prof. dr. G.M.J. Veldkamp Herinneringen 1952-1967 Le carnaval des animaux politiques B ew erkt door P.G.T.W. van G riensven en J.M.M.J. Clerx Centrum voor Parlementaire Geschiedenis prof. dr. G.M.J. Veldkamp Herinneringen 1952-1967 Le carnaval des animaux politiques prof. dr. G.M.J. Veldkamp Herinneringen 1952-1967 Le carnaval des animaux politiques B ew erkt door P.G.T.W. van G riensven en J.M.M. J. Clerx Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, N ijm egen Sdu Uitgeverij Koninginnegracht, ’s-Gravenhage 1993 Vormgeving omslag: Wim Zaat, Moerkapelle Layout: Jan van Schijndel, Nijmegen Druk en afwerking: Sdu Grafische Projecten, Den Haag © 1993 P.G.T.W. van Griensven en J.M.M.J. Clerx De uitgever heeft getracht de fotorechten naar behoren te regelen. Eventuele rechthebbenden kunnen desgewenst contact opnemen met de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN 90 12 08044 4 ‘Als ge iemand tot vriend wilt houden, lees dan nooit wat hij geschreven heeft.’ Louis Paul Boon in: Memoires van Boontje, Privé Domein, De Arbeiderspers Inhoudsopgave Lijst van afkortingen....................................................... ....................................................................................xiii V o o rw o o rd ...............................................................................................................................................................xv Verantwoording............................................................................................................................................ ...xvii Het schrijven van memoires............................................................................................................................... 1 Traditie in politieke m em oires.............................................................................................................................1 Nederlandse ‘traditie’ ...............................................................................................................................................2 Selectie van politieke herinneringen....................................................................................................................3 Het verschijnsel Schm elzer............................................................................................................................ 4 Betrouwbaarheid.......................................................................................................................................................5 Volledigheid............................................................................................................................................................. 6 Functionaliteit......................................................................................................................................................... 7 Incidentele opstellen..........................................................................................................................................9 S lot............................................................................................................................................................................9 M ijn intrede in de politiek..................................................................................................................................11 Telefoon van Rom m e.................................................................................................................................... 11 Doctor in de economische wetenschappen.............................................................................................. 11 In de Bredase gemeenteraad................... ............................................................................................................12 Staatssecretaris van Economische Zaken.........................................................................................................13 Tegenstrijdige raad......................................................................................................................................... 14 ‘U bent staatssecretaris voor middenstand en niets anders’ .....................................................................15 Beëdiging door koningin Juliana.............................................................................................. ..................16 Functie van staatssecretaris......................................................................................................................... 17 De gesloten wereld van de politiek, zelfs voor insiders.....................................................................19 Eerste les in de politiek...................................................................................................................................... 19 De machtsverhoudingen binnen de KVP.................................................................................................20 Staatssecretaris in het derde en vierde kabinet-Drees (1952-1958)........ .............................................. 23 Het ministerie van Economische Zaken.......................................................................................................... 23 ‘Geef die jongen wat om mee te spelen’.......................................................................................................... 24 Europees m iddenstandsbeleid.......................................................................................................................26 Ontwikkeling in midden- en kleinbedrijf.........................................................................................................27 Toerisme................................................................................................................................................................28 Taakuitbreiding..................................................................................................................................................... 28 Industriële eigendom ................................................................................................................................ 28 ‘Wie is deze mooie mevrouw?’....................................................................................................................30 Het accountantswezen....................................................................................................................................31 Informele uitbreiding..................................................................................................................................... 32 Recht op twee jonge vrouwen..................................................................................................................... 32 (G)een eerste vlucht naar L im a....................................................................................................................34 Verkiezingen 1956: Trekken zusters van Drees?................................................................................... 35 Formatie 1956: ‘Dat gaat U niets aan’............................................................................................................. 36 Drees kapittelt Schm elzer.............................................................................................................................37 ‘Jongens, ik ben Marga’ ..................................................................................................................................... 38 Verstoorde verhoudingen: Jelle en Anne converseren in het Fries.............................................................. 38 Val van het laatste kabinet-Drees................................................................................................................39 Interimkabinet-Beel (1958-1959), formatie kabinet-De Quay ...................................................... ........... 41 Beel premier rompkabinet...................................................................................................................................41 ‘Gesol’.................................................................................................................................................................... 42 Noodsprong De Quay...........................................................................................................................................43 Opnieuw staatssecretaris..................................................................................................................................... 44 Staatssecretaris in het kabinet-De Quay (1959-1961)................................................................................. 47 De Quay en zijn souffleur Schmelzer......................................................................................................47 Gebrekkige samenwerking met De Pous......................................................................................................... 49 Moeizame discussie taakverdeling...............................................................................................................50 Drie publieke optredens....................................................................................................................................