SERVAAS DE BRUIN ZAK - ENCYCLOPA EDIE ERVAAS DE BRUIN. NCYCLOPAEDIE. 1. ZUTPHEN, W. 'J. TII'JEME & SNELPERSDRUK VAN H. C. A. THIEVE TE NIJMEGE14. Onder alle bestaande handboeken, bestemd one te worden geraadpleegd, waar men in de samenleving stuit op een of ander vreemd woord, eene uitdrukking of plaats enz. zijn er zeker vele uitstekende, die uitvoerig omtrent alles opheldering geven — maar de meeste z&n te grout en te k o s t b a a r. De samensteller van dit werkje meende daaront een goed week te doen door te geven een handig, klein boekje, dat men overal lean mede- dragen, en dat in beknopten vorm het allern.00tligste verklaart, waarvoor het dan ook in den regel geraadpleegd zal worden. Het lean, naar hid hoopt, uitstekend dienst doen als vraagbaak hid taalkan- kundige, historische, geographisehe en andere rnoeielijkheclen ; zelden zal men• het tevergeefs opslaan. FEBRUARI 1890. S. D. B. LUST DER VERKORTINGEN. Arrest. Amsterdam (-sch, ..e). bh. beeldhouwer. A. ank. anker. bhk. beeldhouwkunst. gestorven, stierf. antes. antwoord. bib/. biblioth-eek (-ecaris). aantt. aanteekeningen. Apr. April. hiss. bisschop. aardb. aardbeving. Arab. Arabisch (e). blz. bladzijde. abiss. aartsbisschop. arch. archipel. Bob. Boh-ernen (-eemsch, ..e). acad. acade-mie (-misch, ...e). art. artillerie. bot. botanie (-ist, -icus). a. d. aan de, aan den. Assyr. Assy-rie (-risch, ..e). badplaats. adell. adellijk (e). astr. astrol-oog(-ogie, -ogisch, hr. broeder(s). adj. adjectief. ...e) Brah. Brabandsch (e). adk. aardrijkskun-de (-dig,- Ath. Ath-ene (-eensch, ..e). Bra.. Brazil-ie (-iaansch, dige). Atl. 0. Atiantische Oceaan Sri. Britsch (-annie). adm. admiraal. Aug. Augustijner. b. v. bij voorbeeld. Adr. Adriatisch (e). Austr. Austral-re (-isch, ..e). bwk. bouwkun-de (-dig, -dige). ads. - res. adsistent-residen-t Az. Azia tisch (e). bijb. bijbelsch (e). (-tie). btJgn. bijgennamd. adv. advocaat. B. Byz. Byzant-ium (-ijnsch, ..e). afgev. afgevaardig-de (-den). Afr. Afri-ka (-kaansch, ..e). Bab. Babylon-ie (-isch, ..e). C. a. h. aan het. Bad. Badensch (e). ahtg. aartshertg. beh. behoorend (e). ca. circa. akk. akkerbouw. Beier. Beier-en (-sch, ..e). cgr. centigram (men). Alex. Alexander. Beig. Belgisch (e). Chin. Chinee-sch) (-zen). Aig. Algerijnsch. ber. beroemd (e). Chr. Christus. Am. Amerika. Bern. Bernardijner. chrl. christelijk (e). Amer. Amerikaansch (e). hew. bewoners. com. cornitaat. LIJST DER VERKORT1NGEN. comp. componist. Eagid. Engeland• geo. geogr-aaf (-aphie, ct. cent. en.. en zoo voorts. -aphisch, ..e). et. eertijds. Germ, Germaansch (e). D. etc. etcetera. gesch. geschiedenis. Et h io. Ethiopisch (e) geschsch. geschiedschrijver. d. dorp. Ear. Europ-a (-eesch, ..e). gest. gesticht, (e). D. Duizend. e. v. en volgende. gi. gulden. Dec. December. Ev. Evangelic. gmb. gerneenebest. Deen. Deensch. gml. gemaal, democ. dcmocratisch (e). F. groin. gemalin. dep. department. gash. geneesheer. dgl. dergel ijke. fab. fabelleer. gnk. geneeskun-de (-dig, -dige). d. Gr. de(n) Groote. fabr. fabric-k (-ken). gum. geneesmiddel. d. I. dat is. ram. famil-ie (-iaar). gouvt. gouvernement. Dam. Denemarken. Feb. Februari. Gr. Groot(e). dk . dichtkunde. fig. tiguurlijk. grd. gr-aad (-aden). dl. deel. h. tlesschen. gel. gram'. do. dito. Floe. Florentijnsch (e). grfs. graafschap. diplom-aat (-atie). Fr. Fransch (e). Gri. Griek-enlancl (-sch, ..e). dr. daar. Fra. Frankrijk. Gron. Groninge,n. dram, dramatisch (e). Fred. Frederik. Ds. dominee. Fri. Frie-sland (-zen, -sch). H. Dt. Duitsch (e). Duitschland. G. Ilan, Hannover. dtr. dochter. Ilebr. Hebreeuwsch. dyn. dynastie. Gall. Gallisch (e). hell. heilig(e). Gras, . galvanisch (0). heldh. heldhaftig (e). E. geb. geboren. Dead. Hendrik. geb.-pl. gehoorteplaats. Derv. Hervorming. e. a. en andere. gedkt. gedenkteekeni(-kenen). I Hess. Hessich (e). Egt. (Egypt.) Egyptisch (e). Geld. Gelder-land (-sch, ..e). hgl. hoogleeraar. ell. eilan-d (-den). • gem. gemeente. hgpr. hoogepriester. elect. electrisch (e). gen. genaamd, genoemd (e). hh. heldhaftig. Engl. Engelsch (e). gent. generaal. hist. histor-ie (-isch, ..e). VI I.IJST PER VERKORTINGEN. ILL. hektoliter. Jap. Japansch (e). Lat. Latijnsch (e). hlh..heelkun-de (-dig, -dige). J. C. Jezus Christus. Eliot. Limburg. h. o. hooger onderwijs. Joh. Johannes. leerm. leermeester. Hollan-d (-dsch, jonkh„ jonkheer. lig. leerling. (-aarsch, ..e). Lod. Lodewijk. hpl. hoofdplaats. K. Lomb. Lom bard-ije (-isch, ..e.) II. S. Heilige Schrift. Ilk. ka. kanton letterkun-de -dige). hst. hoofdstad. Luth. Luthersch (e). htg, hertog. kur. karav-aan (-anen). htgd. hertogdom. kard. kardinaal. Mgt,. hertogin. kkl. kerkelijk (e). hum. humor-ist (istisch. ..e). klooster (s). hypoth. hypothetisch (e). kle. klein (e). klz. kiuizenaar. M. Marcus. klzn. kleinzoon. Mad. Madame. I. km . kilometer. • Mah. Mahomedaansch kng. koniugin. (e). I. inwoners. Maximiiiaan. kol. kolonie. koloniaal. i. a. b. in alle beteekenissen. wens. menschelijk kon. koning. tel. i. d. in de, in den. met. meter. kOnkl.koninklk(e). iemand. Mex. Mexicaansch (e). Ind. Indisch (e). konkr. koninkrijk (-rijken). midd. - eenw. middel-eeuwen- ins. insekt, insektenkunde. kph. koop.handel. kpm. lioopinan. (-eeuwsch, ..e). Instr. instrument. MIdd. Z. kpst. koopstad. Middellandsc,he Zee. Inw. inwoners. mil . militair (e). kpv. koopvaart. inz. inzonderheid. miner-aal (-alogie). krit. kritisch (e). Iou. Ionisch (e). minclerjarig (e). krv. keurvorst (en). ir. ironiek (e). non. millioen. krvi. keurvorstelijk (e). Isr. Israelitisch (e). 11Ioz. MozaIsch (e). krvt. keurvorstin. Ital. Italiaansch (e). mrtl. martelaar. kv. kunstvlijt. mrv. ineervoud. kvr. kunstvriend. msk. maarschalk. mtw. muntwezen. j. jaar, jarig (e). L. notz. muziek. Jan. Januari. landsch. Iandschap. myth. mythisch (e). LIJST DER VERKORTINGEN• VII Or. Oostenrijk (-ers, N. redr. redenaar, • 0. T. Oud Testament. reg.-distr. r.egeerings-d istrict. N. Noordelijk. • (e). Oudgr. Oudgrie-ksch (c). rek. rekenkund-e (-ig, N. Amer. Noordamerikaansch oudt. outhijds. rep. republ-iek (-ikeinsch, ..e). n. Am. Noord-Ainerika. overbl. overblijfselen. yes, residen-t (-tie). Ndl. Nederlandsch (e). ovw. overwinning. rev. revolut-ie (-ionair, ..e). Nap. Napoleon. OUg. Overijsel. rgl. rechtsgeleerd (e). • Napol. Napolitaansch (e). riv. rivier. Nat. natio-naal (-nale). P. R. K. Roomsch-Katholiek (-e). N. Hr. Noord-Braband. Rom. Rornein-en (-sch. ..e). a. Chr. na Christus. Peip. Peloponues-us (-isch:..e). rom. - schr. romansehrijver. - Ned. Nederlanden. Penns. Pennsylvan-iii (-loch, Rusl. Rusland. Nederl. Nederla.ndsch (e). ..e). Russ. Russisch (-e). N. Doll. Noord - Holland. Perz. Perzisch (e). al. namelijk. pha. pharmacie. NNW. noordnoordwestelijk. philosophie. S. NO. noordoostelijk. plk. plantenkun-de (-dig,-dige). Nov. November. pop. populair (e) Saks. Saksisch (-e). Nrw. Noorw-egen (-eegsch...e). Port. Portug-al (-eesch, ..e). sans. samenstelling, sarnenge- N.T. Nieuw Testament. pred. predi-ker (-Kant). steld. NW. noordwestelijk. pres. president. Sc ► otsch (-e). pri. priester(s). sch. - ell. schiereiland. - 0. proc - gen.procureur - generaal. schildvl. schildvleugeltg (e). 0. Oost. prod. produkt (en). schk. scheikund-e (-ig, -ige). o. a. onder andere. prof. professor. Schotland. Oct. October. Prot. Protestant (-sch, ..e). • seta. schilderkunst. odw. onderwijs. prot. protector (-oat). Bern. Semitisch (-e). 0. I: Oost-Indic (disci), ..e.) Prov. provinc-ie (-tool, -iale). Skr. Sanskrit. 0. II. Openbaar Ministerie. Pruis. Pruisisch (e). slay. slavernij. omstr. omstreeks. pseud. pseudonietn. Sp. Spaansch (e). onderk. onderkoning. Spart. Spartaansch (e). ontl.ontleedkun-de(-dig,-dige). R. spl. speelterm. oorspr. oorspronkelijk (e.) spr. spreek Oppr. - It. Opper-Italic. • rcht. rechtsgeleerd st. stad. V II I ',ST DER VERKORTINGEN. St. Sint, Saint, Sankt. stb. standbeeld. U. W. Ste. Sainte. sted. stedelijk (e). u. our, uren. city. uitvinder. W. West-elijk, ..e (-ersch, sthhk. staathuishoudkunde wbk. woordenboek. unvt. universiteit. (-ig, ..e). wed. Utr. Utrecht. weduwe. sthr. stadhouder. IVima. Wilhelm . (e). Sti. 0. Salle Oceaan. wetensch. wetenschappelijk stk. staatkund-e (-ig, -ige). V. W. I. West-Ind-le (-isch, ..e). stm. staatsman. wkt. werktuigkund-e (-ig, Sir. Straat. v. van -ige)• sick. sterrenkund- e (-ig, -ig e). vbdg. verbinding. Wm. Willem, William. sty. stamvader. v. Chr. viiOr Christus. wsk. wiskund-e (-ig, -ige). v. d. van de, van den. Wert. Wurtemberg(-sch, ..e). T. veld m. veldmaarschalk. 1VZW. Westzuidwestelijk (e). Venet. Venetiaansch (e). tech. technisch (e). Vereen. Vereenigde. (de). teek. teekenkunst. versch. versch-eidene (-illen- z. tegw. tegenwoordig (e). verst. versterkt (e). tn. tijdgenoot. (..e). vertr. vertegenwoordiger. Z. Zuidelijk (e). then. theol-oog (-ogie, -ogisch. vest. vesting. Z. Ain. Zuida ► erika. (e). Thur. Thuringsch (e). vgl. vergelijk. Z. Amer. Zuidamerikaansch ilk. taalkund-e (-ig, -ige). v. h. van het. Zeel. Zeeland. tnl. tooneel. vhr. veldheer. zeew. zeeweze.n. tni. - schr. tooneelschrijver. vierk. vierkant (e). zgn. zoogenaanid (e). t.o. tegenover. vik. verloskund-e (-ig, -ige). zh. zeehaven. toek. toekomend(e), toekom- Vim .Vlaarnsch (e). Z. Ilion. Zuid-Holland. stig (e). viii. voormalig (e). z. n. zelfstandig naamwoord. Trojaansch (e). wins. veldmaarschalk. ZO. Zuidoostelijk (e). Tu. Turk (-en, ije, -sch, ..e). vii. voor-naam (-name). ZW. Zuidwestelijk (e). toss. tusschen. vnl. voornamelijk. Zw. Zweedsch(e). t. w. to weten. vog. vogelenkunde. Zwalb. Zwabisch (e). typ. typogr-aaf (-aphie, vors. vorstelijk (e). Zwn. Z. Zwarte Zee. -aphisch, ..e).