1 | S t r o n a 1. Wprowadzenie ................................................................................................................................ 4 2. Metodologia i harmonogram prac nad Strategią ............................................................................ 5 3. Powiązanie Strategii z dokumentami wyższego szczebla ................................................................ 7 4. Delimitacja obszaru funkcjonalnego powiatu mikołowskiego ...................................................... 15 5. Syntetyczna diagnoza obszaru funkcjonalnego ............................................................................. 29 5.1. Przestrzeń i środowisko ......................................................................................................... 29 5.1.1. Lokalizacja powiatu ....................................................................................................... 29 5.1.2. Struktura użytkowania gruntów .................................................................................... 30 5.1.3. Zasoby naturalne ........................................................................................................... 31 5.1.4. Ochrona środowiska ...................................................................................................... 33 5.1.5. Zagospodarowanie przestrzenne .................................................................................. 37 5.1.6. Obszary zdegradowane ................................................................................................. 42 5.1.7. Identyfikacja obszarów problemowych w zakresie przestrzeni i środowiska ............... 45 5.2. Sfera społeczna ...................................................................................................................... 47 5.2.1. Demografia .................................................................................................................... 47 5.2.2. Rynek pracy ................................................................................................................... 48 5.2.3. Oświata .......................................................................................................................... 51 5.2.4. Opieka zdrowotna ......................................................................................................... 53 5.2.5. Pomoc społeczna ........................................................................................................... 55 5.2.6. Uczestnictwo w kulturze ............................................................................................... 58 5.2.7. Bezpieczeństwo ............................................................................................................. 60 5.2.8. Organizacje pozarządowe .............................................................................................. 61 5.2.9. Identyfikacja obszarów problemowych ......................................................................... 61 5.3. Sfera gospodarcza ................................................................................................................. 66 5.3.1. Główni pracodawcy ....................................................................................................... 66 5.3.2. Zatrudnienie .................................................................................................................. 67 5.3.3. Kondycja i liczba podmiotów gospodarczych ................................................................ 67 5.3.4. Struktura branż gospodarczych ..................................................................................... 70 5.3.5. Rolnictwo ....................................................................................................................... 73 5.3.6. Identyfikacja obszarów problemowych ......................................................................... 78 5.4. Infrastruktura techniczna ...................................................................................................... 78 5.4.1. Komunikacja i transport ................................................................................................ 79 5.4.2. Energetyka ..................................................................................................................... 83 5.4.3. Informatyzacja ............................................................................................................... 85 2 | S t r o n a 5.4.4. Odpady komunalne ....................................................................................................... 86 5.4.5. Gospodarka wodno-ściekowa ....................................................................................... 87 5.4.6. Identyfikacja obszarów problemowych ......................................................................... 88 5.5. Infrastruktura społeczna ....................................................................................................... 90 5.5.1. Edukacja ......................................................................................................................... 90 5.5.2. Turystyka ....................................................................................................................... 91 5.5.3. Ochrona zdrowia ........................................................................................................... 92 5.5.4. Sport i rekreacja ............................................................................................................ 94 5.5.5. Opieka społeczna ........................................................................................................... 95 5.5.6. Identyfikacja obszarów problemowych ......................................................................... 96 5.6. Zarządzanie ............................................................................................................................ 96 5.6.1. Możliwości budżetowe jednostek samorządu terytorialnego ...................................... 97 5.6.2. Planowanie strategiczne .............................................................................................. 103 5.6.3. Kapitał społeczny ......................................................................................................... 107 5.6.4. Dostęp i jakość usług publicznych ............................................................................... 108 5.6.5. Zarządzanie kadrami .................................................................................................... 109 5.6.6. Identyfikacja obszarów problemowych ....................................................................... 111 6. Analiza SWOT .............................................................................................................................. 113 6.1. Czynniki analizy SWOT/TOWS ............................................................................................. 113 6.2. Wyniki analizy SWOT/TOWS ............................................................................................... 115 7. Plan operacyjny ........................................................................................................................... 118 7.1. Wizja i misja rozwoju obszaru funkcjonalnego ................................................................... 118 7.2. Polityki rozwoju obszaru funkcjonalnego ............................................................................ 119 7.3. Cele strategiczne i operacyjne wraz z kierunkami działań .................................................. 121 8. Wieloletni plan przedsięwzięć ..................................................................................................... 128 9. Główne źródła finansowania Strategii ......................................................................................... 134 10. Upowszechnienie Strategii ...................................................................................................... 135 11. System zarządzania Strategią .................................................................................................. 137 12. Monitoring i ewaluacja Strategii ............................................................................................. 140 13. Spis tabel ................................................................................................................................. 143 14. Spis rysunków .......................................................................................................................... 144 Załącznik 1. Macierz analizy SWOT/TOWS .......................................................................................... 145 3 | S t r o n a 1. Wprowadzenie Zintegrowana strategia rozwoju dla obszaru funkcjonalnego powiatu mikołowskiego wraz z przygotowaniem Planu Operacyjnego na lat 2017-2025 jest głównym rezultatem projektu pn. „J- ednolita S-trategia T-erytorialna = spójny obszar funkcjonalny powiatu mikołowskiego poprzez wzmocnienie mechanizmów efektywnej współpracy JST”, realizowanego w ramach programu „Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego” finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014. Strategia obejmuje swoim zasięgiem obszar funkcjonalny powiatu mikołowskiego (OF PM), w którego skład wchodzi 5 gmin: Mikołów, Orzesze, Ornontowice, Łaziska Górne, Wyry oraz powiat mikołowski. Podczas wieloletniej współpracy samorządów zostało zauważone, że charakteryzują