PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 GMINA UŚCIE GORLICKIE „Początkiem wszechrzeczy jest woda.” /Tales/ PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 „Dobre pomysły nie mają przeszłości, mają tylko przyszłość” /Robert Millet/ PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 SPIS TREŚCI: WSTĘP – GENEZA………………………………………………………………………. 5 I. STRESZCZENIE…………………………………………………………………. 10 II. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI NA OBSZARZE UZDROWISKA.............................................................................................. 18 2.1 Charakterystyka i rys historyczny Uzdrowiska………………………………………. 18 2.2 Środowisko przyrodnicze………………………………………………………………. 25 2.3 Środowisko kulturowe………………………………………………………………….. 27 2.4 Rolnictwo i gospodarka………………………………………………………………… 30 2.5 Demografia………………………………………………………………………………. 31 2.6 Usługi sanatoryjne, hotelarskie i wypoczynkowe……………………………………. 31 2.7 Sport i rekreacja…………………………………………………………………………. 32 2.8 Usługi rynkowe…………………………………………………………………………… 33 2.9 Infrastruktura społeczna………………………………………………………………… 33 2.10 Infrastruktura techniczna w gminie Uście Gorlickie………………………………… 34 2.11 Infrastruktura techniczna Wysowej-Zdroju …………………………………………. 37 2.12 Zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego…………………………………. 38 2.13 Inwestycje zrealizowane w uzdrowisku dofinansowane z funduszy strukturalnych w okresie programowania 2004-2006…..…………………………………………….. 40 2.14 Analiza SWOT………………………………………..………………………………... 45 2.15 Kluczowe problemy i wyzwania stojące przed Uzdrowiskiem……………………. 50 III. NAWIĄZANIE DO STRATEGICZNYCH DOKUMENTÓW DOTYCZĄCYCH ROZWOJU PRZESTRZENNO- SPOŁECZNO- GOSPODARCZEGO GMINY I REGIONU…………………………………………………………………….. 53 3.1 Dokumenty krajowe…………………………………………………………………….. 53 3.1.1 Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015………………………………………………… 53 3.1.2 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, Narodowa Strategia Spójności……………………….…………………………………………………….. 53 3.1.3 Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007-2013 ……………….. 54 3.1.4 Strategia Rozwoju Turystyki na lata 2007-2013…………………………………… 55 3.1.5 Strategia Rozwoju Ochrony Zdrowia w Polsce 2007-2013………………………. 58 3.1.6 Narodowy program Zdrowia na lata 2007-2015…………………………………… 58 3.2 Dokumenty regionalne…………………………………………………………………. 59 2 PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 3.2.1 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013 ………….. 59 3.2.2 Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013.………………. 60 3.2.3 Kierunki Rozwoju Turystyki dla Województwa Małopolskiego na lata 2008-2013……………………………………………………………………………… 61 3.3 Dokumenty gminne……………………………………………………………………... 62 3.3.1 Strategia Rozwoju Gminy Uście Gorlickie…………………………..…………….. 62 3.3.2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Uście Gorlickie….......……………..…………... 62 IV. PLANOWANE ZADANIA PLANU ROZWOJU UZDROWISKA…………….. 63 PROGRAM A - PROGRAM POPRAWY INFRSATRUKTURY UZDROWISKOWO- TURYSTYCZNEJ…………………………………………………………………………… 66 PROGRAM B PROGRAM POPRAWY INFRASTRUKTURY DROGOWEJ…………. 67 PROGRAM C PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA……………………………….. 68 PROGRAM D PROGRAM PODNIESIENIA JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH I UZDROWISKOWYCH…………………………………………………………………….. 69 PROGRAM E PROGRAM ROZWOJU KULTURALNEGO I PROMOCJI UZDROWISKA……………………………………………………………………………… 70 4.1.1 Projekt 1- OCHRONA ŚRODOWISKA NA POGRANICZU POLSKO – SŁOWACKIM………………………………………………………………………. 71 4.1.2 Projekt 2- ODNOWA CENTRUM WYSOWEJ-ZDROJU – MODERNIZACJA PARKU ZDROJOWEGO WRAZ Z DOJAZDOWĄ INFRASTRUKTURĄ DROGOWĄ…………………………………………………………………………. 73 4.1.3 Projekt 3- BUDOWA POŁĄCZENIA DROGOWEGO KRYNICA –WYSOWA - BLECHNARKA- GRANICA PAŃSTWA………………………………………….. 75 4.1.4 Projekt 4-BUDOWA STACJI NARCIARSKIEJ „OSTRY WIERCH”…………… 77 4.1.5 Projekt 5 – PARK WODNY………………………………………………………… 78 4.1.6 Projekt 6 – BUDOWA BOISKA SPORTOWEGO WIELOFUNKCYJNEGO, PEŁNOWYMIAROWEGO Z BIEŻNIĄ W WYSOWEJ-ZDROJU……………… 79 4.1.7 Projekt 7 – BUDOWA DOMU ZDROJOWEGO W WYSOWEJ- ZDROJU…………………………………………………………………………….. 80 4.1.8 Projekt 8 – SZLAKI TURYSTYCZNE…………………………………..………….. 81 4.1.9 Projekt 9 - ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ W WYSOWEJ-ZDROJU. 82 4.1.10 Projekt 10 –SEGREGACJA ŚMIECI……………………………………………….. 83 4.1.11 Projekt 11 - BUDOWA BASENU KRYTEGO PRZY OŚRODKU „WYSOWA”… 84 4.1.12 Projekt 12 - BUDOWA TĘŻNI SOLANKOWEJ W WYSOWEJ-ZDROJU…….. 85 3 PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 4.1.13 Projekt 13 - DOSTOSOWANIE OBIEKTÓW ZWIĄZANYCH Z INFRASTRUKTURĄ OCHRONY ZDROWIA DO WYMOGÓW OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW PRAWA…………………………………… 87 4.1.14 Projekt 14 -OPRACOWANIE I WDROŻENIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII UZDATNIANIA WODY …………..…………………………….. 88 4.1.15 Projekt 15 - TERMOMODERNIZACJA OBIEKTÓW UZDROWISKOWYCH UZDROWISKA WYSOWA S.A……………………………………………………. 89 4.1.16 Projekt 16 - PRZEBUDOWA LINII ROZLEWNICZEJ UZDROWISKA WYSOWA S.A. ………………………………………………………………………………… 90 4.1.17 Projekt 17 - PROMOCJA UZDROWISKA I ZACHOWANIE DZIEDZICTWA KULTUROWEGO………………………………………………………………… 91 4.1.18 PROJEKT 18 - PORADNICTWO I RAHABILITACJA W UZDROWISKU WYSOWA-ZDRÓJ………………………………………………………………… 92 4.1.19 Projekt 19 - REMONT DRÓG GMINNYCH NA TERENIE UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ………………………………………………………………… 93 4.1.20 Projekt 20 - BUDOWA LODOWISKA W WYSOWEJ-ZDROJU……………… 94 4.1.21 Projekt 21 - REMONT CMENTARZY WOJENNYCH Z I WOJNY ŚWIATOWEJ………………………………………………………………………. 95 4.1.22 Projekt 22 -URZĄDZENIE CMENTARZA KOMUNALNEGO……………….. 96 4.1.23 Projekt 23 -WYKONANIE OŚWIETLENIA ULICZNEGO…………………….. 97 V. WSKAŹNIKI REALIZACJI PLANU ROZWOJU UZDROWISKA…………… 98 VI. PLAN FINANSOWY ROZWOJU UZDROWISKA…………………………….. 105 4 PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 WSTĘP – GENEZA Plan stanowi załącznik nr 1 do Uchwały nr … /2009 Rady Gminy Uście Gorlickie z dnia ….. 2008r. w sprawie przyjęcia Planu Rozwoju Uzdrowiska Wysowa-Zdrój na lata 2009-2015. Plan jest dokumentem opracowanym i przyjętym przez Gminę Uzdrowiskową Uście Gorlickie, niezbędnym do ubiegania się o wsparcie ze środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, w ramach osi priorytetowej 3 Turystyka i przemysł kulturowy, działanie 3.1 Rozwój infrastruktury turystycznej, schemat B inwestycje w obiekty i infrastrukturę uzdrowiskową. W schemacie tym będą wspierane inwestycje związane z budową, rozbudową i renowacja ogólnodostępnej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej zlokalizowane na terenie uzdrowisk. Opracowanie Planu Rozwoju Uzdrowiska Wysowa - Zdrój, leżącego w Gminie Uście Gorlickie powiat Gorlice, województwo małopolskie wykonano w oparciu o ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych oraz Metodykę przygotowania planu Rozwoju Uzdrowiska w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.1 POJĘCIA Gmina Uzdrowiskowa – to gmina, której obszarowi lub jego części został nadany status uzdrowiska.2 Uzdrowisko – obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe, wydzielony w celu wykorzystania i ochrony znajdujących się na jego obszarze naturalnych surowców leczniczych, spełniających warunki określone w Ustawie, któremu nadano status uzdrowiska.3 Wg rejestru prowadzonego przez Ministra Zdrowia Wysowa-Zdrój posiada status uzdrowiska. 1 Zarząd Województwa Małopolskiego, Kraków, listopad 2007 2 Ustawa z dnia 28 lipca 2005r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych [ Dz. U. 2005 Nr 167, poz. 1399 z późn. zm.] 3 Tamże 5 PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 Ogólnodostępna infrastruktura uzdrowiskowa- infrastruktura turystyczna i rekreacyjna położona na terenie uzdrowiska, do której dostęp jest oferowany na jednakowych warunkach dla wszystkich zainteresowanych, z wyłączeniem infrastruktury lecznictwa uzdrowiskowego, służącej do świadczenia usług kontraktowanych w publicznym systemie ochrony zdrowia.4 Przedsiębiorstwo uzdrowiskowe – przedsiębiorstwo prowadzące działalność na terenie uzdrowiska, będące organem założycielskim dla zakładu lecznictwa uzdrowiskowego.5 UCZESTNICY PRAC NAD PLANEM Plan Rozwoju Uzdrowiska Wysowa-Zdrój został przygotowany przy szerokim zaangażowaniu społeczności lokalnej. W ramach prac, wśród mieszkańców gminy przeprowadzono konsultacje społeczne oraz spotkania warsztatowe podczas których wyłoniona została wizja rozwoju gminy oraz obszary problemowe, a także przeprowadzono analizę SWOT kierując się zasadami: - zasadą programowania – obowiązek tworzenia długookresowych strategii i planów rozwoju na poziomie narodowym, wojewódzkim i lokalnym, - zasadą subsydiarności – jasne określenie kompetencji władzy wykonawczej różnych szczebli, upoważnienie samorządów do programowania i realizacji polityki rozwoju regionu, - zasadą partnerstwa – konsultowanie i udział partnerów lokalnych, - zasadą koncentracji – wybór i ustalenie hierarchii priorytetów, - zasadą zarządzania strategicznego, - zasadą zrównoważonego rozwoju w wymiarze społecznym, przestrzennym i środowiskowym. W pracy nad Planem uczestniczyli przedstawiciele przedsiębiorstw, domów wczasowych, agroturystyki, liderzy lokalni: radni, sołtysi, pracownicy urzędu gminy, pracownicy jednostek organizacyjnych gminy, dyrektorzy szkół, przedstawiciele organizacji pozarządowych, kościelnych, grup nieformalnych. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ PLANU Z uwagi na wagę zagadnień oraz długoletni okres realizacji Planu musi być on na bieżąco monitorowany. Monitorowanie nie tylko zapewni postęp realizacji Planu, ale 4 Tamże 5 Tamże 6 PLAN ROZWOJU UZDROWISKA WYSOWA-ZDRÓJ NA LATA 2009-2015 również umożliwi ocenę zasadności przyjętych celów głównych oraz służących jej realizacji