TRENDS IN INTERDISCIPLINARY STUDIES AVANT The Journal of the Philosophical-Interdisciplinary Vanguard AVANT Pismo Awangardy Filozoficzno-Naukowej T/2012 REDAKTORZY TEGO NUMERU / EDITORS OF THIS ISSUE Łukasz Afeltowicz, Przemysław Nowakowski, Witold Wachowski TORUŃ Projekt wspierany przez Project supported by ISSN: 2082-6710 AVANT. Pismo Awangardy Filozoficzno-Naukowej AVANT. The Journal of the Philosophical-Interdisciplinary Vanguard vol. III, no. T/2012 Toruń 2012 Teksty udostępniono na licencji / The texts are licensed under: CC BY-NC-ND 3.0, z wyjątkiem / except for: N. Newton, R. Hanna, E. Thompson, F. de Vignemont, C. Petitmengin, B. Latour, D. Kirsh – All rights reserved. Niniejsza wersja online czasopisma stanowi jego wersję referencyjną. This online version of the journal is a referential version. Opracowanie graficzne / Graphics design: Karolina Pluta, Jacek S. Podgórski. Cover/Okładka: Megalopolis VIII (przód/front) & Megalopolis XVII (tył/back) – autor obrazów / works by: Artur Przebindowski. Autor grafik wykorzystanych wewnątrz / Graphics inside by: Łukasz Siatkowski. Adres redakcji / Address of the Editorial Office: ul. Matejki 88/8, 87-100 Toruń [email protected] Wydawca / Publisher: Ośrodek Badań Filozoficznych, ul. Stawki 3/20, 00-193 Warszawa, Poland www.obf.edu.pl Współpraca naukowa: pracownicy i doktoranci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Academic cooperation: university workers and PhD students of Nicolaus Copernicus University (Toruń, Poland). Czasopismo zarejestrowano w Sądzie Okręgowym w Warszawie pod numerem: PR 17724. The Journal has been registered in District Court in Warsaw, under number: PR 17724. REDAKCJA I WSPÓŁPRACA / EDITORIAL BOARD AND COOPERATORS Redaktorzy tematyczni / Thematic Editors: Aleksandra Derra (Uniwersytet Mikołaja Kopernika; Filozofia języka i filozofia nauki / Philosophy of Language & Philosophy of Science); Paweł Gładziejewski (UMK; Epistemologia społeczna / Social Epistemology); Anna Karczmarczyk (UMK; Interdyscyplinarne studia nad jaźnią / Interdisciplinary Studies on Self); Tomasz Komendziński (UMK; Studia interdyscy- plinarne, enaktywizm i neurofenomenologia / Interdisciplinary Studies, Enactivism & Neurophenomenology); Victor Loughlin (University of Antwerp, Belgium; Filozofia umysłu i kognitywistyka / Philosophy of Mind & Cognitive Science); Dawid Lubisze- wski (UMK; Nauki o złożoności / Sciences of Complexity); Jacek S. Podgórski (UMK; Studia interdyscyplinarne w immunologii / Interdisciplinary Studies in Immunology); Georg Theiner (Villanova University, USA; Filozofia umysłu i kognitywistyka / Phi- losophy of Mind & Cognitive Science) Redaktor statystyczny / Statistical Editor: Łukasz Afeltowicz Redaktor działu recenzji / Editor of the Review Section: Przemysław Nowakowski Redaktorzy ds. mediów / Editors for the Media: Błażej Brzostek; Jakub R. Matyja Redaktorzy językowi / Language Editors: Ann Cronley (University of Manchester, UK); Paulina Matysiak (UMK); Victoria Stone (University of Bristol, UK) Konsultacja tłumaczeń / Language Consultation for Translations: Ewa Bodal; Nelly Strehlau; Monika Włudzik Redaktorzy techniczni / Technical Editors: Piotr Kwieciński; Antoni Wójcik Redaktor artystyczny / Art Editor: Karolina Pluta Korekta/Proofreading: Bartłomiej Alberski; Błażej Brzostek; Anna Dudek; Ma- rek Kowalikul Współpraca/Cooperation: Paweł Baranowski (prawnik; dziennikarz muzyczny / lawyer; musical journalist); Antoni Domański (plastyk/artist); Iwo Fisz (prawnik/ lawyer); Janusz Guzowski (edycja przekładów / edition of translations); Przemy- sław Staroń (specjalista ds. praktyki i teorii arteterapii / specialist for practice & theory of art therapy) Specjalista ds. spraw personalno-administracyjnych / Specialist for Personnel and Administrative Matters: Tomasz Górny Sekretarz redakcji / Editorial Secretary: Jan Iwańczyk Redaktor naczelny / Executive Editor: Witold Wachowski RADA NAUKOWA / ADVISORY BOARD Przewodniczący/Chairman: Włodzisław Duch (Uniwersytet Mikołaja Kopernika; Nanyang Technological University); Krzysztof Abriszewski (Uniwersytet Mikoła- ja Kopernika); Ewa Bińczyk (Uniwersytet Mikołaja Kopernika); Maciej Błaszak (Uniwersytet Adama Mickiewicza); Tadeusz Ciecierski (Uniwersytet Warszawski); Fred Cummins (University College Dublin); Tom Froese (University of Tokyo); Ma- rek Kasperski (ThinkLab); Joel Krueger (University of Copenhagen); Dariusz Łu- kasiewicz (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego); Jacek Malinowski (Polska Akade- mia Nauk; Uniwersytet Mikołaja Kopernika); Sofia Miguens (University of Porto); Marcin Miłkowski (Polska Akademia Nauk); Jean-Luc Petit (Université de Stras- bourg; Collège de France); Robert Poczobut (Uniwersytet w Białymstoku); Piotr Przybysz (Uniwersytet Adama Mickiewicza); Eleanor Rosch (University of Califor- nia); Bartłomiej Świątczak (University of Science and Technology of China) KOLEGIUM RECENZENCKIE / PEER REVIEW BOARD Glenn Carruthers (Macquarie University); Igor Dolgov (New Mexico State Univer- sity); Tatiana Chernigovskaya (St. Petersburg State University); Kathleen Coes- sens (Vrije Universiteit Brussel); Maciej Dombrowski (Uniwersytet Wrocławski); Judith Enriquez (University of North Texas); Katalin Farkas (Central European University); Rafał Gruszczyński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika); Tomasz Jar- mużek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika); Andrzej Kapusta (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej); Piotr Konderak (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej); Ma- rek McGann (University of Limerick); Kajetan Młynarski (Uniwersytet Jagielloń- ski); Georg Northoff (University of Ottawa); Andrzej W. Nowak (Uniwersytet Ada- ma Mickiewicza); Peter S. Petralia (Manchester Metropolitan University); Witold Płotka (Uniwersytet Gdański); John Sutton (Macquarie University) Ponadto AVANT angażuje recenzentów okolicznościowych. / Additionally, AVANT engages occasional peer reviewers. TŁUMACZE / TRANSLATORS Łukasz Afeltowicz; Ewa Bodal; Błażej Brzostek; Aleksandra Derra; Maciej Frąckowiak; Paweł Gładziejewski; Janusz Guzowski; Jacek Klimbej; Piotr Momot; Przemysław Nowakowski; Nelly Strehlau; Bartłomiej Świątczak; Adam Tuszyński; Witold Wachowski; Monika Włudzik; Dariusz Zapała Publikacja współfinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków na działalność upowszechniającą naukę. The publication co-funded by Ministry of Science and Higher Education from resources for activities encouraging the propagation of knowledge. Spis treści / Table of contents Przedmowa 3 Preface 4 PRZEKŁADY / TRANSLATIONS Przemysław Nowakowski: Podmiot i jego świat “in statu nascendi”* 9 Robert Hanna i Evan Thompson: Problem umysł-ciało-ciało 14 Evan Thompson: Żywe sposoby nadawania sensu* 38 Przemysław Nowakowski: Czy moje ciało ucieleśnia poznanie?* 59 Natika Newton: Problem reprezentacji w teoriach poznania ucieleśnionego* 66 Frederique de Vignemont: Habeas Corpus: poczucie własnego ciała* 83 Claire Petitmengin: Ku źródłom myśli. Gesty i transmodalność: wymiary doświadczenia* 115 Łukasz Afeltowicz: (Co robi) kognitywista w supermarkecie* 149 David Kirsh: Strategie komplementarne* 161 David Kirsh: Myślenie za pomocą ciała* 176 Krzysztof Abriszewski i Maciej Frąckowiak: McLuhan spotyka Derridę i cholerę w studiach nad nauką* 195 Bruno Latour: Wizualizacja i poznanie* 207 RECENZJE / BOOK REVIEWS (IN POLISH) Artur Czeszumski: Ludzie spojrzenie na neurologię** 261 Paweł Gładziejewski: Umysł - Komputer - Świat** 269 Błażej Brzostek: O Czerwonym Śledziu** 275 BADANIA NAD PRAKTYKĄ MUZYCZNĄ Witold Wachowski: Awangarda jako styl życia 279 Pięć. Wywiad 281 Wokół Johna Zorna: Adam Fulara, John L. Brackett*, Ellie M. Hisama, Ted Gordon*, Howard Mandel 285 STUDIES ON MUSICAL PRACTICE Witold Wachowski: Avant-garde as a lifestyle 305 Five. Interview 307 Around John Zorn: Adam Fulara, John L. Brackett*, Ellie M. Hisama, Ted Gordon*, Howard Mandel 313 ARTYŚCI TEGO NUMERU / ARTISTS OF THIS ISSUE (IN POLISH) Przemysław Staroń: Karambolizacja obrazu 349 Przemysław Staroń: Koncert na długopis żelowy. O Łukaszu Siatkowskim 351 Megalopolis. Wywiad z Arturem Przebindowskim i nota o malarzu 357 Autorzy i tłumacze 365 * tekst recenzowany / peer reviewed ** tekst recenzowany (zgodnie z zasadami oceniania recenzji książek) / peer reviewed (in accordance with rules for book reviews) Przedmowa 3 Przedmowa Szanowni Państwo, z przyjemnością przedstawiamy pierwszy tegoroczny numer czasopisma AVANT. Jest to zbiór prac będących w większości przekładami, a więc adresowany głównie do polskiego czytel- nika. Wyjątek stanowi dział poświęcony praktyce muzycznej, który jest dwujęzyczny. Tom uzupełniają recenzje książek oraz prezentacja artystów-plastyków. Dział przekładów obejmuje prace z zakresu kognitywistyki ucieleśnionej, przeciętych hory- zontem pionierskiego studium praktyki naukowej. Formują ten dział trzy zasadnicze pojęcia- -klamry, które umożliwiły zgodną współpracę trzem redaktorom numeru: (1) środowisko: otoczenie zarówno materialne, jak i wirtualne, zbiór sposobności do działa- nia oraz narzędzi, także tych zwiększających wydolność poznawczą; (2) konkret: który odsyła do tego w naszym doświadczeniu, co tu i teraz, pojedyncze, indy- widualne i zrealizowane; (3) manipulacja: umożliwiająca nam oswajanie siebie i otoczenia, czynienie poręcznym, sensownym i swoim własnym. Dzięki tym trzem kategoriom uformowano spójną i jednocześnie różnorodną antologię zło- żoną z prac: Roberta Hanny, Evana Thompsona, Natiki Newton, Frederique de Vignemont, Claire Petitmengin, Davida Kirsha i Brunona Latoura. Swoistym przedłużeniem tego zestawu jest dział poświęcony awangardowej