MUSEUM BELEVING BIJ JONGEREN Design Museum Gent – groep 24 KIMBERLY DIJKMANS SYLVIE DE KOCK EVA VAN DER SCHOOT JORNE DE SMET RANAA TASATAN KIMBERLY DIJKMANS | S088730 SYLVIE DE KOCK | S090122 EVA VAN DER SCHOOT | S088407 JORNE DE SMET | S088388 RANAA TASATAN | S088477 12.01.2017 Onderzoeksproject 3 Grafische en Digitale Media Schooljaar 2016 – 2017 AP Hogeschool 2 Samenvatting Dit onderzoeksrapport heeft betrekking op het Design Museum Gent. In dit onderzoek wordt er een beeld gekregen van behoeftes van jongeren met betrekking op musea. Jongeren zijn steeds moeilijker te bereiken, daarom worden vanuit dit onderzoek verschillende mogelijkheden gezocht om het Design Museum Gent aantrekkelijker te maken voor jongeren. Om een duidelijkere visie te krijgen van de vraag onder de jongeren is er een enquête uitgezet online die door een 1354-tal jongeren tussen 16 en 30 jaar is ingevuld. De resultaten van de enquêtes zijn naderhand verwerkt in Excel. Uit deze resultaten blijkt dat Design Museum Gent maar weinig gekend is onder de doelgroep jongeren. Verder komt naar voren dat respondenten die verplicht naar musea moeten ook vaker een negatief beeld hebben van musea. Jongeren met interesse in cultuur die in hun vrije tijd een museum bezoeken hebben een positiever beeld. Jongeren verwachten belevenis en interactie in een museum. De voorkeur gaat naar foto’s, infographics, Virtual Reality en video. Ook is er een vooronderzoek gedaan naar het Design Museum Gent. Hierin is de historiek, de collecties en tentoonstellingen en de communicatie besproken. Opvallend aan dit museum is dat het veel verschillende en vaak wisselende tentoonstellingen heeft, elk weer voor een andere doelgroep. Design Museum Gent is online zeer actief bezig om de doelgroep te betrekken, het museum gebruikt verschillende kanalen. Verder is er een kwalitatief onderzoek gedaan. Hiervoor werden interviews afgenomen bij Annemarie van der Ree, medewerker van het Design Museum Gent, Bie Luyssaert, medewerker van Design Vlaanderen, en vijf jongeren die het Design Museum Gent reeds bezochten. De jongeren waren over het algemeen tevreden over hun bezoek. De meerderheid zou het museum nog een keer willen bezoeken. De ene jongere vond de collectie van de tentoonstelling interessant, de andere had opdrachten van school uit meegekregen in het museum wat het voor haar leuker maakte. Een minpunt was dat de uitleg bij de tentoonstellingen weinig in de smaak viel wegens gebrek aan diepgang en teveel historie. De meerderheid van de jongeren wil graag multimediagebruik zien binnen een museum. De overige twee jongeren vinden het eigen aan een museum dat de informatie zelf gelezen moet worden en dat er een fysieke gids aanwezig is waar vragen aan gesteld kunnen worden. Het internet is een belangrijk medium om informatie op te zoeken over musea. Bijna alle jongeren gingen via deze weg op zoek naar informatie. Het Design Museum Gent is aan een verjongingsproject bezig. Een jongere museumdirecteur, beeldschermen en tablets in het museum, social media en videofragmenten zijn ondertussen al geïntegreerd in het dagelijkse beeld van het Design Museum. Jongeren komen vooral in schoolbezoek naar een museum en minder uit eigen interesses. Dit wijdt Annemarie aan het feit dat jongeren op hun leeftijd andere dingen ontdekken van de wereld. 3 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding 5 2. Methode 7 3. Kwantitatief onderzoek 7 3.1 Resultaten onderzoek Design Museum Gent 7 3.2 Resultaten onderzoek algemeen onderdeel 11 3.3 Resultaten door gecombineerde vragen. 19 3.4 Conclusie kwantitatief onderzoek 22 4. Vooronderzoek 23 5.1 Historiek 23 5.2 Collecties en tentoonstellingen 23 5.3 Communicatie 24 5.3.1 Offline communicatie 24 5.3.2 Online communicatie 24 5.3.3 Activiteiten/promoties 25 5.4 Conclusie vooronderzoek 25 5. Kwalitatief onderzoek 26 5.1 Interview met Annemarie van der Ree 26 5.2 Interview met Bie Luyssaert 27 5.3 Interviews met jongeren 28 Samenvatting jongeren diepte-interviews 28 5.4 Conclusie kwalitatief onderzoek 29 6. Conclusie 31 7. Literatuurlijst 33 8. Bijlage 35 8.1 Enquête: Geef je mening over Vlaamse musea! 35 8.2 Collecties van het Design Museum Gent 40 8.3 Tentoonstellingen archief 42 8.4 Interview met Annemarie van der Ree 47 8.5 Interview met Bie Luyssaert 51 8.6 Interviews met jongeren 52 8.7 E-mails 57 8.8 Verslagen 59 4 1. Inleiding Aanleiding In het kader van het vak Onderzoeksproject 3 binnen de opleiding Grafische en Digitale Media aan AP Hogeschool is onderzoek gedaan naar de museumbeleving van jongeren. Gekeken naar de resultaten van dit onderzoek is een adviesrapport met verbetervoorstellen voor het Design Museum Gent uitgeschreven. Het Design Museum is gelegen in de cultuurstad Gent en het beschikt over een nationale en internationale designcollectie met moderne en hedendaagse kunst van 1860 tot heden. Het museum is op zoek naar welke inspanningen zij kunnen leveren om het museum nog aantrekkelijker te maken voor verschillende doelgroepen. Jongeren behoren tot een grote doelgroep die moeilijk te bereiken is. Er is geen duidelijk zicht over wat jongeren belangrijk vinden aan musea en hoe de communicatie hierover naar hen toe verbeterd kan worden. Doelstelling Het doel van het onderzoek was om door middel van een enquête, diepte-interviews en een literatuuronderzoek een beter beeld te krijgen van hoe jongeren een bezoek aan het Design Museum Gent ervaren. Met deze verschillende inzichten is een adviesrapport met verbetervoorstellen geschreven. Hierdoor krijgt Design Museum Gent een beter inzicht in hoe het de communicatie, de grafische en digitale media en het museum zelf moet inrichten zodat deze beter voldoen aan de vraag van de jongeren. Onderzoeksvraag Hoe ervaren jongeren tussen 16 en 30 jaar een bezoek aan het Design Museum Gent? Deelvragen 1. Wat is er te zien en te beleven in het Design Museum Gent? 2. Hoe is de communicatie ingericht binnen Design Museum Gent? 3. Wat zijn de behoeften van jongeren met betrekking tot een museum en wat vinden zij belangrijk? 4. Wat zijn de behoeften van jongeren met betrekking tot het Design Museum Gent en wat vinden zij belangrijk? 5. Hoe ziet het ideale Design Museum Gent eruit voor jongeren? 6. Hoe kan het Design Museum Gent de museumbeleving voor jongeren verbeteren? Afbakening Het onderzoek werd uitgevoerd gedurende de periode van november 2016 tot januari 2017 bij jongeren tussen de 16 en 30 jaar uit België. Dit was opgedeeld in een kwalitatief en een kwantitatief onderzoek. Het onderzoek werd verricht door alle studenten uit de opleiding Grafische en Digitale Media van AP Hogeschool waarbij iedere projectgroep naast onderzoek naar musea in het algemeen, ook specifiek inging op een gekozen museum. De resultaten van de enquêtes werden samengebracht en gedeeld onder alle projectgroepen. 5 Leeswijzer Het eerste hoofdstuk bevat de inleiding die bestaat uit de doelstelling, de onderzoeksvraag, de deelvragen, de afbakening en de leeswijzer. Hoofdstuk 2 presenteert de opzet en de werkwijze van het onderzoek. Hierbij worden de onderzoeksmethode, keuze dataverzamelingsinstrument, populatie, steekproef-bepaling, de ontwikkeling en afname van het dataverzamelingsinstrument behandeld. In hoofdstuk 3 worden de resultaten van het kwantitatief onderzoek besproken. Hiervoor werd een survey opgesteld met algemene vragen en vragen specifiek over het Design Museum Gent. Het vooronderzoek van het Design Museum wordt behandeld in hoofdstuk 4. Dit vooronderzoek geeft een analyse met algemene informatie over het Design Museum Gent en zijn activiteiten. De historiek, collecties, tentoonstellingen en communicatie van het museum, alsook resultaten uit huidige onderzoeken komen naar voren. Het kwalitatief onderzoek komt aan bod in hoofdstuk 5. Dit bestaat uit diepte-interviews met vijf jongeren, een medewerker van het Design Museum en één expert uit de culturele en creatieve sector. Hoofdstuk 6 behandelt de conclusie van het onderzoek met daarin antwoord op de onderzoeksvraag en de deelvragen. 6 2. Methode In dit hoofdstuk wordt de opzet en werkwijze van het onderzoek beschreven. Hierbij worden de onderzoeksmethode, keuze dataverzamelingsinstrument, populatie, steekproef- bepaling, de ontwikkeling en afname van het dataverzamelingsinstrument behandeld. Dit onderzoek bestond uit een kwantitatief en een kwalitatief onderzoek met een online enquête en diepte-interviews als dataverzamelingsinstrumenten. Het enquêteren gebeurde digitaal en de resultaten werden samengebracht en gedeeld onder alle projectgroepen. Door de grote hoeveelheid respondenten is het betrouwbaarheidsniveau van het kwantitatief onderzoek hoog. Om dieper in te gaan op de museumbeleving van jongeren en om het Design Museum Gent uitgebreid te onderzoeken zijn er interviews afgenomen bij jongeren die het Design Museum Gent eerder al bezocht hebben, een medewerker van het Design Museum en bij een expert uit de culturele en creatieve sector. 3. Kwantitatief onderzoek In dit hoofdstuk worden de resultaten van de enquête weergegeven. Allereerst wordt er ingegaan op de resultaten van de vragen specifiek over het Design Museum Gent. In het tweede deel wordt er op de resultaten ingegaan die betrekking hebben op alle musea. 3.1 Resultaten onderzoek Design Museum Gent Het onderdeel specifiek over Design Museum Gent is in totaal door 130 respondenten ingevuld. Vraag 1: Kent u het Design Museum Gent? Kent u het Design Museum Gent? 150 105 100 50 25 0 NEE JA Uit deze vraag blijkt dat het Design Museum niet erg gekend is onder de respondenten. Slechts 24% van de respondenten kent het museum en daarvan heeft maar 8% (10 mensen) het museum bezocht. 7 Vraag 2: Waar kent u het Design Museum Gent van? Waar kent u het Design Museum Gent van? 18 16 16 15 14 12 10 8 6 3 3 4 2 2 2 0 0 Van sociaal Van kennissen Van krant Van Van Van andere Andere, media of familie advertenties op advertenties websites nameliJk: het internet langs de wegen Het Design Museum Gent is vooral gekend van kennissen, familie en sociale media. Geen enkele respondent heeft advertenties van het Design Museum langs wegen gezien. Drie respondenten hebben het Design Museum Gent leren kennen via hun school.