ΑΦIEΡΩΜΑ ΤΗΣ Κ.Ο.Θ. ΓΙΑ ΤΑ 30 ΧΡOΝΙΑ ΑΠO ΤΟ ΘAΝΑΤΟ ΤΗΣ ΜΑΡIΑΣ ΚAΛΛΑΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ THESSALONIKI STATE SYMPHONY ORCHESTRA Καλλιτεχνικός Διευθυντής Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Μύρων Μιχαηλίδης Ειδικό Ταμείο Οργάνωσης Συναυλιών (ΕΤΟΣ) Πρόεδρος Βασίλης Γάκης Αντιπρόεδρος Κωνσταντίνος Καλαϊτζής Μέλη Θεοφάνης Καραγιώργος Στέλλα Μπότζα Ευσταθία Μαυρίδου-Γκουτζίκα Ευχαριστούμε το Athenaeum για την πολύτιμη βοήθεια στην προετοιμασία της έκδοσης και στην παραχώρηση των φωτογραφιών της Μαρίας Κάλλας. Συντονισμός - Επιμέλεια ύλης: Σχεδιασμός εντύπου: Λίνα Μυλωνάκη pad adverising Μουσικολογικές αναλύσεις: Φωτογραφίες Κ.Ο.Θ.: Evelin Voigtmann Νώντας Στυλιανίδης Μεταφράσεις: Φιλμ - Εκτυπώσεις: Γλώσσημα και Βερχάιμ ΚΑΠΑ-ΜΙ Κουρτίδου-Μυλαράκης ΠΕΜΠΤΗ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2007 Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης ώρα έναρξης: 21:00 Σε συνεργασία με το Athenaeum στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Έτους «Μαρία Κάλλας» Όπερα σε 3 πράξεις Στο πλαίσιο των μβ’ ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ (concertante παρουσίαση) Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης τιμά τα Mουσική Διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης 30 χρόνια από το θάνατο της Μαρίας Κάλλας, Σκηνοθετική Επιμέλεια: Νίκος Διαμαντής παρουσιάζοντας –σε concertante εκδοχή– ένα από τα δημοφιλέστερα λυρικά έργα του διεθνούς Violetta Valery: Dinara Alieva ρεπερτορίου, την όπερα «Τραβιάτα» Alfredo Germont: Γιάννης Χριστόπουλος του Giuseppe Verdi. Giorgio Germont: Κύρος Πατσαλίδης Η υπόθεση του έργου αποτελεί μια Flora Bervoix: Ελένη Λιώνα ξεχωριστή, λυρική διασκευή του κλασικού Annina: Σοφία Κυανίδου μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Δουμά Dottore Grenvil: Παύλος Μαρόπουλος «Η Κυρία με τις καμέλιες». Gastone: Παναγιώτης Μανιάτης Marquis d’ Obigny: Κωστής Ρασιδάκις Η δημοφιλής όπερα «Τραβιάτα» (=η παραστρα- Άκης Λαλούσης τημένη) από την πρώτη της παρουσίαση το 1852 Barone Douphol: ως τις μέρες μας αποτελεί σημείο αναφοράς του Giuseppe (servo di Violetta): Απόστολος Σωτηρούδης μελοδράματος του 19ου αιώνα. Χαρακτηρίζεται Domestico (di Flora): Γεώργιος Τζιουβάρας ως λυρικό αριστούργημα με όλα τα αρχετυπικά Commissionario: Χρόνης Νότας σύμβολα του έρωτα και του θανάτου μέσα από έξοχα δομημένους χαρακτήρες. Οι πρωταγωνι- Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης στές της, Βιολέτα και Αλφρέντο, αποτελούν εδώ και ενάμισι αιώνα σύμβολα του ανεκπλήρωτου Χορωδία Μακεδονία έρωτα και ηρωικές όσο και τραγικές μορφές του Διεύθυνση Χορωδίας: Αντώνης Κοντογεωργίου λυρικού θεάτρου. Βοηθός Διευθυντή: Νίκος Κυριακού ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης είναι ένα Ένας από τους βασικούς στόχους της ορχή- από τα δύο σημαντικότερα συμφωνικά σχή- στρας είναι η προβολή της ελληνικής μουσι- ματα της Ελλάδας. Το ρεπερτόριο που περι- κής παρακαταθήκης με την παρουσίαση πολ- λαμβάνεται στο πρόγραμμά της ξεκινά από τη λών πρώτων εκτελέσεων πανελληνίως και μουσική μπαρόκ και φθάνει μέχρι τις πρωτο- παγκοσμίως. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και ποριακές συνθέσεις του 21ου αιώνα. η προώθηση νέων καλλιτεχνών, πολλοί από Ιδρύθηκε το 1959 από τον Έλληνα μουσουργό τους οποίους σήμερα είναι καταξιωμένοι στην Σόλωνα Μιχαηλίδη και κρατικοποιήθηκε το ελληνική και διεθνή μουσική σκηνή. Πρωτο- 1969. Πολλοί και σημαντικοί Έλληνες καλλι- πορώντας στον ελληνικό μουσικό χώρο ηχο- τέχνες ανέλαβαν τη διευθυντική «σκυτάλη» γραφεί με διεθνούς κύρους δισκογραφικές της. Πρώτος ο ιδρυτής της και στη συνέχεια ο εταιρείες, όπως η BIS και η NAXOS. Γεώργιος Θυμής, ο Άλκης Μπαλτάς, ο Κάρο- Στον κατάλογο των Eλλήνων και ξένων αρχι- λος Τρικολίδης, ο Κοσμάς Γαλιλαίας, ο Κων- μουσικών και σολίστ που έχουν συμπράξει σταντίνος Πατσαλίδης, ο Λεωνίδας Καβάκος με την Κ.Ο.Θ., συμπεριλαμβάνεται ένας με- και ο Μίκης Μιχαηλίδης. Σήμερα ο αριθμός γάλος αριθμός διάσημων προσωπικοτήτων: των μελών της ορχήστρας ανέρχεται στους P. Domingo, L. Pavarotti, J. Anderson, S. εκατό περίπου μουσικούς με διευθυντή τον Accardo, A. Ciccolini, S. Mintz, A. Khatchatu- αρχιμουσικό Μύρωνα Μιχαηλίδη. rian, M. Rostropovich, Y. Horenstein, E. Kurtz, Πέρα από τις τακτικές συμφωνικές συναυλίες Y. Simonov, Οδ. Δημητριάδης, C. Mandeal, N. της καλύπτει ένα ευρύ φάσμα καινοτόμων καλ- Gutman, M. Maisky, Κ. Κατσαρής, Λ. Καβάκος, λιτεχνικών δραστηριοτήτων, πραγματοποιώ- V. Ashkenazy, P. Badura-Skoda, N. Magalov, ντας τακτικά παραστάσεις όπερας, μπαλέτου, L. Kogan, R. Ricci, V. Tretjakov, V. Spinakov, L. με συνοδεία βωβού κινηματογράφου, κά. Στο Berman, P. Fournier, B.L. Gelber, W. Nelson, πλαίσιο της διαμόρφωσης του μελλοντικού K. Πασχάλης, Δ. Σγούρος, M. Τιρίμο, Θ. Κερ- φιλόμουσου κοινού εντάσσεται η έντονη δρα- κέζος, κ.ά. στηριότητά της με εκπαιδευτικές συναυλίες Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης πραγμα- για παιδιά, νέους και όλη την οικογένεια. τοποιεί τις συναυλίες της στο Μέγαρο Μου- © Ν. Στυλιανίδης σικής Θεσσαλονίκης. Πέρα από τη συχνή και Τον Φεβρουάριο του 2007 η παραγωγή της ΚΟΘ συστηματική παρουσία της σε πόλεις ολόκλη- “Impressions for saxophone and orchestra”, ρης της Βόρειας Ελλάδας, περιοδεύει σε όλο με σολίστα τον Θεόδωρο Κερκέζο και διευθυ- τον ελλαδικό χώρο. Εμφανίζεται ετησίως στο ντή ορχήστρας τον Μύρωνα Μιχαηλίδη, απέ- Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και συμπράττει στα σπασε το βραβείο ποιοτικής δισκογραφίας σημαντικότερα φεστιβάλ τόσο της χώρας όσο Pizzicato “Supersonic”. και του εξωτερικού (Φεστιβάλ Αθηνών-Ηρώ- Ηλεκτρονική διεύθυνση: www.tsso.gr δειο, Δημήτρια, Φιλίππων, Διεθνές Φεστιβάλ «Κύπρια»-Κύπρος, International Festival Zino Francescatti-Μασσαλία, Φεστιβάλ Ecléctic- Βαλένθια, κ.ά.). LA TRAVIATA Όπερα σε τρεις πράξεις Λιμπρέτο: Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε, βασισμένο στο δράμα «Η Κυρία με τις καμέλιες» του Αλέξανδρου Δουμά (υιού) [1848 / 1852] Πρεμιέρα: Βενετία, Θέατρο Λα Φενίτσε, 6 Μαρτίου 1853 Τα πρόσωπα Βιολέτα Βαλερύ, η «κυρία με τις καμέλιες», εταίρα στο Παρίσι σοπράνο Φλώρα Μπερβουά, φίλη της, επίσης εταίρα στο Παρίσι μέτζο σοπράνο Αννίνα, η καμαριέρα της Βιολέτας σοπράνο ή μέτζο σοπράνο Αλφρέδο Ζερμόν τενόρος Ζωρζ Ζερμόν, ο πατέρας του βαρύτονος Γκαστόν, υποκόμης ντε Λετοριέρ, ο φίλος του τενόρος Βαρόνος Ντουφόλ βαρύτονος Μαρκήσιος ντ’ Ωμπινύ μπάσος Δόκτωρ Γρανβίλ, γιατρός μπάσος Τζουζέπε, υπηρέτης της Βιολέτας τενόρος Ένας υπηρέτης της Φλώρας μπάσος Ένας αγγελιοφόρος μπάσος Φίλοι και φίλες της Βιολέτας και της Φλώρας στο Παρίσι. Υπηρέτες στα σαλόνια της Βιολέτας και της Φλώρας. Ομάδες από τσιγγάνους, ταυρομάχους 6 κ.ά., χορωδία πίσω απ’ τη σκηνή (γ’ πράξη). Όπερα σε τρεις πράξεις Α΄ πράξη Α΄ Παρίσι, Οκτώβριος: στο σαλόνι της Βιολέτας Η περιζήτητη εταίρα Βιολέτα Βαλερύ δέχεται φρέδο μένει μαζί της, γεμάτος αγωνία για την τους αριστοκρατικούς καλεσμένους στο σπίτι κατάστασή της, και τολμά να της εκμυστηρευθεί της για να διασκεδάσουν. Ο Γκαστόν, υποκό- τον έρωτά του. Η Βιολέτα πρώτα τον διώχνει, δι- μης ντε Λετοριέρ, φέρνει μαζί του έναν φίλο, το ότι ο κόσμος της είναι οι ανέμελες σχέσεις, όταν νεαρό Αλφρέδο Ζερμόν από την Προβηγκία. Ο όμως βλέπει τη στενοχώρια του νεαρού, συγκι- Αλφρέδο θαυμάζει πολύ την Βιολέτα, η οποία νείται και του χαρίζει από τα αγαπημένα της αρχικά δεν του δίνει ιδιαίτερη σημασία. λουλούδια μια καμέλια. Όταν η καμέλια μαραθεί Όταν ο βαρόνος Ντουφόλ, ο οποίος μάταια προ- –δηλαδή την επόμενη ημέρα, ο νεαρός μπορεί σπαθεί να κερδίσει την κοπέλα, αρνείται να κά- να την ξαναεπισκεφθεί. Ο Αλφρέδο την χαιρετά νει μια πρόποση για τη βραδιά, η Βιολέτα ζητά ενθουσιασμένος και λίγο αργότερα φεύγουν και να την κάνει ο Αλφρέδο. Αυτός εξυμνεί με το οι υπόλοιποι καλεσμένοι. παθιασμένο τραγούδι του τη γυναικεία ομορφιά Μόνη πια, η Βιολέτα βλέπει την ματαιότητα της και κυρίως την αγάπη, και η παρέα συμμετέχει ζωής της, όμως θέλει να συνεχίσει τις εφήμε- στο τραγούδι του. ρες χαρές όπως πριν, παρά την επίγνωση της Οι καλεσμένοι πηγαίνουν στο διπλανό δωμάτιο ασθένειας που θα την οδηγήσει σύντομα στο για να χορέψουν, αλλά η Βιολέτα μένει πίσω θάνατο. Βαθιά μέσα της νιώθει, ωστόσο, ότι κάτι 8 λόγω μιας ξαφνικής κρίσης βήχα. Μόνο ο Αλ- έχει αλλάξει. 1η εικόνα: Ιανουάριος, σπίτι στην εξοχή κοντά στο Παρίσι Ο Αλφρέδο με την Βιολέτα έχουν αποσυρθεί σ’ ένα σπίτι στην εξοχή και ζουν ευτυχισμένοι. Μό- λις ο Αλφρέδο μαθαίνει από την Αννίνα πως η Βιολέτα, η οποία μέχρι τώρα κάλυπτε τα έξοδα τους, πρέπει να πουλήσει ό,τι της έχει απομείνει για να συνεχίσουν να μείνουν εκεί, αποφασίζει να πάει στο Παρίσι για να βρει εκείνος χρήματα. πράξη Β΄ Ξαφνικά έρχεται ο Ζερμόν, ο πατέρας του Αλ- φρέδου, στο σπίτι της Βιολέτας. Ύστερα από κά- 2η εικόνα: Μεγάλο σαλόνι στην ποιες προσβολές προς την εταίρα, ο Ζερμόν κα- έπαυλη της Φλώρας ταλαβαίνει πως εκείνη αγαπά πραγματικά τον γιό Στο σπίτι της Φλώρας ο κόσμος διασκεδάζει με του. Παρ’ όλ’ αυτά της ζητά μια θυσία: να αφήσει τσιγγάνικους χορούς. Ο Αλφρέδο ψάχνει την τον Αλφρέδο, διότι ο μελλοντικός γαμπρός της Βιολέτα ανάμεσα στους μασκαρεμένους και κόρης του θα χαλάσει τον αρραβώνα, εάν συνε- συμμετέχει στα τυχερά παιχνίδια. Όταν φτάνει χιστεί η ακατάλληλη γι’ αυτόν σχέση. Με πολύ η κοπέλα με συνοδό τον βαρόνο Ντουφόλ, η βαριά καρδιά η Βιολέτα δέχεται να θυσιάσει τον εχθρότητα των δύο αντιπάλων γίνεται όλο και έρωτά της. Προσπαθεί να γράψει σ’ ένα γράμ- πιο εμφανής. Αφού ο Αλφρέδο κερδίζει στα μα στον Αλφρέδο πως πρέπει να χωρίσουν, χω- τυχερά παιχνίδια πολλά χρήματα από τον Ντου- ρίς ωστόσο να του αποκαλύψει τον πραγματικό φόλ, προσβάλλει την κοπέλα. Ο Ντουφόλ τον λόγο. Εκείνη τη στιγμή ο Αλφρέδο επιστρέφει καλεί σε μονομαχία και, ενώ οι υπόλοιποι πη- και προσπαθεί να ηρεμήσει την αναστατωμένη γαίνουν να δειπνήσουν, η Βιολέτα παρακαλεί Βιολέτα, η οποία τελικά φεύγει απότομα, για να τον Αλφρέδο να φύγει, εκείνος όμως συνεχίζει συνδεθεί με τον βαρόνο Ντουφόλ, που από πα- να την προσβάλλει. Ο ίδιος την παρακαλεί να λιά την φλέρταρε επίμονα. επιστρέψει σ’ αυτόν, όμως η Βιολέτα του