakantie starten. Egbert de Vries, Directeur AFWC 4 Jaarbericht 2019 • naar de inhoudsopgave • • naar de inhoudsopgave • Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties 5 1 Actuele ontwikkelingen in de Amsterdamse bevolking en woningvoorraad Trek naar de stad en populariteit Vanaf de jaren zestig tot midden jaren tachtig van de Het binnenlands migratiesaldo is juist negatief, mede FIGUUR 2 vorige eeuw nam de bevolking van Amsterdam sterk door de verhuizing van Amsterdammers naar andere Amsterdam: Woningvoorraad naar eigendom Amsterdam is ongekend populair. De laatste 10 jaren af door de trek van gezinnen naar randgemeenten en gemeenten in de metropoolregio. Meer dan 40.000 groeide de stad met gemiddeld 10.000 inwoners per groeikernen als Purmerend, Almere en Hoofddorp. personen verlieten de stad. Dat aantal ligt zelfs hoger 70% jaar. Het inwonertal op 1 januari 2019 bedroeg bijna Daarna groeide de stad weer, mede als gevolg van het dan in het piekjaar van de suburbanisatie (1973). 863.000, zo’n 9.000 meer dan in 2017. Het hoogste ‘compacte stad-beleid’ om meer woningen in de stad Omdat in 2019 ook ruim 30.000 mensen vanuit de 60 aantal inwoners van de hoofdstad ooit was 872.000 te bouwen. In de laatste jaren komt de groei van de rest van Nederland naar Amsterdam verhuisden, tegen in 1959. In het jaar 2019 zal Amsterdam dat aantal stad vooral voort uit het buitenlands migratiesaldo. zo’n 20.000 in 1973, is het negatieve binnenlandse 50 evenaren. De dienst Onderzoek, Informatie en In 2018 vestigden meer dan 40.000 personen zich migratiesaldo wel minder groot dan destijds. Daarnaast Statistiek van de gemeente Amsterdam voorspelt in vanuit het buitenland in Amsterdam. Dit zijn meer is er nog een geboorteoverschot in Amsterdam. We zien 40 haar bevolkingsprognose een verdere toename naar mensen dan ooit tevoren. Het record van 2017 is in daarmee nu tegelijkertijd suburbanisatie en groei van de 1.063.000 inwoners in 2040 (23 procent groei). 2018 gesneuveld. stad, dit leidt tot een ongekende dynamiek van mensen 30 die komen en gaan. Figuur 1 20 Ontwikkeling van de woningvoorraad naar eigendom 10 FIGUUR 1 Figuur2 De verandering van de Amsterdamse bevolkingsomvang naar oorzaak (1970-2018) Amsterdam was tot de jaren tachtig van de vorige 0 % eeuw een stad van particuliere huurwoningen. In 1983 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13 15 17 30.000 1983 bestond bijvoorbeeld nog 52 procent van de voorraad uit particuliere huurwoningen, 42 procent Woningcorporaties Particuliere huur Koop uit corporatiewoningen en maar 6 procent uit Bron: OIS Amsterdam en WiA 20.000 koopwoningen. In de jaren tachtig werden in het kader van de stadsvernieuwing veel particuliere huurwoningen aangekocht door de corporaties. Verder bestond bijna aandeel corporatiewoningen nam ondertussen af met 10.000 100 procent van de nieuwbouw uit sociale huur. 15 procentpunten van 58 procent in 1995 naar 43 procent in 2017. Het percentage particuliere huurwoningen Het corporatiebezit groeide daardoor snel ten koste van daalde van 52 procent in 1983 naar 22 procent in 2013. 0 de particuliere huursector. In 1987 was de sociale sector Sindsdien zien we weer een groei van de particuliere voor het eerst groter dan de particuliere huursector en in huursector naar zo’n 24 procent in 2015 en 2017. Dat komt 1995 werd het grootste aandeel bereikt met 58 procent mede door de bouw van vrije sector huurwoningen en -10.000 corporatiewoningen. De particuliere huursector was toen studentenwoningen. nog 30 procent van de voorraad. Veranderingen in corporatiebezit -20.000 Vanaf 1995 begon een andere transformatie, waarbij 1999 - 2019 zowel de sociale huursector als de particuliere huursector Figuur3 afnam en de koopsector groeide. Dit werd door alle De differentiatie van de woningvoorraad in de afgelopen -30.000 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 partijen ondersteund en was een antwoord op de decennia kunnen we aflezen aan de veranderingen in inkomensstijging en de sterke afname van de groep het corporatiebezit zelf. In 1999 waren in Amsterdam mensen met lagere inkomens in die periode. Het aandeel 15 woningcorporaties actief, met 207.000 woningen en Geboorteoverschot Saldo binnenlandse migratie Saldo buitenlandse migratie Administratieve correctie Toe- en afname koopwoningen