PPRROOGGRRAAMM OOCCHHRROONNYY ŚŚRROODDOOWWIISSKKAA DDLLAA GGMMIINNYY TTAARRNNOOWWOO PPOODDGGÓÓRRNNEE NA LATA 2009-2012 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2013-2016 Tarnowo Podgórne, maj 2009 rok Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tarnowo Podgórne __________________________________________________________________________________________ Autorzy opracowania: AK NOVA Sp. z o.o. ul. Ostrowska 42 63-430 Odolanów ul. Czechosłowacka 159 – Biuro handlowe 60-116 Poznań Tel. +48 (61) 662 33 93 Fax +48 (61) 662 33 31 Kierownik Projektu mgr inż. Andrzej Bednarek Zespół autorski mgr inż. Andrzej Bednarek mgr inż. Marian Peksa mgr Rajmund Prusiewicz 2 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tarnowo Podgórne __________________________________________________________________________________________ Polityka środowiskowa gminy Tarnowo Podgórne Władze Gminy Tarnowo Podgórne mając na uwadze bezpieczeństwo i ochronę środowiska naturalnego gminy oraz uznając prawo mieszkańców do zdrowego życia w harmonii z naturą, zaspokajając potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń - uwzględniając zasadę zrównoważonego rozwoju wyrażają gotowość realizacji i ciągłego doskonalenia działań proekologicznych - zobowiązując się do zapobiegania negatywnym zmianom w środowisku oraz potencjalnym zagrożeniom poprzez ustawiczną poprawę stanu środowiska naturalnego. Dążąc do realizacji powyższych celów wyrażamy gotowość do ciągłego ich udoskonalania, jednocześnie zobowiązujemy się do nieustannego zapobiegania negatywnym zmianom w środowisku. Zapewniamy, że nasze wysiłki zmierzać będą w kierunku: − ochrony wód przed zanieczyszczeniami poprzez rozwój sieci kanalizacyjnej, − doskonalenia systemu racjonalnej gospodarki odpadami, − racjonalnej gospodarki energetycznej, − ochrony unikatowych zasobów przyrody i zachowania bioróżnorodności, − zapobiegania degradacji gleb, − kreowania świadomości ekologicznej mieszkańców. Deklarujemy rozwój Gminy zgodny z najlepszą praktyką współistnienia systemu społeczno- gospodarczego z środowiskiem naturalnym. Jednocześnie zobowiązujemy się do spełnienie wymagań i ciągłego doskonalenia wszystkich działań prowadzonych w ramach zarządzania środowiskowego. środowiskowego. Polityka ta jest jawna, skierowana do wszystkich zainteresowanych i jest zbieżna z wojewódzkim, powiatowym i gminnym Programem Ochrony Środowiska. 3 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tarnowo Podgórne __________________________________________________________________________________________ SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI........................................................................................................................ 4 SPIS TABEL ......................................................................................................................... 7 1. WSTĘP.......................................................................................................................... 9 2. UWARUNKOWANIA PRAWNE .................................................................................. 12 3. DIAGNOZA STANU GMINY........................................................................................ 14 3.1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA......................................................................... 14 3.1.1. PRZEMYSŁ...................................................................................................... 16 3.1.2. ROLNICTWO................................................................................................... 21 4. ZASOBY ORAZ WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO GMINY ................. 25 4.1. CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ ................. 25 4.1.1. Budowa geologiczna i zasoby kopalin.............................................................. 25 4.1.2. Działania rekomendowane w dziedzinie surowców naturalnych....................... 29 4.1.3. Rzeźba terenu.................................................................................................. 29 4.1.4. Warunki klimatyczne ........................................................................................ 29 4.1.5. Gleby ............................................................................................................... 32 4.1.6. Działania rekomendowane w dziedzinie ochrony gleb...................................... 34 5. CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW PRZYRODY OŻYWIONEJ ............................. 36 5.1. GŁÓWNE FORMY UŻYTKOWANIA TERENU ................................................................. 36 5.1.1. Roślinność rzeczywista .................................................................................... 36 5.1.2. Obszary leśne .................................................................................................. 36 5.1.3. Zieleń urządzona.............................................................................................. 38 5.1.4. Fauna gminy .................................................................................................... 39 5.1.5. Formy ochrony przyrody................................................................................... 40 6. OCHRONA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO...................................................... 53 6.1. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ....................................................................... 53 6.1.1. Główne źródła zanieczyszczenia powietrza...................................................... 53 6.1.2. Stan powietrza atmosferycznego ..................................................................... 53 6.1.3. Działania rekomendowane w dziedzinie ochrony powietrza ............................. 54 4 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tarnowo Podgórne __________________________________________________________________________________________ 7. KLIMAT AKUSTYCZNY.............................................................................................. 56 7.1. GŁOWNE ŹRÓDŁA EMISJI HAŁASU................................................................... 56 7.1.1. Natężenie hałasu ............................................................................................. 56 7.1.2. Działania rekomendowane w dziedzinie ochrony przed hałasem ..................... 57 8. UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWE .................................................................................. 59 8.1. GŁÓWNE ŹRÓDŁA EMISJI ZAPACHÓW ............................................................ 59 8.1.1. Działania rekomendowane w dziedzinie ochrony przed odorami...................... 59 9. POLE ELEKTROMAGNETYCZNE.............................................................................. 60 9.1. ŹRÓDŁA POLA ELKTROMAGNETYCZNEGO..................................................... 60 9.1.1. Wykaz obiektów będących źródłem pól elektromagnetycznych w gminie Tarnowo Podgórne........................................................................................... 60 9.1.2. Poziom emisji promieniowania ......................................................................... 63 9.1.3. Działania rekomendowane w dziedzinie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym ...................................................................................... 63 10. POWIERZCHNIA ZIEMI KRAJOBRAZ ................................................................... 64 10.1. PRZYCZYNY PRZEKSZTAŁCEŃ POWIERZCHNI ZIEMI .................................... 64 10.1.1. Zmiany w rzeźbie i powierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej i glebach .. 64 10.1.2. Ochrona powierzchni ziemi .......................................................................... 65 10.1.3. Ochrona powierzchni biologicznie czynnej ................................................... 65 10.1.4. Źródła obniżania walorów krajobrazu ........................................................... 66 10.1.5. Przeciwdziałanie obniżeniom walorów krajobrazu ........................................ 66 10.1.6. Działania rekomendowane w dziedzinie ochrony powierzchni ziemi i krajobrazu.................................................................................................................... 66 11. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE ........................................................... 67 11.1. WODY POWIERZCHNIOWE....................................................................................... 67 11.2. WODY PODZIEMNE ................................................................................................. 75 11.3. PRZYCZYNY ZMIAN W ILOŚCI I JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH .... 77 11.4. ILOŚĆ I JAKOŚĆ WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH...................................... 78 11.5. PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH.......... 80 11.6. DZIAŁANIA REKOMENDOWANE W DZIEDZINIE OCHRONY WÓD..................................... 83 12. GOSPODARKA ODPADAMI NA TERENIE GMINY TARNOWO PODGÓRNE....... 87 12.1. PLANOWANIE GOSPODARKI ODPADAMI......................................................... 87 5 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tarnowo Podgórne __________________________________________________________________________________________ 12.2. ZWIĄZEK I SPÓŁKA SELEKT................................................................................... 87 13. ZAGROŻENIE POWAŻNYMI AWARIAMI..................................................................... 91 13.1 POTENCJALNI SPRAWCY......................................................................................... 91 13.2 DZIAŁANIA REKOMENDOWANE W ZAKRESIE WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI ......................................................................................................................... 94 14 . EDUKACJA EKOLOGICZNA