Rêjûe _eòaûe, \òfäò Ze`eê _âKûgòZ @ûce Rúa^ @ûCe cûUòeþ K[û Rêjûe iêeZû Rêjûe ^ê@ûñLûA _eaþ - 2015 Zû. 27 ùiù_Ö´e 2015 e _aòZâ @aieùe JUHAR PARIVAR DELHI (REGD.) Website : www.juhar.org Email : [email protected] icþKe fûMò _ù\.... @G^þ Kùji^þ iùb Kò icò@û aùX a_ê\ûeþ @ûG û icò@û Keþ ùfjñUûùf iaê a\fò RûGiò, iêLû ùLWû cûUòùe aò MQþ_Zeþ Qù^ùK @ûñKeò @ûGiò û jeûbeû ùjARûGiò cûñ cûUòeþ _^ZþKû^ò û VòKþ ùi«û ùafþKûfþ CfùUA @ûGiò @ûce cûUòeþ _eêjûñ _eaþ ^ê@ûñLûA û c^ bòZùe ~ûjû bò Ne Keò[ûC, Rúa^eþ PfûaûUþ ù~ZþKò bò iõKeò RûC, A _eaþUû @ûiòMùf, iùj jûZòe a_êñ beòRûGiò ù\ùjñ, MêõPûcêiûe e_þUû ùfùL^þ Pjfþ ^e]ô RûGiò c^þ bòZùe û iùb @ñUû bòWò Keò Vò@û ùji^þ AZûe CùRûMþ @ûeþ iRþaûRþ[ô û ùKùbñ Cñ ^ûAñ Keaûeþ cêjêñ bò G«û bûi^þ VêKþiò ùR @fiò@û, RûwfLô@û iùbRûKeþ GKûiõùM Vêfþ û cûñ cûUòeþ Vû^ê \êùe ejòKeò bò Zûeþ eõM @ûeþ Xwùe icKê ùcUþ Keaûeþ fûMò @ûe¸ ùjiò iRþaûRþ û jeþGKþ Kûcþ ùK^þZû eê_þ ù^aû, cûñ _ìRû]Rû ^êñ, Lû^û_ò^û, Mû^û aûRþ^û, ùWMû ^Pû ùKjñiò K[û[ô C^û ^ûAñ jC A K[ûùK aòPûeþ KeòKeò ùcûaûAfþ e Meùc Kû^þ_Uò cûù^ S^þKò RûC[ôiò û Neþ, aûjûeþ @ûeþ @`òiþ iaê MêùU ùjARûGiò û c^þ bòZùe A iaê MjKò ùK iaê\òù^ iêeþZû eLaûeþ fG[ô @ûce iûcûRòK @ûeþ iûõÄéZòK Pf^òeþ MêùU `e\þ ‘Rêjûe iêeZû’ icKe GKþ RêUþZûe MêùU _ecû^þ @ûG û @ûgû KeêQêñ AZûe @Vû @ûcKê iaê\ò^ ùcUþ Keò eLô[ôaû û icKê ^ê@ûñLûAeþ Rêjûe !! aûiêù\a Zâò_ûVò (eòfê) Rêjûe _eòaûe, \òfäò A^ _âKûgòZþ iaê ùfLû ùfLK cû^ueþ ^Re cZ @ûG û ‘Rêjûe iêeZû’ Aiaêe _âKûg^e MêùU cû]ýc cûZâ û ùfLûcû^ue aòhd aÉê ùe KòQò ZéUò fûMò ‘Rêjûe iêeZû’ \ûdú ^êùj û Message Prime Minister CONTENT [ôeþ UòùK fûMò jf]e ^ûM 9 cê^êh @ûC Pùe aé¦ûa^ iûjê 11 @ûNe \ò^þ ù`eþ @ûGZû Kûñ `òeò... iéR^ú cògâ-Zâò_ûVú 12 ^eþ]û _â\ýêcÜ Kêcûe iûjê 13 @ûce Mûñeþ ^ê@ûñLûA iì~ð Kêcûe cògâ 14 Pûhú iêaûi aògßûk 15 KûjóMùf ùi “ùfûKþ” WKÖe \ßûeòKû^û[ ^ûdK 16 ùZfþcûfòiþ gâú @Uk aòjûeú _Šû 21 ùKûifò e @û\ò Kaò ‘RêM \ûi’ iûùKZ iòâbêiY 25 @ûNe eõM ei - jêùcûaCfú... aâjàû^¦ a^ùQûe 27 Mwû]e Iñ _âKûg eûCZ 30 ùf[ûZê^þ @Kée bûeZ iûMe 32 bûeZeþ Êûcú \dûiûMe _ùUfþ 34 eûcûdY’e K[û^ò ^ì bf bf C_ù\g cûù^ iêKû« iûjê 35 _½òc IWÿògûe ùfûKiûjòZý : GK \éÁò_ûZ @]ýû_K _êeêùhûc cògâ 42 i´f_êeú ^éZýe C_ôò I Gjûe aòKûg]ûeû ùcûjòZþ Kêcûe ÊûAñ 53 iêa‰ð_êee eûcûdYú M¬_û : Zûiþ ùLke _âûPú^ _eµeû W. i\û^¦ @MâIßûf,Wò.fòUþ 57 Cultural Rennaissance in Western Odisha Dr Bhabani Dikshit 60 Rangabati in Remix: Kedar Mishra 65 Slaughtering a Song for Unfair Feast Vira Surendra Sai Bijnan Sutar 68 The Great Festival of Western Odisha: Nuakhai Bandana Meher 71 “Ganda Baja” - Chaudhuri Bibhar 73 An important Element of Folk Culture Juhar JNU Nuakhai Bhetghat: Sarbeswar Padhan 75 Beyond a Journey of Festival Juhar Surta NUAKHAI PARAV 2015 9 [ôeþ UòùK fûMò ùfûK-KaòeZÜ jf]e ^ûM _eaZþ cûù^ @ûKûiþ_Zò ùi@ûWþùK R@ ]ûweò ùRùZ ^G\þ aù§A A¦âûaZò ùeRò@û @Q^þ ùKZ^ò ùKùZ KUþKUCùQ Sûeþ ùi^ ùja fcþPUê iûMeþ aûMòeþ _ûG^þ _êeòùQ _ûPfû _Zeþ ^ùa aeieþ ù\LþaûùK bdûuûeþ ûû 1 aêXòeþ ^CQ `Uê ûû 5 \iþeû QêUòùK KùfRþ _òùf Sù^ _Pþeûfû aêXòcû Kj a^þbêRò Keò ùi^òùK Mùf A aùdùiñ Kûcþ KeêQ Rj aêfêQ^þ @ù^aù^ jûWþbwû _eòiâc fùeû[ùeû aêXòMêùU ù\Lò @ûiþeòRþ fûMêùQ @ûcþKêñ ùMUò _òùU _eaZþ Ke_ù^ ûû 2 Mj\êùQ NcþNcþ ûû 6 fùPû KùPû ùjAMfû^ Qûfþ aêXòaùf aê@û iê^Z UòùK aòUþKfû \òjêñ ^ò[þùe Sûfþ SñKò RC[ôfó ùcûe \ò^þùK aGi @iò Kò ^ùa MCñZò@û SòA aj `Uê CV `Uê CV afò PZeò ^ûMeò Mê^cZò cêAñ Rcû ùjAMùf iùb ûû 3 ù\L^þ iê¦eò Rj ûû 7 CVûùf ùR^þZû ùKceû ]eò Nùe [ôfû ]^þ @Pûf Pûf aêXòeòiû KWþKùWA Keò iùj GKWe cûf-aûjûfþ eALòG aûNþ]ùe @ûñUþ MêWû cêMþaòeþjò ùcûe `Uê ù^a _û_ò MûWþiêG Mê^þRò cWò@û Kêù\û cêMþ`fò (cêAñZceþ) @ûAeþ icû^ _ùe ûû 4 Neþ RûC[ôfû beò ûû 8 Juhar Surta 10 NUAKHAI PARAV 2015 ùK^þiòUû ùKùbñ ^òjA C^û cêAñ @ûUþKeò iKfLûA \òùjñ _ò§ò[ôfó PûñùNâ iê^û @ûùMñ^ûA Kòùj _ùQ bò ^ûA iêùLñ bêùMñ [ôfò ejò cùZ ^ûA ù^fû Rcþ KêVò@û MêZòKñê aeMê [ôfó^ [ôeUòùK Keþ fûMò A aGùiñ iûjûKûùe^þùU jA ûû 9 KeêùQ Kaûe Kûcþ ûû 11 MCñZò@û ùcûe cê^êiþ [ôfû icò@ûeþ afêñ ^ûA^ afþ Rê@û^ Rê@û^þ \êAUû _òfû iMWeþ WñWû C_eþ Zfþ (ùjùf) ùK^þ R^ceþ _û_þ (\òù^) eRûbò WûñWþ bLûeò A¦âûaZò aù§A[ôñ aê@û [ôeþ UòùK fûMò ]ôeû MCñZòG^þ aêWòceò iùb iû`þ ûû 10 ùMUò_òùU c^þcûeò ûû 12 ùNñiþ, aeMWþ V Juhar Surta NUAKHAI PARAV 2015 11 cê^êh @ûC Pùe aé¦ûa^ iûjê Wwe Zfe ùgùcf Sûùeñ \êA \ò^ ejó LûWû C_ûùiñ MêWû aû§ò[ôùf _YKû iûùe _YùK^ \òù^ Peûe @ûùiñ bûa _òeZò [ôñ RWò \êjò ùW^û ù\fû aûjò iêA^ @ûKûùgñ KòPòe còPòe NûG ^ûAñ QWûQWò Kùjfû ZùcùMû Qê@û ù\Lê[ôa Rf\ò `òecò cêAñ \òù^ aòùZ QêùU bûae ]ûeû \Gae ùLf Rû^òùQ KòG _YùK^ aêjò _ûefû Meû ùjA \ò^ê PûGe \ò^e cêùjñ MêWû ^ \êAUû \òù^ @ûKûg _ûZûf MêùU _YKûe c^ CiùZñ @û^ù^ A¦e P¦e ^ûAñ cûù^ cNû jûeò~òaû cêif ]ûe Kfò@û aû\fñê QêùU CiùcA ù\fû MêWû ^ aiò _YùK^ aê_eò cjû aòKùfñ _YùK^ ^ûAñ jfó fjñiò fêKfû Zeie aeWû Zùfñ Meû`êUò ùjùf Qê@û Zò^\ò^ Mfû aòZò _YùK^ ùjfû ]ûweò cû, _YKû aêfûfû aê@û Peû LêRû QûWò, Lûfò jûZ ]eò cêjûñfû MêWûe KêZò CiùZñ CWùf \êjò _eû^ò bûafû Kùjcò KûYû ZûjûKêñ Qê@û \êjòUûe c^ùK Rû^ò @ûñLf e ]ûe SeêùQ @ûLêñ Kûjó ùK^ê LêRò ^êeò _YKûe _ûjû ]eò K@ñf K@ñf Peû @û^òKeò Qê@û cêùjñ ù\ùf beò Kùjfû cùZ ùMû aògûi Ke ^êùjùi cêAñ \êPûeò G«û MWfû \ò^ ùKùZUû CVûfû _YKû ùW^û ùK ]eò @Pû^K AUû ùjfû KûGñUû ZêAñ Mê^cZò ùcûe iê^ûMêeò iõR ùaf aêùWñ \òù^ gê^ K[û ùcûe [ùe NWNWò cûeó Seò aehû ^ûAñ [ùc NùW Qù^ @aògûi Lûfò cê^òh Kei^ @ûùc @ûCñ _ùe Pùe! Juhar Surta 12 NUAKHAI PARAV 2015 @ûNe \ò^þ ù`eþ @ûGZû Kûñ `òeò... iéR^ú cògâ-Zâò_ûVú Mûñ ùK Mùfaò Mûñ còZû^þ ^ûAñ^ @ûeê KòQò Rò^è ù_ _ò§û, PùfA ÄêUò ûû ijeeþ _ûG^þ PXòMfû^ iaê ùjfû^ _êQò, @ûùNû \ògê[ôfû Mûñ bêRò bûZþ ^ûPMòZ @ûeê ^ûUþ @ûùNûiò^û [ôfû jûùZ af Neeþ \\û aaûeþ VûVþ, jiò ùLfê[ôfû ùlùZ `ifþ Mûñ c¦òe @ûeþ bûMaZþ KêVò [ô iõR iKûùf @ûRò Mfû^ `iþKò, MeRê [ôfû Mò^ò cêeê\êw, N iõLe Zûùf 2Uuò@û ieKûeò@û PûCfþ iûõùM ùKùZ Kòð^þ, bR^, WŠ^ûP @ûCeþ _ûfû cêXò aò Mfû^ ùfiþKò ûû Kûjó _ûAa @ûRòe \òù^ fûùM iaê Lêfû-Lêfû ûû Kûjó _ûGa Mûñ \ê@ûùe bì@ûiò^ò@ûñ ùiûe_Wiò Lfû ]û^cWû[ô iõR-bìRòùU ùjZû iò¦êe UòKû, KRf cLû iêLûbûZ iûõùK Mecþ Mecþ KêKêWû Sêfeþ K[û CX^û ùUKû, cêjêñ cfKû Sêeò cea, aûeòeþ @ûcþ aêùeA, aûi^û ùZf, MReû cûf aêùeû ùaUû @ûeê P^û PêùeA, Kfû còiþcòiþ i_êeþ ùa^ò, cêùW Lôeþ_ò^ò ^ê^þ còeþPû PùUûPùUû c^þ fêbû^ò, PûLô Pûjû^ò Leûùe cjêñUû ~ûGiò SêùeA, MêWeþ _Gñeò, _Zeò cûfò Mûñ cSû\ûùŠ, LùKû KaûWò, iòùfûfûA i´f_êeú K_þUû gûXò ùiûeþ _WòMùf c^þceò ~ûGiò cêùW [ûA Zûe _Lûf Kõiû icò@ûñ A iaêùK ù`eþ NûG @û^Zû Kûñ `òùeA ûû Pûfò ~ûC[ôùa ùLZeþ @ûWò ûû ùjZê Kùf KûGñ @ûMe K[û cMþgòeeþ Mêeþaûùe gêùb jêfjêfò @ûLñôe _ûG^þ KjêùQ K[û @Uû PûCfeþ _òVû PKþfò RõRûf Uû @ûRò ùaWò ùfùL^þ Z @eê@û bûùZ, @û´òf ùf[û iaê `êeiZþ ùK ù^fû^ PêùeA û \ò^þiûeû fù´ _êeû^þ K[û iùZ A icò@û @ûNe \ò^þ ùK @ûeþ KûAùQ, iaêZ @ûRò Mfû^ fêKò, ù`eþ ù\Zû Kûñ `òùeA ûû ijeò@û _ûG^þ fûMòMfû^, ~ûjûùK ù\L ^ì@û \òfäò V Juhar Surta NUAKHAI PARAV 2015 13 ^eþ]û _â\ýêcÜ Kêcûe iûjê MêùU icò@û [ô SêñùUA _WòùQñ ùKùZùaùf Z hêjf iê@ûwe gaeþ ùfùL^þ @ûñVêMñVò `ûUò ùSûfùLûfþ ùjAùQ eKþùZ Xêfe ZûùfZûùf Kò¦eò ^ûPfû c^þ iòSò ~ûAùQñ Leûe ZûZò [ô Z ‘NêaêKêWê Pûwþ Pûwþ, _Giû UûùK _Zùe bûw’ ùKùZùaùf ùiñùKùeA ~ûAùQñ gúZe cûùW, MûAMûA, aõKû aûCg[ô ùMûWþ QòwùfA @ûeþ ùKùZùaùf a^ûfj cûWò MêUû Mûñ Lêfò[ê AcêWê ùicêWþ ùK Mê¦ùfA ùjAùQñ cSûWûñùW û ^e]ô ~ûA[ôfû Rúa^þ û ùcû’e \\ûbûA, iûwþ ieiûeþ ùcûj _jñZò@û ZeûùfùL^þ cKWû Rûf ùfùL^þ ùQKòùQ aûUþ i_^þùU C\ò[ôfû @ûKûùg ùcû’e iùw ^e]ôfû ùfûKcûù^ ù\a\ûeê MQ còZû^þ KuWû ùfùL^þ ùPù_A ]eòQ^þ ùcûe ùMûWþ û @ûKûgcêjûñ f´ò ~ûC[ôfò cêAñ ZêfòKeò MõùVA ]ecò @cQò Kù^ ùcûe QûùUQûùU ù~ùZ~ûKe CñPû @ûgþ, Zûe CZûeê ùcûe @ûGùZ fUû aûMòe Mêùejò ùjAQ^þ \òùj ùcû’e i_^þ, ùcû’e Rúa^þ û cêAñ Q¦ùfA ùjAùQñ, aòUþùfA ùjAùQñ NûGNûG Kû aûMòeþ `êWò ùjAQ^þ c^ùK @ûGZþ KeaûeUû, ùcûe _ûù\ K@ñfò@û \êaþNûiþ û c^þ PòZeûfû i_^þùK jûifþ KeaûeUû ùjùf aò ùcû’e A ^e]ûe @« ^ûAñ, GùW ijR K[ûùU ^òùjùi û KûGñù~ aGùf c^þ ceò ^ûAñ ~ûA c^þ CWòùQ, cêAñ ^e]ôùQñ û i_^þ ieò ^ûAñ ~ûA ûû eûcRú ^Me, iêa‰ ð_êe V Juhar Surta 14 NUAKHAI PARAV 2015 @ûce Mûñeþ ^ê@ûñLûA iì~ð Kêcûe cògâ @ûce Mûñeþ ^ê@ûLûA _eaþ Zòjûeþ bòZùe eRû cMþcMû ùZfþ aûi^û QêUþiò @ûceþ Mûñ ~ûKeþ ûû MêùU MêùU Keò iaê gê^þùf fûMaû cRû ûû cê^êh _òùf ùLùZ Lùf Mêeiþ _ûG^þ Keò û A _eaþ Vû^ê _eaþ ^ûAñ^ iûeû CWògû Vûù^ û Lêiò cù^ NeùK `òei^þ ^ê@ûñ ]û^þ ùKŠû ]eò ûû ]û^Pûh Keò ù_Uþ _êhò ù^i^ aWbûMþ ùfûKþcûù^ ûû ù\ ù\aþZû Mêjûf Nùe _êRû aò]ô iûeò û aù^ \ò^êñ iRaûRþ ùji^ Zòjûeþ cû^cêñ afò û ùMû cûZûùK eûlú aû§i^þ ùiUû ZûKeþ gòeú ûû ^ògû^ ]eò ùWweû _òUþiò ùaùjeû Mfò Mfò ûû Neþ^ú eû^ú ^ì@ûñ ]û^ùK MêŠ Keiò KêUò û \ò^þUû Gùb ]û~ðý ùjAùQ bêù\û CRf _ùl û ^ì@ûñ Zò@ûeþiò AfûPò fawþ K\fú ^Wò@û aûUò ûû _cú Zò[ôù^ Czaþ c^ûi^þ @ûceþ Mûñ fêùK ûû eKc eKcþ Zê^ ZeKûeú ùKùZ Kùjcó cêAñ û fûMþ jC Kò KeRþ jC Meúa \êüLú iùb û cûñ-ajê cògò fûMò_ûUò Keò Zò@ûeò Kei^þ bûA ûû ]û^-PûCfþ Uuû-_Aiû RêUûi^þ iZþbûùa ûû Neeþ iùb bûA \ûA Keò MêùU Vûù^ aiò û Ne \ê@ûe @ûeþ WûõWþ _ò‹û Zêfiú PCeû KêVò û ^ê@ûñPeû UòùK Neeþ cêLô@û icKê aùXA ù\iò ûû fò_ò _êQò Keò Zòe^þZûRþ ùKùW WCfþ fûMiò ûû ù\aþZû iêceò ^ê@ûñ LûGi^þ aWû MjMj ùjA û KûVþ _Zeþ Lfò \^û jûUþ aRûe aûjò û c^þ ieûùM LûA aAi^þ GKþVû^ò@û ùjA ûû ZòjûeUûùK aWû jeùi iùb cû^i^þ bûA ûû Lô@û_ò@û iaê iefû _ùe Rêjûe ùabûe _ûfò û Zòjûeþ _Waûeþ @ûNeþ \ò^ê iùb WKûjKû ùjA û MêWò M¸òeûùK f´ò ~ûGi^þ R^û^þ Kòð^ ùcfò ûû iû^þ iêR^þ Mûñ cSòùe bûaþ aòPûeþ ùji^þ ~ûA ûû Mûñ cSûLêfò ^ê@ûñLûA ùbUþ ùjiò C_eþ ùafû û MCñZò@û _Peûi^þ Sûueþ cû^ùK iaê iRþaûRþ K[û û iùb icKê Rêjûe ùbUþ aêXû ù\Laê Kò _òfû ûû iLûfþ _ûGùf @lZû_Zeú fûMaû ù\ ù\aþZû ûû ùXûf aûRiò, ^ògû^ aûRiò @ûCeþ aûRiò cû¦f û aùX_êeê Sûue ù\ùjeú MêWò M¸òeû ùK ~ûA û MúZ^ûùP iùb jRò~ûGi^þ cjû@û^ù¦ ùbûfþ ûû iò¦êe PùXA Mêeiþ _ûG^þ @eê@û PûCfþ ù\A ûû ùKù^Ü ù\La fûL aò¦ûZ ùKù^Ü ù\La ùLfþ û fûfþ UjUj c¦ûe`êùf ù\aZû _úVþùK iûRò û Meþeû cûW @ûeþ aûWò-NòPû^ò ùLfþi^þ ùjA ùcfþ ûû Mêjûeú Keiò iùR iùR iùb Zòjûeþ _ûfiêñ @ûRò ûû iõR ùafûùK KaûWò, ùQûeþ Kei^þ ajê Pêeú û _jñZò@û^êñ SUþ-SûUþ ùjA ùZfþ jf\ú ]eò û Mûñ \ûŠUû bûAPûeû ùe _Wiò jêfû Rêeú ûû bê@ûùi^þ cûù^ Mû]ô-_û]ôKeò `òeþi^þ SùUûKeò ûû