Mars - April 2018, årgang 7, nr 1 Kyrkje og kulturi Sirdal Altartavlene våre: Påske i Sirdal Kultursidene Side 6 og 8 Kvævemoen kapell Side 4-5 Side 18-28 Pippi sin påskesang Takk! Vi i redaksjonen vil spesielt takka han «Og jula varer helt til påske! Nei det To framifrå medarbeidarar sluttar nå sitt arbeid som tilsette i kyrkja i Sirdal. for det glimrande samarbeidet vi har er ikke sant, nei det er ikke sant. For hatt om Kyrkje og kultur i Sirdal. Denne der imellom kommer fasten!» Det er Henning Huseby Jansen og Tone Marit Bjørnestad. Dei fortener begge utgåva er nr. 1 i årgang 7. Henning har Det var gjennom filmen om Pippi at stor takk for innsatsen, og dei har fått vore hjå oss i fem år og har såleis hatt jeg for første gang begynte å tenke på det lenger ut i bladet, men det er like- ansvaret for å «sy» bladet i hop for dei sammenhengen mellom julefeiringen vel grunn til å markera det her! fleste utgåvene. Det kan han vera stolt og påskehøytiden. Jeg skjønte ikke hva fasten var, men puttet penger på av! Henning har gjort ein stor og flott jobb den lilla fastebøssen vi fikk utdelt i kirken. Vi lagde fastelavnsris og malte innan dei mange arbeidsområda som Tone Marit har på si side også gjort ein påskeegg på skolen. På søndagsskolen ligg til det å vera kyrkjeverje i Sirdal. glimrande jobb både som kyrkjetenar tegnet vi grønne palmegrener og den Han er ganske stillfaren, men grundig og reinhaldar i Tonstad kyrkje. Ryddig, tomme graven. og arbeidsam, slik at ting vert ordna og reint og fint og fritt for snø fram til inn- kjem på plass slik dei skal. Kyrkjer og gangane har det alltid vore når kyrkja Å lære påskebudskapet gjennom teg- kyrkjegardar er i god stand og har fått skal brukast, også kvardagar når det til ning, form og farge er viktig. Symbo- ler fra evangeliet dryppes inn i hver- ei rekkje forbetringar i tida hans her. dømes er korøvingar. Fine friske blo- dagen vår og kan skape en dypere mar har og vore på plass til gudstenes- På vegne av fellesrådet har han og den tene. forståelse av løftet om frelse til alle viktige rolla som arbeidsgjevar med mennesker, selv om vi bare forstår det stykkevis og delt. personalansvaret, og han har vore ein Vi takkar igjen både Henning og Tone god sjef å ha for dei andre tilsette. Eit Marit og ynskjer dei lukke til vidare Fastetidens mål er å skape rom for godt arbeidsmiljø er ein føresetnad for framover! bønn, stillhet og bibellesing. I fasten at verksemda skal gå godt. skal jeg gruble på kontrasten mellom Lars Audun Fodstad Pippis fraværende far som seilte jor- den rundt, og vitnesbyrdet om Gud vår Far som er alle steder til samme Kyrkje og kultur i Sirdal nr 1/2018 Sirdal. Utanom Sirdal er det mogleg å tinga tid, og mer nærværende enn vi kan Utgjevar: bladet for kr 150 pr år. fatte. Sirdal kyrkjelyd i samarbeid med Sirdal kom- Kontaktinformasjon for abonnement og mune, eining for kultur og fritid. støtteannonsar: Slik Jesus sa det selv: «Og se, jeg er Fire utgåver pr år. Postboks 133, 4441 Tonstad med dere alle dager inntil verdens Tlf 38371600, e-post: [email protected] ende». Matt 28, 20. Redaksjon: Lars Audun Fodstad, Solbjørg Tjørhom, Sven- Framsida: Frå påskeandakten på Josdal i 2014. Egil Testad og Henning Huseby Jansen. God påske! Foto: Varde Vel si heimeside Kultursidene: Eining for kultur og fritid. Trykk: Synkron Media Anne Margrethe Ree Sunde Abonnement: påskeprest i Øvre Sirdal Bladet blir sendt gratis til alle husstandar i Kyrkje og kultur i Sirdal 2 Miljøtipset: Hald Sirdal rein! Ei aksjonsgruppe legg til rette for ei mil- Det er med glede me tek mot mel- Sven Sandvik er deira talsmann. Han er jøveke i månadsskiftet mai/juni 2018. ding om behov for hjelp som må vera plan- og miljøkonsulent. Målet er at alle me som bur eller ferie- meldt inn til aksjonsgruppa ved Sven Aksjonen er mellom anna støtta av kyr- rar i Sirdal skal føla oss stolte over kor Sandvik i Sirdal kommune innan kja i Sirdal, skulane, barnehagane, rein og fin kommunen vår er. 23.april. idrettslaga og Sirdalsløyper. Skal me lukkast, er me avhengige av Initiativet til aksjonen var det to enga Gjennom næringsforeininga har ulike støtte og engasjement. Grunneigarane har eit stort ansvar for søppel på sine eigedommar, men det er lett å sjå at dei ikkje har eineansvar. Når dei stiller eigedommen til disposisjon for løyper og stiar, vil det vera urett om me forlangar at dei skal rydda søppel langs desse. Langsmed offentlege vegar er det utfordrande å finna kven som skal halda det søppelfritt. Denne aksjonen vil vera særleg oppte- ken av gamalt skrot og gamle vrak, t. d. bilar, traktorar, jordbruksutstyr, cam- pingvogner, komfyrar, vaskemaskinar, kjøleskap o.l. Me vil sterkt oppmoda eigarane til å få slike fjerna. Er det no- kon som treng hjelp til det, vil miljøak- sjonen vera med å finna fram til gode løysingar. IRS vil stilla med stor bil i aksjonsveka og henta slik skrot på avtal- te oppsamlingstadar. Miljøaksjonsgruppa består av frå venstre Sven Sandvik, Tor Arne Liland, Solveig Marie Ådneram, Kate Tjomlid, Magnar Undheim og Eva Tennfjord. sjerte søppelplukkarar som tok; Eva firma sagt at dei vil vera med. Det er Tennfjord og Kate Tjomlid. Så har dei særleg viktig at bygg- og anleggs- fått med seg Sirdal Bygdekvinnelag bransjen engasjerer seg, og at avfalls- (Solveig Marie Ådneram), Sirdal Næ- handteringa er god. ringsforeining (Steinar Skretting), Sir- Me oppmodar alle til å ta eit ekstra dal bondelag (Tor Arne Liland) og Sir- initiativ i løpet av desse aksjonsdagane. dal historielag (Magnar Undheim). Aksjonsdagar: 30. mai – 2. juni. Sirdal kommune støttar aksjonen og Tekst og foto: Miljøaksjonsgruppa Kyrkje og kultur i Sirdal 3 Altartavlene våre: Kvævemoen kapell For mange av oss er det ein vane å gå inn i kyrkjer når vi er på reiser. Sørover i Europa kan ein bli ståande mållaus lenge og berre ta inn alt det vakre, særleg i katolske kyrkjer. Her i nord er kyrkjekunst «Ulltepper» som kyrkjekunst? meir neddempa , likevel I starten var ikkje alle samde om at kan ei altertavle vera ei «ulltepper» kunne brukast til kyrkje- andeleg oppleving. I Sirdal kunst og konkurrera med maleria. En- har me fire kyrkjer frå ulike kelte av kyrkja sine leiande menn på 60- byggjeår og med ulik ut- talet såg på vevnad som brukskunst, smykking. ikkje til kyrkjeutsmykking. Else Marie Jakobsen fortel at det derfor gjorde Øvst, i Kvævemoen kapell, godt ved innviinga i Varden kyrkje, der har me ikkje malt altertav- le, men ein billetvev av «Tydelegare arbeids- Else Marie Jakobsen. Den kom opp i 1984, før var instruks kan vel ikkje der eit malt bilete. mange ha.» Tittelen på kunstverket er: «Graven brast». Vi ser denne diskusjonen gjekk høgt, å lesa frå den oppstandne Jesus 2. Mosebok der Gud befalte Moses: med grava bak, både gra- «Tabernaklet skal du gjera av ti tepper va og veven har korsform. av fint, tvunne lingarn og blå, purpur- Vi ser også dei naglemerka raud og karmosinraud ull; du skal gjera hendene og føtene til Je- dei med kjerubar på, i kunstveving» sus. Nedre del av teppet Tydelegare arbeidsinstruks kan vel ikkje har mørkare fargar og mange ha. meir dramatiske figurar. Kunstnaren brukte gjerne Tilknytning til staden det for å beskriva liding, Altarteppa åt kunstnaren har gjerne ei død, avgrunn. Øvre teppe- tilknytning til kyrkja og landsdelen dei Tittelen på altarteppet i kapellet er «Graven brast». del er lysare rundt den tilhøyrer. I sjømannskyrkja i Dubai er gullfarga glorien. Her er og altarteppet hav, fiskegarn, tankbåt , somarfulgar som symboliserer det nye vakre er at kvar enkelt som ser altar- kors, anker og hjarte, teppet heiter: « liv og kvite duer som i kyrkja er symbol teppet, gjerne oppdagar nye ting som Guds menighet .» på Den heilage Ande. Noko av det ein kjenner att i eige liv. I Borge kyrkje i Lofoten heiter teppet: Kyrkje og kultur i Sirdal 4 og innleving i altarteppa sine, var ho hole, i spindelveven ho kallar materialis- oppteken av kvinnene sin kunst og kor men si svøpe. Mennesket i hola vil ikkje lite den kom til utrykk . Ho vann konku- bli fri, det vil berre gjera hola større og ransen om utsmykking av realfagsbyg- vakrare. get på universitetet i Bergen. Over tre grå råbetongvegger heng no vevnaden «Krig og fred» på Arkivet «Den røde tråd». Her har ho vove inn Else Marie Jakobsen laga og store verk den gløymde historia til kvinner frå der ho viser historia til Vest-Agder un- gamalt av og fram til vår tid. Fragment i der krigen, teppet med tittelen «Krig og teppet syner kvinnearbeid til ulike ti- fred» finn vi på Arkivet i Kristiansand. der. Renninga er 5250 trådar og den er Det er så fullt av gjenkjenneleg historie synleg mellom tettvovne biletparti . Slik at kvar skuleklasse bør få skriva ei opp- har ho fått fram ein viktig del av histo- gåve om teppet før dei dreg på skuletur. ria slik at realfagstudentar dagleg ser Kvadraturen var eit tema ho laga fleire den og forhåpentlegvis reflekterer teppe om. Ho var glad i byen sin, men over den daglege dosen kunst. då dei gjorde forandringar ho mislikte, Her ser vi kunstnaren på ei utstilling. laga ho Kvadraturteppet med store hol i. Mange offentlege bygg på Sørlandet har hennar kunst, det er verdt å kikka næra- «Jesus i nordlys», Borge kyrkje i Lofoten. re på når ein ser dei. «Jesus i nordlys». Der er det ein sigrande Vi i Sirdal skal vera glade og stolte fordi Jesus som omfamnar oss, med me har det vakre altarteppet på Kvæve- bakgrunn av nordlys.