Według Rastrowej Mapy Podziału Hydrograficznego Polski Bacha (Struga usytuowany jest w centralnej cz ęś ci Regionu Chełmi ńsko-Toru ńskiego. Na tle potwierdzeniem zanieczyszcze ń pochodzenia rolniczego. Wcze śniejsze badania tej PRZECIWDZIAŁANIE DEGRADACJI ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO KOMENTARZ Toru ńska) wypływa z mokradła w okolicach miejscowo ści Wronie koło W ąbrze źna. sąsiednich regionów klimatycznych wyró żnia si ę on nieco wi ększ ą cz ęsto ści ą rzeki wskazuj ą na pogarszanie jej stanu sanitarnego, a tak że zwi ększenie zawarto ści Natomiast na mapach topograficznych odcinkiem źródłowym oznaczono ciek wyst ępowania dni z pogod ą bardzo ciepł ą z du żym zachmurzeniem. Dni takich zwi ązków biogennych (Pius 2015). Aktywno ść człowieka w zakresie przeciwdziałania degradacji środowiska DO MAPY SOZOLOGICZNEJ wypływaj ący z mokradła na wschód od Nielubia. Całkowita powierzchnia zlewni średnio w roku jest tutaj ponad 16. Charakterystyczne s ą tak że dni przymrozkowe Zgniłka jest najwi ększym dopływem Strugi Toru ńskiej i odwadnia silnie przyrodniczego polega na wła ściwym wprowadzaniu podstaw przyrodniczych wynosi 371 km 2, a długo ść rzeki 51,5 km. Na analizowanym obszarze Struga bardzo chłodne, z du żym zachmurzeniem bez opadów. Na podstawie Atlasu Klimatu zmeliorowane obszary upraw rolniczych. Jej zlewnia równie ż nale ży do obszarów i proekologicznych do planowania przestrzennego oraz na umiej ętnym stosowaniu W SKALI 1:50 000 Toru ńska oraz zasilaj ące j ą cieki odwadniaj ą intensywnie zmeliorowane tereny. Polski (Lorenc 2005) mo żna stwierdzi ć, i ż w latach 1971–2000 na tym obszarze szczególnie nara żonych na zanieczyszczenia azotem pochodzenia rolniczego. instalacji technicznych i procesów technologicznych ograniczaj ących lub Gęsto ść sieci drenów wynosi tu około 67–80 km/km 2 (Celmer i in. 1996). Dopływ średnie ci śnienie atmosferyczne wynosiło 1015–1016 hPa, dominowały wiatry Odwadnia silnie zmeliorowane obszary upraw rolniczych. Badania przeprowadzone likwiduj ących procesy degradacji środowiska. Działalno ść w tym kierunku obejmuje ARKUSZ N-34-98-B spod Wieldz ądza jest jednym z wi ększych dopływów Strugi Toru ńskiej. Ciek ten z sektora zachodniego, o do ść znacznej pr ędko ści ( średnio 3,5–4,0 m/s), w 2013 roku wykazały dobry stan ekologiczny, nie stwierdzono podwy ższenia st ęż eń wi ęc cały szereg zabiegów, procesów, nakazów i zalece ń, tak że podniesienie wypływa na wysoko ści około 105 m n.p.m. na północ od Jeziora Wieldz ądzkiego usłonecznienie si ęgało 1550–1650 godz./rok, a średnia temperatura powietrza była zwi ązków biogennych. W porównaniu z wcze śniejszymi badaniami pogorszył si ę świadomo ści ekologicznej mieszka ńców. W czterech miejscowo ściach arkusza WĄBRZE ŹNO i poni żej tego jeziora jest ju ż ciekiem stałym. Nast ępnie, przepływa przez Jezioro do ść wysoka i wynosiła około 8,0° C. Jest to region o niskiej sumie rocznej opadów nieco stan sanitarny cieku (Pius 2015). zlokalizowano oczyszczalnie ścieków. Sie ć kanalizacji sanitarnej i burzowej Płu żnickie, Wieczno Północne i Południowe nosz ąca na tym odcinku nazw ę Kanału (około 550 mm). Urozmaicona orografia terenu oraz zróżnicowane pokrycie szat ą Wody Strugi W ąbrzeskiej były badane w 2008 roku wg innej metodyki. Struga wyst ępuje w Wąbrze źnie oraz cz ęś ciowo w Ry ńsku, Płu żnicy, Nowej Wsi Wieczno. Omawiany odcinek zlewni Bachy jeszcze na pocz ątku XIX wieku był ro ślinn ą sprzyjaj ą formowaniu si ę lokalnych warunków topoklimatycznych. jest odbiornikiem ścieków z miejskiej oczyszczalni komunalnej w W ąbrze źnie, które Królewskiej, a w pozostałych miejscowo ściach jest jej brak. Na wi ększo ści Opracował zespół w składzie: obszarem bezodpływowym i Jezioro Wieczno nie było wł ączone w żaden znacz ąco wpływaj ą na jako ść jej wód. Aktualnie oczyszczalnia ścieków analizowanego obszaru gospodarka odpadami jest uregulowana, co nie zmienia Mieczysław Kunz, Leon Andrzejewski, Bo żena powierzchniowy system sieci rzecznej. W wyniku przeprowadzonej melioracji Kanał FORMY OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO w Wąbrze źnie jest w rozbudowie i modernizacji maj ącej na celu przyj ęcie wi ększej faktu konieczno ści zorganizowania kompleksowego systemu gromadzenia, Pius Wieczno wł ączył około 100 km 2 dodatkowej zlewni do Strugi Toru ńskiej. ilo ści ścieków, a tak że dostosowanie technologii do obowi ązuj ących przepisów segregacji i wywozu odpadów. W Wąbrze źnie funkcjonuje stacja utylizacji odpadów Północno-wschodnia cz ęść obszaru odwadniana jest przez Kanał Sicie ński Opisywany obszar, mimo rolniczego charakteru, cechuje si ę wyst ępowaniem ochrony środowiska. metod ą recyclingu, a w skrajnie południowej cz ęś ci na granicy arkusza stacja (Sitno). Ciek ten jest dopływem Lutryny (zlewnia Osy). Cała zlewnia Kanału obiektów obj ętych ochron ą prawn ą. Gleby chronione zdecydowanie dominuj ą w śród Rozpoznanie stanu czysto ści oraz stanu ekologicznego jezior na analizowanym utylizacji odpadów metod ą kompostowania. W dwóch punktach arkusza prowadzony OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO OBSZARU Sicie ńskiego jest silnie zdrenowana i zmeliorowana. gruntów ornych, a niewielkie fragmenty lasów pełni ą funkcj ę wodochronn ą. obszarze jest ograniczone do trzech obiektów: jeziora Wieczno Północne, jeziora jest monitoring środowiska przyrodniczego w oparciu o sie ć regionaln ą. W granicach analizowanego obszaru znajduje si ę 17 jezior o powierzchni W zasi ęgu analizowanego arkusza zlokalizowano 27 pomników przyrody (Tabela 2), Wieczno Południowe oraz Jeziora Zamkowego. Warunki morfometryczne oraz Poło żenie fizycznogeograficzne przekraczaj ącej 1 ha (Tabela 1). Do najwi ększych z nich nale żą : Wieczno 1 rezerwat przyrody, kilkadziesi ąt u żytków ekologicznych, w tym 5 o znacznej znaczny udział gruntów ornych w zlewni jeziora Wieczno Południowe sprawiły, że REKULTYWACJA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Zgodnie z podziałem Polski na regiony fizycznogeograficzne opracowanym Południowe, Wieczno Północne oraz Jezioro Zamkowe. Jezioro Mlewieckie powierzchni, a tak że wytypowano 2 obszary chronionego krajobrazu (OChK). jest ono poza kategori ą w odporno ści na degradacj ę. Natomiast gł ębsze jezioro przez Kondrackiego (2000), obszar obj ęty arkuszem mapy W ąbrze źno poło żony jest o porównywalnej do Jeziora Zamkowego powierzchni wyst ępuje na arkuszu jedynie Poło żony na północny-wschód od wsi Wronie rezerwat le śny Wronie o powierzchni Wieczno Północne znalazło si ę w III kategorii, pomimo podobnych warunków Na obszarze obj ętym arkuszem mapy W ąbrze źno, w obr ębie wyrobiska w granicach podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie (315) i makroregionu fragmentarycznie w południowej jego cz ęś ci. 68,74 ha ustanowiony został w 1978 roku w celu ochrony lasu li ściastego o charakterze użytkowania gruntów w jego zlewni bezpo średniej. Badania przeprowadzone materiałów budowlanych na zachód od Mlewa, na styku z arkuszem s ąsiednim Pojezierze Chełmi ńsko-Dobrzy ńskie (315.1). Na opisywanym obszarze wyró żni ć naturalnym, ze stanowiskiem buka na granicy zasi ęgu. W śród zespołów le śnych w 2012 roku wg aktualnej metodyki wskazały umiarkowany stan ekologiczny jeziora (Chełm ża) wyst ępuje rolna forma rekultywacji środowiska przyrodniczego. mo żna tylko jeden mezoregion – Pojezierze Chełmi ńskie (315.11). Poło żenie arkusza Tabela 1. Jeziora i ich cechy morfometryczne. wyró żnia si ę buczyna ni żowa, gr ąd subkontynentalny i ols porzeczkowy. Drzewostan Wieczno Północne oraz dobry stan ekologiczny jeziora Wieczno Południowe. NIEU ŻYTKI na tle schematycznej sieci hydrograficznej oraz wa żniejszych miejscowo ści Wys. Powierzchnia [ha] Gł ęb. Gł ęb. stanowi buk wraz z licznymi domieszkami d ębu, jesiona i graba, a dodatkowo wyst ępuj ą Obydwa jeziora były w przeszło ści zanieczyszczane zarówno przez zwi ązki Obj ęto ść Lp. Nazwa jeziora [m plani- śred. maks. przedstawia poni ższa rycina. IR Ś KJP AJP [tys. m 3] gatunki ro ślin rzadkich i chronionych (R ąkowski i in. 2005). biogeniczne z obszarów rolniczych, jak i ścieki odprowadzane bez oczyszczania n.p.m.] metr [m] [m] W zasi ęgu przestrzennym opisywanego arkusza zarejestrowano kilka Znaczn ą powierzchni ę arkusza zajmuje OChK torfowiskowo-jeziorno-le śny Zgniłka i bez pozwolenia z indywidualnych posesji zlokalizowanych w jego pobli żu. Po 1. Frydek (Okonin) 94,7 25,4 26,0 25,4 27,2 1829,1 7,2 24,0 nieu żytków naturogenicznych. Koncentruj ą si ę one głównie w otoczeniu jeziora 2. Gł ęboczek 89,3 - 10,0 10,5 10,9 609,0 5,8 17,3 – Wieczno – Wronie. Ten poło żony w centralnej cz ęś ci obszar chroniony obejmuje uporz ądkowaniu gospodarki wodno- ściekowej w gminie Płu żnica dopływ Wieczno, jeziora Zamkowego oraz jeziora Ka ża. 3. Jeziorek - - 4,8 - 6,4 - - - najwi ększy w województwie kompleks torfowiskowy ze zbiorowiskami ro ślinnymi zanieczyszcze ń punktowych do jezior znacz ąco zmalał co znajduje swoje 4. Płu żnickie 91,2 43,4 43,5 43,4 44,7 438,7 1,0 1,7 torfowisk przej ściowych i niskich oraz zbiorowisk zaro ślowych i le śnych, a tak że odzwierciedlenie w aktualnej jako ści wód. 5. Radowiskie 91,0 - 11,0 10,5 11,1 126,0 1,2 1,8 OGÓLNA OCENA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 6. Sicie ńskie (Sitno) - 48,3 51,0 48,3 49,0 541,1 1,1 3,0 wodnych, z szeregiem gatunków chronionych i rzadkich. W jego obr ębie le ży tak że Tabela 4. Stan czysto ści badanych cieków i jezior. I STOPNIA JEGO DEGRADACJI 7. Szczurkowskie 94,8 - 26,0 25,3 26,4 480,7 1,9 2,8 jezioro Wieczno stanowi ące miejsce l ęgowe wielu gatunków ptactwa oraz wszystkie 8. Wieldz ądzkie (Wieldz ądz) 98,5 43,5 41,0 43,5 41,0 2385,1 5,5 13,0 obszary le śne, w tym rezerwat Wronie ( Przyroda województwa …1992). Punkt Kategoria 9. Wro skie - - 4,7 - 5,1 - - - Rzeka lub jezioro / Ocena stanu ń Lp. pomiarowo- Rok podatno ści na Stan środowiska przyrodniczego analizowanego arkusza wynika 10. Zamkowe (W brzeskie) 94,8 69,6 70,0 69,6 70,8 4132,8 5,9 18,0 W skrajnie południowo-wschodniej cz ęś ci wyst ępuje fragment OChK Dolina km biegu rzeki ekologicznego ą kontrolny degradacj ę z funkcjonowania jednego zasadniczego geoekosystemu, tj.