Jaargang 184 nummer 6 - 2015 MILITAIRE SPECTATOR De ontwikkeling van gemechaniseerde capaciteiten n De toekomst van de luchtmacht n Nederlandse Syriëgangers De Militaire Spectator vanaf nu ook digitaal www.militairespectator.nl MEDEDELING De Militaire Spectator digitaal De Militaire Spectator verschijnt ook digitaal met een eigen website. De site www.militairespectator.nl zal uiteindelijk een portal voor de krijgswetenschappen worden. Op de site worden de artikelen, editoria- len en columns gemakkelijk toeganke- lijk gepresenteerd. Ook bevat de site pdf-versies van artikelen uit het ge- drukte blad en een digitaal archief van eerder uitgegeven nummers. Leden van de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap blij- ven iedere maand een gedrukte versie van de Militaire Spectator ontvangen. Medewerkers van Defensie die de Militaire Spectator tot nu toe vanwege hun rang of schaal ontvingen krijgen geen gedrukt exemplaar meer. Zij kunnen zich op de site aanmelden voor de nieuwsbrief en zo op de hoogte blijven van het uitkomen van nieuwe nummers. De hoofdredacteur De Militaire Spectator is sinds 1832 het militair- wetenschappelijk tijdschrift voor en over de Nederlandse krijgsmacht. Het maakt relevante kennis, wetenschappelijke inzichten, ontwikkelingen en praktijkervaringen toe- gankelijk en slaat zo een brug tussen theorie en praktijk. De Militaire Spectator stimuleert de gedachte- vorming over onderwerpen die de krijgsmacht raken en draagt zodoende bij aan de ontwikkeling van de krijgswetenschap in de breedste zin van het woord. Op deze wijze geeft het tijdschrift inhoud aan zijn missie: het bijdragen aan de professio- nalisering van het defensie personeel en het ver- hogen van het kennisniveau van overige geïnteresseerden. Daarmee bevordert de Militaire Spectator ook de dialoog tussen krijgsmacht, wetenschap en samenleving. Jaargang 184 nummer 6 – 2015 MILITAIRE UITGAVE Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap SPECTATOR www.kvbk.nl [email protected] www.facebook.com/kvbknederland twitter: @kvbk1 Secretaris en ledenadministratie Majoor Daan Storm van Leeuwen [email protected] Nederlandse Defensieacademie (NLDA) Sectie MOW 260 De ontwikkeling van gemechaniseerde capaciteiten Ledenadministratie KVBK P.M. van der Touw en N.U. Stam Postbus 90002, 4800 PA Breda [email protected] Gezien de dreigingen van de afgelopen tijd lijkt het er op dat gemechaniseerde eenheden, die slagkracht en escalatiedominantie aan REDACTIE luitenant-generaal b.d. ir. R.G. Tieskens operaties kunnen toevoegen, in de toekomst meer dan nodig zullen zijn. (hoofdredacteur) kapitein ter zee P. van den Berg luitenant-kolonel Marns drs. G.F. Booij EMSD 274 De toekomst van de luchtmacht kolonel drs. A.J.H. Bouwmeester J.C. Klinkenberg en M.B. Willigenburg drs. P. Donker Om in een tijd van steeds snellere technologische ontwikkelingen een brigade-generaal prof. dr. mr. P.A.L. Ducheine dr. J. Duel effectieve en relevante organisatie te blijven gaat het Commando cdre KLu b.d. F. Groen Luchtstrijdkrachten vooral investeren in sociale innovatie. kolonel ir. M.P. Groeneveld drs. P.H. Kamphuis luitenant-kolonel KMar drs. ing. D.J. Muijskens 285 Achtergrond, aard en dreiging van de Nederlandse kolonel KLu D.J. Traas MSc Syriëgang kapitein ter zee mr. N.A. Woudstra R.B. de Vries BUREAUREDACTIE Vanaf eind 2012 zijn steeds meer Nederlandse jihadisten naar Syrië gegaan mw. drs. A. Kool dr. F.J.C.M. van Nijnatten om daar deel te nemen aan de gewapende strijd, een ontwikkeling die de NIMH dreiging tegen Nederlandse (militaire) belangen in het binnen- en Postbus 90701 buitenland heeft verhoogd. 2509 LS Den Haag T 070 - 316 51 20 of 070 - 316 51 95 E [email protected] www.militairespectator.nl De Militaire Spectator is aangesloten bij de European Military Press Association LIDMAATSCHAP binnenland 2 25,00 studenten 2 17,50 buitenland 2 30,00 OPMAAK EN DRUK Drukkerij Ten Brink ISSN 0026-3869 Nadruk verboden Coverfoto: Een Nederlandse CV90 tijdens En verder: een oefening, 2013 Foto AVDD, F. Meester Editoriaal 258 Andere ogen 297 Foto achteromslag: Een CV90 in Hongarije tijdens de oefening Gastcolumns 298 Varpalota Challenge, 2014 Tegenwicht 302 Foto MCD, D. de Vaal Boeken en signaleringen 304 257 EDITORIAAL Het defensiebudget: minder meer a meer dan twintig jaar van bezuinigingen drie tot vijf miljard. ‘De slagkracht van Nkomt naar alle waarschijnlijkheid structu- Defensie moet omhoog, en snel’, aldus de reel meer geld beschikbaar voor Defensie. vicevoorzitter van de AIV, professor Alfred van Hoeveel er bij zal komen, is nog niet te zeggen. Staden. De tijd is dan ook rijp voor een Daarvoor moet eerst komend najaar de begro- aanzienlijke ophoging van het toch wel zeer ting worden vastgesteld. Inmiddels weten de krappe defensiebudget. Binnen Defensie media te melden dat de regeringscoalitie voor overheerst dan ook een gevoel van nu of nooit. volgend jaar zo’n 250 miljoen euro wil vrijma- ken. Dit bedrag moet de jaren daarna oplopen De minister van Defensie, Jeanine Hennis- naar structureel 375 miljoen. Zo op het eerste Plasschaert, heeft zich tot nu toe niet laten gezicht een prachtig resultaat en dat na jaren verleiden tot het noemen van bedragen. Juist van bezuinigingen. Desondanks is onder het om teleurstelling te voorkomen. Wel heeft zij personeel een zekere mate van teleurstelling te het pleidooi van de AIV inmiddels bestempeld proeven. Is dat wel terecht? Want er komt tot een illusie. Volgens haar valt een dergelijk immers geld bij? bedrag politiek gesproken niet vrij te spelen. Er zijn namelijk veel andere en ook dringende Zoals als altijd komt de teleurstelling voort uit kwesties die spelen binnen het kabinet. Het de gewekte verwachting. Ook in dit geval. Dit huishoudboekje van de staat is weliswaar op is namelijk niet die substantiële verhoging van orde, maar nog steeds kwetsbaar. En ondertus- het defensiebudget waar het defensiepersoneel sen slaat het reduceren van de aardgaswinning op had gehoopt. Het was natuurlijk een mooie een gat in de inkomsten. Naar alle waarschijn- gedachte om te verwachten dat alle bezuini- lijkheid zal Defensie het met de bovenstaande gingen in één keer zouden worden terugge- bedragen moeten doen. draaid. De nood binnen Defensie is immers Natuurlijk heeft de minister gelijk als ze zegt dat hoog. De rek is er uit. Het piept en kraakt, niet Defensie zich niet moet vastpinnen op een alleen door de veelheid van missies van de bedrag en dat het veel belangrijker is dat de laatste jaren, maar ook door vele reorganisa- politiek de komende jaren ‘koersvast blijft met ties en bureaucratische procedures. Dit is ook een meerjarig perspectief’. Maar nu wordt het onderkend in het publieke debat. Inmiddels is waarschijnlijk veel ‘minder meer’ dan gedacht of er, na jaren van bezuinigingen, een breed gehoopt. De bedragen die nu worden genoemd draagvlak ontstaan voor een verhoging van het zullen niet die nieuwe impuls geven aan de defensiebudget. Hoe anders was het de afgelo- krijgsmacht waar Defensie behoefte aan heeft. pen twintig jaar. Maar nu lijkt het zelfs bon ton om hiervoor te pleiten. Sterker nog, een groep De internationale veiligheidssituatie laat zich oud-ministers van Defensie en Buitenlandse namelijk niet sturen door ons huishoudboekje. Zaken pleit voor een verhoging met minstens De wereld is er niet stabieler op geworden. anderhalf miljard euro. De Adviesraad Inter- Nederland staat voor een grote uitdaging om nationale Veiligheid (AIV) overtreft dit en het hoofd te bieden aan diverse en uiteen- adviseert het defensiebudget te verhogen met lopende dreigingen. Dreigingen die zich zowel 258 MILITAIRE SPECTATOR JAARGANG 184 NUMMER 6 – 2015 Het defensiebudget: minder meer in het hoge als het lage deel van het gewelds- helikopters en beter inzetbare gevechtsvlieg- spectrum afspelen. Hoe de toekomst zich zal tuigen komen. Ook de regeringscoalitie lijkt gaan ontwikkelen is moeilijk in te schatten. zich te concentreren op verbetering van het Wel is zeker dat Defensie moet kunnen defensiematerieel. Zij laat doorschemeren dat omgaan met onzekerheid. Hiervoor is het het extra geld besteed moet worden aan het noodzakelijk dat zij voorbereid blijft op een op peil brengen en houden van munitievoor- scala aan inzetmogelijkheden, in alle fasen raden en verbetering van de inzetbaarheid van van een conflict en zo nodig op grote afstand de wapensystemen. De cruciale vraag is echter van onze landsgrenzen. Nederland heeft dan wat het extra budget betekent voor het ook behoefte aan een krijgsmacht die kan defensiepersoneel. Is defensie bereid om te omgaan met diffuse dreigingen en risico’s. kiezen voor haar belangrijkste strategische Dit kan alleen als zij naast hoogwaardige en wapen, het personeel? Het personeel heeft multifunctionele capaciteiten ook beschikt immers de kennis en ervaring, zorgt voor de over goed opgeleide, gemotiveerde en inzet en houdt het schip op koers. getrainde militairen. De afweging tussen investeren in extra De afgelopen weken hebben de Operationele materiële middelen en/of het personeel is niet Commando’s de wensenlijsten uit de brandkast eenvoudig. Denken in wapensystemen is gehaald, ambitieuze plannen die gebaseerd concreet en gemakkelijk inzichtelijk te zijn op militaire logica en grondige analyses. maken. Zonder geschikt personeel heb je Plannen die in het ideale geval onverkort echter niet zo veel aan mooie nieuwe materia- doorgevoerd zouden moeten worden. Helaas len. Defensie zal de komende maanden belang- kunnen we nu al met zekerheid zeggen dat de rijke keuzes