T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ SANAT VE TASARIM ANASANAT DALI Köksal BİLİRDÖNMEZ 2010-2015 YILLARI ARASI ANİMASYON FİLM AFİŞLERİNİN 3D TEKNİĞİ İLE UYGULANMASI SANATTA YETERLİK TEZİ DANIŞMAN Doç. Dr. Fatih BAŞBUĞ Antalya-2016 T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ SANAT VE TASARIM ANASANAT DALI Köksal BİLİRDÖNMEZ 2010-2015 YILLARI ARASI ANİMASYON FİLM AFİŞLERİNİN 3D TEKNİĞİ İLE UYGULANMASI SANATTA YETERLİK TEZİ DANIŞMAN Doç. Dr. Fatih BAŞBUĞ Antalya-2016 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ................................................................................................................................... III ÖZET ....................................................................................................................................... IV SUMMARY .............................................................................................................................. V RESİMLER DİZİNİ ............................................................................................................ VII GİRİŞ ......................................................................................................................................... 1 AMAÇ ....................................................................................................................................... 2 YÖNTEM .................................................................................................................................. 2 BİRİNCİ BÖLÜM .................................................................................................................... 3 1.1. GRAFİK SANATI VE TARİHÇESİ ............................................................................... 3 1.2. TÜRK GRAFİK SANATI VE GELİŞİMİ ....................................................................... 7 1.3. İLETİŞİM VE REKLAM ARACI OLARAK AFİŞ TASARIMI .................................. 18 1.3.1. Ticari Afişler .......................................................................................................... 26 1.3.2. Kültürel Afişler ...................................................................................................... 28 1.3.3. Sosyal Afişler ......................................................................................................... 30 1.3.3.1. Afiş Tasarımında Kullanılan Teknikler ........................................................... 34 1.3.3.1.1. Fotoğraf Tekniği İle Tasarım ................................................................... 34 1.3.3.1.2. İllüstrasyon Tekniği İle Tasarım .............................................................. 36 1.3.3.1.3. Karışık Teknik İle Tasarım ...................................................................... 38 1.3.3.1.4. Bilgisayar Tekniği İle Tasarım ................................................................. 39 1.4. SİNEMA, ANİMASYON VE FOTOĞRAF TEMELLİ ANLATIM BİÇİMLERİ .......... 41 1.5. YENİ BİR ANLATIM TEKNİĞİ OLARAK 3D KULLANIMI ...................................... 44 1.5.1. 3D Tekniği .............................................................................................................. 44 1.5.2. 3D Tekniği Kullanım Alanları ............................................................................... 47 1.5.3. 3D Film Afişi Hazırlama Tekniği .......................................................................... 47 1.5.4. FİLM AFİŞLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ ............................................................ 53 1.5.5. 3D FİLM AFİŞİ BASKI TEKNİKLERİ ........................................................................ 56 İKİNCİ BÖLÜM .................................................................................................................... 58 I 2.1. 2010-2015 YILLARI ARASI ANİMASYON FİLM AFİŞLERİNİN 3D TEKNİĞİ İLE UYGULANMASI .................................................................................................................... 58 2.2. 2010-2015 YILLAR ARASI ANİMASYON FİLM AFİŞLERİNİN İNCELENMESİ .. 119 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM .............................................................................................................. 141 DEĞERLENDİRME VE SONUÇ ...................................................................................... 141 DENEYSEL AFİŞ UYGULAMALARI ........................................................................... 144 KAYNAKÇA ........................................................................................................................ 167 İNTERNEK KAYNAKLARI .............................................................................................. 172 ÖZGEÇMİŞ .......................................................................................................................... 174 II ÖNSÖZ İnsanlar her zaman iletişim kurmanın yollarını aramış ve her koşulda bunu başarmışlardır. İlk çağlarda mağara duvarlarına çeşitli şekiller, işaretler yaparak, duman ve ses yoluyla iletişimi keşfeden insanoğlu günlük yaşamını idame ettirmek ve çevresiyle iletişim kurma çabasını geliştirmiştir. Mağara resimleriyle başlayan iletişim serüveni teknolojinin gelişmesiyle beraber çeşitli iletişim enstrümanlarını da beraberinde getirmiştir. İnsanlar artık mağara duvarlarına yapılan resimlerle değil, çeşitli iletişim araçlarıyla iletişim kurmaya ve bunu yaygınlaştırıp geliştirmeye başlamışlardır. Sosyal hayattaki gelişim sürecine paralel olarak, görsel iletişim araçlarına daha fazla ihtiyaç duyulmuş ve ihtiyaca binaen görsel iletişimde sürekli gelişim göstermiştir. İnsanoğlu günümüzde iletişimini ilkel yollarla değil, teknolojik yollarla kurmuş, yeni teknolojik materyallerle gelişen ve değişen dünyaya, çağın gereklerini zorunluluk haline getirmiştir. Çağımız iletişimini gerek; Görsel-İşitsel iletişim araçlarını kullanarak, (Telekomünikasyon, Kali-Grafik, Organizasyon) gerekse; kitle iletişim araçları olan dijital araçlarla (televizyon, sinema, afiş, broşür, billboard vb.) kullanarak gerçekleştirmekteyiz. Bu çalışma kapsamında öncelikli olarak Grafik Sanatı ve Tarihçesine, Türk Grafik Sanatı ve Gelişimine, İletişim ve Reklam aracı olarak Afiş tasarımına, Sinema, Animasyon ve Fotoğraf temelli anlatım biçimlerine, Yeni bir anlatım tekniği olarak 3D kullanımına ve son olarak da 2010-2015 Yılları Arası Animasyon Film Afişlerinin 3D Uygulamalarına yer verilmiştir. Birçok sanat alanında gerçekleşen teknolojik gelişmeler, sinema sanatı alanında da kendini hissettirmektedir. Sessiz sinema filmi dönemlerinden, 3 boyutlu sinema filmi dönemine geçen süreçte evde, sinemada, gösterimde olan 3 boyutlu animasyon filmlerinin tanıtım afişlerinin 3 boyutlu olarak hazırlanması, bu araştırmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu bağlamda yeni bir bakış açısıyla ele alınıp tasarlanan ve 3 boyutlu hale getirilen çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada bilgi ve deneyimlerinden yararlandığım değerli danışman hocam, Doç. Dr. Fatih BAŞBUĞ başta olmak üzere, Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı Başkanı Prof. Sadettin SARI'ya, Doç. Dr. Ömer ZAİMOĞLU'na, bölüm hocalarıma, bu süreçte desteklerini esirgemeyen aileme ve öğrencilerime teşekkür ederim. Köksal BİLİRDÖNMEZ Antalya, 2016 III ÖZET İçinde bulunduğumuz yüzyıl, insanoğlunun maddesel algı metaforlarının, duyuşsal etkileriyle farklı estetik hisleri tetiklemektedir. Bu durumun yol açtığı algı ve tüketim kültüründeki boşluk, toplumsal olarak farklılıklar gösterdiği gibi, çeşitli toplumlarda daha derin tepkilere imkan vermektedir. Özellikle Amerikan toplumunun çeşitli alanlarda yaptığı teknolojik müdahaleler, sanat alanında da etkisini hissettirmektedir. Bu çalışmanın amacı Amerikan film endüstrisinin yüksek bütçeli animasyon film afişlerinde 3D kullanımının özellikleri, yaygınlığı ve algılanabilirliğini tartışmak, alternatif fikirler üretmek ve uygulamaktır. Bu kapsamda giriş bölümünde, sinema, 3D, grafik ve sinema ilişkisine genel bir giriş yapılarak çalışmanın amacı ile çalışmada izlenen yöntem belirtilmiştir. Birinci bölümde; Grafik Sanatına ve Tarihçesine, Türk Grafik Sanatı ve Gelişimine, Grafik sanatının gelişiminde oldukça önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet dönemi grafik sanatçılarından, İhap Hulusi Görey'e ve günümüz grafik tasarım sanatçılarından, Mengü Ertel ve Yurdaer Altıntaş’a yer verilmektedir. Yine birinci bölümde, İletişim ve Reklam Aracı olarak Afiş Tasarımı, Afiş Çeşitleri, Afiş Tasarımında Kullanılan Teknikler, Sinema, Animasyon ve Fotoğraf Temelli Anlatım Biçimleri ile Yeni Bir Anlatım Tekniği olarak 3D Kullanımı konularına değinilmiştir. İkinci bölümde ise; 2010-2015 Yılları Arası Animasyon Film Afişlerinin 3D Tekniği İle Uygulanması kapsamında tasarımları yapılan 3 Boyutlu animasyon film afişlerinin, anlatım dili ve plastik açıdan çözümlemeleri ayrıntılı bir şekilde yapılmıştır. Yine bu bölümde, Cumhuriyet Dönemi ilk animasyon çalışmaları, ilk animasyon örnekleri, animasyonun kimler tarafından bulunup kullanıldığı, 3D Tekniğinin diğer alanlarda nasıl kullanıldığı ve 2010-2015 Yılları arası hazırlanan animasyon film afişlerinin tespitine, incelenmesine yer verilmiştir. Üçüncü ve son bölüm olan değerlendirme ve sonuç bölümünde ise; Birinci ve İkinci bölümde yer alan tüm konular bütün yönleriyle incelendikten sonra, tezin asıl temasını oluşturan "2010-2015 Yılları Arası Animasyon Film Afişlerinin 3D Tekniği İle Uygulanması" konusunun bundan sonraki araştırmacılara katkı ve kaynak oluşturacak şekilde değerlendirilmesi yapıldıktan sonra, "Deneysel Afiş Uygulamaları" başlığı altında çalışma sonlandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sinema, 3D, Animasyon, Grafik, Tasarım, Afiş IV SUMMARY The century