ISSN 0867-261X Senat Rzeczypospolitej Polskiej VII kadencja Sprawozdanie Stenograficzne z 8. posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 2 kwietnia 2008 r. Warszawa 2008 r. Porz¹dek obrad 8. posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 2 kwietnia 2008 r. Ustawa o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniaj¹cego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹, sporz¹dzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r. Oœwiadczenia senatorów s¹ sk³adane na koñcu posiedzenia, po wyczerpaniu porz¹dku obrad. Obecni senatorowie: wed³ug za³¹czonej do protoko³u listy obecnoœci. Obecni goœcie i przedstawiciele urzêdów: Prezes Rady Ministrów – Donald Tusk Marsza³ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej – Bronis³aw Komorowski Urz¹d Komitetu Integracji Europejskiej – sekretarz stanu Miko³aj Dowgielewicz – podsekretarz stanu Sidonia Jêdrzejewska Ministerstwo Infrastruktury – minister Cezary Grabarczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego – podsekretarz stanu Augustyn Kubik Ministerstwo Spraw Zagranicznych – minister Rados³aw Sikorski – podsekretarz stanu Andrzej Kremer Kancelaria Prezesa Rady Ministrów – rzecznik prasowy rz¹du Agnieszka Liszka Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej – szef kancelarii Wanda Fidelus-Ninkiewicz (Pocz¹tek posiedzenia o godzinie 9 minut 06) (Posiedzeniu przewodnicz¹ marsza³ek Bogdan i matczynemu wstawiennictwu Maryi, ukaza³ Borusewicz oraz wicemarsza³kowie Zbigniew Ro- nam ¿ywy obraz Jezusa Dobrego Pasterza, wska- maszewski i Krystyna Bochenek) zuj¹c œwiêtoœæ, która jest miar¹ ¿ycia chrzeœcijañ- skiego, jako drogê do osi¹gniêcia wiecznego zje- dnoczenia z Tob¹. Udziel nam za Jego przyczyn¹, Marsza³ek Bogdan Borusewicz: zgodnie z Twoj¹ wol¹, tej ³aski, o któr¹ prosimy Proszê zajmowaæ miejsca. z nadziej¹, ¿e Twój s³uga papie¿ Jan Pawe³ II zo- Otwieram ósme posiedzenie Senatu Rzeczypo- stanie rych³o w³¹czony w poczet Twoich œwiêtych. spolitej Polskiej siódmej kadencji. Amen. (Marsza³ek trzykrotnie uderza lask¹ mar- sza³kowsk¹) Na sekretarzy posiedzenia wyznaczam senator Marsza³ek Bogdan Borusewicz: Ma³gorzatê Adamczak oraz senatora Witolda Id- Dziêkujê pañstwu. Proszê usi¹œæ. czaka. Listê mówców prowadziæ bêdzie senator Dorêczony pañstwu senatorom projekt po- Ma³gorzata Adamczak. rz¹dku obrad ósmego posiedzenia obejmuje usta- Proszê senatorów sekretarzy o zajêcie miejsc wê o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniaj¹cego przy stole prezydialnym. Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawia- Pragnê serdecznie powitaæ goœci przyby³ych j¹cy Wspólnotê Europejsk¹, sporz¹dzonego w Liz- na posiedzenie Senatu: marsza³ka Sejmu, pana bonie dnia 13 grudnia 2007 r. Bronis³awa Komorowskiego… (oklaski) …oraz Proponujê rozpatrzenie ustawy, pomimo ¿e pana Donalda Tuska, prezesa Rady Ministrów. druki senackie w tej sprawie zosta³y dostarczone (Oklaski) w terminie póŸniejszym ni¿ okreœlony w art. 34 Szanowni Pañstwo! ust. 2 Regulaminu Senatu. Jeœli nie us³yszê Dziœ wieczorem, o 21.37, mija trzecia rocznica sprzeciwu, uznam, ¿e Wysoka Izba przyjê³a œmierci Jana Paw³a II, wielkiego Polaka, ale tak¿e przedstawion¹ propozycjê. cz³owieka bliskiego nam wszystkim. Wobec braku g³osów sprzeciwu stwierdzam, ¿e (Wszyscy wstaj¹) Senat przedstawion¹ propozycjê przyj¹³. Jan Pawe³ II powiedzia³, ¿e „doœwiadczenia Przystêpujemy do rozpatrzenia ustawy o ra- dziejowe, jakie posiada Naród polski, jego boga- tyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniaj¹cego Trak- ctwo duchowe i kulturowe mog¹ skutecznie przy- tat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiaj¹cy czyniæ siê do ogólnego dobra ca³ej rodziny ludz- Wspólnotê Europejsk¹, sporz¹dzonego w Lizbo- kiej, zw³aszcza do umocnienia pokoju i bezpie- nie dnia 13 grudnia 2007 r. czeñstwa w Europie” i ¿e „Polska ma pe³ne prawo, Przypominam, ¿e zgodnie z art. 90 ust. 2 Kon- aby uczestniczyæ w ogólnym procesie postêpu stytucji Rzeczypospolitej Polskiej ustawa wyra¿a- i rozwoju œwiata, zw³aszcza Europy”. j¹ca zgodê na ratyfikacjê umowy miêdzynarodo- Proszê pana senatora o odczytanie krótkiej wej, na podstawie której Rzeczpospolita Polska modlitwy. mo¿e przekazaæ organizacji miêdzynarodowej lub organowi miêdzynarodowemu kompetencje orga- nów w³adzy pañstwowej w niektórych sprawach, Senator Czes³aw Ryszka: jest uchwalana przez Sejm wiêkszoœci¹ 2/3 g³o- Modlitwa o beatyfikacjê papie¿a Jana Paw³a II. sów w obecnoœci co najmniej po³owy ustawowej Bo¿e w Trójcy Przenajœwiêtszej, dziêkujemy Ci liczby pos³ów oraz przez Senat wiêkszoœci¹ 2/3 za to, ¿e da³eœ Koœcio³owi papie¿a Jana Paw³a II, g³osów w obecnoœci co najmniej po³owy ustawo- w którym zajaœnia³a Twoja ojcowska dobroæ, wej liczby senatorów. chwa³a krzy¿a Chrystusa i piêkno ducha mi³oœci. Przypominam, ¿e ustawa o ratyfikacji Traktatu On, zawierzaj¹c ca³kowicie Twojemu mi³osierdziu z Lizbony zmieniaj¹cego Traktat o Unii Europej- 8. posiedzenie Senatu w dniu 2 kwietnia 2008 r. 4 Ustawa o ratyfikacji Traktatu z Lizbony… (marsza³ek B. Borusewicz) Art. 6 zawiera klauzulê ratyfikacyjn¹ oraz doty- cz¹c¹ wejœcia traktatu w ¿ycie. skiej i Traktat ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europej- I wreszcie art. 7 wylicza jêzyki autentyczne sk¹, sporz¹dzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia traktatu – mowa jest o dwudziestu trzech jêzy- 2007 r., zosta³a uchwalona przez Sejm na dwuna- kach, w tym jêzyku polskim – oraz wskazuje, ¿e stym posiedzeniu w dniu 1 kwietnia 2008 r. Do depozytariuszem traktatu, zreszt¹ zgodnie z tra- Senatu zosta³a przekazana w dniu 1 kwietnia dycj¹, jest rz¹d Republiki W³oskiej. 2008 r. Marsza³ek Senatu w tym samym dniu Do tego traktatu do³¹czony jest te¿ akt koñco- skierowa³ j¹ do Komisji Spraw Unii Europejskiej wy Konferencji Miêdzyrz¹dowej, w którym zamie- oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Komisje po szczono ponad szeœædziesi¹t ró¿nego rodzaju de- rozpatrzeniu ustawy przygotowa³y wspólne spra- klaracji. wozdanie w tej sprawie. Wysoka Izbo! Jakie s¹ g³ówne zmiany ustrojo- Przypominam ponadto, ¿e tekst ustawy zawar- we, które proponowane s¹ w Traktacie z Lizbony? ty jest w druku nr 102, a sprawozdanie komisji Po pierwsze, jest to nadanie osobowoœci praw- w druku nr 102A. nej Unii Europejskiej i przekszta³cenie jej w je- Proszê sprawozdawcê Komisji Spraw Unii Eu- dnolit¹ organizacjê miêdzynarodow¹. Tak wiêc te ropejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych, pa- dwa pojêcia, Wspólnota Europejska i Unia Euro- na senatora Edmunda Wittbrodta, o zabranie g³o- pejska, s¹ w tej chwili ujednolicone. Przy tej okazji su i przedstawienie sprawozdania komisji w spra- znosi siê równie¿ filary, trzy filary, które dot¹d wie rozpatrywanej ustawy. w Unii Europejskiej wyraŸnie wystêpowa³y. Po drugie, jest to wyraŸne i jednoznaczne pod- kreœlenie wspólnych wartoœci i celów Unii, zna- Senator Edmund Wittbrodt: czenia to¿samoœci narodowych. Panie Marsza³ku Senatu! Panie Marsza³ku Sej- Po trzecie, jest to wzmocnienie legitymizacji de- mu! Panie Premierze! Szanowni Goœcie! Wysoka mokratycznej Unii Europejskiej, w której wyko- Izbo! rzystywane s¹ zasady równoœci obywateli, demo- W tej chwili zabieram g³os w imieniu dwóch kracji przedstawicielskiej, demokracji uczestni- po³¹czonych komisji, Komisji Spraw Zagranicz- cz¹cej. nych oraz Komisji Spraw Unii Europejskiej, Po czwarte, jest to wzmocnienie roli dialogu w sprawie ustawy ratyfikacyjnej dotycz¹cej spo³ecznego, wspó³pracy z partnerami spo³eczny- Traktatu z Lizbony. mi. Zawarte s¹ tu równie¿ uregulowania doty- Na pocz¹tek mo¿e krótko przypomnê, ¿e Traktat cz¹ce statusu prawnego koœcio³ów i stowarzyszeñ z Lizbony, zwany te¿ traktatem reformuj¹cym albo religijnych oraz organizacji niewyznaniowych. rewizyjnym, stanowi wielostronn¹ umowê miêdzy- Po pi¹te, jest to jasne sprecyzowanie kompe- narodow¹ zmieniaj¹c¹ dotychczasowe umowy sta- tencji Unii Europejskiej i podzia³u kompetencji nowi¹ce podstawê prawn¹ Wspólnoty Europej- pomiêdzy Uni¹ Europejsk¹ a jej pañstwami cz³on- skiej i Unii Europejskiej. St¹d te¿ dyskutujemy kowskimi. I tu stosowane s¹ trzy zasady: zasada nad ustaw¹ o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmie- przyznania, zasada pomocniczoœci i zasada pro- niaj¹cego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat porcjonalnoœci. ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹, sporz¹dzo- W traktacie tym regulowane s¹ sprawy syste- nego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r. mu g³osowania. Pañstwo doskonale wiecie, ¿e Przypomnê tylko krótko, o czym stanowi Trak- w Unii Europejskiej stosowane s¹ zasada jedno- tat z Lizbony, który sk³ada siê z siedmiu artyku³ów. myœlnoœci i zasada wiêkszoœci kwalifikowanej. W art. 1 wprowadzane s¹ zmiany do Traktatu I po to, ¿eby w Unii Europejskiej nie by³o mo¿liwe o Unii Europejskiej. blokowanie podejmowania decyzji, przyjêto, ¿e W art. 2 wprowadzane s¹ zmiany do Traktatu zasada jednomyœlnoœci ograniczona zostaje do ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹ i zmie- niezbêdnego minimum, czyli dotyczy tylko nie- niana jest jednoczeœnie nazwa tego traktatu na zwykle wa¿nych kwestii, odnosz¹cych siê do su- Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. werennoœci pañstw, a tam, gdzie to jest mo¿liwe, W art. 3 Traktatu z Lizbony stwierdza siê, ¿e za- stosowana jest zasada wiêkszoœci kwalifikowa- wierany jest on na czas nieograniczony. nej. I tutaj chcia³bym podkreœliæ, ¿e na przyk³ad W art. 4 odsy³a siê do odpowiednich protoko- pozostaje miêdzyrz¹dowy charakter Wspólnej Po- ³ów, na mocy których dokonywane s¹ zmiany lityki Zagranicznej i Bezpieczeñstwa, w tym za- w obowi¹zuj¹cych obecnie protoko³ach. Na mocy kresie decyzje podejmowane s¹ na zasadzie je- protoko³u 2 dokonywane s¹ zmiany w Traktacie dnomyœlnoœci. ustanawiaj¹cym Europejsk¹ Wspólnotê Energii Oczywiœcie definiowana jest ta wiêkszoœæ kwa- Atomowej, która zostaje wydzielona.