LGD.410.004.08.2015 P.15.099 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli P.15.099 – Nadzór nad inwestycjami w pasie nadbrzeżnym nadmorskich miejscowości turystycznych. Jednostka Najwyższa Izba Kontroli przeprowadzająca Delegatura w Gdańsku kontrolę Kontrolerzy Ewa Duszka, starszy inspektor kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 94192 z 8 kwietnia 2015 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Jednostka Urząd Gminy Krokowa, ul. Szkolna 2, 84-110 Krokowa (dalej „Urząd”) kontrolowana Kierownik jednostki Henryk Doering, Wójt Gminy Krokowa (dalej „Wójt”) kontrolowanej (dowód: akta kontroli str. 3-6) II. Ocena kontrolowanej działalności 1 Ocena ogólna Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości , działalność Urzędu w zakresie kształtowania ładu przestrzennego na obszarze pasa nadbrzeżnego oraz gospodarowanie nieruchomościami zlokalizowanymi w pasie technicznym i ochronnym, w latach 2013-2015 (do 31.03). Uzasadnienie Wójt przy opracowywaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oceny ogólnej (dalej „mpzp”), obejmującego pas nadbrzeżny, uzyskał od właściwych organów opinie i uzgodnienia wymagane na podstawie art. 17 pkt 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym2 (dalej „ustawa o planowaniu”). Decyzje o odmowie warunków zabudowy w pasie nadbrzeżnym wydawane były po uprzedniej analizie warunków określonych w art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu oraz zgodnie z terminami określonymi w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego3 (dalej „Kpa”). Poddzierżawianie przez Wójta gruntów Skarbu Państwa, następowało po uzyskaniu pisemnej zgody Starosty Puckiego i Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni (dalej „Dyrektor Urzędu Morskiego”), tj. zgodnie z zawartą umową dzierżawy. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.: ­ niesporządzenia przez Wójta planu wykorzystania zasobu nieruchomości Gminy, o którym mowa w przepisach art. 25 ust. 1 i 2 w związku z art. 23 ust. 1 pkt 3 i ust. 1d ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami4 (dalej „ustawa ogn”), ­ rozpoznania wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy niezgodnie z art. 261 § 1 i 2 Kpa, tj. pomimo nieuiszczenia przez wnioskodawcę opłaty skarbowej wymaganej na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej5 (dalej: „ustawa o opłacie skarbowej”), 1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Dz. U z 2015 poz. 199.. 3 Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm. 4 Dz. U z 2014 r., poz. 518 ze zm. 5 Dz. U. z 2014 r., poz. 1628 ze zm. 2 ­ nieokreślenia w 3 wykazach nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy terminów wnoszenia opłat i zasad ich aktualizacji, wymaganych art. 35 ust. 2 pkt. 9 i 10 ustawy ogn, ­ nienaliczania odsetek za zwłokę w zapłacie czynszu dzierżawnego oraz niewzywania do ich zapłaty (w przypadku 3 z 15 badanych umów), co było niezgodnie z postanowieniami umów dzierżawy. III. Wyniki kontroli 1. Kształtowanie ładu przestrzennego na obszarze pasa nadbrzeżnego. Opis stanu 1.1. Gmina Krokowa (dalej „Gmina”) zajmuje powierzchnię 211 km² (21 100 ha) faktycznego i położona jest w północnej części województwa Pomorskiego, granicząc z Morzem Bałtyckim (długość linii brzegowej 17,1 km) i Jeziorem Żarnowieckim (długość linii brzegowej 15,0 km). (dowód: akta kontroli str. 13, 19) W latach 2013–2015 (do 31.03) w Gminie obowiązywało 40 mpzp, obejmujących 1 703 ha, tj. 8,0% powierzchni Gminy. Z ww. mpzp, 4 obejmowały tereny zlokalizowane na terenie pasa ochronnego i zostały uchwalone przez Radę Gminy Krokowa (dalej „Rada”) na podstawie poniższych uchwał z dnia: - 18.03.2005 r. - wieś Dębki, sektor A (obręb Żarnowiec); - 28.06.2005 r. – wieś Dębki, sektor B (obręb Żarnowiec); - 29.12.2011 r. – część działki nr 451/1, obręb Żarnowiec „Rybaczówka”; - 12.06.2013 r. – część terenu zwartych obszarów rolnych i leśnych, rejon „Łąk Karwieńskich” (obręb Karwieńskie Błota). Obszar Gminy zlokalizowany na terenie pasa technicznego nie został objęty mpzp. Urząd posiadał szacunkowe dane powierzchni pasa nadbrzeżnego - położonego w trzech obrębach geodezyjnych tj. Białogóra, Żarnowiec i Karwieńskie Błota, którego obszar obejmował łącznie ok. 1 450 ha (pas techniczny ok. 309 ha i pas ochronny ok. 1 141 ha) tj. 6,9% łącznej powierzchni Gminy, z czego mpzp obejmowały powierzchnię 90,8 ha, tj. 6,3% pasa nadbrzeżnego. (dowód: akta kontroli str. 259-281, 305-323, 324-505) Projekt mpzp, objęty szczegółowym badaniem, został uchwalony (uchwałą Rady z 12.06.2013 r.) po uzgodnieniach oraz pozytywnym zaopiniowaniu przez właściwe organy, tj. zgodnie z art. 17 pkt 6 ustawy o planowaniu, w tym m.in. uzgodniony z Dyrektorem Urzędu Morskiego (art. 17 pkt 6 lit. b). Uwagi Dyrektora Urzędu Morskiego dot. wprowadzenia zapisu, że wszelkie zmiany zagospodarowania terenu należy uzgodnić z właściwym terytorialnie organem administracji morskiej oraz wykreślenia jednego z terenów objętych projektem mpzp (przedłożonym do uzgodnienia) z pasa ochronnego. Ww. uwagi zostały uwzględnione. (dowód: akta kontroli str. 506-663) W ramach wyłożenia do publicznego wglądu projektu ww. mpzp oraz prognozy oddziaływania na środowisko, na stronie www.bip.krokowa.pl, zamieszczone zostały załączniki do pobrania, w tym m.in. prognoza oddziaływania na środowisko, opracowana do projektu mpzp. Ww. prognoza oddziaływania na środowisko nie została natomiast zamieszczona w wykazie danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie. Wydatki związane z opracowaniem uchwalonego w 2013 r. mpzp (objętego badaniem), zostały w pełni poniesione z budżetu Gminy. (dowód: akta kontroli str. 664-669, 820-821) 3 Wg stanu na 20 kwietnia 2015 r., w trakcie opracowania było 5 mpzp dla terenów położonych w obrębie pasa nadbrzeżnego, do których sporządzenia przystąpiono w przypadku 3 mpzp w 2014 r.6 (właściciele: w dwóch przypadkach w większości Skarb Państwa oraz Gmina) oraz w 2012 r.7 - jeden mpz) (właściciele: osoby fizyczne - w uchwale w sprawie przystąpienia założono utrzymanie istniejących terenów rolnych) i 2006 r.8 - jeden mpzp (właściciele: Skarb Państwa, Urząd Morski w Gdyni, osoba prawna i osoby fizyczne - w uchwale w sprawie przystąpienia założono uporządkowanie gospodarki przestrzennej. Z wytycznych określonych m.in. przez Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wynikało, że tereny położone w pasie nadbrzeżnym należy przeznaczyć na tereny przede wszystkim rolne i leśne). Wójt wyjaśnił, że powodem przedłużających się postępowań w zakresie opracowań mpzp, do których przystępowano w latach 2006–2014, było m.in. przeciągające się uzgodnienie z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz powtórzenie części procedur planistycznych. Natomiast uzgodnienia i różnica stanowisk (dot. rozszerzenia zabudowy gospodarczej) pomiędzy Urzędem, a Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w odniesieniu do mpzp, do którego przystąpiono w 2006 r., nie obejmuje terenu pasa nadbrzeżnego. Ponadto Wójt wyjaśnił, że w obecnej chwili nie przewiduje przystąpienia do opracowania mpzp dla pozostałych terenów pasa nadmorskiego z uwagi na potrzebę realizacji innych pilniejszych potrzeb w zakresie mpzp, tj. dot. terenów inwestycyjnych i braku przepisów prawa, z których wynikałby obowiązek objęcia ww. terenów mpzp oraz ograniczonymi możliwościami finansowymi Gminy. Wójt wyjaśnił także, że ww. tereny, objęte są szczególnymi formami ochrony, wynikającymi z przepisów ochrony przyrody oraz o ochronie zabytków, które stanowią podstawę prawną umożliwiającą ochronę tego terenu. (dowód: akta kontroli str. 274-304, 874-879, 880- 888) W zakresie nielegalnej zabudowy, zlokalizowanej na terenie pasa nadbrzeżnego, Wójt wyjaśnił, że Urząd nie prowadzi rejestru wszczętych postępowań w/w zakresie oraz ilości istniejącej nielegalnej zabudowy na terenie pasa nadbrzeżnego, jednak najliczniej taka zabudowa zlokalizowana jest w obrębie geodezyjnym Karwieńskie Błota, na wschód od miejscowości Dębki – tzw. „Dębki Wschodnie” i na północ od wsi Karwieńskie Błota Drugie, a zgodnie z przepisami prawa budowlanego, postępowania administracyjne dotyczące nielegalnej zabudowy należą do kompetencji powiatowych inspektorów nadzoru budowlanego. Wójt wskazał, że biorąc pod uwagę ilość małych działek oraz analizę istniejących obiektów budowlanych na w/w terenie, szacunkowo można przyjąć istnienie około 500 obiektów stanowiących nielegalną zabudowę i są to przeważnie baraki, wiaty, szopy, budynki rekreacji indywidualnej, budynki gospodarcze bez wymaganych prawem decyzji administracyjnych, do niektórych można dotrzeć tylko pieszo lub rowerem. Wójt wyjaśnił, że zwracał się z prośbą do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Pucku o pilne podjęcia działań dotyczących likwidacji i powstawania nowych nielegalnych obiektów w pasie przymorskim gminy Krokowa wskazując, że istnienie przez tyle lat nielegalnych obiektów powoduje jeszcze większą ekspansję niekontrolowanej zabudowy na w/w terenie i jest „przykładem”, „dorozumianą zgodą” do budowy następnych obiektów z uwagi na brak działań 6 1) Północno – zachodnia część miejscowości Dębki (Uchwała Rady Gminy Nr XLVII/510/2014 z 12.06.2014 r.); 2) część działki położonej w centralnej części miejscowości Dębki (Uchwała Rady Gminy Nr XLVII/511/2014 z 12.06.2014 r.); 3) część działki nr 2397 położonej w obrębie ewidencyjnym Karwieńskie Błota (Uchwała Rady Gminy Nr LI/553/2014 z 30.10.2014 r.). 7 Części terenu zwartych obszarów rolnych i leśnych, położonego w rejonie „Wierzchucińskich