r ARCHIEF aat ~-t behoud \'1'1 d( ~l1ork in9 "'" ~.at'd\cf\appel iJk.r \o,wah'leJ1rf' \'.JI"i de Dutf'to ~n IO:It:n1-I •<'Ó ..·,Ofdt•n hti L1ndtothap\bde1ch.o\tn WrKhtllrnd~ Vm;J:t1f('911fton •JOf!)C"U~ d. ""~Ik~ .., de korot.·•rw~ twn tot tW'IIlh9 ~r op tJIO.K"(1n'oHII)I'I W'llf "-'Ofd~ V1t9~ /4 ;:\,lltrn tr fat'ottwn W()orC:ipf\ c~re-tttt \IUT~tnng \'.at1 de. .unit'~) , .Jin hnutw.Jite'1 ffl bm.UnC)l'k. f'tfbooplanfl"')W'n th h.q:rl h n Mnl.tl ~ tr.. lOik ht'l. behoud v.Jn ",., w i'luh!f"l mt9~ ttn ~ l~ng "..tn UQtP~ f'lernMten in hd LJndKhtto• .wl)tn n p4'CJt'(teft Wtdil!l WQfdfo-n ii<19""M."'\t. Ool 10lil!n ttl'l ~~ ~~pM. w.JJton~ Ut mogtl~t1~f'n \0001 fl'ft U.•lplaö~U." çao beclrJpM uh hel bofie.nqe.bf~ en de ••"'"'~ vttn non rartoUid rn;twt'\• flO)dcf wordt'n ondeno.;tn. 0.\QtnóJ.,~l n p'\ ,,.. het IJtnQitl'\ilpsbf~cld-.pl~n VOOt nNE>n qcbltcbyefl~h" proJ«tr:n V'.)Qr\fetll""n opg-:no"'"''' w.atóltvoor ," ovt'rllV mt:t d1rcc:·t be'tf~ken cn, <oncrete. UIIVIX'rl rtt)1f!IQnf'l,~n .tYII<-n wordM' opgt'l)tCid HIJt tK!tr<:h prolec'l~Jn '" d:e opcf'! '1 ebll)d M IUUM d ~ kcrnt)ll 01) d f" OOst'l!i•Jite Wo)r\d~o~M I (94"rtf'H.'broek. H1IIC90m, l •SSoe fln S..1~\l"nh,.lm), c.l (' \:WblrdiJll kovt.rmhof du11'1cn ~n VtJorhout<tolo<:rdw•1l:-d1,.11nen. he~ 4 1 "~w tf'\bt)U~yr!~bl î"IJ Klocm""thuui•Truoptnb(orQ t n he\ veoet~W'<'!d egebted t uw•n M 11 f!f! do ~oii(JtJrpl u\wn, Oe rlht• •11'!m11"1? un tOO.rdtr\1'1 11 ~ ltgt b•l d~ tl~n gtt.ll-mci"'IIJ!t.e geme.er1te11. wa"àrbtj het ~21ml'!f1\'.:41 kl119tOr!JMt'l Du•n· " " " o ll,w.tlt!-l"lo. (SOBI ah <C'6rdln.1tlepttnt op zal trc::dcm Ht:t SDI wt:t~\ op d+1. mu111t<n1 •o1n h, t otntell el'l! v"n tf",., 111terj~r~nplannlng Oe.ze! rnl )lllll!.jll:l v.v1dt<n O<'•"nu.111"1:!l fd. M11 de 114-nd "ilr't de met:•jalenplanning wordcf\ prOI'."Ctplaonu f'IQPI)t"\1Ckt De "'00fflt"ft1l"~\ v1m hl:t tAnd\C:hAJnbel ~ d,pi.J~ ~llf'f'f doot de:- g e-rn~nu~n Y'.tOtdc.-n o~ f\Ofn<" n bU dt> htult"ntng ~n hun bo\1~.t f'9'PI~'' bo •t~I«S en dOOf d:C' PrcHlnc:.r- b'i tfr l,.lltNr!tttno • .,., "<'1 nr~ol."., Zud Ho '"nd Wtu !IOSCh on SIJ)bbols ----------------------~------------------~------J_----------------------~r--_____ 1 ..., ,_____ ______________ De Duin- en Bollenstreek, Bijlage-rapport Landschapsbeleidsplan een landschap van betekenis Duin- en Bollenstreek Opgesteld door Bosch en Slabbers, tuin- en landschapsarchitecten, in opdracht van het Samenwerkingsorgaan Duin- en Bollenstreek. Lisse, 26 november 1997 Deze uitgave betrdi: een bijbge bdwrende hij lwr Landschapsbekidspbn Duin- en Bo!!t·nstrel'k. Er kunnt'!l aan dit rapport geen reelHen wor(kn ontleend. z·, \1) 1Jï Samenwt·rkingsorgaan Duin- en Bollt'JlStreek Alk rechtt'll voorbehomkn. Niets uit deze uitgaw mag worden n:rwdvoudigd t•n/ of openbaar gemaakt door middd \·an druk, förokopie, microfilm of op wdke andere wijzt' ook zonder n1orafgaande schriftdükt· toestemming van de uitgever. Voor alle kwesties inzake het n:produceren van gedeelten uit dit werk wende !llt'll zich tot bt•t Samenwerkingsorgaan Duin- en !3ollenstreek. Drukwerk: K1rstens, Leiden Tekst en kaarten: Bosch en Slabbt·rs, Den Haag Foto's: Bosch en Slabbers, Den Haag en Visions, Lisse Eindredactie: Erik Lubherink, SDB, Lisse Vormgeving: Robert Busschor~. ln!Otilm, Leiden ISBN lJ0-763Hl-02-X Inhoudtsopgave Inleiding ...... .5 7 Natuur . .49 .I Aankiding .o ï.l In breder perspectief. .49 Aard bndschapsbeleidspbn .5 ï.2 Duin- en llo!!enstn:t:k .·llJ u Opgave .5 ï.3 Kansen .51 1.4 \X/t•rkwijZt' .(, !.5 Opbouw van ht:t rapport .(, 8 Aandachtspunten bij de planvorming .53 H.l lleperkt ruimtebeslag .53 )~ 2 Geschiedenis .7 H.2 Then1a's .53 2.1 Geogenese .7 0 ccup aei egesc h i eden is .H 9 Uitvoeringsaspecten .57 \).\ inleiding .Si 3 Beleid .. .15 9.2 U i cv oe ri n gsp roj t'Ctt' n .Sï 3.1 Inleiding .15 9.3 Onderzoeks\Tagen ,()! ...... ;~(c... 3.2 Pact van Teylingen .15 t).-J. Thematische projecten .(d 3.3 Streekpb11 Zuid-Holland West .lH 9.5 Stinlult:ringskostt'll .()2 9.(1 Ontwerpuinn:rkingt:!l JJ] fi\1( 4 Landschap in verandering .21 <J.ï Kosn:ndrag:ers, initi:nidÎlt:llH.'rs en participanten .().Î Vergelijkende kaartstudie <J.H Tabellen .(J() 5 Ruimtelijke opbouw . .29 10 Subsidieregelingen .. 69 5. I Dorspronkdijk basispatroon .....29 \0.1 Inleiding 5.2 Omwikkelingen .29 \1!.2 ltijksregdingen 5.3 Landschapseenheden .29 I 0.3 Provinciale regdingen Zt..·e en strand .31 Duinen .....J3 11 Vertaling naar bestemmingsplannen .. 75 Strandvlakte-reheten .35 I I. I Inleiding .ï5 Strandwa!rdicten .37 l I ' Ge\\·enste bestemmingsplanregding ..75 Zanderijen .39 11.3 Confrontatie huidige gt..·wenste bestemmings- Estuarium/ oeverwal .41 planregeling .. Hl J)roognlakerijen .43 11 A 1-landhaving . .. Hl Kagerplassen I veenweide .45 Verantwoording . ...85 6 Bodem en water . .47 6. [ Bodell\san\enstelling .47 6.2 Watt:rhuishouding .47 Het lamlschapsbekîdspLm hame-ert. evenals het Pact, een zij \'inden hun oorsprong in de- bchod!:e- om hie-r knel­ pbnperiodL' van 20 jaar ( 191m-2o! X). Het is daarmee eL'll puntt..•n van elders in de re-gio tot een oplossing te bren- Inleiding \·isie- op de- gewL'IlSte ontwikkeling van natuur t..'ll land­ gL'll. sch:lp voor de middellange termijn. Het landschapsbde-idsp!an vormt hierop het ant\voord van de streek. 1.1 Aanleiding I-IL't !a(l(\schapsbele-îdsp!an is een uitvoeringsge-richt plan. I-kr verwoordt de ruimtdij kt· visie van de streek zelf ten l-Iet g:edl: concreet aan wat de verschillende partijen de aanzien van gewenste landsch;1ppdijke ontwikke-ling. Ik I )u in- en Bollenstreek is l't'!l gebied waar op t'l'il komt..·ndl' t\\·intig j:lar op het gebied van naruur en land­ gdÎ.lntlulet..·rd vanuit de eigen kwalite-iten van ht..·t ge-bied. beperkte opperdak te ved ft.Jncrit·s samt•nkomen. Elk \';lil sc!J<lp willl'n uitVOl'l'L'll. dezt: fi.mcties heeft andere belangen en daaruit voort­ Het landschapsbekidsplan is ee-n plan \';lil de streek. door doeiend ;mden.' wensen ten ~1anzien \',111 dt: tot·komst­ Er is et..'ll directe- rdarie tussen het landschapsbdeidsplan de strt..'L'k. m·er de stre-e-k. om\vikkding nn het gd1it:tl. t..'ll dL' bestt..'Jlllningspbnnt..'ll buitengebied. Een plan dat uitg:a;lt van de- eigen bvalireîten van het Op gezamenltik initiatief van de prm·incie Zuid-Holbnd 1k aanbe\'L·IingL'Il uit hL·t landschapsbeleidsplan lllOL'tL'll gebied en aangeeft hoe L'll waar de kwaliteiten \'all t'll de S<l!lll'll\\'L'rkende gemet·nten van de Duin- en worden \';Jstgelq.;d i1l de besre-mn1ingsplanncn buitenge­ naruur en landschap kunm•n \\·onk·n bL·Iwuden. omwik­ 13o!lenstn:ck cn dl' Leidse ltq;îo zijn daarom in dt• bied. ke-ld ofH·rnil'll\Hl. I)aarnaast gt..·dt het landschapsbdeids­ zomer \'<111 I ()t)-J- Vt..'rct•gt'll\nlordigers van de YI..Tsrhilknde Het landschapsbe-kidsplan \'Oi'!llt hl't kadt..•r voor de actu­ plan aan hoc de kwaliteiten beter kunnen worden benut p;1rtijen hijeengt·kollll'll. Zîj hebhen samen de alist..-ring van dL' be-stl'mmingsplanncn buîtengt..·bied. In (recreatie- t..'!l roerismt..', nieu\\'t..' \\'Oonmîlieu's. ecologische Projt•ctgroep 'T()t•konm J)uin- t'n Bolk•JJsrret•k' gt•vornJd. feite geeft het Lu1dschapsbdeidsplan op regio-niveau een wrhindingen ere). Dt'Zt' projectgroep heeft aan een gt·bit•dsgt-richtc aanpak m·er-all visie- ten aanzÎL'Il van de- geWt..'llStl' ruinm.:lijkt..· gew1 ..'rkt met als dot:! te komen tor L't'n duurzaam tot'­ opbouw c.q. omwikkeling. Deze ruimtdijke \·isie moet l-Ie-r landschapsbekidsplan biedt de regio L'en handv;lt om ko!nstperspecüef voor dt..· lange termijn via ht..'t maken in f.!;L'Illt..'L'i1tclijke bestemmingsplannen planologisch \VOr­ \·anuit de eiJ;en b\·alitt..'iten die in ht..•t gebiL·d aanwezig van et..'ll set \·an atSpraken. DiL' :dSprakenset hebben de de-n verankerd. zijn op de pLnwoorsrellen \':l!l lk' 'hogert..' ovt..•rhede-n' te partijt..'!l het 'Pact van Tt:ylingen· gt..•noemd rt..·ageren ('bottom up' re-actie- op 'cop-down' initiarie-n·n). Hierin is ook aangege\'L'Il dat nHH. het gebied een bnd­ Een plan van de streek, door de streek. over de streek I harnaast \·onnt het landschapsbeleidsplan een kader sch.lpsbeleidspbn zal \Hlrdt..•Jl opgesteld. Ik Duin- en Bolknstreek vonm binnen he-t ·vcrstL·de­ waaraan met..·r auttlllllllle ontwikh·lingcn kun11en worden lijkte lwdi.jzer' \·an de IZ.andstad een reLnit..'f open en lan­ geft)L'tSt. delijk gebît..·d. Dit ma~lkt ht..'t ge-bied in de ogen \·an de Tor slot mot..•t \·an he-t landschapsbdeidspbn l'L'n initit'­ 1.2 Aard van het landschapsbeleidsplan 'IHlgere o\'l'rhL·dL·n' al snel aamrt..·kkL·Iijk voor functies rende- \verking uitgaan.