TV Kuleleri ve Yangın Önlemleri Günümüzde anten kirliliğin önlenmesi, şehrin manzarasının seyredilebilmesi, dö- ner lokantaların oluşturulması için önemli metropollerde TV kulesi yapılmaktadır. Almanya’da hemen hemen her şehirde dönen restoranı olan bir TV kulesi bulun- maktadır. Tahran’da Milad Kulesi, Tokyo’da Skytree, Moskova’da Ostankino Kulesi, Şanghay’da Oriental Pearl Kulesi, Berlin Kulesi, Bakü Kulesi, Taşkent Kulesi, Sidney Kulesi ve daha yüzlerce yüksek TV kulesi lokanta, seyir terası ve anten kulesi olarak kullanılmaktadır. Bu kulelerin yükseklikleri 100 m ile 600 m arasında değişmektedir. İlk sırada 634 metre yüksekliğiyle Skytree larda elbette en önemli husus can güven- 1848 yılında yapımına başlanan ve 1885 (Tokyo, Japonya) alırken bunu 600 m ile liğinin sağlanmasıdır. Dünyadaki TV kuleleri yılında tamamlanan, A.B.D. Devletlerinin Canton Kulesi (Guangzhou, Çin) izlemek- incelendiğinde bütün kulelerin tamamında, kurucusu George Washington anısına tedir. Daha sonra bunları sıra ile 553 m insanları kaçırmak yerine yangına dayanıklı yaptırılmış dünyanın en yüksek dikilitaş anı- yükseklikle Toronto CN Kulesi (Kanada), malzemelerin kullanıldığı, söndürme sistem- tıdır. Her iki merdivende açık olup yangın 540 m yükseklikle Moskova Ostankino lerine önem verildiği ve bir adet yangın kaçışı için yapılmamıştır. Anıt içerisinde, Kulesi (Rusya), 467 m yükseklikle Şanghay kaçış merdivenin yeterli görüldüğü anla- A.B.D. Devletleri ile Osmanlı Devletinin Oriental Pearl Kulesi (Çin), 435 m yüksek- şılmaktadır. Istanbul Beylikdüzü’nde 2008 dostluğunun simgesi olarak Sultan Abdul- likle Tahran Milad Kulesi (Iran) ve 421 m yılında açılan 400 kişilik dönen restoranı olan mecid tarafından gönderilen 1854 yılında yükseklikle Kuala Lumpur Kulesi (Malezya) ve ayrıca restoranın altında ve üstünde seyir anıta yerleştirilmiş Osmanlıca bir kitabe izlemektedir. terasları bulunan Endem TV kulesinde de bir de vardır. Kitabede “Devam-ı hulleti te’yid merdiven mevcuttur. içün Abdülmecid Han’ın yazıldi nam-ı paki Ekli tabloda yükseklikleri 200 metreden fazla seng-i balaya Vaşinkton’da” yazılı olup olan restoran ve/veya seyir terası olarak NFPA 101 Handbook 2009 Edition, günümüz Türkçesiyle “Dostluğumuzun kullanılan TV-Radyo kuleleri görülmektedir. A.11.3.2.4 maddesinde bilgi için ikinci devamı için, Abdülmecid Han’ın temiz Yükseklikleri yaklaşık 100 m ila 500 metre merdivenin uygulandığı belirtilen Was- adı Washington’daki uzun taşa yazıldı” arasında değişin seyir terasları ve lokanta- hington Monument (Vaşington Anıtı), denilmektedir. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 164 2 ti, tünel, stadyum, havalimanı ve benzeri yüzlerce TV kulelerinin hiç birisinde ikinci kullanım alanlarının yangından korunma- merdiven bulunmamaktadır. Almanya’da sında Türk Standartları, bu standartların yüksekliği 100 metreden fazla olan 120 olmaması hâlinde ise Avrupa Standartları adet TV kulesi yapılmıştır ve bunların birço- esas alınır. Türk veya Avrupa Standartların- ğunda dönen restoran yer almaktadır ve da düzenlenmeyen hususlarda, uluslara- ikinci bir merdivenleri bulunmamaktadır. rası geçerliliği kabul edilen standartlar da Bunların tamamı Binaların Yangından Ko- kullanılabilir” denilmektedir. Bu maddeye runması Hakkında Yönetmelik Hükümlerin- istinaden kulelerin tasarımında uluslararası de belirtilen uluslararası yönetmelik kabul nitelikteki yönetmelikler uygulanabilmek- edilebilecek yönetmeliklere göre yapıl- tedir. Almanya, Ingiltere, Rusya, Japonya mıştır. NFPA standartlarının bir yönetmelik ve A.B.D. Eyaletlerindeki yönetmelikler ile olmadığı, NFPA standartlarında özellikle Günümüzde, kulelerin çekirdek kısmı IBC (International Building Code) madde- sistemlerin tasarımı ile ilgili fevkalade çok büyütülemediğinden pasif yangın lerinde kulelerin kaçış yolları konusunda uygun detayların bulunduğu bir standart önlemlerine ve söndürme sistemlerine herhangi bir hüküm bulunmamakta, her olduğu unutulmamalıdır. A.B.D. Devlet- önem verilerek TV kulelerinde bir adet konuda değerlendirmenin yerel otoriteler lerinde, 350 metre yüksekliği olan Las merdiven ve bir veya iki adet acil durum tarafından yapılacağı belirtilmektedir. Vegas’ta Stratosphere Tower, Seattle’da asansörü yapılmaktadır. Gelişmiş ülkelerin Dünyanın hiç bir ülkesinde de yerel oto- bulunan 184 m yüksekliğindeki Space Ne- yönetmeliklerinde makas merdiven bir ritelerin TV kuleleri için ikinci bir merdiven edle kulesinde, Dallas’ta bulunan ve Ekim çıkış sayılmakta ikinci çıkış olarak kabul yaptırdığına rastlanılmamaktadır. Sadece 2013 yılında gözetleme bölümü yeniden edilmemektedir. Sadece ülke yönetme- özel bir husus NFPA Life Safety Code açılan 171 m yüksekliğindeki Reunion liklerinde değil aynı zamanda birçok ülke 101 (2009) Chapter 7 Means of Egress Kulesi’nde ve Teksas’da bulunan restoran tarafından esas alınan NFPA 101, Life 7.2.13.1 maddesine bulunmaktadır. Bu olarak da kullanılan 230 metre yüksekliğin- Safety standardında da makas merdi- standarda göre asansörlerin ikinci çıkış deki “Tower of the Americans”da da bir venler bir çıkış sayılmaktadır. Bu nedenle olarak kabul edilebilmesi için, kulede merdiven bulunmaktadır. kulelerde makas merdiven yapılsa bile yağmurlama sistemi olmalı, kullanıcı sayısı tek merdiven sayılmakta ikinci merdiven 90 kişiyi aşmamalı, merdiven doğrudan Tokyo Skytree olarak kabul edilmemektedir. Yağmurla- dışarı tahliye edilmeli, taşıyıcılar yanmaz Yüksekliği 634 m olan dünyanın en yük- ma sistemi olan yapılarda iki merdiven olmalı, merdiven çıkış kapasitesini sağ- sek TV kulesi 2012 yılında tamamlanmış arası mesafe diyagonal mesafenin üçte layabilmeli, personel tahliye konusunda olup restoran ve seyir kulesi olarak da birinden daha fazla olmalıdır. Bunu TV eğitilmeli ve halkın genel kullanımına açık kullanılmaktadır. Metamodern stilde kulelerinde sağlamak çok zordur, Mer- olmamalı. Nikken Sekkei tarafından tasarlanan ku- divenler arası mesafe diyagonalin üçte lenin mühendislik harikası olduğu özellikle birinden fazla olabilmesi için yani ikinci Dünyanın en yüksek binası olan ve 2012 deprem önlemlerinin yeni teknolojilere bir merdiven yapılabilmesi için, yan yana yılında açılan Tokyo Skytree’nin kapasi- göre tasarlandığı belirtilmektedir.. Yaklaşık iki kule oluşturulması veya çekirdeğin çok tesinin yaklaşık 3000 kişi olduğu ve bir 300 m yükseklikte üç katta seyir alanları, büyük oluşturulması gerekmektedir. haftada 1.6 milyon kişinin ziyaret ettiği restoranlar ve kafeler yer almakta olup belirtilmektedir. Kulede sadece bir adet kapasitesinin yaklaşık 2000 kişi olduğu be- Binaların Yangından Korunması Hakkındaki merdiven bulunmaktadır. Keza dünyanın lirtilmektedir. İkinci seyir alanı yerden 450 Yönetmelikte kuleler için özel hükümler ikinci yüksek kulesi olan Çin’deki Canton metre yüksekliktedir. İki kat olan ve camla bulunmamaktadır. Bununla beraber Tower’da, dünyanın yüksek TV kuleleri olan kapatılan bölümün kapasitesi yaklaşık 900 yönetmeliğin 5.maddesinin 2.fıkrasında sırasıyla Toronto CN Tower’da, Moskova kişidir. Camlı bölme kuleyi çepeçevre sar- “Tasarımcılar tarafından, bu Yönetmelikte Ostankino kulesinde, Şanghay Oreiental dığı için geniş görüş alanı bulunmaktadır hakkında yeterli hüküm bulunmayan hu- Pearl Kulesinde, Tahran Milad kulesinde Açıldığı sıralarda bir haftada 1.6 milyon suslarda ve metro, marina, helikopter pis- ve dönen restoran ve seyir terası bulunan kişinin ziyaret ettiği yazılmaktadır. Kulede YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 164 3 kontrollü giriş-çıkışlar olduğundan kişi sayı- sının bu kadar olacağı düşünülmeyebilir. Mimarlarından Barbara Kuit yaptığı açıkla- mada “Erkek figürlü en iyi gökdelenlerin özellikleri içine kapanık, güçlü, dümdüz ve dik açılı, kendini tekrar etme üzerine kurulu olmalarıdır. Biz, dişi olan, karmaşık, şeffaf, biçimli, cana yakın ve seksi bir kule yaratmak istedik. Amacımız zengin ve insan kimlikli, serbest biçimli bir tasarım ortaya koymaktı. Sonuç olarak uzun, dal gibi, kadın figürüyle benzerlik gösterecek bir kule çıktı ortaya ve lakabı da süper model oldu” demektedir. Toronto CN Tower 13 adet asansör ve bir adet yangın mer- gelişigüzel dağılmış biçimde bulunmak- Dünyanın üçüncü en yüksek TV kulesi olan diveni mevcuttur. Asansörlerin her biri 40 tadır. Bazıları korunaklı bahçeler şeklinde, Toronto CN Kulesinin yüksekliği 553.3 met- kişi alabilmektedir ve 30 saniyede 300 diğerleri ise dışarıya doğru uzanmış olarak redir. Kanada Ulusal Demiryolu Şirketi tara- metreye ulaşmaktadırlar. Asansörlerden şeffaf zemin ile tamamlanan camla kaplı fından yaptırılmıştır. Seyir terası 447 m yük- ikisi acil durumlar için bekletilmektedir. izleme kutuları şeklindedir. Panoramik çatı sekliktedir ve bazı kısımlar cam kaplı olup 54m x 42m boyutundadır, yani yaklaşık gökyüzü yürüyüşü ve emniyet kemeri ile Yangın önleme sistemleri için, 860 milyon$ 2000 m² seyir alanı mevcuttur. Standartlar açıkta kenar yürüyüşü yapılabilmektedir. olan toplam maliyetin %9’u oranında bir uygulandığında yaklaşık enaz 1500 kişi Toronto’nun ışıl ışıl gecelerinin yükseklerde harcama yapılmıştır. Aktif ve pasif yangın bulunuyor anlamındadır ve enaz 4 adet yemek yerken seyredilebildiği restoranları önlemleri için son teknolojiler kullanılmış, çıkış istenmesi gerekmektedir. Elbette 351 m yüksekliktedir. Restoranın kapasitesi çelik taşıyıcılara intumescent kaplama yapılmıştır. Prensip olarak bir yangın du- rumunda insanların bir anda boşaltılması değil, yanıcı olmayan malzeme kullanıl- ması, yangının yayılmaması ve anında yangının söndürülmesi esas alınmıştır. Canton Tower Çin’in Guangzhou şehrinde yer alan 600 m yüksekliğindeki Canton Kulesi 2010 yılında tamamlanmıştır. Restoranlar ve